ER-XOTIN JUFTLIGINING SHAKLLANISHI (Er xotin munosabatlarining o`ziga xosligi, Er xotinlik munosabatlari)
Yuklangan vaqt
2024-04-19
Yuklab olishlar soni
1
Sahifalar soni
4
Faytl hajmi
23,7 KB
Ilmiybaza.uz
ER-XOTIN JUFTLIGINING SHAKLLANISHI
Reja
1. Er xotin munosabatlarining o`ziga xosligi.
2. Er xotinlik munosabatlari.
Ilmiybaza.uz
Tayanch so`zlar: Er-xotinlarning oiladagi muloqoti, tushunmovchilik, ishonmaslik,
e’tiroz.
Er-xotinlarning oiladagi muloqoti, shaxslararo muloqotning umumiy
qonuniyatlariga bo'ysunish bilan birga, dastawal ishdan tashqari, bo‘sh vaqtlarini
birgalikda o'tkazish bilan shartlangan o‘ziga xos xususiyatlariga ham ega.
Hamkasblar, o ‘rtoqlar, do'stlar va sevishganlar hamma vaqt ham birga bo‘lish
imkoniyatiga ega emaslar, qaytanga, o`z muloqotlarini o'zlari xohlagan vaqtlarida
biroz kamaytirib, hatto o`zib (toxtatib) qo‘yishlari ham mumkin (uchrashuvga
borishi lozimligini «unitib» qo'yish, kutilmaganda «juda band» boklib qolishi
mumkin. Er-xotinlar esa ko'pincha bunday imkoniyatlardan mahrumdirlar. Ular bir
xonadonda, ko'pincha bir xonada birga bo‘lishga «mahkum» etilgan.
Albatta, bu gaplar ko'pchilik yoshlarimizda (ayniqsa, bir-birlarini sevuvchi
yoshlarda) tushunmovchilik, ishonmaslik, e’tiroz tug'dirishi mumkin, chunki ular,
o‘zing uchun aziz, sevimli bo`lmgan odam bilan birga bo‘lish, uning yonida bollish
«majburiyati» bu eng orziqib kutilgan orzuning ro'yobga chiqishi-ku deb
hisoblashlari mumkin. Biroq bu «mahkumlik» bilan hisoblashmaslik ham mumkin
emas. Turli aholi turar joylarida, mahallalarda, qo‘ni-qo‘shnilar o rtasida ko‘pincha
faqat ayollardan yoki faqat erkaklardan iborat «kompaniyalar» ham behudaga
yuzaga kelavermaydi.
Qadimiy,
afsonaviy
Sparta
qonunchiligida
er-xotinlarni
ishqiy
munosabatlarining sovuqlashib ketishidan saqlash maqsadida ularning muloqotlari
imkon qadar chegaralab qo‘yilgan. Unga kolra erlar xotinlaridan ajratilgan holda,
ya’ni er va xotin boshqa-boshqa yashaganlar va ular faqat ovloq joylardagina,
«begona ko‘zlardan» yashirin tarzda uchrashib turishlari mumkin bolmagan. Bu
tadbir nafaqat Sparta jangchilari o‘zlarining jangovar ruhlarini yo‘qotmasligi,
o‘zlarining yosh xotinlari bilan mashg'ul bo‘lib qolmasliklari uchungina emas edi.
Bunda «taqiqlangan meva» effektidan foydalanilgan. uchrashishlarning qiyinligi,
xuddi tuzsiz taomga tuz, ziravorlar qanchalik maza berganidek, er-xotinlarning bir-
birlariga hissiy yaqinligini sezilarli darajada kuchaytiradi, nikoh rishtalarini
mustahkamlaydi. Yoki Shekspirning qahramonlari Romeo va Julettalar ham , agar
Ilmiybaza.uz
ular unashtirilganlaridan so`ng barcha qulayliklari bilan alohida «koshona»
berilganda edi, ular o ‘zlarini boshqacha tutgan bolishardi.
Er xotinlik munosabatlari
Nikohdan o tib, oila qurilgandan so‘ng u bir necha bosqichlarni bosib o‘tadi.
Shulardan eng ko‘p kuzatiladigani sotsial va psixologik jihatdan kattá ahamiyat kasb
etadigan ham aynan shu yosh oila bosqichiga to‘g‘ri keladi. Bu bosqichda er-
xotinlarning oilaviy hayot haqidagi tasavvurlari shakllanadi, farzandlar dunyoga
keladi, ularni tarbiyalash, voyaga yetkazish bilan bog‘liq bo‘lgan asosiy ishlar
amalga oshiriladi. Shularni hisobga oigan holda hukumatimiz tomonidan yosh
oilalar, ularning mustahkamligini ta’minlash va ularda ijtimoiy, iqtisodiy va
ma’naviy qollab-quvvatlash yangi oilaning barqarorligini ta’minlashga imkoniyatlar
yaratish borasida ham bir qator ishlar amalga oshirilmoqda.
Oilaning
mustahkam
bo‘lishi,
er-xotinning
baxtiyor,
tinch
totuv
yashashlarida ularning o‘zaro qovushuvi muhim rol o‘ynaydi. o‘zaro qovushishlarni
shartli ravishda uchta tarkibiy qismga ajratish mumkin:
1. Biologik qovushuv.
2. Psixologik qovushuv.
3. Sotsial (ijtimoiy) qovushuv.
Biologik qovushuv. Biologik shoxobchaning ruhiy shoxobchaga nisbatan birmuncha
turg‘unligini, kam o‘zgaruvchanligini hisobga olish zarur. Ya’ni shakllangan mijoz
toifasini o‘zgartirib bo'lmasligini va bunga intilishning samarasizligini unutmaslik
lozim. Mijoz turi jihatidan kelin-kuyovlar turlicha bo‘lishi, ba’zan esa bir-biriga
qarama-qarshi zid toifalarga mansub bolishi mumkin. Lekin buni oila mustahkamligi
uchun xavfli omil deb hisoblash xato bo‘ladi. Ko‘p hollarda bunday oilalardagi er-
xotinlar bir-birlarida yetishmaydigan psixologik xususiyatlarni to`ldirib turadilar.
Shu bilan birga xolerik turga mansub bo‘lgan er-xotinlar o‘rtasida salga nizo janjallar
chiqishi muhim omil bolishi mumkin.
Ilmiybaza.uz
Nazorat uchun savollar
1. Er xotin munosabatlarining o`ziga xosligi?
2. Er xotinlik munosabatlari?