Ishtirokchilarning huquq va majburiyatlari Korporativ huquqlar  Korporativ huquqlar ashyoviy va majburiyat huquqlaridan farq qiluvchi maxsus xarakterdagi subyektiv huquqlar sanaladi. Biroq, jamiyat aksiyalarining egasi bo’lib, aksiyador aksiyadorlik jamiyati bilan shartnoma tuzmaydi, balki murakkab va kompleks bo’lgan korporativ munosabatlar ishtirokchisiga aylanadi. Aksiyadorlarning korporativ huquqlari:  Tashkiliy boshqaruv  Mulkiy  Imtiyozli Korporatsiya ishtirokchilarining tashkiliy boshqaruv huquqlari 1) jamiyat ishlarini boshqarishda ishtirok etish bilan bog’liq huquqlar; 2) jamiyat boshqaruv organlari faoliyati va kompaniyaning moliyaviy iqtisodiy ahvoli ustidan nazoratni amalga oshirish bilan bog’liq huquqlar; 3) jamiyat faoliyati to’g’risida ma’lumot olish huquqi. Korporativ ishtirokchilarning mulkiy huquqlari 1) foydani tasimlashda ishtirok etish huquqi; 2) jamiyat mol- mulkining bir qismini olish huquqi (tugatish kvotasi). Imtiyozli huquqlar  MCHJ ishtirokchilarining birortasi tomonidan sotilayotgan ulushni (ulushning bir qismini) sotib olishda jamiyat ishtirokchilari uchinchi shaxslar oldida imtiyozli huquqdan foydalanadilar  Qo’shimcha chiqarilgan aksiyalarni imtiyozli sotib olish huquqi. Boshqarishda ishtirok etish bilan bog’liq bo’lgan huquqlar  Ishtirokchilar (aksiyadorlar) umumiy yig’ilishni chaqirishni talab qilish;  Yig’ilish kun tartibiga , shu jumladan, tadbirkorlik subyektlarining boshqaruv organlariga nomzodlarga doir masalalarni kiritish;  Umumiy yig’ilishda ishtirok etish, kun tartibidagi masalalar muhokamasida ishtirok etish;  Umumiy yig’ilishda ovoz berish; jamiyat kuzatuv kengashiga, taftish va sanoq komissiyasiga saylanish. Boshqaruv organlari faoliyati va moliyaviy – iqtisodiy ahvoli ustidan nazorat qilishning shakillari  umumiy yig’ilishda yillik hisobotni, yillik buxgalteriya hisobotlarini, shu jumladan foyda va zararlarini ko’rib chiqish va tasdiqlash;  Umumiy yig’ilishda jamiyat taftish komissiyasi a’zolarini saylash;  jamiyat umumiy yig’ilishida buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotlar ustidan auditorlik tekshiruvini o’tkazish uchun professional auditorni tasdiqlash. Axborotni oshkor qilish  Axborotni oshkor qilish – barcha manfaatdor shaxslar uchun mavjud axborotni olish maqsadidan qat’iy nazar belgilangan tartib asosida axborotni toppish va olishni kafolatlash. Aksiyadorlarning foydani taqsimlashda ishtirok etish huquqi  Aksiyadorlarning foydani taqsimlashda ishtirok etish huquqi joylashtirilgan aksiyalar bo’yicha aksiyadorlar tomonidan dividentlar olishda namoyon bo’ladi.  Divident – aksiyadorlar o’rtasida taqsimlanadigan va oddiy yoki imtiyozli aksiyadorlarga tegishli bo’lgan aksiyadorlik jamiyatining sof foydasining bir qismidir.  MCHJ ishtirokchilari o’rtasida taqsimlanadigan foyda divident deb atalmaydi Aksiyador (ishtirokchi)larning majburiyatlari  ta’sis hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda, summalarda, usullarda va muddatlarda hissalarni kiritish;  jamiyat yoki shirkat faoliyati haqida maxfiy (konfidensial) ma’lumotlarni oshkor qilmaslik; Ishtirokchilar huquqlari Ovoz berish huquqi; Egalik qilish huquqi; Ma’lumot olish huquqi; Ulushlarni sotish huquqi; Sudga  da’vo berish huquqi Iqtisodiy huquqlar Dividend olish huquqi; Dividendni director tavsiya qilishi kerak Ulushlarni sotish huquqi Aslida ulushni sotish cheklanmagan, biroq ustavda yoki ishtirokchilar kelishuvida cheklov bo’lishi mumkin. Shuningdek, jamiyatni sotib olish vaqtida ayrim cheklovlar bo’lishi mumkin. (Poison Pill Strategiyasi) Ishtirokchi huquqlari Iqtisodiy huquqlari; Boshqaruv huquqlari; Ma’lumot olish huquqlari; Sudlashish huquqi Boshqaruv huquqlari Muhim masalalarni hal qilishda ovoz berish huquqi; Direktorni saylash huquqi; Ishtirokchining huquqi Ovoz berish: Jamiyatni rivojlantiradi; Bozorni rivojlantiradi; Jamiyatdan chiqish: Jamiyatni iqtisodiy nochorlikka yetaklaydi; Bozor samaradorligini pasaytiradi Nima uchun ishtirokchilar ovoz berish huquqiga ega?  Ishtirokchi o’z muklini kiritganligi uchun;  Ishtirokchilar qoldiq da’vogarlar bo’lganligi uchun;