Geografiya darslarida ma’naviy, ekologik, iqtisodiy tarbiya

Time

Yuklangan vaqt

2025-11-08

Downloads

Yuklab olishlar soni

0

Pages

Sahifalar soni

4

File size

Fayl hajmi

27,6 KB


Geografiya darslarida ma’naviy, ekologik, iqtisodiy tarbiya
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi:  Geografiya ta’limida tarbiya turlari -
ilmiy dunyoqarash, ekologik, estetik, ahloq-odob, vatanparvarlik, mehnat, iqtisodiy
tarbiya haqidagi ma’ruzada egallangan bilimlarni mustahkamlash.
№
Bajariladigan topshiriqlar
Amaliy
mashg‘ulot
natijasi
1
1-ilova  bilan  tanishing,  tarbiya  jarayonining  tamoyillarini
sxemada tasvirlang.
Sxema
2
2-ilova bilan tanishing. Geografiya ta’limida estetik, ahloq-
odob, vatanparvarlik, mehnat tarbiyasini amalga oshirishda
o‘qituvchi  nimalarga  e’tibor  qaratishi  lozim?  Javobingizni
izohlang.
Yozma
tavsif
3
Ekologik ta’lim - tarbiya tushunchasi, mazmuni, mohiyati
maqsad va vazifalari, geografiya o‘qitishda ekologik ta’lim –
tarbiya berishning ahamiyatini tushuntiring.
Yozma
tavsif
4
Mazkur  darslarni  o‘tish  orqali  o‘quvchilarda  ilmiy
dunyoqarash, ekologik, estetik, ahloq-odob, vatanparvarlik,
mehnat, iqtisodiy tarbiyani qanday shakllantirish mumkin.
Javobingizni izohlang
Yozma
tavsif
Uslubiy ko‘rsatmalar
1-ilova.
      Har bir ishning o‘ziga xos, ma’lum qonun-qoidalari bo‘lganidek, inson
tarbiyasining ham o‘ziga xos bir qator muhim tamoyillari, qonun-qoidalari mavjud,
ularga amal qilish tarbiya ishining samarali bo‘lishini tahminlaydi:
Logotip
Geografiya darslarida ma’naviy, ekologik, iqtisodiy tarbiya O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: Geografiya ta’limida tarbiya turlari - ilmiy dunyoqarash, ekologik, estetik, ahloq-odob, vatanparvarlik, mehnat, iqtisodiy tarbiya haqidagi ma’ruzada egallangan bilimlarni mustahkamlash. № Bajariladigan topshiriqlar Amaliy mashg‘ulot natijasi 1 1-ilova bilan tanishing, tarbiya jarayonining tamoyillarini sxemada tasvirlang. Sxema 2 2-ilova bilan tanishing. Geografiya ta’limida estetik, ahloq- odob, vatanparvarlik, mehnat tarbiyasini amalga oshirishda o‘qituvchi nimalarga e’tibor qaratishi lozim? Javobingizni izohlang. Yozma tavsif 3 Ekologik ta’lim - tarbiya tushunchasi, mazmuni, mohiyati maqsad va vazifalari, geografiya o‘qitishda ekologik ta’lim – tarbiya berishning ahamiyatini tushuntiring. Yozma tavsif 4 Mazkur darslarni o‘tish orqali o‘quvchilarda ilmiy dunyoqarash, ekologik, estetik, ahloq-odob, vatanparvarlik, mehnat, iqtisodiy tarbiyani qanday shakllantirish mumkin. Javobingizni izohlang Yozma tavsif Uslubiy ko‘rsatmalar 1-ilova. Har bir ishning o‘ziga xos, ma’lum qonun-qoidalari bo‘lganidek, inson tarbiyasining ham o‘ziga xos bir qator muhim tamoyillari, qonun-qoidalari mavjud, ularga amal qilish tarbiya ishining samarali bo‘lishini tahminlaydi:
Tarbiya jarayonining tamoyillari quyidagilar:
· tarbiyaning bir maqsadga qaratilganligi;
·
tarbiyaning  xayot  va  mehnat  bilan  bog‘lanishi  (O‘zbekistonimizning
mustaqilligi, gullab-yashnashi yo‘lida qilinayotgan fidoyi ishlar bilan bog‘lanishi);
·
shaxsni jamoada, jamoa orqali tarbiyalash;
·
tarbiyada shaxsni hurmat qilish va unga talabchanlik;
·
tarbiyaviy ishlarning izchilligi, muntazamligi hamda birligi;
·
tarbiyada  shaxsning  yoshi  va  o‘ziga  xos  xususiyatlarini  xisobga  olish
kabilardir.
2-ilova.
Geografik  ma’lumotlar,  yangi  tushuncha  va  ifodalarni  o‘rganish  bilan
o‘quvchilarning  so‘z  boyligi  ortib  boradi,  geografik  ob’ekt  va  hodisalarni
tasvirlashga  o‘rgana  borib,  ularning  nutqi  rivojlanadi.  O‘quvchilar  geografik
nomlar Osiyo xalqlari haqida gapirilganda ular o‘rtasidagi hamkorlik, birodarlik,
mehmondo‘stlik,  muhtojlarga  yordam  berish,  tarbiyachilarning  izzatikromini
joyiga  qo‘yish  kabi  qadimiy  an’analarni  bolalar  ongiga  sindirish  lozim.  Bu
an’analarning  ko‘pchiligi  axloq  tarbiyasiga  mos  kelganligi  uchun  ham  katta
tarbiyaviy ahamiyatga ega.
Maktab geografiyasi o‘quvchilarga estetik tarbiya berishda muhim ahamiyat
kasb etadi. Geografiya ta’limi o‘quvchida tabiat manzarasiga va kishilar faoliyatiga
chuqur  his-tuyg‘ular  bilan  qarashga  undaydi.  Geografiya  kurslarida  tabiat
manzaralari va unda sodir bo‘ladigan hodisalarni hamda inson faoliyatini o‘rganish
bilan ularda estetik tuyg‘ular tarbiyalanadi. O‘quvchilarga estetik tarbiya berishda
tabiatga  ekskursiya  uyushtirish,  turistik  yurishlar  tashkil  etish  yaxshi  yordam
beradi. O‘quvchilar  tabiat  manzaralaridan  bahramand bo‘ladilar, zavqlanadilar.
Binobarin, tabiatdan bahramand bo‘lgan kishi uni muhofaza qilishga intiladi.
Bulardan  tashqari,  badiiy  adabiyotlardan,  xususan,  o‘zbek  yozuvchilari
asarlaridan  foydalanish,  parchalar  o‘qib  berish,  rassomlarning  manzarali
suratlaridan  foydalanish-estetik  tarbiyaning  ajoyib  vositalaridan  hisoblanadi.
Darsda turli fotorasmlardan, rangli suratlardan, kinofilmlardan foydalanish ham
mazkur
 
tarbiya
 
vositalaridan
 
biridir.
Geografiya ta’limi estetik did bilan berilishi lozim. Devoriy karta va suratlarning
Logotip
Tarbiya jarayonining tamoyillari quyidagilar: · tarbiyaning bir maqsadga qaratilganligi; · tarbiyaning xayot va mehnat bilan bog‘lanishi (O‘zbekistonimizning mustaqilligi, gullab-yashnashi yo‘lida qilinayotgan fidoyi ishlar bilan bog‘lanishi); · shaxsni jamoada, jamoa orqali tarbiyalash; · tarbiyada shaxsni hurmat qilish va unga talabchanlik; · tarbiyaviy ishlarning izchilligi, muntazamligi hamda birligi; · tarbiyada shaxsning yoshi va o‘ziga xos xususiyatlarini xisobga olish kabilardir. 2-ilova. Geografik ma’lumotlar, yangi tushuncha va ifodalarni o‘rganish bilan o‘quvchilarning so‘z boyligi ortib boradi, geografik ob’ekt va hodisalarni tasvirlashga o‘rgana borib, ularning nutqi rivojlanadi. O‘quvchilar geografik nomlar Osiyo xalqlari haqida gapirilganda ular o‘rtasidagi hamkorlik, birodarlik, mehmondo‘stlik, muhtojlarga yordam berish, tarbiyachilarning izzatikromini joyiga qo‘yish kabi qadimiy an’analarni bolalar ongiga sindirish lozim. Bu an’analarning ko‘pchiligi axloq tarbiyasiga mos kelganligi uchun ham katta tarbiyaviy ahamiyatga ega. Maktab geografiyasi o‘quvchilarga estetik tarbiya berishda muhim ahamiyat kasb etadi. Geografiya ta’limi o‘quvchida tabiat manzarasiga va kishilar faoliyatiga chuqur his-tuyg‘ular bilan qarashga undaydi. Geografiya kurslarida tabiat manzaralari va unda sodir bo‘ladigan hodisalarni hamda inson faoliyatini o‘rganish bilan ularda estetik tuyg‘ular tarbiyalanadi. O‘quvchilarga estetik tarbiya berishda tabiatga ekskursiya uyushtirish, turistik yurishlar tashkil etish yaxshi yordam beradi. O‘quvchilar tabiat manzaralaridan bahramand bo‘ladilar, zavqlanadilar. Binobarin, tabiatdan bahramand bo‘lgan kishi uni muhofaza qilishga intiladi. Bulardan tashqari, badiiy adabiyotlardan, xususan, o‘zbek yozuvchilari asarlaridan foydalanish, parchalar o‘qib berish, rassomlarning manzarali suratlaridan foydalanish-estetik tarbiyaning ajoyib vositalaridan hisoblanadi. Darsda turli fotorasmlardan, rangli suratlardan, kinofilmlardan foydalanish ham mazkur tarbiya vositalaridan biridir. Geografiya ta’limi estetik did bilan berilishi lozim. Devoriy karta va suratlarning