HARAKATLAR STRATEGIYASI – O‘ZBEKISTON MILLIY TARAQQIYOTI YANGI BOSQICHINING ASOSI

Yuklangan vaqt

2024-08-26

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

10

Faytl hajmi

29,6 KB


 
 
 
 
 
 
HARAKATLAR STRATEGIYASI – O‘ZBEKISTON MILLIY 
TARAQQIYOTI YANGI BOSQICHINING ASOSI 
 
 
Reja: 
1. Strategiya tushunchasi va uning mohiyati. 
2. “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar 
strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmonning qabul qilinishi va uning tarixiy 
ahamiyati. 
3. Harakatlar strategiyasining jamiyat va davlat taraqqiyotidagi o‘rni. 
 
“Rivojlanish”, “taraqqiyot”, “barqaror rivojlanish”, “strategiya”, “konsepsiya” 
va “innovatsion rivojlanish” tushunchalarining mazmuni hamda umumiy qarashlar.  
Mustaqil O‘zbekiston Milliy taraqqiyot modelining ishlab chiqilishi. 
O‘zbekiston ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy rivojlanishining ilmiy-metodologik 
asoslari va ustuvor yo‘nalishlari.  
O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirishning Harakatlar strategiyasi - 
milliy taraqqiyotimizning yangi bosqichi.  
“Inson manfaatlari hamma narsadan ustun”, “Xalq davlat idralariga emas, 
davlat idoralari xalqimizga xizmat qilishi kerak”, “Xalq boy bo‘lsa, davlat ham boy 
va qudratli bo‘ladi” konseptual g‘oyalar – O‘zbekiston taraqqiyotining yangi 
bosqichida ko‘zda tutilgan islohotlarni hayotga tadbiq etishning asosi. 
Taraqqiyot va yuksak rivojlanishga erishgan davlatlar tajribasiga ko‘ra, har bir 
xalq o‘z oldiga ulug‘ va istiqbol maqsadlarni qo‘yishi hamda uni amalga oshirish 
salohiyatlari bilan jahon hamjamiyatida munosib o‘rin egallaydi. Bugun 
O‘zbekiston ham o‘z tarixining ana shunday mas’uliyatli chorrahasida turibdi, 
HARAKATLAR STRATEGIYASI – O‘ZBEKISTON MILLIY TARAQQIYOTI YANGI BOSQICHINING ASOSI Reja: 1. Strategiya tushunchasi va uning mohiyati. 2. “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmonning qabul qilinishi va uning tarixiy ahamiyati. 3. Harakatlar strategiyasining jamiyat va davlat taraqqiyotidagi o‘rni. “Rivojlanish”, “taraqqiyot”, “barqaror rivojlanish”, “strategiya”, “konsepsiya” va “innovatsion rivojlanish” tushunchalarining mazmuni hamda umumiy qarashlar. Mustaqil O‘zbekiston Milliy taraqqiyot modelining ishlab chiqilishi. O‘zbekiston ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy rivojlanishining ilmiy-metodologik asoslari va ustuvor yo‘nalishlari. O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirishning Harakatlar strategiyasi - milliy taraqqiyotimizning yangi bosqichi. “Inson manfaatlari hamma narsadan ustun”, “Xalq davlat idralariga emas, davlat idoralari xalqimizga xizmat qilishi kerak”, “Xalq boy bo‘lsa, davlat ham boy va qudratli bo‘ladi” konseptual g‘oyalar – O‘zbekiston taraqqiyotining yangi bosqichida ko‘zda tutilgan islohotlarni hayotga tadbiq etishning asosi. Taraqqiyot va yuksak rivojlanishga erishgan davlatlar tajribasiga ko‘ra, har bir xalq o‘z oldiga ulug‘ va istiqbol maqsadlarni qo‘yishi hamda uni amalga oshirish salohiyatlari bilan jahon hamjamiyatida munosib o‘rin egallaydi. Bugun O‘zbekiston ham o‘z tarixining ana shunday mas’uliyatli chorrahasida turibdi,  
 
desak, mubolag‘a bo‘lmaydi. Binobarin, Prezident Shavkat Mirziyoev tomonidan 
ishlab chiqilgan Harakatlar strategiyasi istiqbolimiz taqdirini hal etuvchi muhim va 
yangi davr bosqichini ifodalovchi milliy g‘oyaga aylanmoqda. 
Xo‘sh, strategiya nima? U xalqning maqsadlarini qanday ta’minlaydi? 
Tanlagan maqsadlarning istiqbollari nimalarda namoyon bo‘ladi? 
Strategiya — bu ta’limotni izlash, ifodalash va rivojlantirish tizimi bo‘lib, u 
izchillik bilan va to‘liq amalga oshirilganda uzoq muddatli muvaffaqiyatni 
ta’minlaydi. 
XXI asrga kelib strategiya tushunchasi ancha kengaydi. Strategiya deb, dunyo 
miqyosida va davlat ichki hayotidagi iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy hamda boshqa 
sohalarda vujudga kelgan inqiroziy vaziyatlarni prognozlashtirish va bartaraf 
etishga qaratilgan boshqaruvni tashkil etish masalalariga doir tushunchalarni qamrab 
oladi. Shundan kelib chiqib, davlat strategiyasi bir biri bilan o‘zaro bog‘liq, lekin 
alohida xususiyat kasb etuvchi ko‘plab tushunchalarda ifodalanadi. 
Strategiyaning mohiyati taktik vazifalarni belgilashdan iborat.Siyosat, 
strategiya va taktika — strategik rahbarlik va boshqaruv jihatlari bilan bog‘liq uchta 
mustaqil kategoriyadir. Ularning farqi shundan iboratki, strategiya tasdiqlangan va 
amalga 
oshirish 
uchun 
qabul 
qilingan 
bo‘lsa, 
uning 
joriy 
qilinishi strategiyalashtirilayotgan ob’ektning mayog‘iga aylanadi. Taktika esa 
strategik vazifalarni amalga oshirish bo‘yicha kundalik, oylik va yillik (joriy) 
rejalarni va ularning yechimi bo‘yicha tadbirlarni taqozo etadi. Siyosat — bu 
strategiya va taktikani yagona samarali amal qiluvchi tizimga agregatsiya va 
integratsiya qilinishidir. 
Ko‘rib turganimizdek, strategiyaning asl mohiyatida xalqimizning orzu-
umidlari yo‘g‘rilgan g‘oyalardan tashkil topgan milliy mafkuraning ifodasi yotadi. 
Mafkuradan nusxa olib bo‘lmaganidek, davlatning strategik maqsadlarini ham 
boshqa davlat va xalqlarning tarixiy tajribasidan o‘zlashtirib yoxud nusxa olib 
bo‘lmaydi. Zero, har bir xalqning o‘ziga xos siyosiy-ijtimoiy, demografik, iqtisodiy, 
madaniy tarixi, tabiiy resurslari mavjud bo‘ladi. Aynan shu omillar ma’lum ijtimoiy 
sharoit va imkoniyatlarni vujudga keltiradi. 
desak, mubolag‘a bo‘lmaydi. Binobarin, Prezident Shavkat Mirziyoev tomonidan ishlab chiqilgan Harakatlar strategiyasi istiqbolimiz taqdirini hal etuvchi muhim va yangi davr bosqichini ifodalovchi milliy g‘oyaga aylanmoqda. Xo‘sh, strategiya nima? U xalqning maqsadlarini qanday ta’minlaydi? Tanlagan maqsadlarning istiqbollari nimalarda namoyon bo‘ladi? Strategiya — bu ta’limotni izlash, ifodalash va rivojlantirish tizimi bo‘lib, u izchillik bilan va to‘liq amalga oshirilganda uzoq muddatli muvaffaqiyatni ta’minlaydi. XXI asrga kelib strategiya tushunchasi ancha kengaydi. Strategiya deb, dunyo miqyosida va davlat ichki hayotidagi iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy hamda boshqa sohalarda vujudga kelgan inqiroziy vaziyatlarni prognozlashtirish va bartaraf etishga qaratilgan boshqaruvni tashkil etish masalalariga doir tushunchalarni qamrab oladi. Shundan kelib chiqib, davlat strategiyasi bir biri bilan o‘zaro bog‘liq, lekin alohida xususiyat kasb etuvchi ko‘plab tushunchalarda ifodalanadi. Strategiyaning mohiyati taktik vazifalarni belgilashdan iborat.Siyosat, strategiya va taktika — strategik rahbarlik va boshqaruv jihatlari bilan bog‘liq uchta mustaqil kategoriyadir. Ularning farqi shundan iboratki, strategiya tasdiqlangan va amalga oshirish uchun qabul qilingan bo‘lsa, uning joriy qilinishi strategiyalashtirilayotgan ob’ektning mayog‘iga aylanadi. Taktika esa strategik vazifalarni amalga oshirish bo‘yicha kundalik, oylik va yillik (joriy) rejalarni va ularning yechimi bo‘yicha tadbirlarni taqozo etadi. Siyosat — bu strategiya va taktikani yagona samarali amal qiluvchi tizimga agregatsiya va integratsiya qilinishidir. Ko‘rib turganimizdek, strategiyaning asl mohiyatida xalqimizning orzu- umidlari yo‘g‘rilgan g‘oyalardan tashkil topgan milliy mafkuraning ifodasi yotadi. Mafkuradan nusxa olib bo‘lmaganidek, davlatning strategik maqsadlarini ham boshqa davlat va xalqlarning tarixiy tajribasidan o‘zlashtirib yoxud nusxa olib bo‘lmaydi. Zero, har bir xalqning o‘ziga xos siyosiy-ijtimoiy, demografik, iqtisodiy, madaniy tarixi, tabiiy resurslari mavjud bo‘ladi. Aynan shu omillar ma’lum ijtimoiy sharoit va imkoniyatlarni vujudga keltiradi.  
 
Strategiyani amalga oshirish eng mas’uliyatli jarayon. Agar u real vaziyatni 
to‘liq qamrab olgan yaxlit va bir butun reja bo‘lsa, uning muvaffaqiyati 
ta’minlanadi. Mabodo teskari bo‘lsa, unda turg‘unlik yuzaga keladi. Bunga sabab, 
noto‘g‘ri tahliliy ma’lumotlar, xulosalar, kutilmagan sharoitlar, resurslardan oqilona 
foydalana olmaslikdir. Strategiyani baholash va nazorat qilish strategik 
rejalashtirishni mantiqiy yakunlovchi omili bo‘lib hisoblanadi. U hodisalarning 
qayta aloqalanishini ta’minlash jarayonida strukturaviy bo‘g‘inlardagi bog‘lanish 
imkoniyatlarini tahlil qiladi, baholaydi, aniqlaydi, xulosalar chiqaradi. Zaruratda 
strategik rejalarni o‘zgartiradi. 
Davlat strategik rejalari aniq va o‘zgarmas tamoyillarga bo‘ysundirilishi 
muhim. Ular islohotlarning bir maromda, izchil yo‘nalishini ta’minlashga xizmat 
qiladi. Jumladan, rahbar o‘z vazifalarini amalga oshirishida turli ilmiy sohalardagi 
ma’lumotlar va xulosalar bilan qurollanmog‘i, bundan tashqari, improvizatsiya 
qilmog‘i, 
quyilgan 
vazifalar 
yechimini 
topishda 
individual 
va 
kreativ 
yondashuvlarni tashkil etishi lozim. Mazkur tamoyillar oldin qabul qilingan qarorni 
o‘zgartirish ehtimoli yoki o‘zgaruvchan vaziyatdan kelib chiqib, qayta ko‘rib 
chiqish imkoniyatini berishi zarur. 
Strategik dastur va rejaning uyg‘unligi hamda turli darajadagi qarorlarning 
mustahkam 
bog‘liqligi 
muvaffaqiyatning 
kafolati. 
Mazkur 
birlik 
davlat 
organlarning strukturaviy bo‘g‘inlarida strategik harakatlarni birlashtirish, barcha 
funksional bo‘lim rejalarining kelishuvi bilan ta’minlanadi. Ayni paytda strategiyani 
amalga oshirish imkoniyatlarini tug‘diradi. Strategik boshqaruv jarayonida dastur va 
rejani amalga oshirish uchun tashkiliy va huquqiy sharoitlar yaratilishi lozim. 
Mazkur tamoyillar hokimiyat organlari faoliyatidagi ijro intizomining past 
sur’atlariga, shaxsiy mas’uliyatsizligiga barham beradi, kadrlar layoqati darajasini 
oshirishni talab qiladi, murakkab va chigal ish tartiblarini sodda hamda tezkor 
yondashuvlar bilan o‘zgartirishga xizmat qiladi. Eng muhimi, strategik 
yo‘nalishlarni belgilashning mavhum va noma’lum jihatlarini oydinlashtirish 
orqali tartiblashtirishga erishiladi. 
Strategiyani amalga oshirish eng mas’uliyatli jarayon. Agar u real vaziyatni to‘liq qamrab olgan yaxlit va bir butun reja bo‘lsa, uning muvaffaqiyati ta’minlanadi. Mabodo teskari bo‘lsa, unda turg‘unlik yuzaga keladi. Bunga sabab, noto‘g‘ri tahliliy ma’lumotlar, xulosalar, kutilmagan sharoitlar, resurslardan oqilona foydalana olmaslikdir. Strategiyani baholash va nazorat qilish strategik rejalashtirishni mantiqiy yakunlovchi omili bo‘lib hisoblanadi. U hodisalarning qayta aloqalanishini ta’minlash jarayonida strukturaviy bo‘g‘inlardagi bog‘lanish imkoniyatlarini tahlil qiladi, baholaydi, aniqlaydi, xulosalar chiqaradi. Zaruratda strategik rejalarni o‘zgartiradi. Davlat strategik rejalari aniq va o‘zgarmas tamoyillarga bo‘ysundirilishi muhim. Ular islohotlarning bir maromda, izchil yo‘nalishini ta’minlashga xizmat qiladi. Jumladan, rahbar o‘z vazifalarini amalga oshirishida turli ilmiy sohalardagi ma’lumotlar va xulosalar bilan qurollanmog‘i, bundan tashqari, improvizatsiya qilmog‘i, quyilgan vazifalar yechimini topishda individual va kreativ yondashuvlarni tashkil etishi lozim. Mazkur tamoyillar oldin qabul qilingan qarorni o‘zgartirish ehtimoli yoki o‘zgaruvchan vaziyatdan kelib chiqib, qayta ko‘rib chiqish imkoniyatini berishi zarur. Strategik dastur va rejaning uyg‘unligi hamda turli darajadagi qarorlarning mustahkam bog‘liqligi muvaffaqiyatning kafolati. Mazkur birlik davlat organlarning strukturaviy bo‘g‘inlarida strategik harakatlarni birlashtirish, barcha funksional bo‘lim rejalarining kelishuvi bilan ta’minlanadi. Ayni paytda strategiyani amalga oshirish imkoniyatlarini tug‘diradi. Strategik boshqaruv jarayonida dastur va rejani amalga oshirish uchun tashkiliy va huquqiy sharoitlar yaratilishi lozim. Mazkur tamoyillar hokimiyat organlari faoliyatidagi ijro intizomining past sur’atlariga, shaxsiy mas’uliyatsizligiga barham beradi, kadrlar layoqati darajasini oshirishni talab qiladi, murakkab va chigal ish tartiblarini sodda hamda tezkor yondashuvlar bilan o‘zgartirishga xizmat qiladi. Eng muhimi, strategik yo‘nalishlarni belgilashning mavhum va noma’lum jihatlarini oydinlashtirish orqali tartiblashtirishga erishiladi.  
 
Istiqbol maqsadlarni qo‘ygan davlatlarning aksariyati milliy strategik 
muvaffaqiyatlarni YaIMning o‘sishida, fuqarolarining farovonlik darajasining 
yuksalishida, deb qaraydi. Yaqin o‘tmishda davlatning birlamchi vazifalari 
hosildorlikni oshirish, oltin-neftni ko‘paytirish, armiyani mustahkamlash bilan 
izohlangan. Albatta, ushbu omillarni inkor etmagan holda bugun O‘zbekistonda 
milliy qadriyatlar bilan qurollangan davlatning strategik maqsadi fuqarolarning 
g‘oyaviy e’tiqodi, bilim-salohiyati, jamiyatdagi mukammal qonunlar va barqaror 
ijtimoiy institutlarning mavjudligini ta’minlash asnosida amalga oshirish ko‘zda 
tutilmoqda. 
Strategik maqsadlarning aynan inson kapitaliga va u orqali adolatli 
qonunlarning, faol ijtimoiy institutlar harakati tashkil etilishiga qaratilayotganligi 
bejizga emas. Shuning uchun har qanday islohotlar inson kapitalini rivojlantirish 
bilan amalda uning tamal toshi mustahkamlanadi. 
Mamlakatimiz strategiyasi nafaqat ichki va tashqi siyosatdagi islohotlar sari 
tashlangan qadamda, balki, eng avvalo, davlatning xalqqa, xalqning davlatga 
bo‘lgan munosabatini o‘zgarayotganligida namoyon bo‘lmoqda. Yurtimizda 
yashayotgan har qaysi inson millati, tili va dinidan qat’i nazar, erkin, tinch va 
badavlat umr kechirishi, bugun hayotdan rozi bo‘lib yashashi davlatning bosh 
maqsadi 
sifatida 
strategik 
yo‘nalishlar 
belgilanmoqda. 
Ular 
avvalo, 
rivojlantirilayotgan ijtimoiy sohalarda o‘z ifodasini topmoqda. Yoshlarga munosib 
ta’lim berish, zamonaviy kasb-hunarlar bilan qurollantirish, aholining salomatligini 
ta’minlash, nogironligi bo‘lgan shaxslar, boquvchisini yo‘qotganlar, yolg‘iz 
keksalar, umuman, ko‘makka muhtoj qatlamlarni qo‘llab-quvvatlash davlatimiz 
rahbarining 2018 yil 28 dekabr kuni Oliy Majlisga yo‘llagan Murojaatnomasida o‘z 
tasdig‘ini topdi. 
Davlat va jamiyat qurilishi shunday bir murakkab tuzilmaki, uning tarkibidagi 
bir-biriga bog‘liq bo‘lgan va bir-birini to‘ldiradigan soha va jabhalarni bir vaqtning 
o‘zida jadal rivojlantirishni talab qiladi. Ularning har biri ikkinchisiga zamin 
yaratadi. Qaysidir asosiy soha avval rivojlanib, boshqa soha va tarmoqlar uchun 
lokomotiv vazifasini ham bajaradi. Albatta, bu jarayonda har bir sohaning o‘ziga xos 
Istiqbol maqsadlarni qo‘ygan davlatlarning aksariyati milliy strategik muvaffaqiyatlarni YaIMning o‘sishida, fuqarolarining farovonlik darajasining yuksalishida, deb qaraydi. Yaqin o‘tmishda davlatning birlamchi vazifalari hosildorlikni oshirish, oltin-neftni ko‘paytirish, armiyani mustahkamlash bilan izohlangan. Albatta, ushbu omillarni inkor etmagan holda bugun O‘zbekistonda milliy qadriyatlar bilan qurollangan davlatning strategik maqsadi fuqarolarning g‘oyaviy e’tiqodi, bilim-salohiyati, jamiyatdagi mukammal qonunlar va barqaror ijtimoiy institutlarning mavjudligini ta’minlash asnosida amalga oshirish ko‘zda tutilmoqda. Strategik maqsadlarning aynan inson kapitaliga va u orqali adolatli qonunlarning, faol ijtimoiy institutlar harakati tashkil etilishiga qaratilayotganligi bejizga emas. Shuning uchun har qanday islohotlar inson kapitalini rivojlantirish bilan amalda uning tamal toshi mustahkamlanadi. Mamlakatimiz strategiyasi nafaqat ichki va tashqi siyosatdagi islohotlar sari tashlangan qadamda, balki, eng avvalo, davlatning xalqqa, xalqning davlatga bo‘lgan munosabatini o‘zgarayotganligida namoyon bo‘lmoqda. Yurtimizda yashayotgan har qaysi inson millati, tili va dinidan qat’i nazar, erkin, tinch va badavlat umr kechirishi, bugun hayotdan rozi bo‘lib yashashi davlatning bosh maqsadi sifatida strategik yo‘nalishlar belgilanmoqda. Ular avvalo, rivojlantirilayotgan ijtimoiy sohalarda o‘z ifodasini topmoqda. Yoshlarga munosib ta’lim berish, zamonaviy kasb-hunarlar bilan qurollantirish, aholining salomatligini ta’minlash, nogironligi bo‘lgan shaxslar, boquvchisini yo‘qotganlar, yolg‘iz keksalar, umuman, ko‘makka muhtoj qatlamlarni qo‘llab-quvvatlash davlatimiz rahbarining 2018 yil 28 dekabr kuni Oliy Majlisga yo‘llagan Murojaatnomasida o‘z tasdig‘ini topdi. Davlat va jamiyat qurilishi shunday bir murakkab tuzilmaki, uning tarkibidagi bir-biriga bog‘liq bo‘lgan va bir-birini to‘ldiradigan soha va jabhalarni bir vaqtning o‘zida jadal rivojlantirishni talab qiladi. Ularning har biri ikkinchisiga zamin yaratadi. Qaysidir asosiy soha avval rivojlanib, boshqa soha va tarmoqlar uchun lokomotiv vazifasini ham bajaradi. Albatta, bu jarayonda har bir sohaning o‘ziga xos  
 
xususiyatlarini inobatga olish, ob’ektiv tahlil qilish, o‘z vaqtida tegishli chora-
tadbirlar qabul qilish, ularni rivojlantirishning huquqiy asoslarini yaratish, samarali 
ishlash mexanizmlarini yangi texnologiyalar asosida tashkil etib berish kabi 
vazifalarni hal qilishni talab qiladi. 
Davlatning harakatlar strategiyasi yetaklovchi lokomotiv kuchi — bu davlat va 
uning organlari. Islohotlarning garovi va kafolati hokimiyatning samarali faoliyati 
bilan bog‘liq hodisa. U boshqaruv mahorati bilan uzoqqa mo‘ljallangan maqsadlarni 
rejalashtiradi, siyosiy va ijtimoiy jarayonlarni idora qiladi, aholini safarbar etadi, 
mavjud resurslardan oqilona foydalanish va uni odilona taqsimot qilish vazifalarini 
amalga oshiradi. Shunday ekan, davlat va jamiyat boshqaruvi tizimlarini 
takomillashtirmasdan turib mamlakat hayotini modernizatsiya qilib bo‘lmaydi. 
Modernizatsiya o‘z umrini poyoniga yetkazgan boshqaruv usullarini yangi sifat va 
talablar darajasiga ko‘tarish bilan mamlakatni rivojlantirishga olib keladi. Bu 
jarayonlar bevosita mahalliy hokimiyatlarning hududlarni rivojlantirishga oid 
masalalarni hal etishda mustaqil qarorlar qabul qilishning huquqiy asoslarini 
shakllantirishni taqozo qiladi. Shu nuqtai-nazardan Prezidentimiz parlamentning 
muhim qarorlar qabul qilish va qonunlar ijrosini nazorat etish faoliyatini 
kuchaytirish, ijro hokimiyati tizimini optimallashtirish, ma’muriy islohotlarni 
davom ettirish va davlat boshqaruvida zamonaviy menejment usullarini keng 
qo‘llash, davlat boshqaruvida samaradorlikni oshirish maqsadida davlat xizmatiga 
malakali mutaxassislarni jalb etishga qaratilgan yagona kadrlar siyosatini 
shakllantirish, mahalliy hokimiyat organlarining vakolat va mas’uliyatini qayta 
ko‘rib chiqish, ularning mustaqilligini yanada oshirish vazifalarini belgilaydi. 
Boshqaruvda adolatli davlat idora tizimlari shakllanmas ekan, qonun 
ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlari 
— ikkinchi uzviy bog‘lanuvchi muhim tamoyil ta’minlanmaydi. Ular sud 
hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta’minlash, sudning nufuzini oshirish, sud 
tizimini demokratlashtirish va takomillashtirish orqali amalga oshiriladi. Bunday 
tizimning samarali faoliyati fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya 
qilishning real imkoniyatlarini vujudga keltiradi. Oliy sud — oliy hakam sifatida 
xususiyatlarini inobatga olish, ob’ektiv tahlil qilish, o‘z vaqtida tegishli chora- tadbirlar qabul qilish, ularni rivojlantirishning huquqiy asoslarini yaratish, samarali ishlash mexanizmlarini yangi texnologiyalar asosida tashkil etib berish kabi vazifalarni hal qilishni talab qiladi. Davlatning harakatlar strategiyasi yetaklovchi lokomotiv kuchi — bu davlat va uning organlari. Islohotlarning garovi va kafolati hokimiyatning samarali faoliyati bilan bog‘liq hodisa. U boshqaruv mahorati bilan uzoqqa mo‘ljallangan maqsadlarni rejalashtiradi, siyosiy va ijtimoiy jarayonlarni idora qiladi, aholini safarbar etadi, mavjud resurslardan oqilona foydalanish va uni odilona taqsimot qilish vazifalarini amalga oshiradi. Shunday ekan, davlat va jamiyat boshqaruvi tizimlarini takomillashtirmasdan turib mamlakat hayotini modernizatsiya qilib bo‘lmaydi. Modernizatsiya o‘z umrini poyoniga yetkazgan boshqaruv usullarini yangi sifat va talablar darajasiga ko‘tarish bilan mamlakatni rivojlantirishga olib keladi. Bu jarayonlar bevosita mahalliy hokimiyatlarning hududlarni rivojlantirishga oid masalalarni hal etishda mustaqil qarorlar qabul qilishning huquqiy asoslarini shakllantirishni taqozo qiladi. Shu nuqtai-nazardan Prezidentimiz parlamentning muhim qarorlar qabul qilish va qonunlar ijrosini nazorat etish faoliyatini kuchaytirish, ijro hokimiyati tizimini optimallashtirish, ma’muriy islohotlarni davom ettirish va davlat boshqaruvida zamonaviy menejment usullarini keng qo‘llash, davlat boshqaruvida samaradorlikni oshirish maqsadida davlat xizmatiga malakali mutaxassislarni jalb etishga qaratilgan yagona kadrlar siyosatini shakllantirish, mahalliy hokimiyat organlarining vakolat va mas’uliyatini qayta ko‘rib chiqish, ularning mustaqilligini yanada oshirish vazifalarini belgilaydi. Boshqaruvda adolatli davlat idora tizimlari shakllanmas ekan, qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlari — ikkinchi uzviy bog‘lanuvchi muhim tamoyil ta’minlanmaydi. Ular sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta’minlash, sudning nufuzini oshirish, sud tizimini demokratlashtirish va takomillashtirish orqali amalga oshiriladi. Bunday tizimning samarali faoliyati fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilishning real imkoniyatlarini vujudga keltiradi. Oliy sud — oliy hakam sifatida  
 
jamiyatning yaxshi-yomoni, foyda-ziyonini belgilab beruvchi ma’naviy barometrga 
aylanadiki, bunday ijtimoiy muhitda jinoyat qilishdan ko‘ra bunyodkorlik qilish 
afzal bo‘ladi. Sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta’minlash maqsadida 
sudyalikka nomzodlarni tanlash va tayinlash tizimini yanada takomillashtirish 
lozimligiga ahamiyat berishi strategik maqsadlarning izchil amaliyotini joriy etishga 
qaratilmoqda. 
Jamiyatda adolatli boshqaruvning vujudga kelishi, shubhasiz, iqtisodiyotni 
rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo‘nalishlarini takomillashtirish 
imkoniyatini yaratadi. Ular makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va yuqori 
iqtisodiy o‘sish sur’atlarini saqlash, tarkibiy o‘zgartirishlarni chuqurlashtirish, 
milliy iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini modernizatsiya va diversifikatsiya 
qilish, 
uning 
raqobatbardoshligini 
oshirish, 
ayniqsa, 
qishloq 
xo‘jaligini 
modernizatsiya 
qilish 
va 
jadal 
rivojlantirishning 
yangi 
innovatsion 
texnologiyalarining tatbiq etilishi imkoniyatlarini yaratadi. Ya’ni rivojlanishning 
ichki qonuniyatlariga ko‘ra, yangi sifat bosqichga ko‘tarilishning murakkab, ammo 
takomillashgan shakllari paydo bo‘ladi. Bu, o‘z navbatida, iqtisodiyotda davlat 
ishtirokini kamaytirish, xususiy mulk huquqini himoya qilish va uning 
ustuvor mavqeini yanada kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini 
rag‘batlantirishga qaratilgan institutsional va tarkibiy islohotlarni amalga oshiradi. 
Natijada mavjud salohiyatdan samarali foydalanish orqali joylarda mutanosib 
ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish o‘sish sur’atlari vujudga keladi. 
Jamiyatda ijtimoiy ongning o‘zgarishi bilan ijtimoiy munosabatlar ham 
rivojlanib boradi. Jamiyat va uning holati aslida inson ongining in’ikosi. Fuqarolar 
qanday ezgu amallar ma’rifati bilan qurollangan bo‘lsa, ana shu ruhiy qudrat 
istaklarining hosilasini oladi. Bu jarayon ulkan to‘lqin sifatida millatning mushtarak 
maqsadlarida namoyon bo‘ladi. U, o‘z navbatida, ijtimoiy hayotning barcha 
jabhalarida yangi tarmoqlarning, ishchi o‘rinlarning paydo bo‘lishiga, aholining real 
daromadi va shunga muvofiq turmush darajasining o‘sib borishiga xizmat qiladi. 
2017 yil 7 fevral kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 
“O‘zbekiston respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi 
jamiyatning yaxshi-yomoni, foyda-ziyonini belgilab beruvchi ma’naviy barometrga aylanadiki, bunday ijtimoiy muhitda jinoyat qilishdan ko‘ra bunyodkorlik qilish afzal bo‘ladi. Sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta’minlash maqsadida sudyalikka nomzodlarni tanlash va tayinlash tizimini yanada takomillashtirish lozimligiga ahamiyat berishi strategik maqsadlarning izchil amaliyotini joriy etishga qaratilmoqda. Jamiyatda adolatli boshqaruvning vujudga kelishi, shubhasiz, iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo‘nalishlarini takomillashtirish imkoniyatini yaratadi. Ular makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o‘sish sur’atlarini saqlash, tarkibiy o‘zgartirishlarni chuqurlashtirish, milliy iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini modernizatsiya va diversifikatsiya qilish, uning raqobatbardoshligini oshirish, ayniqsa, qishloq xo‘jaligini modernizatsiya qilish va jadal rivojlantirishning yangi innovatsion texnologiyalarining tatbiq etilishi imkoniyatlarini yaratadi. Ya’ni rivojlanishning ichki qonuniyatlariga ko‘ra, yangi sifat bosqichga ko‘tarilishning murakkab, ammo takomillashgan shakllari paydo bo‘ladi. Bu, o‘z navbatida, iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish, xususiy mulk huquqini himoya qilish va uning ustuvor mavqeini yanada kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini rag‘batlantirishga qaratilgan institutsional va tarkibiy islohotlarni amalga oshiradi. Natijada mavjud salohiyatdan samarali foydalanish orqali joylarda mutanosib ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish o‘sish sur’atlari vujudga keladi. Jamiyatda ijtimoiy ongning o‘zgarishi bilan ijtimoiy munosabatlar ham rivojlanib boradi. Jamiyat va uning holati aslida inson ongining in’ikosi. Fuqarolar qanday ezgu amallar ma’rifati bilan qurollangan bo‘lsa, ana shu ruhiy qudrat istaklarining hosilasini oladi. Bu jarayon ulkan to‘lqin sifatida millatning mushtarak maqsadlarida namoyon bo‘ladi. U, o‘z navbatida, ijtimoiy hayotning barcha jabhalarida yangi tarmoqlarning, ishchi o‘rinlarning paydo bo‘lishiga, aholining real daromadi va shunga muvofiq turmush darajasining o‘sib borishiga xizmat qiladi. 2017 yil 7 fevral kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi  
 
to‘g‘risida”gi PF-4947-sonli farmoni qabul qilindi. Unga ko‘ra Mamlakatimizda 
mustaqillik yillarida amalga oshirilgan keng ko‘lamli islohotlar milliy davlatchilik 
va suverenitetni mustahkamlash, xavfsizlik va huquq-tartibotni, davlatimiz 
chegaralari daxlsizligini, jamiyatda qonun ustuvorligini, inson huquq va 
erkinliklarini, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglik muhitini ta’minlash uchun 
muhim poydevor bo‘ldi, xalqimizning munosib hayot kechirishi, fuqarolarimizning 
bunyodkorlik salohiyatini ro‘yobga chiqarish uchun zarur shart-sharoitlar yaratdi. 
Iqtisodiyotda ma’muriy-buyruqbozlikka asoslangan boshqaruv tizimidan 
mutlaqo voz kechilib, bozor islohotlari bosqichma-bosqich amalga oshirilgani va 
pul-kredit siyosati puxta o‘ylab olib borilgani makroiqtisodiy barqarorlikni, 
iqtisodiyotning yuqori sur’atlar bilan o‘sishini, inflyatsiyani prognoz ko‘rsatkichlari 
darajasida saqlab qolishni ta’minladi hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik, 
fermerlik harakatini rivojlantirish uchun keng imkoniyatlar va qulay sharoitlar 
yaratilishiga xizmat qildi. 
Ayni vaqtda mamlakatimiz bosib o‘tgan taraqqiyot yo‘lining chuqur tahlili, 
bugungi kunda jahon bozori kon’yunkturasi keskin o‘zgarib, globallashuv sharoitida 
raqobat tobora kuchayib borayotgani davlatimizni yanada barqaror va jadal sur’atlar 
bilan rivojlantirish uchun mutlaqo yangicha yondashuv hamda tamoyillarni ishlab 
chiqish va ro‘yobga chiqarishni taqozo etmoqda. 
Olib borilayotgan islohotlar samarasini yanada oshirish, davlat va 
jamiyatning har tomonlama va jadal rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratish, 
mamlakatimizni modernizatsiya qilish hamda hayotning barcha sohalarini 
liberallashtirish bo‘yicha ustuvor yo‘nalishlarni amalga oshirish maqsadida: 
1. Aholi va tadbirkorlarni o‘ylantirayotgan dolzarb masalalarni har 
tomonlama o‘rganish, amaldagi qonunchilik, huquqni qo‘llash amaliyoti va ilg‘or 
xorijiy tajribani tahlil qilish, shuningdek keng jamoatchilik muhokamasi natijasida 
ishlab chiqilgan hamda quyidagilarni nazarda tutadigan 2017 — 2021 yillarda 
O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi 
bo‘yicha Harakatlar strategiyasi (keyingi o‘rinlarda — Harakatlar strategiyasi) 1-
ilovaga muvofiq tasdiqlansin: 
to‘g‘risida”gi PF-4947-sonli farmoni qabul qilindi. Unga ko‘ra Mamlakatimizda mustaqillik yillarida amalga oshirilgan keng ko‘lamli islohotlar milliy davlatchilik va suverenitetni mustahkamlash, xavfsizlik va huquq-tartibotni, davlatimiz chegaralari daxlsizligini, jamiyatda qonun ustuvorligini, inson huquq va erkinliklarini, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglik muhitini ta’minlash uchun muhim poydevor bo‘ldi, xalqimizning munosib hayot kechirishi, fuqarolarimizning bunyodkorlik salohiyatini ro‘yobga chiqarish uchun zarur shart-sharoitlar yaratdi. Iqtisodiyotda ma’muriy-buyruqbozlikka asoslangan boshqaruv tizimidan mutlaqo voz kechilib, bozor islohotlari bosqichma-bosqich amalga oshirilgani va pul-kredit siyosati puxta o‘ylab olib borilgani makroiqtisodiy barqarorlikni, iqtisodiyotning yuqori sur’atlar bilan o‘sishini, inflyatsiyani prognoz ko‘rsatkichlari darajasida saqlab qolishni ta’minladi hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik, fermerlik harakatini rivojlantirish uchun keng imkoniyatlar va qulay sharoitlar yaratilishiga xizmat qildi. Ayni vaqtda mamlakatimiz bosib o‘tgan taraqqiyot yo‘lining chuqur tahlili, bugungi kunda jahon bozori kon’yunkturasi keskin o‘zgarib, globallashuv sharoitida raqobat tobora kuchayib borayotgani davlatimizni yanada barqaror va jadal sur’atlar bilan rivojlantirish uchun mutlaqo yangicha yondashuv hamda tamoyillarni ishlab chiqish va ro‘yobga chiqarishni taqozo etmoqda. Olib borilayotgan islohotlar samarasini yanada oshirish, davlat va jamiyatning har tomonlama va jadal rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratish, mamlakatimizni modernizatsiya qilish hamda hayotning barcha sohalarini liberallashtirish bo‘yicha ustuvor yo‘nalishlarni amalga oshirish maqsadida: 1. Aholi va tadbirkorlarni o‘ylantirayotgan dolzarb masalalarni har tomonlama o‘rganish, amaldagi qonunchilik, huquqni qo‘llash amaliyoti va ilg‘or xorijiy tajribani tahlil qilish, shuningdek keng jamoatchilik muhokamasi natijasida ishlab chiqilgan hamda quyidagilarni nazarda tutadigan 2017 — 2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi (keyingi o‘rinlarda — Harakatlar strategiyasi) 1- ilovaga muvofiq tasdiqlansin:  
 
davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirishga yo‘naltirilgan demokratik 
islohotlarni chuqurlashtirish va mamlakatni modernizatsiya qilishda parlamentning 
hamda siyosiy partiyalarning rolini yanada kuchaytirish, davlat boshqaruvi tizimini 
isloh qilish, davlat xizmatining tashkiliy-huquqiy asoslarini rivojlantirish, «Elektron 
hukumat» tizimini takomillashtirish, davlat xizmatlari sifati va samarasini oshirish, 
jamoatchilik nazorati mexanizmlarini amalda tatbiq etish, fuqarolik jamiyati 
institutlari hamda ommaviy axborot vositalari rolini kuchaytirish; 
qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh 
qilishga yo‘naltirilgan sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini hamda 
fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini 
mustahkamlash, ma’muriy, jinoyat, fuqarolik va xo‘jalik qonunchiligini, 
jinoyatchilikka qarshi kurashish va huquqbuzarliklarning oldini olish tizimi 
samarasini oshirish, sud jarayonida tortishuv tamoyilini to‘laqonli joriy etish, 
yuridik yordam va huquqiy xizmatlar sifatini tubdan yaxshilash; 
iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirishga yo‘naltirilgan 
makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o‘sish sur’atlarini 
saqlab qolish, milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, qishloq 
xo‘jaligini modernizatsiya qilish va jadal rivojlantirish, iqtisodiyotda davlat 
ishtirokini kamaytirish bo‘yicha institutsional va tarkibiy islohotlarni davom ettirish, 
xususiy mulk huquqini himoya qilish va uning ustuvor mavqeini yanada 
kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini rag‘batlantirish, 
hududlar, tuman va shaharlarni kompleks va mutanosib holda ijtimoiy-iqtisodiy 
taraqqiy ettirish, investitsiyaviy muhitni yaxshilash orqali mamlakatimiz iqtisodiyoti 
tarmoqlari va hududlariga xorijiy sarmoyalarni faol jalb etish; 
ijtimoiy sohani rivojlantirishga yo‘naltirilgan aholi bandligi va real 
daromadlarini izchil oshirib borish, ijtimoiy himoyasi va sog‘lig‘ini saqlash tizimini 
takomillashtirish, xotin-qizlarning ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirish, arzon uy-
joylar barpo etish, yo‘l-transport, muhandislik-kommunikatsiya va ijtimoiy 
infratuzilmalarni rivojlantirish hamda modernizatsiya qilish bo‘yicha maqsadli 
davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirishga yo‘naltirilgan demokratik islohotlarni chuqurlashtirish va mamlakatni modernizatsiya qilishda parlamentning hamda siyosiy partiyalarning rolini yanada kuchaytirish, davlat boshqaruvi tizimini isloh qilish, davlat xizmatining tashkiliy-huquqiy asoslarini rivojlantirish, «Elektron hukumat» tizimini takomillashtirish, davlat xizmatlari sifati va samarasini oshirish, jamoatchilik nazorati mexanizmlarini amalda tatbiq etish, fuqarolik jamiyati institutlari hamda ommaviy axborot vositalari rolini kuchaytirish; qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh qilishga yo‘naltirilgan sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini hamda fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini mustahkamlash, ma’muriy, jinoyat, fuqarolik va xo‘jalik qonunchiligini, jinoyatchilikka qarshi kurashish va huquqbuzarliklarning oldini olish tizimi samarasini oshirish, sud jarayonida tortishuv tamoyilini to‘laqonli joriy etish, yuridik yordam va huquqiy xizmatlar sifatini tubdan yaxshilash; iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirishga yo‘naltirilgan makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o‘sish sur’atlarini saqlab qolish, milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, qishloq xo‘jaligini modernizatsiya qilish va jadal rivojlantirish, iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish bo‘yicha institutsional va tarkibiy islohotlarni davom ettirish, xususiy mulk huquqini himoya qilish va uning ustuvor mavqeini yanada kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini rag‘batlantirish, hududlar, tuman va shaharlarni kompleks va mutanosib holda ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiy ettirish, investitsiyaviy muhitni yaxshilash orqali mamlakatimiz iqtisodiyoti tarmoqlari va hududlariga xorijiy sarmoyalarni faol jalb etish; ijtimoiy sohani rivojlantirishga yo‘naltirilgan aholi bandligi va real daromadlarini izchil oshirib borish, ijtimoiy himoyasi va sog‘lig‘ini saqlash tizimini takomillashtirish, xotin-qizlarning ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirish, arzon uy- joylar barpo etish, yo‘l-transport, muhandislik-kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilmalarni rivojlantirish hamda modernizatsiya qilish bo‘yicha maqsadli  
 
dasturlarni amalga oshirish, ta’lim, madaniyat, ilm-fan, adabiyot, san’at va sport 
sohalarini rivojlantirish, yoshlarga oid davlat siyosatini takomillashtirish; 
xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni ta’minlash, chuqur 
o‘ylangan, 
o‘zaro 
manfaatli 
va 
amaliy 
ruhdagi 
tashqi 
siyosat 
yuritishga yo‘naltirilgan davlatimiz mustaqilligi va suverenitetini mustahkamlash, 
O‘zbekistonning yon-atrofida xavfsizlik, barqarorlik va ahil qo‘shnichilik muhitini 
shakllantirish, mamlakatimizning xalqaro nufuzini mustahkamlash vazifalari 
belgilandi. 
 
 
dasturlarni amalga oshirish, ta’lim, madaniyat, ilm-fan, adabiyot, san’at va sport sohalarini rivojlantirish, yoshlarga oid davlat siyosatini takomillashtirish; xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni ta’minlash, chuqur o‘ylangan, o‘zaro manfaatli va amaliy ruhdagi tashqi siyosat yuritishga yo‘naltirilgan davlatimiz mustaqilligi va suverenitetini mustahkamlash, O‘zbekistonning yon-atrofida xavfsizlik, barqarorlik va ahil qo‘shnichilik muhitini shakllantirish, mamlakatimizning xalqaro nufuzini mustahkamlash vazifalari belgilandi.