Klassik sohalar va ularning ostovlari

Yuklangan vaqt

2024-04-05

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

3

Faytl hajmi

129,3 KB


Klassik sohalar va ularning ostovlari 
 
1935-yilda E.Kartan tomonidan [55] ishda keltirilmaydigan chegaralangan 
simmetrik sohalar sinflarining  oltita tipi borligi ko‘rsatilgan. Shu sohalardan 
quyidagi to‘rttasini avtomorfizmlar gruppasi yarim oddiy Li gruppasi tashkil qilgani 
uchun klassik sohalar deyiladi: 
1. 
I
  soha quyidagi    
(
)
*
0
I m
 ZZ
  
shartni qanoatlantiruvchi 

m
 n
 tartibli Z  matritsalardan (matritsa elementlari 
kompleks sonlardan iborat) iborat. Bu yerda 
(
I m)
 matritsa 

m
 m
 tartibli birlik 
matritsa, 
*
Z  esa Z  matritsaning qo‘shmasining transponirlangani. 
2. 
II
  soha  
(
)
0
I m
 ZZ

 
shartni qanaotlantiruvchi 

m
 m
 tartibli Z  simmetrik matritsalardan iborat.  
3. 
III
 soha  
(
)
0
I m
 ZZ

 
shartni qanaotlantiruvchi 

m
 m
 tartibli Z  kososimmetrik matritsalardan iborat. 
4. 
IV
 soha  
2
1
2
0,
zz
zz


 

 
zz 1.
 
shartni qanotlantiruvchi n kompleks o‘lchovli 
1
( ,...,
n )
z
z
z

,  vektorlardan iborat. 
Bulardan tashqari qolgan ikkita soha yetarlicha o‘rganilmagan va ular 
Ј n
 fazoda 
mos ravishda 
n 16
 va  
n  27
 bo‘lgan holda uchraydi. 
Yuqoridagi 
4 
ta 
sohaning 
kompleks 
o‘lchovlari 
mos 
ravishda 
(
1)
(
1)
,
,
,
2
2
m m
m m
mn
n


 ga teng va bu sohalar to‘la doiraviy sohalar bo‘ladi.  
Yuqoridagi klassik sohalarning ostov (Shilov chegarasi) lari mos ravishda 
quyidagicha aniqlanadi: 
Klassik sohalar va ularning ostovlari 1935-yilda E.Kartan tomonidan [55] ishda keltirilmaydigan chegaralangan simmetrik sohalar sinflarining oltita tipi borligi ko‘rsatilgan. Shu sohalardan quyidagi to‘rttasini avtomorfizmlar gruppasi yarim oddiy Li gruppasi tashkil qilgani uchun klassik sohalar deyiladi: 1. I  soha quyidagi ( ) * 0 I m  ZZ  shartni qanoatlantiruvchi   m  n tartibli Z matritsalardan (matritsa elementlari kompleks sonlardan iborat) iborat. Bu yerda ( I m) matritsa   m  m tartibli birlik matritsa, * Z esa Z matritsaning qo‘shmasining transponirlangani. 2. II  soha ( ) 0 I m  ZZ  shartni qanaotlantiruvchi   m  m tartibli Z simmetrik matritsalardan iborat. 3. III soha ( ) 0 I m  ZZ  shartni qanaotlantiruvchi   m  m tartibli Z kososimmetrik matritsalardan iborat. 4. IV soha 2 1 2 0, zz zz      zz 1. shartni qanotlantiruvchi n kompleks o‘lchovli 1 ( ,..., n ) z z z  , vektorlardan iborat. Bulardan tashqari qolgan ikkita soha yetarlicha o‘rganilmagan va ular Ј n fazoda mos ravishda n 16 va n  27 bo‘lgan holda uchraydi. Yuqoridagi 4 ta sohaning kompleks o‘lchovlari mos ravishda ( 1) ( 1) , , , 2 2 m m m m mn n   ga teng va bu sohalar to‘la doiraviy sohalar bo‘ladi. Yuqoridagi klassik sohalarning ostov (Shilov chegarasi) lari mos ravishda quyidagicha aniqlanadi: 1. 
IS  to‘plam  
(
)
*
m
UU
 I
 
shartni qanoatlantiruvchi 

m
 n
 matritsalardan iborat. Xususan, m
 n
 bo‘lganda 
IS  to‘plam barcha 
( )
U m  unitar matritsalar to‘plami bilan ustma-ust tushadi. 
2. 
II
S  to‘plam 

m
 m
 tartibli barcha unitar simmetrik matritsalar 
to‘plamidan iborat. 
3. 
SIII
 to‘plam m ning juft va toqligiga qarab turlicha aniqlanadi. Agar m 
juft bo‘lsa 
SIII
 to‘plam 

m
 m
 tartibli barcha unitar kososimmetrik matritsalar 
to‘plamidan iborat bo‘ladi. Agar m toq bo‘lsa 
SIII
 to‘plam  
'
UFU ko‘rinishidagi 
matritsalardan iborat bo‘ladi, bu yerda U  ixtiyoriy unitar matritsa va  
0
1
0
1
...
0
1
0
1
0
F


















 
bo‘ladi. 
4. 
SIV
 to‘plam 
ie x
  ko‘rinishidagi vektorlardan iborat, bu yerda  x  vektor 
xx 1,
 0
2




 shartni qanoatlantiruvchi n o‘lchovli haqiqiy vektor.  
,
,
,
I
II
III
IV
S S
S
S
 ko‘philliklarning haqiqiy o‘lchovlari mos ravishda (2
),
m
n
 m
 
(
1)
2
m m 
, 
m
(
1)/2
(1
(-1) )(
1)
2
m m
m




 va n ga teng bo‘ladi.  
Klassik sohalar uchun 
(
, )
C W A Koshi-Sege (ko‘pincha bu yadrolar Boxner-
Xua Lo-ken yadrosi deyiladi) yadrosi va 
(
, )
P W A Puasson yadrolari quyidagi 
ko‘rinishda aniqlanadi (qarang [37, 4-bob]): 
I
 (
)
m
 n
 soha uchun  
(
)
*
1
(
, )
,
(det(
))
m
n
C W A
I
AW


  
AI ,
   
I ,
W
 S
 
II
  soha uchun   
1
(
)
2
1
(
, )
,
(det(
))
m
m
C W A
I
AW



  
AII ,
   
II ,
W
S
 
III
 soha uchun m juft bo‘lgan holda   
1. IS to‘plam ( ) * m UU  I shartni qanoatlantiruvchi   m  n matritsalardan iborat. Xususan, m  n bo‘lganda IS to‘plam barcha ( ) U m unitar matritsalar to‘plami bilan ustma-ust tushadi. 2. II S to‘plam   m  m tartibli barcha unitar simmetrik matritsalar to‘plamidan iborat. 3. SIII to‘plam m ning juft va toqligiga qarab turlicha aniqlanadi. Agar m juft bo‘lsa SIII to‘plam   m  m tartibli barcha unitar kososimmetrik matritsalar to‘plamidan iborat bo‘ladi. Agar m toq bo‘lsa SIII to‘plam ' UFU ko‘rinishidagi matritsalardan iborat bo‘ladi, bu yerda U ixtiyoriy unitar matritsa va 0 1 0 1 ... 0 1 0 1 0 F                   bo‘ladi. 4. SIV to‘plam ie x  ko‘rinishidagi vektorlardan iborat, bu yerda x vektor xx 1, 0 2     shartni qanoatlantiruvchi n o‘lchovli haqiqiy vektor. , , , I II III IV S S S S ko‘philliklarning haqiqiy o‘lchovlari mos ravishda (2 ), m n  m ( 1) 2 m m  , m ( 1)/2 (1 (-1) )( 1) 2 m m m     va n ga teng bo‘ladi. Klassik sohalar uchun ( , ) C W A Koshi-Sege (ko‘pincha bu yadrolar Boxner- Xua Lo-ken yadrosi deyiladi) yadrosi va ( , ) P W A Puasson yadrolari quyidagi ko‘rinishda aniqlanadi (qarang [37, 4-bob]): I  ( ) m  n soha uchun ( ) * 1 ( , ) , (det( )) m n C W A I AW   AI , I , W  S II  soha uchun 1 ( ) 2 1 ( , ) , (det( )) m m C W A I AW    AII , II , W S III soha uchun m juft bo‘lgan holda 1
(
)
2
1
(
, )
,
(det(
))
m
m
C W A
I
AW



  
AIII ,
   
III ,
W
S
 
m toq bo‘lgan holda 
(
)
2
1
(
, )
,
(det(
))
m
m
C W A
I
AW


  
AIII ,
   
III
W
S
, 
IV
 soha uchun   
2
1
( , )
,
((
)(
))
n
i
i
С w a
x
e
a x
e
a







  
aIV ,
  
.
i
IV
w
e x
S
 

 
Barcha klassik sohalar uchun Puasson yadrosi va Koshi-Sege yadrosi 
quyidagi munosabat bilan bog‘langan (qarang [60]) 
(
, ) ( ,
)
(
, )
.
( , )
C W A C A W
P W A
C A A

 
Puasson integrali Bergman metrikasiga nisbatan Laplas tenglamasini 
qanoatlantiradigan funksiyalar uchun Dirixle masalasining yechilishi Xua Lo-ken 
tomonidan (qarang [37, 4-bob]) ko‘rsatilgan, ya’ni S  ostovdagi har qanday uzluksiz 
f  funksiya Puasson integrali yordamida D  sohada Laplas tenglamasini 
qanoatlantiruvchi 
( )
F
C D
 ga davom qiladi. 
 
1 ( ) 2 1 ( , ) , (det( )) m m C W A I AW    AIII , III , W S m toq bo‘lgan holda ( ) 2 1 ( , ) , (det( )) m m C W A I AW   AIII , III W S , IV soha uchun 2 1 ( , ) , (( )( )) n i i С w a x e a x e a        aIV , . i IV w e x S    Barcha klassik sohalar uchun Puasson yadrosi va Koshi-Sege yadrosi quyidagi munosabat bilan bog‘langan (qarang [60]) ( , ) ( , ) ( , ) . ( , ) C W A C A W P W A C A A  Puasson integrali Bergman metrikasiga nisbatan Laplas tenglamasini qanoatlantiradigan funksiyalar uchun Dirixle masalasining yechilishi Xua Lo-ken tomonidan (qarang [37, 4-bob]) ko‘rsatilgan, ya’ni S ostovdagi har qanday uzluksiz f funksiya Puasson integrali yordamida D sohada Laplas tenglamasini qanoatlantiruvchi ( ) F C D ga davom qiladi.