BIOLOGIK OBYEKTLARDA BIOLOGIK FAOL MODDALAR MIQDORINI ANIQLASH C vitamini - hayvon va odam ratsionining eng muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Quyida o‘simlik mahsulotlarida C vitaminining miqdori ko‘rsatilgan (mg, %). Ukrop 135 Limon 40 Karam 30 Yangi kartoshka 35 Ko‘k piyoz 60 Sabzi 5 Qora smorodina 300 Na’matak (mevasida) 3000 Oziqa mahsulotlarida askorbat kislotasining miqdorini aniqlash uchung suyultirilgan kislotalarda C vitamini ekstraksiya qilinadi (kislotali sharoitga chidamlidir). So‘ngra 2,6-dixlorfenolindofenolning eritmasidan olib titrlanadi. Ekstrakt tarkibida askorbat kislotasi bo‘lsa, 2,6-dixlorfenolindofenolni qaytaradi. Ekstraktdagi hamma askorbat kislotalar oksidlanib bo‘lgandan keyin 2,6- dixlorfenolindofenol qaytarila olmaydi va eritma qizil rangga bo‘yaladi (ya’ni, neytral sharoitda 2,6-dixlorfenolindofenol ko‘k rangga, kislotali sharoitda esa qizil rangga ega). Titrlash uchun ketgan 2,6-dixlorfenolindofenolning miqdorini va uning normalligini aniqlab, maxsulotdagi askorbat kislotasining mikdori hisoblanadi. Kerakli asboblar: mikrobyuretka; 25 va 100 ml li kolbalar; 1 va 10 ml li pipetkalar; hovoncha; tarozi; voronka; filtr qog‘ozi. Reaktivlar. 1.Xlorid kislotasining 25 % li eritmasi. 2. 2,6-dixlorfenolindofenolning 0,001 n eritmasi. 3. Kartoshka, karam. Kartoshka tarkibida S vitaminini aniklash. 5 g kartoshka hovonchada 16 ml xlorid kislotasidan qo‘shib eziladi. Hovonchada hosil bo‘lgan suyuqlik kolbaga solinadi va filtrlanadi. Filtrat 2,6-dixlorfenolindofenol eritmasi bilan pushti rang hosil bo‘lguncha titrlanadi. 100 g kartoshka tarkibida C vitamini mikdorini quyidagi formula bilan hisoblanadi. 5 100 ,0 088    а X Bu еrda: X - 100 g maxsulotdagi S vitamin mikdori, mg; 0,088 -askorbat kislotasining miqdori bo‘lib, bu 1 ml 2,6-dixlorfenolindofenol eritmasiga to‘g‘ri keladi, mg; a - titrlash uchun sarf bo‘lgan dixlorfenolindofenol eritmasining hajmi; 5 - tekshiruvdagi maxsulotning og‘irligi, g. Degidroaskorbat kislota 2,6 -dixlorfenanindofenol (qaytarilgan formasi) Karamdagi S vitaminining mikdorini aniklash. 2 g karam hovonchada 10 ml sirka kislotasi bilan eziladi, hosil bo‘lgan ekstrakt filtrlanadi. Filtratdan 3 ml olib kolbaga solinadi va 2,6-dixlorfenolindofenol eritmasi bilan pushti rang hosil bo‘lguncha titrlanadi. 100 g karam tarkibidagi S vitaminning mikdori (X) quyidagi formula bilan aniqlanadi: 3 10 100 ,0 088      X Bu еrda: 10-sirka kislotali ekstraktning hajmi; a - titrlash uchun sarf bo‘lgan, 2,6- dixlorfenolindofenol eritmasining hajmi; 3-titrlash uchun olingan ekstrakt miqdori. O || C | O=C || O + O=C | H-C | HO-C-H | CH2OH Askorbat kislota 2,6 dixlorindofenil (oksidlangan formasi) O || C | O=C | O + O=C | H-C | HO-C-H C1 O OH N C1 C1 O OH N C1 | CH2OH