Surunkali Bolalar kasalliklari —
asosan bolalar orasida
uchraydigan yoki bolalik
davrida oʻziga xos kechadigan
kasalliklar guruhi.
Bolaning rivojlanish xususiyatlariga koʻra
ona qornida oʻsish davri, chaqaloqlik
davri, bola tugʻilgandan keyingi (4 hafta),
emizikli davri (bir yoshgacha), yasli davri
(Z yoshgacha), maktabgacha davri (7
yoshgacha), boshlangʻich maktab
yoshidagi (12 yoshgacha) va oʻsmirlik
yoki balogʻatga yetish davri (18
yoshgacha) farq qilinadi.
muhim rol o ynaydi; homiladorlik davridagi zararli
omillar (kasalliklar, intoksikatsiyalar, turmush va
ovqatlanish sharoitining kamkoʻstligi, dori-
darmonlar taʼsiri) onagagina emas, qornidagi
homilaning oʻsishi va rivojlanishiga ham taʼsir
etadi. Bu davrda koʻproq tugʻruq vaqtidagi
zararlanishlar (asfiksiya, shikastlanishlar, falajlar,
stafilokokk infeksiyalar) kuzatiladi. Chaqaloqlar
ayrim infeksion kasalliklarga tugʻma chidamli
boʻladi, biroq ularga (ayniqsa, chala tugʻilgan
bolalarga) yiringlatuvchi mikroblar avvalo,
stafilokokklar tez taʼsir qilib, kindik jarohatining
yiringli yalligʻlanishiga, chilla yaraga va hatto
chaqaloklar sepsisi kabi ogʻir kasallikka sabab
boʻladi. Bu davrda zotiljam ham xavfli kasallik
hisoblanadi.
Yasli yoshidagi va maktabgacha tarbiya
yoshidagi bolalarga oʻz tengqurlari bilan
oʻynab yurgan chogʻida koʻkyoʻtal, qizamiq,
difteriya, tepki va boshqa yuqishi mumkin.
Bundan tashqari, onasidan oʻtgan
immunitetning kuchi yoʻqoladi. Shuning uchun
bu davrda bolalar emlanib (vaksinatsiya),
immunitet vujudga keltiriladi. Maktab
yoshidagi bolalarda yuqumli kasalliklar koʻproq
uchraydi. Emizikli bola koʻkyoʻtal va qizamiq
bilan ogʻriganda koʻpincha oʻpkasi ham
yalligʻlansa, maktab yoshidagi bolalarda bu
kasalliklar aksari asoratsiz oʻtadi (oʻpka
yalligʻlanmaydi).
Bolalar kasalliklari ning turli shakllari organizmning
chidamliligiga, yuqumli kasalliklarga qarshilik
koʻrsatish kuchiga, bolaning yoshiga bogʻliq. Har bir
kasallik, u qanday boʻlishidan qatʼi nazar (yuqumli yoki
yuqumsiz) jismonan barkamol, sogʻlom bolada
yengilroq, ozgʻin, nimjon bolada esa ogʻirroq oʻtadi. Bir
xil mikrob qoʻzgʻatgan kasallik bolaning turli yoshida
turlicha kechadi. Bolalar kasalliklari ning oldini olishda
bola organizmining oʻziga xos xususiyatlari koʻzda
tutiladi.
O tkir respirator virusli infeksiyalarning klinik
kechishiga va og'irligiga qarab bir-biriga juda
o'xshash belgilar namoyon bo'ladi. Shu sababli
respirator virusli infeksiyalarning umumiy
kechimiga to'xtalmoq zarur. Bu guruhga gripp,
paragripp, adenovirusli kasallik, reovirusli
kasallik, respirator-sinsitial infeksiya va
rinovirusli kasalliklar kiradi. Kasallik bosqichlari.
Yashirin davr (bir necha soatdan 14 kungacha),
kasallikning avj olish davri, qaytalanish davri,
rckonvalessensiya davri. Kasallik davrlarining
davomiyligi uning
og'irlik darajasi, etiologik turlari, asoratlari bor
yoki yo'qligiga bog'liq.
Adenovirusli va respirator-sinsitial infeksiya
cho'ziluvchan va to'lqinsimon kechishga moyil.
Adenoviruslar organizmda uzoq muddat
saqlanishi mumkin.
0 ‘RVI larining tasnifi.
Etiologiyasiga qarab: gripp, paragripp,
adenovirus, rinovirus, reovirus va respirator-
sintisial viruslari.
Klinik shakliga ko'ra: manifest, bilinar-bilinmas,
simptomsiz.
Og'irlik darajasiga ko'ra: yengil, o'rta og'ir va
og'ir.
Kechishi bo'yicha: asoratlanmagan,
asoratlangan.
Jarayon joylashgan joyiga ko'ra: rinit, adenoidit,
sinusit otit
evstaxit faringit tonzillit laringit
