Маърузанинг максади:
Талабаларга
аёлларда
сийдик
тутаолмасликнинг
классификацияси,
эпидемиологияси,
этиологияси,
патогенези,
ташхислаш, даволаш ва профилактикаси
тўғрисидаги
замонавий
билимларни
бериш
ва
тўлдириш.
Долзарблиги:
даволашнинг янги усуллари ишлаб чиқилган.
Аёлларда
сийдик
тутаолмаслик
урологик
касалликлар
орасида кенг тарқалганлардан биттаси.
Унинг
учраши
жуда
юқори
ва
унинг
камайиш
ғоясининг
йўқлиги
бу
муаммонинг
актуаллигини
аниқлайди.
Охирги
йилларда
аёлларда
сийдик
тутаолмасликни
ташхислаш
ва
даволашнинг
янги
усуллари
ишлаб
чиқилган.
УАШ учун аҳамияти
Қишлоқ (шаҳар) врачлик пункти даражасида имконият
даражасида касалликни тўғри ташхислаш, бошқа
ҳолларда ўткир патологик ҳолатни аниқлаш, зарурият ва
имконият бўлганда (қисман бўлса ҳам) тўғри даволашни
умумий амалиёт шифокори (УАШ) амалга ошириши,
тўлиқ ва тўғри ташхислашни ўтказиш учун, қўшимча
консультация олиши ёки бошқа консультантда ёки
мутахассисда тўлиқ даволаниши учун беморларни бошқа
муассасаларга (поликлиника, касалхона) жўнатиши
керак.
Қишлоқ (шаҳар) врачлик пунктида ёки бошқа
муассасаларда даволаниётган ва соғлиғини узоқ
муддатга йўқотган, махсус парвариш ва кузатувни талаб
қиладиган беморларни реабилитация ва
диспансеризация қилишни амалга ошириши керак.
Статистик маълумотлар:
Жаҳонда
сийдик
тутаолмаслик
билан
200 млн.дан ортиқ киши азобланади.
АҚШда
сийдик
тутаолмаслик
кекса
кишиларнинг асосий муаммоларидан
бири
бўлиб,
10
млн.дан
кўпроқ
беморларда
сурункали
ҳолат
сифатида кузатилади.
Бу касаллик билан кўпроқ 40 ёшдан
ошган
аёллар
азобланади,
уларнинг
30%-да
сийдик
тутаолмаслик
доимий
бўлиб, яна 20%-да
вақти – вақти билан
учрайди.
ИМПЕРАТИВ СИЙДИК ТУТАОМАСЛИК ИККИ ТУРГА АЖРАТИЛАДИ:
СЕНСОР ИМПЕРАТИВ С Т –
ҚОВУҚ ИЧИДАГИ ПАТОЛОГИЯ БИЛАН БОҒЛИҚ
(ИНФЕКЦИЯ, ТОШ ЁКИ ҚОВУҚ ЎСМАСИ)
МОТОР ИМПЕРАТИВ С Т –
ДЕТРУЗОРНИНГ ИНГИБИРЛАНМАГАН ҚИСҚАРИШИ
НЕЙРОГЕН
(ПАРКИНСОН КАСАЛЛИГИДА ДЕТРУЗОРНИНГ
ГИПЕРРЕФЛЕКСИЯСИ) ЁКИ
НОНЕЙРОГЕН
(ИВОДА ДЕТРУЗОРНИНГ НОСТАБИЛЛИГИ)
«НОИХТИЁРИЙ» СИЙДИКНИ ТУТАОЛМАСЛИК –
СИЙИШГА ЧАҚИРИҚ БЎЛМАСА ҲАМ, СИЙДИКНИНГ
БЕМОР АНГЛАМАГАН ҲОЛДА ЎЗ-ЎЗИДАН ЧИҚИБ
КЕТИШИДИР
•Неврологик
касалликларда
кузатилади,
бундай ҳолларда қовуққа келадиган сезувчан
нерв
йўллари
узилган
бўлади,
бундан
ташқари
детрузорнинг
гиперрефлексияси
кузатилиши мумкин.
• Церебрал дегенерацияси бўлган беморлар
қовуқни
тўлганлигини
англамасликлари
ҳамда
ўзларини
сийишдан
тўхтатиб
қолаолмасликлари
сабабли
сийдикни
тутаолмасликлари мумкин, чунки Варолиев
мостдан
юқорироқда
сийиш
марказлари
устидан кортикал назоратнинг йўқолиши
қовуқ тўлганида рефлектор сийишга олиб
келади.
РЕФЛЕКТОР СИЙДИКНИ ТУТАОЛМАСЛИК -
БУ ДЕТРУЗОРНИНГ ГИПЕРРЕФЛЕКСИЯСИ ВА/ЁКИ СИЙИШГА ТАЛАБ
ЙЎҚЛИГИДА УРЕТРАНИНГ НОИХТИЁРИЙ БЎШАШИ БИЛАН БОҒЛИҚ
СИЙДИКНИНГ НОИХТИЁРИЙ ЧИҚИШИ
Бундай сийдик
тутаолмаслик фақат
қовуқ ва уретра
функциясининг
нейропатик
бузилишида
кузатилади.
ҚОВУҚНИ ТЎЛИБ КЕТГАНИДАН СИЙДИКНИ ТУТАОЛМАСЛИК
(ПАРАДОКСАЛ ИШУРИЯ) -
БУ ҚОВУҚНИ ОРТТИРИЛГАН ЧЎЗИЛИБ КЕТИШ
ТУРИ, БУНДА ҚОВУҚ ИЧИ БОСИМИ УРЕТРАНИ
ЁПИЛИШ БОСИМИДАН ЮҚОРИ БЎЛАДИ.
БУ ҲОЛАТ ИНФРАВЕЗИКАЛ ОБСТРУКЦИЯ (иккиламчи)
БИЛАН БОҒЛИҚ СИЙДИКНИ СУРУНКАЛИ СИЙДИК
ТУТИЛИШИДА ёки ҚОВУҚНИ ОБСТРУКЦИЯСИЗ
АКОНТРАКТИЛЛИГИДА КУЗАТИЛАДИ
(масалан, диабетик цистопатия).
Эпидемиологияси
HUNSKAAR S, ET AL. EPIDEMIOLOGY OF URINARY AND FECAL INCONTINENCE AND PELVIC ORGAN PROLAPSELN:
INCONTINENCE 3 RD INTERNATIONAL CONSULTATION ON INCONTINENCE, 21 (PARIS). 2005; P. 255-312.
Турли ёшлардаги СТ турларининг тарқалганлиги
(Hannestad Y.S. et al. 2000)
Чаноқ тубини MRI – сагитал кўриниши (тинч ҳолатда ва
кучанганда).
Сийдик найининг эктопиясини ташхислаш MRI
(тўғри ва сагиттал обзор)
Кетма-кет МРТ скенограммалар: тинч холатда (чапда)
ва кучанганда – ЦИСТОЦЕЛЕ.
Уродинамик текширувлар
Урофлоуметрия
қолдиқ сийдик ҳажмини
ўлчаш билан (PVR)
Цистометрия
Уретра профилометрия
стресс профиль
ЭМГ
Внутрипузырное
давление (Pves)
Внутрибрюшное
давление
(Pabd)
Компьютер
помпа
Қовуқ тубининг етишмовчилигида сийдик оқим тезлиги
кескин ошган ва сийдик ажралиш муддати қисқарган.
Урофлоуметрия
Цистометрия
Детрузор босимини ўлчаш (қандай босимда сийдикни
оқишини аниқлаш учун (DLPP)
Детрузор босимини ўлчаш (қандай босимда сийдикни
оқишини аниқлаш учун (DLPP: чапда) ва Вальсальва
синамаси даврида (VLPP: ўнгда). Стрелка билан сийдик
оқиб кетиши кўрсатилган.
СТРЕСС ПРОФИЛЬ
Консерватив даволаш
“Биз урологлар, агар
консерватив даволаш
самарали бўлса, уни
биринчи ўринга кўйишга
розимиз”
Alan Wein, MD
“Operative Management of Stress Urinary
Incontinence”
AUA ‘99 Panel Discussion
AUA Daily News
Консерватив даволаш
Турмуш тарзини ўзгартириш
Қовуқни машқ қилдириш
Кегель машқлари
Biofeedback (биологик қайта алоқа)
Электростимуляция
Магнит иннервация
Медикаментоз