DAVLAT BOSHQARUV SOXALARINI MA`MURIY-HUQUQIY TARTIBGA SOLISH · Iqtisodiyot sohasini boshqaruvchi davlat organlari tizimi qanday? · O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligining iqtisodiyot sohasini tartibga solishdagi o‘rni qanday? Iqtisodiyot sohasini maʼmuriy-huquqiy tartibga solishda O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi muhim o‘rin tutadi. Mazkur vazirlik O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 26 martdagi PQ-4653-son qarori1ga ko‘ra tashkil etilgan. Tavsiya etiladi! O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 26 martdagi PQ-4653-son qaroriga muvofiq, O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi tarkibida Qoraqalpog‘iston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish bosh boshqarmalari tashkil qilingan. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi Faoliyatining huquqiy asosi Faoliyatini tashkil etish Hayʼat 2020 yil 26 martdagi “O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi hamda uning tizim tashkilotlari faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi to‘g‘risidagi Nizom Iqtisodiyot va sanoat vazirligiga O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tasdiqlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan vazir boshchilik qiladi. Vazirlikda vazir (hayʼat raisi), uning o‘rinbosarlari (lavozimiga ko‘ra), shuningdek Vazirlik faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini muvofiqlashtiruvchi tarkibiy bo‘linmalari rahbarlaridan iborat tarkibda hayʼat tashkil etiladi. Hayʼatning aʼzolari soni va shaxsiy tarkibi vazirning taqdimnomasiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi. · O‘zbekiston Respublikasi Transport vazirligining iqtisodiyot sohasini tartibga solishdagi vazifalari qanday? Transport vazirligi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 1 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasi Transport vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qaroriga ko‘ra tashkil etilgan. O‘zbekiston Respublikasi transport vaziri O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri taqdimiga ko‘ra O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tasdiqlanadi va lavozimdan ozod etiladi. O‘zbekiston Respublikasi transport vaziri o‘rinbosarlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi. Vazirlik huzuridagi Fuqaro aviatsiyasi agentligi direktori, Temir yo‘llarda yuk va yo‘lovchilar tashish xavfsizligini nazorat qilish inspeksiyasi hamda Yo‘l-qurilish ishlari sifatini nazorat qilish inspeksiyasi boshliqlari O‘zbekiston Respublikasi transport vaziri taqdimiga ko‘ra Vazirlar Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi. Vazirlik huzuridagi Avtomobil yo‘llari qo‘mitasi raisining, Fuqaro aviatsiyasi agentligi direktorining, Temir yo‘llarda yuk va yo‘lovchilar tashish xavfsizligini nazorat qilish inspeksiyasi hamda Yo‘l-qurilish ishlari sifatini nazorat qilish inspeksiyasi boshliqlarining o‘rinbosarlari ularning rahbarlari taqdimiga ko‘ra O‘zbekiston Respublikasi transport vaziri tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi. Qoraqalpog‘iston Respublikasi transport vaziri va uning o‘rinbosari – Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi transport vaziri bilan kelishilgan holda lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi. Viloyatlar va Toshkent shahar transport boshqarmalari boshliqlari va ularning o‘rinbosarlari – viloyatlar va Toshkent shahar hokimlari tomonidan O‘zbekiston Respublikasi transport vaziri bilan kelishilgan holda lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi. O‘zbekiston Respublikasi Transport vazirligi Faoliyatining huquqiy asosi Faoliyatini tashkil etish Hayʼat O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 1 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasi Transport vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarori Transport vazirligiga O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tasdiqlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan vazir boshchilik qiladi. Vazirlikda vazir (hayʼat raisi), uning o‘rinbosarlari (lavozimiga ko‘ra), shuningdek Vazirlik faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini muvofiqlashtiruvchi tarkibiy bo‘linmalari rahbarlaridan iborat tarkibda hayʼat tashkil etiladi. Hayʼatning aʼzolari soni va shaxsiy tarkibi vazirning taqdimnomasiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi. · O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasini iqtisodiyot sohasini tartibga solishdagi vakolatlarini yoritib bering? O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: - statistika sohasida yagona siyosatni ishlab chiqish va amalga oshirish, statistikani tashkil etishning samarali tizimini taʼminlash; - davlat statistikasi sohasida faoliyatni muvofiqlashtirish va funksional tartibga solish; - xalqaro standartlarga muvofiq bo‘lgan yagona statistika metodologiyasini hamda davlat statistika kuzatuvlari shakllarini ishlab chiqish, tasdiqlash va joriy etish; - ijtimoiy-iqtisodiy hodisalar, jarayonlar va ularning natijalari to‘g‘risidagi statistika axborotlarini yig‘ish, qayta ishlash, to‘plash, saqlash, umumlashtirish, tahlil qilish va eʼlon qilish; - davlat organlarini va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarini, yuridik shaxslarni, davlat muassasalarini va xalqaro tashkilotlarni, shuningdek jamoatchilikni statistika axborotlari bilan belgilangan tartibda taʼminlash; - Korxonalar va tashkilotlarning yagona davlat registrini yuritish, statistika ishlarini tashkil etish uchun zarur bo‘lgan iqtisodiy-statistik klassifikatorlar tizimini ishlab chiqish, joriy etish va yuritish. O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi Faoliyatining huquqiy asosi Faoliyatini tashkil etish Hayʼat “O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori 31.07.2017 yildagi PQ-3165-son O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasiga O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tasdiqlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan rais boshchilik qiladi. Raisning O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimiga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan uch nafar o‘rinbosarlari, shu jumladan bir nafar birinchi o‘rinbosari bo‘ladi. O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasida Rais (hayʼat raisi), uning o‘rinbosarlari (lavozimiga ko‘ra), shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini muvofiqlashtiruvchi tarkibiy bo‘linmalari rahbarlaridan iborat tarkibda hayʼat tashkil etiladi. Hayʼatning aʼzolari soni va shaxsiy tarkibi O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi Raisining taqdimnomasiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi. · O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat zaxiralarini boshqarish qo‘mitasining iqtisodiyot sohasini tartibga solishdagi vakolatlari qanday? O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat zaxiralarini boshqarish qo‘mitasining asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi: - O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi bilan birgalikda davlat strategik zaxirasida moddiy boyliklar to‘planishi, yangilanishi, almashtirilishi, chiqarilishining yillik hajmlarini aniqlash; - davlat strategik va safarbarlik zaxiralari shakllantirilishini, shu jumladan ularning to‘planishi, saqlanishi va yangilanishini taʼminlash; - vazirliklar, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari, xo‘jalik birlashmalari, korxonalar va tashkilotlar tomonidan davlat strategik va safarbarlik zaxiralari shakllantirilishi (to‘planishi, yangilanishi, almashtirilishi, chiqarilishi), shuningdek qarz olingan tovarlar va mahsulotlarning sifatli va miqdoriy saqlanishi va o‘z vaqtida qaytarilishi taʼminlanishi bo‘yicha topshiriqlar bajarilishini doimiy nazorat qilish; - davlat strategik va safarbarlik zaxiralaridan belgilangan tartibda tezkor foydalanishga doimiy tayyorlikni taʼminlash. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat zaxiralarini boshqarish qo‘mitasi Faoliyatining huquqiy asosi Faoliyatini tashkil etish Hayʼat O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004 yil 9 martdagi 113-sonli qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat Qo‘mitaga O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan rais boshchilik qiladi. Qo‘mita raisining bir nafar o‘rinbosari Qo‘mitada rais (hayʼat raisi), uning o‘rinbosari, shuningdek Qo‘mita faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini muvofiqlashtiruvchi tarkibiy bo‘linmalari rahbarlaridan iborat tarkibda hayʼat tashkil etiladi. zaxiralarini boshqarish qo‘mitasi to‘g‘risida NIZOM bo‘ladi belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan lavozimiga tayinlanadigan va lavozimidan ozod qilinadigan. Qo‘mita raisi mehnatga haq to‘lash, tibbiy va maishiy xizmat ko‘rsatish shart- sharoitlariga ko‘ra vazirning birinchi o‘rinbosariga, rais o‘rinbosari esa vazir o‘rinbosariga tenglashtiriladi. Hayʼatning aʼzolari soni va shaxsiy tarkibi Qo‘mita raisining taqdimnomasiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi. Energetika sohasini maʼmuriy-huquqiy tartibga solish qanday? Energetika sohasida davlat boshqaruvini amalga oshiruvchi maxsus organ bu O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi hisoblanadi. Ushbu vazirlik O‘zbekiston Respublikasi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 1 fevraldagi PQ-4142-son qarori bilan tashkil etilgan. O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligining TASHKILIY TUZILMASI · Qishloq va suv xo‘jaligi sohasini maʼmuriy tartibga solish qanday? O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2018 yil 17 apreldagi PQ-3671-sonli hamda “O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2018 yil 17 apreldagi PQ-3672- sonli qarorlariga muvofiq, Suv xo‘jaligi vazirligi va Qishloq xo‘jaligi vazirligi tashkil etildi. O‘zbekiston Respublikasining qishloq xo‘jaligi vaziri quyidagilar uchun shaxsan javobgardir: - O‘zbekiston Respublikasining qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar Mahkamasining qarorlari, shuningdek, normativ-huquqiy hujjatlar talablarining o‘z vaqtida va sifatli bajarilishi; - Vazirlik zimmasiga yuklatilgan vazifa va funksiyalar bajarilishini tashkil etish, Vazirlik faoliyatini rejalashtirish, shuningdek, uning faoliyati bilan bog‘liq prognoz ko‘rsatkichlariga erishilishini so‘zsiz taʼminlash; - qishloq xo‘jaligini rivojlantirish, shuningdek, hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi va qishloq xo‘jaligi sohasidagi muammoli masalalarni hal etish bo‘yicha dasturlar, chora-tadbirlar rejalari, “yo‘l xaritalari” va boshqa dasturiy hujjatlarni samarali amalga oshirish; - kadrlarni tanlash va joy-joyiga qo‘yish, Vazirlik xodimlarini qayta tayyorlash va malakasi oshirilishini tashkil etish, ular samarali faoliyat ko‘rsatishlari uchun zarur shart-sharoitlar yaratish, mehnat intizomini va qonun hujjatlari talablarini qo‘pol ravishda buzgan xodimlarga nisbatan intizomiy va boshqa turdagi javobgarlik choralarini ko‘rish; - xorijiy mamlakatlarning qishloq xo‘jaligi idoralari va xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yish, ilg‘or tajribani tizimli o‘rganish va joriy qilish; - qishloq xo‘jaligi tashkilotlari va muassasalari faoliyatining ochiqligini taʼminlash, jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlarini ko‘rib chiqish bo‘yicha ishlarni samarali tashkil etish, aholi bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri va ochiq muloqotni yo‘lga qo‘yish, fuqarolar shaxsiy qabulini tizimli ravishda o‘tkazib borish. 2017 yil 11 may O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasini tashkil etish to‘g‘risida”gi farmoniga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasi O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasining asosiy vazifalari va faoliyat yo‘nalishlari quyidagilar belgilandi: – o‘rmon boyliklarini har tomonlama kengaytirish va ulardan oqilona foydalanishga qaratilgan o‘rmon xo‘jaligi sohasida yagona davlat siyosatini yuritish; – o‘rmon to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish va ularga rioya etilishini amaliy nazorat qilish; – o‘rmon fondi va muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni samarali boshqarishni tashkil etish, o‘rmon barpo etish, ularni qayta tiklash, qo‘riqlash, muhofaza qilish, o‘rmonlardan oqilona va tejamli foydalanish; – respublikamizda o‘rmonlarni tiklash va ihota o‘rmonlarini ko‘paytirish chora-tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirish, tog‘ yonbag‘irlari, jarliklar va tashlandiq yerlarda eroziyaga qarshi daraxtzorlar barpo etish ishlari bajarilishini tashkil qilish; – o‘rmon fondini, fauna va florasini o‘rganish hamda ularning qatʼiy hisobini yuritish, o‘rmon xo‘jaligini yuritish amaliyotiga fan yutuqlari va ilg‘or tajribani joriy etish; – o‘rmonlarni yong‘inlardan, zararkunanda va kasalliklardan, noqonuniy daraxt kesishdan va boshqa o‘rmon qonunchiligi buzilishlaridan muhofaza qilish; – manzarali o‘simliklar ko‘chatlari va urug‘larini sertifikatlash va standartlashtirishning yagona tizimini ishlab chiqish hamda joriy qilishni tashkil etish; – o‘rmon xo‘jaliklarida bir-biriga bog‘liq bo‘lgan xo‘jalik faoliyatini kengaytirish va rivojlantirish, ko‘chat yetishtirish, dorivor o‘simliklar to‘plash, asalarichilik, baliqchilik, chorvachilik mahsulotlarini yetishtirish hamda ularni chuqur qayta ishlash, xalq isteʼmoli tovarlari ishlab chiqarishni tashkil etish; – tarmoqqa xalqaro moliya institutlari grantlarini jalb etish va ekologik turizmni keng ko‘lamda rivojlantirish; – o‘rmon xo‘jaligi sohasida o‘rta maxsus va oliy maʼlumotli mutaxassislar tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirishni tashkil etish. 2004 yil 8 iyunda donning sifatini, saqlanishini, don va uni qayta ishlash mahsulotlaridan oqilona foydalanilishini nazorat qilish darajasini oshirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 269-sonli qarori1 qabul qilinib, unga ko‘ra quyidagilar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat don inspeksiyasining asosiy vazifalari etib belgilandi: – don yetishtirish, donni qabul qilish va qayta ishlash korxonalarida don va donni qayta ishlash mahsulotlarining davlat resurslaridan belgilangan maqsadda oqilona foydalanilishini, ularning sifatli saqlanishi hamda nobud bo‘lishini qisqartirish taʼminlanishi ustidan davlat nazoratini amalga oshirish; – don va donni qayta ishlash mahsulotlariga normativ-texnik hujjatlar hamda texnik shartlar talablariga, shuningdek qabul qilish, saqlash, qayta ishlash va eksport-import operatsiyalarida ularning sifatini sinash metodlariga rioya qilinishini muntazam nazorat qilib borish; – don yetishtiruvchilarga va donni saqlash hamda qayta ishlash korxonalariga donni o‘rib-yig‘ib olish, tozalash, quritish, ishlov berish, qabul qilish, saqlash va qayta ishlashga oid normativ-hujjatlarni, ilg‘or texnologiyalarni joriy etish masalalari bo‘yicha uslubiy va amaliy yordam ko‘rsatish. Davlat don inspeksiyasi tizimiga hududiy bo‘linmalar, markaziy va mintaqaviy laboratoriyalar kiradi. Hududiy bo‘linmalar, markaziy va mintaqaviy laboratoriyalar mahalliy davlat hokimiyati organlaridan mustaqildir va bevosita «O‘zdavdoninspeksiya”ga hisob berishadi. · Qurilish sohasini boshqaruvchi davlat organlari tizimi qanday? O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 2 apreldagi “Qurilish sohasida davlat boshqaruvi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF–5392-son Farmoniga muvofiq, O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi negizida O‘zbekiston Respublikasi Qurilish vazirligi tashkil etildi. Quyidagilar Vazirlikning asosiy vazifalari etib belgilandi: - shaharsozlik va qurilish uchun muhandislik-texnik izlanishlar sohasida yagona ilmiy-texnikaviy siyosatni olib borish, mehnat unumdorligini oshirish, qurilish-montaj ishlari qiymatini kamaytirish, resurslardan oqilona foydalanishni taʼminlaydigan energiya samarador va energiya tejaydigan innovatsion loyiha va qarorlarni qurilish faoliyatiga joriy etish; - respublika hududida aholini joylashtirishning bosh sxemasini, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar, tumanlar, shaharlar hududlarini rejalashtirish sxemalarini, aholi punktlarining bosh rejalarini va boshqa shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish va tasdiqlashni tashkil qilish, ularning amalga oshirilishi ustidan monitoring yuritish; - shaharsozlik sohasida davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari bo‘yicha takliflar tayyorlash, arxitektura-qurilish faoliyatini rivojlantirishning uzoq muddatli va o‘rta muddatli davlat dasturlarini ishlab chiqish, hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning tarmoq va hududiy dasturlarini tayyorlashda ishtirok etish; - loyiha ishi va qurilish faoliyatini muvofiqlashtirish, loyiha-qidiruv tashkilotlarining ish samaradorligini oshirish va hududiy tarmoqlarini kengaytirish, yakka tartibdagi, namunaviy, takroran qo‘llaniladigan va eksperimental loyihalarni va loyiha yechimlarini ishlab chiqishni tashkil etish, shaharsozlik hujjatlarini ekspertiza qilish; - shaharsozlik va shaharsozlik faoliyatining normativ-huquqiy bazasini yanada takomillashtirish va yangilash, idoraviy qurilish norma va qoidalarini ishlab chiqishni muvofiqlashtirish, loyihalash, qurilish, qurilish materiallari va buyumlarini ishlab chiqarish sohasida standartlashtirish ishlarini amalga oshirish; - arxitektura, loyihalash va qurilish sohasida malakali kadrlarni tayyorlash, ixtisoslashtirilgan taʼlim muassasalarida o‘quv jarayonining darajasi va sifatini tubdan yaxshilash, qurilish sohasida, jumladan chet eldagi yetakchi ilmiy-tadqiqot muassasalarida loyihachilar va mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirishga ko‘maklashish. · Xo‘jalik-xizmat ko‘rsatish kompleksi boshqarish tizimi qanday? Xo‘jalik-xizmat ko‘rsatish komleksiga quyidagi sohalar qiradi: 1. Transport sohasi: a) temir yo‘l tansporti; b) avtomobil va suv transporti; v) shahar yo‘lovchi transporti; g) havo transporti. 2. Aloqa sohasini boshqarish; 3. Kommunal xizmat ko‘rsatish. O‘zbekiston Respublikasida temir yo‘l transporti sohasidagi munosabatlar O‘zbekiston Respublikasining 1999 yil 15 aprelda qabul qilingan “Temir yo‘l transporti to‘g‘risida” gi Qonuniga binoan tartibga solinadi. Shuningdek, temir yo‘l transporti xizmatlaridan foydalanish chog‘ida temir yo‘l transporti korxonalari bilan yuk jo‘natuvchilar, yukni oluvchilar, yo‘lovchilar, boshqa yuridik va jismoniy shaxslar o‘rtasidagi munosabatlar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tasdiqlaydigan Temir yo‘l ustavi bilan ham belgilanadi. Temir yo‘l transportida yuklar, yo‘lovchilar, bagaj va yuk bagajini tashishni tashkil etish tartibi davlat temir yo‘l transportini boshqarish organi tomonidan tasdiqlanadigan yuklar, yo‘lovchilar, bagaj va yuk bagajini tashish qoidalari, shuningdek boshqa normativ hujjatlar bilan belgilanadi. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004 yil 3 avgustdagi 366- sonli “O‘zbekiston temir yo‘llari” davlat aksiyadorlik kompaniyasini boshqarishni tashkil etishni yanada takomillashtirish to‘g‘risida” gi qaroriga1 ko‘ra “O‘zbekiston temir yo‘llari” aksionerlik kompaniyasi: – yuklarni hamda yo‘lovchilarni tashish hajmlarini xalq, xo‘jaligi va respublika aholisining ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda, davlat buyurtmalari shuningdek, to‘g‘ridan-to‘g‘ri tuzilgan shartnomalar va kontraktlar asosida mustaqil ravishda belgilaydi va amalga oshiradi; – to‘la tijorat hisob-kitobi va o‘zini o‘zi mablag‘ bilan taʼ-minlash sharoitlarida ishlaydi, ishlab chiqarish-xo‘jalik va moliyaviy faoliyatga oid masalalarni mustaqil ravishda hal qiladi sug‘urta, zahira va boshqa fondlarni tashkil etadi; – O‘zbekiston Respublikasi hududida joylashgan temir yo‘l bo‘limlari, birlashmalar, korxonalar va tashkilotlarga oid ilgari tuzilgan shartnomalar va majburiyatlar bo‘yicha O‘rta Osiyo temir yo‘lining huquqiy vorisi hisoblanadi; – xalqaro temir yo‘llarda va aralash temir yo‘l aloqalarida yo‘lovchilar hamda yuklarni tashishni tashkil etishda xorijiy temir yo‘llar oldida “O‘zbekiston temir yo‘llari” deb nomlangan yuridik shaxs sifatida ish yuritadi; O‘zbekiston Vazirlar Mahkamasiga hisob beradi. – “O‘zbekiston temir yo‘llari” aksiyadorlik kompaniyasi boshqaruvi rais va uning 5 nafar o‘rinbosaridan, shu jumladan 1 nafar bosh menejer – bosh muhandisdan va raisning 1 nafar birinchi o‘rinbosaridan iborat bo‘ladi. Rais va uning o‘rinbosarlari Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi. Tarkibda 11 kishidan iborat bo‘lgan Kompaniya kengashi “O‘zbekiston temir yo‘llari” aksiyadorlik kompaniyasining yuqori boshqaruv organi hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2001 yil 2 martdagi Farmoniga binoan kompaniya tarkibidagi poyezdlar harakati xavfsizligi bo‘yicha bosh taftishchi apparat kompaniya tarkibidan chiqarilib, uning negizida mustaqil O‘zbekiston Respublikasi Temir yo‘llarda yuk va yo‘lovchilar tashish xavfsizligini nazorat qilish davlat inspeksiyasi (“O‘zdavtemiryo‘lnazorat”) tashkil etildi. O‘zbekiston Respublikasining “Avtomobil transporti to‘g‘risida” gi 1998 yil 29 avgustdagi Qonuniga binoan avtomobil transporti faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish sertifikatlash, litsenziyalash, soliq solish, ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan tashishlar uchun tariflarni shakllantirish, yagona ilmiy texnika siyosatini o‘tkazish yo‘li bilan, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa shakllarda amalga oshiriladi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 6 martdagi PQ–3589-sonli O‘zbekiston avtomobil va daryo transporti agentligi, O‘zbekiston avtomobil transporti agentligi etib qayta nomlandi. Quyidagilar “O‘zavtotrans” agentligining asosiy vazifalari va faoliyatining yo‘nalishlari etib belgilansin: - avtomobil transporti obʼektlari va yo‘lovchilar xavfsizligini taʼminlovchi istiqbolli axborot-kommunikatsion texnologiyalarini va innovatsion yondashuvlarni keng qo‘llagan holda yangi boshqaruv tizimlarini joriy etib, avtomobil transporti sohasida yagona texnika siyosatini yuritish; - avtomobil tashuvlarida normativ-huquqiy va metodik bazani takomillashtirish, avtomobil transporti tashishlar xavfsizligini taʼminlash bo‘yicha muammolari yuzasidan xalqaro normalar, ilmiy-tekshiruv, loyiha-konstruktorlik, texnologik ishlarni inobatga olgan holda texnik tartibga solish sohasida normativ hujjatlarning yagona maʼlumotlar bazasini ishlab chiqish va shakllantirish; - iqtisodiyot tarmoqlari va aholining tashishlarga bo‘lgan ehtiyojlarini hamda avtomobil transporti xavfsizligini taʼminlash choralarini inobatga olgan holda, qishloq aholi punktlarini shaharlar, viloyat va tuman markazlarini bog‘lovchi yangi yo‘nalishlarni ochish, avtomobil transportini rivojlantirish bo‘yicha kompleks dasturlarni ishlab chiqish va amalga oshirish; - yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha keng ko‘lamli xizmatlar ko‘rsatish uchun sharoit yaratish, shu jumladan zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng qo‘llab, avtovokzallar va avtostansiyalar faoliyatini markazlashgan holda boshqarish va muvofiqlashtirish tizimini joriy etish; - avtovokzallar va avtostansiyalar hamda mahalliy davlat hokimiyati organlari qaramog‘ida bo‘lgan umumiy foydalanishdagi yo‘lovchilar tashish yo‘nalishlaridagi to‘xtash bekatlarini loyihalash, qurish, rekonstruksiya qilish va taʼmirlashni tashkil etish; - tashish jarayonlari, qatnov jadvallariga rioya etilishi, yo‘llarda harakatlanish tezligi monitoringi, harakat yo‘nalishi sxemasiga rioya etilishi hamda aholiga real vaqt tarzidagi maʼlumotlar xizmatining keng ko‘lamli ro‘yxati taqdim etilishi yuzasidan markazlashgan dispetcherlik boshqaruvi va nazorati tizimini joriy etish; - tashuv yo‘nalishlarini tender asosida joylashtirish, yo‘lovchi tashishlari sifati va xavfsizligini oshirish, tenderlar tashkilotchilari ishini muvofiqlashtirish mexanizmlarini joriy etish yo‘li bilan avtomobil transporti xizmatlari bozorida bozor munosabatlari va raqobat muhitini rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish; - xorijiy davlatlar va xalqaro tashkilotlar bilan faol muloqot qilish orqali avtomobil transporti sohasida xalqaro hamkorlikni rivojlantirish, xorijiy davlatlarning vakolatli organlari bilan kelishgan holda, yangi muntazam xalqaro avtobus yo‘nalishlarini ochish hamda xalqaro avtomobil tashuvlari sohasidagi xalqaro shartnomalar bo‘yicha majburiyatlarning bajarilishini taʼminlash, bu sohadagi amaldagi shartnomalarni qayta ko‘rib chiqish va yangilarini tuzish, xalqaro yuk tashuvlarini amalga oshirish uchun ruxsatnomalar blankalarini o‘zaro ayirboshlash; - avtomobil transportida yo‘lovchi va yuklarni tashish faoliyatini litsenziyalash, avtomobil transportida yo‘lovchi va yuklarni tashish qoidalariga amal qilish, avtomobilda tashuvlar xavfsizligini taʼminlash talablariga, og‘irlik va gabarit ko‘rsatkichlariga hamda haydovchilarning mehnat va dam olish rejimlariga rioya etilishini nazorat qilish; - O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarida nazarda tutilgan, O‘zbekiston Respublikasi hududida avtomobilda xalqaro tashuvlarni amalga oshirish shartlariga rioya etilishini nazorat qilish (O‘zbekiston Respublikasining Davlat chegarasi orqali o‘tkazish punktlari bundan mustasno); - avtomobil transportida, eng avvalo transport xavfsizligini taʼminlash masalalari bo‘yicha kadrlar malakasini oshirish va qayta tayyorlashni tizimli tashkil etish; - “O‘zavtotrans” agentligiga yuklangan vazifalar va faoliyat yo‘nalishlarining sifatli hamda to‘laqonli bajarilishi uchun shaxsiy javobgarlik “O‘zavtotrans” agentligi boshlig‘i zimmasiga yuklansin. O‘zbekiston Respublikasining 2007 yil 3 oktabrdan kuchga kirgan “Avtomobil yo‘llari to‘g‘risida” gi qonuniga va boshqa qonun hujjatlariga muvofiq avtomobil yo‘llarini boshqarish amalga oshiriladi. Ushbu Qonunning maqsadi avtomobil yo‘llarini loyihalash, qurish, rekonstruksiya qilish, taʼmirlash, saqlash va ulardan foydalanish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat. Avtomobil yo‘llari va sunʼiy inshootlarni loyihalashtirish, qurish va ulardan foydalanish ishlariga kompleks yondashish asosida yo‘l xo‘jaligini boshqarishning samarali tizimini shakllantirish, ularni moliyalashtirish tizimini takomillashtirish, bu borada loyihalashtirish va yo‘l-qurilish ishlari sifatini oshirish imkonini beradigan to‘laqonli buyurtmachi xizmatini yaratish maqsadida 2017 yil 14 fevralda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Yo‘l xo‘jaligini boshqarish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni qabul qilindi. Farmonda tugatilayotgan Avtomobil yo‘llari qurish va foydalanish davlat-aksiyadorlik kompaniyasi (“O‘zavtoyo‘l” DAK) negizida O‘zbekiston Respublikasi Avtomobil yo‘llari davlat qo‘mitasini tashkil etish nazarda tutildi. O‘zbekiston Respublikasida aloqa sohasini boshqarish O‘zbekiston Respublikasining 1992 yil 13 yanvarda qabul qilingan “Aloqa to‘g‘risida” Qonuniga muvofiq amalga oshirilib, ushbu qonun aloqa tarmoqlarini tashkil qilishning umumiy huquqiy, iqtisodiy asoslarini, aloqa shohobchalarini barpo etish va ulardan foydalanishda, aloqa xizmati ko‘rsatishda mulkchilik shaklidan qatʼi nazar korxonalar, muassasalar, tashkilotlarning va fuqarolarning aloqa vositalariga egalik qilish, ulardan foydalanish, ularni tasarruf etish va boshqarish sohasidagi huquqlari va vazifalarini, shuningdek berilgan huquqlarni buzganlik va vazifalarini bajarmaganlik uchun javobgarlik choralarini belgilaydi. Aloqa sohasidagi davlat boshqaruvi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan, shuningdek u vakolat bergan idora-O‘zbekiston Respublikasi Aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo‘mitasi tomonidan amalga oshiriladi. Uy-joy kommunal xizmat ko‘rsatish tashkilotlari bilan yaqin hamkorlik asosida ko‘p xonadonli uy-joy fondini boshqarish va undan foydalanish tizimini yanada takomillashtirish, ko‘p xonadonli uylarni saqlash qoidalariga rioya etilishini texnik nazorat qilish bo‘yicha samarali tizimni shakllantirish, aholiga sifatli uy-joy kommunal xizmatlari ko‘rsatishni tubdan yaxshilash, shuningdek, uy-joy mulkdorlari shirkatlarining barqaror faoliyat yuritishini taʼminlash maqsadida 2017 yil 18 aprel kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Uy-joy kommunal xizmat ko‘rsatish tizimini boshqarishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni va “O‘zbekiston Respublikasi Uy-joy kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. · Taʼlim sohasini boshqaruvchi davlat organlari tizimi qanday? O‘zbekiston Respublikasi “Taʼlim to‘g‘risida”gi qonunning 25-moddasiga binoan O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasi taʼlim tizimini boshqarishda umumiy vakolatga ega. Shuningdek, Qonunning 27-moddasida mahalliy davlat hokimiyati organlarining ham vakolatlari berilgan bo‘lib, unga ko‘ra mahalliy davlat hokimiyati organlari taʼlim muassasalari faoliyatining mintaqalarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish ehtiyojlariga muvofiqligini taʼminlaydilar; taʼlim muassasalarini tashkil etadilar, qayta tashkil etadilar va tugatadilar, (respublika tasarrufida bo‘lgan muassasalar bundan mustasno), ularning ustavlarini ro‘yxatga oladilar; o‘z hududlaridagi taʼlim muassasalarini vakolat doirasida moliyalash miqdorlarini va imtiyozlarni belgilaydilar; taʼlim sifati va darajasiga, shuningdek pedagog xodimlarning kasb faoliyatiga bo‘lgan davlat talablariga rioya etilishini taʼminlaydilar; qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshiradilar. Taʼlim muassasasini uning rahbari boshqaradi. Taʼlim muassasalarida qonun hujjatlariga muvofiq faoliyat ko‘rsatadigan jamoat boshqaruvi organlari tashkil etilishi mumkin. O‘zbekiston Respublikasida taʼlimni boshqarish bo‘yicha maxsus vakolat berilgan davlat organlari sifatida O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi hamda O‘zbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi vazirligi faoliyat yuritadi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi respublikada oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar taʼlimiga rahbarlik qiluvchi davlat boshqaruv organi hisoblanadi. 2004 yil 20 iyulda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi faoliyatini takomillatirish to‘g‘risida”gi 341-sonli Qarori1 qabul qilindi. Ushbu qarorga ko‘ra Vazirlar Mahkamasi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan oliy taʼlim muassasalarining kadrlar tayyorlash, professor-o‘qituvchilar malakasining talab etiladigan darajasini taʼminlash, o‘qitishning innovatsiya usullarini joriy etish, moliyaviy resurslardan samarali foydalanish hamda talaba yoshlar o‘rtasida tarbiyaviy va maʼnaviy-maʼrifiy ishlarni tashkil etish masalalaridagi faoliyati ustidan nazorat bo‘shashtirib yuborilganligini, bu mutaxassislar tayyorlash sifatiga salbiy taʼsir ko‘rsatayotganligini qayd etadi. Vazirlik o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga hisob beradi. Vazirlik tizimiga O‘rta maxsus, kasb-hunar taʼlimi markazi, Oliy va o‘rta maxsus taʼlim, kab-hunar taʼlimini rivojlantirish markazi, idoraviy mansub oliy o‘quv yurtlari kiradi. Vazirlik faoliyatini tashkil etish vazirlikka qonun hujjatlarida belgilangan tartibda lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan vazir boshchilik qiladi. Vazirning besh nafar o‘rinbosari, shu jumladan ikki nafar birinchi o‘rinbosari bo‘ladi, ulardan biri Vazirlikning O‘rta maxsus, kasb-hunar taʼlimi markazi direktori hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi vazirligi xalq taʼlimi davlat boshqaruv organi hisoblanadi va o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga hisob beradi. Vazirlik tizimiga Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq taʼlimi vazirligi, Toshkent shahar xalq taʼlimi bosh boshqarmasi, viloyatlar xalq taʼlimi boshqarmalari, tumanlar (shaharlar) xalq taʼlimi bo‘limlari hamda idoraviy mansub boshqa muassalar, korxonalar va tashkilotlar kiradi. Vazirlik faoliyatini tashkil etish - Vazirlikni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan vazir boshqaradi. Vazirning uch nafar o‘rinbosari, shu jumladan bir nafar birinchi o‘rinbosari bo‘ladi. Maktabgacha taʼlim vazirligi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Maktabgacha taʼlim tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2017 yil 30 sentyabrdagi PF–5198-sonli Farmoni bilan tashkil etildi. Davlat test markazi. Respublikada abituriyentlarning oliy o‘quv yurtlariga sifatli qabul qilinishini taʼminlash, mutaxassislarni, shuningdek taʼlimning barcha turlari bo‘yicha o‘quv rejalari va dasturlarini tayyorlash sifatini, respublika taʼlim muassasalarida test va reyting ballarining xolisonaligini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi tomonidan amalga oshiriladi. Davlat test markazi davlat boshqaruv organi hisoblanadi. Markaz o‘z faoliyati to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga hisob beradi. 2004 yil 24 iyunda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Test markazi faoliyatini takomillashtirish yuzasidan qarori qabul qilindi1 va ushbu qarorda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazining asosiy vazifalari belgilab o‘tildi. · Sog‘liqni saqlash sohasini boshqaruvchi davlat organlari tizimi va ularning vazifalari qanday? O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi sog‘liqni saqlash davlat boshqaruvi markaziy organi hisoblanadi va u o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga bo‘ysunadi. Sog‘liqni saqlash vazirligi o‘z ishini respublikaning davlat boshqaruvi boshqa organlari, Qoraqalpogg‘iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar ijro etuvchi organlari va jamoat tashkilotlari bilan birgalikda amalga oshiradi. Vazirlikka O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni bilan lavozimiga tayinlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan, keyinchalik O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga tasdiqlash uchun taqdim etiladigan Vazir boshchilik qiladi. Vazir Vazirlikka yuklangan vazifalar bajarilishi va uning o‘z funksiyalarini amalga oshirishi uchun shaxsan javob beradi. Vazirning O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod etiladigan birinchi o‘rinbosari va o‘rinbosarlari bo‘ladi. Sohadagi davlat nazorati O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining Nazorat inspeksiyasi tomonidan amalga oshiriladi. Nazorat inspeksiyasi O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligida tashkil etiladi va bevosita O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vaziriga bo‘ysunadi. Uning Qoraqalpog‘iston Respublikasida, barcha viloyatlarda va Toshkent shahrida hududiy bo‘linmalari bo‘ladi, ular boshqaruvning vertikal tizimiga ega bo‘ladilar va o‘z faoliyatida bevosita Nazorat inspeksiyasi boshlig‘iga bo‘ysunadilar.