Germaniya va Fransiyada geografiya ta’limi

Time

Yuklangan vaqt

2025-11-08

Downloads

Yuklab olishlar soni

0

Pages

Sahifalar soni

4

File size

Fayl hajmi

27,2 KB


Germaniya va Fransiyada geografiya ta’limi.
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: Talabalarda xorijiy mamlakatlarda geografiya
o‘qitishning yo‘lga qo‘yilishi to‘g‘risidagi bilimlarni rivojlantirish.
№
Bajariladigan topshiriqlar
Amaliy
mashg‘ulot
natijasi
1
Germaniya  maktablarida  geografiya  ta’limining  asosiy
xususiyatlarini tahlil qiling.
Yozma tahlil
2
Fransiya
 maktablarida  geografiya  ta’limining  asosiy
xususiyatlarini tahlil qiling.
Yozma tahlil
3
Uslubiy ko‘rsatmalar asosida Germaniya va Fransiya 
maktablarida geografiya ta’limining o‘ziga xos 
xususiyatlarini T-sxemada ko‘rsating
T-sxema
4
Finlandiya maktablarida geografiya ta’limining asosiy 
xususiyatlarini tahlil qiling.
Uslubiy ko‘rsatmalar
   Germaniya maktablarida geografiya ta’limi bo‘yicha yagona dastur yo‘q. Har bir
(Yer-land)  o‘lka  o‘z  dasturi  va  darsliklariga  ega.  Germaniyada  turli  tipdagi
maktablar mavjud. Ularda boshlang‘ich, asosiy (5-10 sinflar) va gimnaziya (11-13,
13-sinf  abiturientlar  uchun)  birinchi  guruh  maktab  barcha  uchun  majburiy
hisoblanadi.O‘quvchilar 10 sinfni tugatganlaridan keyin, gimnaziya, xunar texnika
maktablari va oliy o‘quv yurtlariga kirish uchun tayyorgarlik ko‘radilar. (xususiy
maktablar 2%dan oshmaydi)
Germaniya maktablarida dastlabki  geografik bilimlar  bilan tanishish 3-4
sinfdan boshlanadi. Bu sinflarda mamlakatshunoslik fanlari o‘rganiladi. Bundan
Logotip
Germaniya va Fransiyada geografiya ta’limi. O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: Talabalarda xorijiy mamlakatlarda geografiya o‘qitishning yo‘lga qo‘yilishi to‘g‘risidagi bilimlarni rivojlantirish. № Bajariladigan topshiriqlar Amaliy mashg‘ulot natijasi 1 Germaniya maktablarida geografiya ta’limining asosiy xususiyatlarini tahlil qiling. Yozma tahlil 2 Fransiya maktablarida geografiya ta’limining asosiy xususiyatlarini tahlil qiling. Yozma tahlil 3 Uslubiy ko‘rsatmalar asosida Germaniya va Fransiya maktablarida geografiya ta’limining o‘ziga xos xususiyatlarini T-sxemada ko‘rsating T-sxema 4 Finlandiya maktablarida geografiya ta’limining asosiy xususiyatlarini tahlil qiling. Uslubiy ko‘rsatmalar Germaniya maktablarida geografiya ta’limi bo‘yicha yagona dastur yo‘q. Har bir (Yer-land) o‘lka o‘z dasturi va darsliklariga ega. Germaniyada turli tipdagi maktablar mavjud. Ularda boshlang‘ich, asosiy (5-10 sinflar) va gimnaziya (11-13, 13-sinf abiturientlar uchun) birinchi guruh maktab barcha uchun majburiy hisoblanadi.O‘quvchilar 10 sinfni tugatganlaridan keyin, gimnaziya, xunar texnika maktablari va oliy o‘quv yurtlariga kirish uchun tayyorgarlik ko‘radilar. (xususiy maktablar 2%dan oshmaydi) Germaniya maktablarida dastlabki geografik bilimlar bilan tanishish 3-4 sinfdan boshlanadi. Bu sinflarda mamlakatshunoslik fanlari o‘rganiladi. Bundan
tashqari, geografik bilimlar qisman biologiya va tarix fanlari orqali ham beriladi.
Germaniya maktablarida geografiya fan sifatida 5 - sinfdan boshlanadi. Bu sinfda
asosan o‘lka geografiyasi o‘qitiladi. Vatanga oid bo‘lgan bilimlar to 8 - sinfgacha
beriladi. 5-8 sinflarda geografiyadan haftalik o‘quv soati 2 soatni tashkil etadi. Bu
sinflarda  asosan  Yevropa  va  Yevropadan  tashqari mamlakatlar  geografiyasi
o‘rganiladi. Topografiya va kartografiya asoslari bo‘yicha ham bilimlar beriladi.
O‘qituvchilar diqqatiga bir necha variantdagi darsliklar va o‘quv qo‘llanmalari
tavsiya etiladi. Bular quyidagi ko‘rinishlarida aks etadi. "Mamlaktlar va xalqlar",
Yer  va  inson",  "Yangi  geografiya",  "Yer  bilimi"  va  xokazo. 9-10  sinflarda
geografiya  mustaqil  fan  sifatida  o‘rganilmaydi,  desa  ham bo‘ladi.  Faqat
mamlakatning ayrim "Yer-“Land”lardagina" qiziquvchi o‘quvchilar bilan Yevropa
va Germaniya geografiyasi chuqur o‘rganiladi. Bu kurslarda mamlakatlar iqtisodi,
ekologiyasi, siyosiy va davlat tuzumiga oid bilimlar yetakchi o‘rinni egallaydi. 
  Darslarda  o‘quvchilarga  beriladigan  topshiriqlar  ham  birmuncha  murakkab,
dasturda  o‘quvchilar  bajarishi  lozim  bo‘lgan  topshiriqlar  tizimi  keltirilgan,
masalan:
   1. Karta va darsda olingan bilimlar asosida u yoki bu hududda qanday ishlab
chiqarishni joylashtirish mumkin?
  2.  U  yoki  bu  hududning  (so‘rovnoma,  kuzatish,  statistika  materiallar  va
geografik  adabiyotlar  bilan  ishlash  usullari  orqali)  tabiatni  qo‘riqlash,  tabiiy
resurslardan foydalanishdagi muammolarni va kelajakdagi ahvolini yoriting.
   Germaniyada  maktab  geografiyasi  o‘quvchilarda  quyidagi  xislatlarni
shakllantirishni  o‘z  oldiga  asosiy  vazifa  qilib  qo‘ygan:  Geografiya  tili  bilan
tanishish,  kuzatish,  tahlil  qilish,  umumlashtirish,  tanqidiy  qarash,  taqqoslash,
aloqalarni o‘rgatish, axborotlarga nisbatan faol qarash, insonga nisbatan mehr -
muhabbat, fikrlash va amaliy faoliyatda mustaqil bo‘lish kabi ko‘nikmalarni hosil
qilishdan iborat va h.k.
    Fransiya maktablarida geografiya ta’limi birmuncha yaxshi yo‘lga qo‘yilgan.
Geografiya o‘qitishning maqsad va vazifalari juda aniq qilib belgilab berilgan. 2-
bosqich, 2-1 va bitiruvchi (15-17 yosh) sinflardan iborat. Geografiya ta’limi 6-
sinfdan boshlanadi, bunda "Umumiy geografiya” va Afrika materigi o‘rganiladi, 5-
sinfda Amerika, Osiyo, Avstraliya, Antarktida, 4-sinfda Yevropa (Frantsiyadan
Logotip
tashqari, geografik bilimlar qisman biologiya va tarix fanlari orqali ham beriladi. Germaniya maktablarida geografiya fan sifatida 5 - sinfdan boshlanadi. Bu sinfda asosan o‘lka geografiyasi o‘qitiladi. Vatanga oid bo‘lgan bilimlar to 8 - sinfgacha beriladi. 5-8 sinflarda geografiyadan haftalik o‘quv soati 2 soatni tashkil etadi. Bu sinflarda asosan Yevropa va Yevropadan tashqari mamlakatlar geografiyasi o‘rganiladi. Topografiya va kartografiya asoslari bo‘yicha ham bilimlar beriladi. O‘qituvchilar diqqatiga bir necha variantdagi darsliklar va o‘quv qo‘llanmalari tavsiya etiladi. Bular quyidagi ko‘rinishlarida aks etadi. "Mamlaktlar va xalqlar", Yer va inson", "Yangi geografiya", "Yer bilimi" va xokazo. 9-10 sinflarda geografiya mustaqil fan sifatida o‘rganilmaydi, desa ham bo‘ladi. Faqat mamlakatning ayrim "Yer-“Land”lardagina" qiziquvchi o‘quvchilar bilan Yevropa va Germaniya geografiyasi chuqur o‘rganiladi. Bu kurslarda mamlakatlar iqtisodi, ekologiyasi, siyosiy va davlat tuzumiga oid bilimlar yetakchi o‘rinni egallaydi. Darslarda o‘quvchilarga beriladigan topshiriqlar ham birmuncha murakkab, dasturda o‘quvchilar bajarishi lozim bo‘lgan topshiriqlar tizimi keltirilgan, masalan: 1. Karta va darsda olingan bilimlar asosida u yoki bu hududda qanday ishlab chiqarishni joylashtirish mumkin? 2. U yoki bu hududning (so‘rovnoma, kuzatish, statistika materiallar va geografik adabiyotlar bilan ishlash usullari orqali) tabiatni qo‘riqlash, tabiiy resurslardan foydalanishdagi muammolarni va kelajakdagi ahvolini yoriting. Germaniyada maktab geografiyasi o‘quvchilarda quyidagi xislatlarni shakllantirishni o‘z oldiga asosiy vazifa qilib qo‘ygan: Geografiya tili bilan tanishish, kuzatish, tahlil qilish, umumlashtirish, tanqidiy qarash, taqqoslash, aloqalarni o‘rgatish, axborotlarga nisbatan faol qarash, insonga nisbatan mehr - muhabbat, fikrlash va amaliy faoliyatda mustaqil bo‘lish kabi ko‘nikmalarni hosil qilishdan iborat va h.k. Fransiya maktablarida geografiya ta’limi birmuncha yaxshi yo‘lga qo‘yilgan. Geografiya o‘qitishning maqsad va vazifalari juda aniq qilib belgilab berilgan. 2- bosqich, 2-1 va bitiruvchi (15-17 yosh) sinflardan iborat. Geografiya ta’limi 6- sinfdan boshlanadi, bunda "Umumiy geografiya” va Afrika materigi o‘rganiladi, 5- sinfda Amerika, Osiyo, Avstraliya, Antarktida, 4-sinfda Yevropa (Frantsiyadan