Ilmiybaza.uz
GO‘SHT YO‘NALISHIDAGI QUYONLARNING XARAKTERISTIKASI
Darsning maqsadi: Go’sht yo’nalishidagi quyon zotlari bilan tanishish,
ularning mahsuldorligini o’rganish.
Darsning mazmuni: Quyonni nafaqat qishloq ho’jaligi va fermalarda balki
shahar tomorqa xo’jaligida ham yetishtirish mumkin.
Ushbu jonivorning go’shti parxezbop bo’lib, mo’ynasi va momig’idan
tayyorlangan ashyolarga bo’lgan talab doimo yuqori. Shu bois quyonni
shahar tomorqa ho’jaliklarida boqish va ko’paytirish istiqbolli va unumli
mashg’ulotlardan biriga aylanib bormoqda.
Yangizelandiya oq quyoni
Go’sht olishga ixtisoslashgan, jussasi ixcham, a’zolari mutanosib rivojlangan,
boshi so’lg’in, yon tomonlari biroz bo’rtib chiqqan, ko’zlari barcha
albinoslarniki kabi qizil quyon. Quloqlarining uzunligi o’rtacha, asosi
yo’g’on, to’g’ri turadi, bo’yni qisqa, butun tanasi bilan deyarli uyg’unlashib ketadi.
Urg’ochi quyonda kichik jag’ bo’ladi. Tanasining uzunligi, zoti asl bo’lsa,
o’rtacha bo’lishi kerak, juda qisqa bo’lsa nuqson sanaladi. Gavdasining barcha
qismlaridagi, shu jumladan, yelka va biqin sohasidagi mushaklar yaxshi rivojlangan
bo’lishi lozim. Tanasining uzunligi 47 va 49,5 sm bo’lsa, tirik
vazni standart bo’yicha o’rtacha: erkak quyonniki . 4-5 kg;urg’ochiniki . 4,5-
5,4 kg bo’lishi lozim.
Quyonboqarlar orasida keng ommalashibketganligining sababi tez yetilishi
bilanbog’liqdir, ya’ni yosh quyon vazni 8 haftada 1,7-2,1 kgga, 90 kunda 2,7 kg ga
yetadi. 120 kun o’tgach esa, uningvazni 52-58% ga ortadi.Urg’ochisi juda sersut
bo’lib har bolalaganida8-10 boshdan bola beradi.
Ilmiybaza.uz
Yangizelandiya oq quyoni jahonda eng ko’p tarqalganzot sanaladi. Biroq u
kamchiliklardan ham xoli emas,jumladan:terisi shalviragan;yelkalarida yog’ haddan
tashqari ko’p;tanasi juda qisqa bo’ladi.
Kaliforniya quyoni
Mahsuldorligiga ko’ra go’sht yetishtirishga ixtisoslashgan quyon deb e’tirof
etilgan. Tanasining nisbatan kichik bo’lishiga qaramay ushbu quyonning tirik vazni
4,2-4,5 kg ga borib yetadi, ayrimlariniki bundan ham og’ir bo’ladi. Suyaklari
nisbatan ingichka va qisqa bo’lsa ham tanasidagi barcha mushaklari yaxshi
rivojlangan. Bo’yni juda qisqa deyarli sezilmaydi. Shu sababli boshi biroz
ko’tarilgan. Rus suvsaridan serpushtlik va yuqori sifatli mo’ynani meros olgan
(mo’ynasining momiqligi sezilmas darajada dag’al, qalin va zich bo’ladi). Pitiryog’i
zich va qalin. Yungi oq, yaltiroq. Oyoqlarining pastki qismi, quloqlari,
tumshug’ining uchi va dumi to’q jigar rang, deyarli qora, ayrimlari bo’ynining pastki
qismida kichik qora dog’lar ko’rinadi. Quloqlarijuda qisqa bo’lib, doimo tik turadi.
Ko’zlari qizg’ish-pushti, tiniq, nigohi jonli, tabiatan serg’ayrat, biroq fe’l-atvori
vazmin. Tanasining go’shtli joylari ortiq darajada kattalashib ketganligiga qaramay
erkak quyon juda faol bo’ladi. Urg’ochi quyon muttasil 8-9 boshdan bola beradi.
Ilmiybaza.uz
Sutlilik darajasi qoniqarli. Kaliforniya va Yangizelandiya zotlariga mansub
quyonlarning
asosiy
afzalliklari
jumlasiga:
tez
yetilishi;
serpushtliligi;
organizmining chidamliligi; qisqa vaqt ichida so’ysa bo’ladigan darajada yetilishi;
boshqa zotlarga nisbatan sergo’sht bo’lishini kiritish mumkin. Ikki oyli jonivorning
tirik vazni 1,8 kg ga, yaxshi boqilgani 2-2,3 kg ga, uch oyga to’lganida 2,6-2,7 kg
ga yetadi. Tanasining foydali qismi (go’sht-yog’i) tirikvazning 60% ni tashkil etadi.