Epilepsiya.

Yuklangan vaqt

2025-09-05

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

20

Faytl hajmi

11,1 MB


Epilepsiya.
Epilepsiya. Logotip
Эпилепсия сурункали кечувчи касаллик бўлиб хуш йукотиш
талвасали тутқаноқлар, интеллектнинг пасайиши ва секин
асталик билан шахс хусусиятларини ўзгариши билан 
характерланадиган касаллик.Эпилепсия МНСнинг энг куп 
учрайдиган касаликларидан биридир.Касалик асосан болалик
ва усмирлик ёшларда бошланади. 
Эпилепсия сурункали кечувчи касаллик бўлиб хуш йукотиш талвасали тутқаноқлар, интеллектнинг пасайиши ва секин асталик билан шахс хусусиятларини ўзгариши билан характерланадиган касаллик.Эпилепсия МНСнинг энг куп учрайдиган касаликларидан биридир.Касалик асосан болалик ва усмирлик ёшларда бошланади. Logotip
Тарихдан маълумки кўп машхур инсонлар эпилепсия билан 
касалланган. 
Тарихдан маълумки кўп машхур инсонлар эпилепсия билан касалланган. Logotip
EPILEPSIYANI SABABIGA KOʻRA
TASNIFLASH:
Simptomatik - MNS bilan bogʻliq
kasalliklarda yoki ulardan keyin epilepsiya
rivojlanishi
Genetik - retseptorlar va mediatorlarning
ta'siri bilan bogʻliq epilepsiyaga sabab
boʻluvchi genetik holatlar.
EPILEPSIYANI SABABIGA KOʻRA TASNIFLASH: Simptomatik - MNS bilan bogʻliq kasalliklarda yoki ulardan keyin epilepsiya rivojlanishi Genetik - retseptorlar va mediatorlarning ta'siri bilan bogʻliq epilepsiyaga sabab boʻluvchi genetik holatlar. Logotip
EPILEPSIYA TASNIFI 
1. Fokal ( Parsial) 
Xushi saqlangan fokal
Xush buzilishi bilan kechuvchi fokal
Fokaldan generallashganga oʻtuvchi
2. Generallashgan
Generallashgan tonik klonik ( grand Mal ) 
Generallashgan absans ( petit Mal ) 
Myoclonic tutqanoq
Atonik tutqanoq
Epileptik spazm
EPILEPSIYA TASNIFI 1. Fokal ( Parsial) Xushi saqlangan fokal Xush buzilishi bilan kechuvchi fokal Fokaldan generallashganga oʻtuvchi 2. Generallashgan Generallashgan tonik klonik ( grand Mal ) Generallashgan absans ( petit Mal ) Myoclonic tutqanoq Atonik tutqanoq Epileptik spazm Logotip
Logotip
Эпилепсия этиологияси
Кичик ёшдаги болалар
( 0 - 2 ёш)
Перинатал гипоксия ва ишемия, Тугрукдаги бош 
мия травмалари. Уткир инфекциялар Метаболик
бузилишлар (гипогиликемия, гипокалъциемия, 
гипомагнеземия, дефитцитВ6) Тугма малъформация
Ирсий касаликлар Идиопатик
2-12 ёш
Уткир инфекция.  Травма.  Фебрил судорогилар.
12-18 ёш
Идиопатик Травма. Артериовеноз малъформация.
18-35 ёш
Травма  Алкоголизм  Мия усмалари
35- ёшдан катталар
Мия усмалари Бош  мия кон томир касалликлари
Метаболик бузилишлар (уремия, жигар
етишмовчилиги, электролитлар дисбаланси)  
гипогилемия, алкоголизм 
Эпилепсия этиологияси Кичик ёшдаги болалар ( 0 - 2 ёш) Перинатал гипоксия ва ишемия, Тугрукдаги бош мия травмалари. Уткир инфекциялар Метаболик бузилишлар (гипогиликемия, гипокалъциемия, гипомагнеземия, дефитцитВ6) Тугма малъформация Ирсий касаликлар Идиопатик 2-12 ёш Уткир инфекция. Травма. Фебрил судорогилар. 12-18 ёш Идиопатик Травма. Артериовеноз малъформация. 18-35 ёш Травма Алкоголизм Мия усмалари 35- ёшдан катталар Мия усмалари Бош мия кон томир касалликлари Метаболик бузилишлар (уремия, жигар етишмовчилиги, электролитлар дисбаланси) гипогилемия, алкоголизм Logotip
Эпилепсия клиникаси
Эпилепсиянинг яккол белгиларидан бири бу талвасали тутканок
одатда бирдан бошланади ва купинча кандайдир ташки таъсирот
билан болик булади.Одатда тутканоклар аура билан бошланади. 
Бунда беморда тутканок булишдан 1-2 кун олдин бош огриги, уйку
бузилиши, ишхасизлик, юкори кузгалувчи кузатилади. 
Эпилепсия клиникаси Эпилепсиянинг яккол белгиларидан бири бу талвасали тутканок одатда бирдан бошланади ва купинча кандайдир ташки таъсирот билан болик булади.Одатда тутканоклар аура билан бошланади. Бунда беморда тутканок булишдан 1-2 кун олдин бош огриги, уйку бузилиши, ишхасизлик, юкори кузгалувчи кузатилади. Logotip
•сенсор аураси
•вегетатив аура
•мотор аураси
•психик аура
•нутқ (речевой) аураси
•сенситив аура
Ауранинг қуйидаги турлари мавжуд:
•сенсор аураси •вегетатив аура •мотор аураси •психик аура •нутқ (речевой) аураси •сенситив аура Ауранинг қуйидаги турлари мавжуд: Logotip
Сенсор аурада сезги органлари томонидан узгаришлар
булиб, купинча куриш галлюцинациялари, макропсия, 
микропция, амавроз кузатилади. 
Вегетавтив аурада ички органлар томонидан юрак
уйнаши, туш ортида огрик, перисталътиканинг
кучайиши, кунгил айниши, сулак окиши, нафас кисиши, 
юзнинг окариши ёки кизариши каби узгаришлар булади. 
Мотор аура: панжанинг букилиши ёки ёзилиши, 
гавданинг айланиши, бошнинг бурилиши чайнаш
харакатлари.
Нутк аураси: бир сузнинг такрорлаш
Сенситив аура: парестезия. 
АУРА
Сенсор аурада сезги органлари томонидан узгаришлар булиб, купинча куриш галлюцинациялари, макропсия, микропция, амавроз кузатилади. Вегетавтив аурада ички органлар томонидан юрак уйнаши, туш ортида огрик, перисталътиканинг кучайиши, кунгил айниши, сулак окиши, нафас кисиши, юзнинг окариши ёки кизариши каби узгаришлар булади. Мотор аура: панжанинг букилиши ёки ёзилиши, гавданинг айланиши, бошнинг бурилиши чайнаш харакатлари. Нутк аураси: бир сузнинг такрорлаш Сенситив аура: парестезия. АУРА Logotip
Аурадан бир неча секунд кейин бемор хушини йукотиб йикилади. 
Бу вактда овоз ёриги спазми хисобига келиб чикадиган узига хос
каттик киска овоз эшитилади. Шундан сунг тоник тутканок
бошланиб бунда беморнинг танаси ва оёклари
таранглашиб боши оркага ва ёнга кетади.Тоник фаза уртача 15-20 
секунд давом этади ва клоник фазага утади. Клоник фазада тана
ва оёк кул мушаклари толчкобразный кискариб бушашади бу
фаза 2-3 минут давом этади. Огиздан купиксимон сулак ажралиб
купинча тилни тишлаб олганлиги учун кон аралаш булади. Бу 
даврда ихтиёрсиз сийдик ва ахлат ажралиш хуриждан сунг
беморда толикиш, уйкучанлик кузатилиб тутканок хакида хеч
нарса эслай олмайди. Базида тутканоклар бириси тугамасдан
туриб иккинчиси бошланиб кетади. Буни эпистатус дейилади. 
Клиникаси
Аурадан бир неча секунд кейин бемор хушини йукотиб йикилади. Бу вактда овоз ёриги спазми хисобига келиб чикадиган узига хос каттик киска овоз эшитилади. Шундан сунг тоник тутканок бошланиб бунда беморнинг танаси ва оёклари таранглашиб боши оркага ва ёнга кетади.Тоник фаза уртача 15-20 секунд давом этади ва клоник фазага утади. Клоник фазада тана ва оёк кул мушаклари толчкобразный кискариб бушашади бу фаза 2-3 минут давом этади. Огиздан купиксимон сулак ажралиб купинча тилни тишлаб олганлиги учун кон аралаш булади. Бу даврда ихтиёрсиз сийдик ва ахлат ажралиш хуриждан сунг беморда толикиш, уйкучанлик кузатилиб тутканок хакида хеч нарса эслай олмайди. Базида тутканоклар бириси тугамасдан туриб иккинчиси бошланиб кетади. Буни эпистатус дейилади. Клиникаси Logotip
Клиникаси
Клиникаси Logotip
Эпилепсияда катта тутканоклардан ташкари кичик тутканоклар хам 
кузатилади. Бунда бемор бир неча секунд хушини йукотади лекин
йикилмайди. Юз мимик мускулларининг учиши, нигох бир нуктага
кадалган баъзида бемор бир жойда айланади, хар хил овозлар чикаради
энг киска муддатли хуш йукотиш хуружи абсанс булиб бунда бемор
жуда тезликда реал холатдан чикиб колади. 
Сухбат пайтида бемор бирданига жим булиб колади кейин бирданига
узига келиб яна сухбатни колган жойидан давом этиради.Бу нарса хар
доим  хам атрофдагиларга сезирарли бувермайди.
Эпилепсияда катта тутканоклардан ташкари кичик тутканоклар хам кузатилади. Бунда бемор бир неча секунд хушини йукотади лекин йикилмайди. Юз мимик мускулларининг учиши, нигох бир нуктага кадалган баъзида бемор бир жойда айланади, хар хил овозлар чикаради энг киска муддатли хуш йукотиш хуружи абсанс булиб бунда бемор жуда тезликда реал холатдан чикиб колади. Сухбат пайтида бемор бирданига жим булиб колади кейин бирданига узига келиб яна сухбатни колган жойидан давом этиради.Бу нарса хар доим хам атрофдагиларга сезирарли бувермайди. Logotip
Эпилептик беморларни даволаш касаллик сабабини йукотиш, 
кассаликнинг патогенетик механизмларига таъсир этиш, психосоциал
окибатларини камайтириш, беморларини мехнат кобилятини саклаб
колишга каратилади.
Агар эпилептик синдиром гипогликемия, гипокалъциемия
сингари организмдаги кандайдир метаболик бузилишлар окибати булса
модда алманишуви жараёнларини жойига келтириш одатда тутканок
согайишига олиб келади. 
Агар эпилептик тутканок кандайдир миядаги анатомик узгариш
натижаси булса паталогик учок олиб ташланса бемор бутунлай
согайиши мумкин.Бирок сурункали(прогресцияланмайдиган булса хам) 
жараёнлар глиозга яъни склерозга олиб келади. Бу учоклар сурункали
эпилептик учок булиб хизмат килиши мумкин. Бунда бирламчи учокни
хирургик йул билан олиб ташланса хам жараён тухтамайди. 
Эпилептик тутканокларни даволаш
Эпилептик беморларни даволаш касаллик сабабини йукотиш, кассаликнинг патогенетик механизмларига таъсир этиш, психосоциал окибатларини камайтириш, беморларини мехнат кобилятини саклаб колишга каратилади. Агар эпилептик синдиром гипогликемия, гипокалъциемия сингари организмдаги кандайдир метаболик бузилишлар окибати булса модда алманишуви жараёнларини жойига келтириш одатда тутканок согайишига олиб келади. Агар эпилептик тутканок кандайдир миядаги анатомик узгариш натижаси булса паталогик учок олиб ташланса бемор бутунлай согайиши мумкин.Бирок сурункали(прогресцияланмайдиган булса хам) жараёнлар глиозга яъни склерозга олиб келади. Бу учоклар сурункали эпилептик учок булиб хизмат килиши мумкин. Бунда бирламчи учокни хирургик йул билан олиб ташланса хам жараён тухтамайди. Эпилептик тутканокларни даволаш Logotip