KORPORATSIYA TURLARI Yakka tartibdagi tadbirkor Sherikchilik nima? Sherikchilikning asosiy shartlari: • Barcha sheriklar teng miqdorda ulushlar kiritadi va teng miqdorda javobgar bo`ladi. • Barcha sheriklar biznessni boshqarishda ishtirok etadi • Barcha sheriklarning roziligisiz boshqa sherik biznessga qabul qilinmaydi • Biznesdagi barcha o`zgarishlar barcha sheriklarning roziligi asosida amalga oshiriladi • Biznessdan sherikni majburiy tartibda chiqarish uchun barcha sheriklarning roziligi kerak bo`ladi Javobgarlik • “Professional hisobchilar” to`liq shirkatida jami 50 ta hisobchi faoliyat olib boradi. Mazkur hisobchilardan biri bo’lgan Ahmadjon “BioTech” MCHJning hisobotlarini noto`g`ri kiritganligi uchun MCHJga ortiqcha soliq hisoblandi. • Mazkur holatda javobgarlik qanday tartibda amalga oshiriladi? Javobgarlik • Javobgarlik bir kishiga yoki barcha sheriklarga ham qo`llanilishi mumkin. • Sheriklar o`zlarining qo`shgan barcha mol-mulklari bilan javobgar bo`ladi. Kazus • Ahmadjon va Kamolliddin birgalikda bir do`kon ochib faoliyat yuritmoqchi bo`lishdi. Ahmadjon 40 mln so`m, Kamoliddin esa 60 mln so`m investitsiya qilishga kelishishdi. Kamolliddin davlat tashkilotida ishlashi tufayli, faqatgina pul qo`shishi, Ahmadjon esa savdoni yuritishga kelishdi. • Ular keyinchalik o`rtalarida muammolar paydo bo`lishini oldini olish va o`z biznesslariga huquqiy maqom berish maqsadida sizning advokatlik byurongizga murojaat qilishdi. • Ularga qanday turdagi korporatsiya turini ochish qulay va nimaga? Shirkatlar To`liq shirkat Komandit shirkat To’liq shirkat bu? • Иштирокчилари ширкат мажбуриятлари бўйича ўзларига қарашли бутун мол-мулк билан жавоб берадиган ширкат тўлиқ ширкат деб ҳисобланади. • Ширкатнинг ҳар бир иштирокчиси ширкат номидан иш юритишга ҳақлидир. • Ширкат ишларини юритиш унинг иштирокчиларидан бирига юклаб қўйилиши мумкин. • Ширкатга янги иштирокчилар ширкат барча иштирокчиларининг розилиги билангина қабул қилиниши мумкин. Komandit shirkat bu? • Tўлиқ шериклар билан бир қаторда ширкат фаолияти билан боғлиқ зарарлар учун ўзлари қўшган ҳиссалар доирасида жавобгар бўладиган ҳамда ширкат томонидан тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишда иштирок этмайдиган бир ёки бир неча иштирокчи (ҳисса қўшувчи, коммандитчи) мавжуд бўлса, бундай ширкат коммандит ширкат деб ҳисобланади. • Коммандит ширкат фаолиятини бошқариш тўлиқ шериклар томонидан амалга оширилади. “IMAN HALAL INVESTMENTS” KSH • "IMAN HALAL INVESTMENTS" MCHJ- To`liq sherik • 1041 ta Komandit sheriklar (Fuqarolar) • Qarorlar faqat “IMAN HALAL INVESTMENTS” komandit shirkatining to`liq sheriklari ya`ni "IMAN HALAL INVESTMENTS" MCHJ томонидан қабул қилинади ва komandit sarmoyadorlar bilan muhokama qilinmaydi. • Sarmoyadorlar va kompaniya o‘rtasidagi munosabatlarning barcha shartlari belgilangan tartibda tomonlar o‘rtasida imzolanadigan tegishli shartnomalar/bitimlarda ko‘rsatiladi.  Buyuk Britaniya amaliyoti Ishlab chiqarish kooperativlari • Фуқароларнинг шахсий иштирок этиш ҳамда аъзоларнинг (иштирокчиларнинг) мулк билан қўшиладиган пай бадалларини бирлаштириш асосида биргаликда ишлаб чиқариш ёки бошқа хўжалик фаолиятини олиб бориш учун аъзолик негизидаги ихтиёрий бирлашмаси ишлаб чиқариш кооперативи ҳисобланади. • Bu asosan qishloq xo`jalik mahsulotlarini yetishtirishda bir nechta fermer xo’jaliklarini hamda dehqon oilalarning birlashmasi hisoblanadi. First group PLC bu transport xizmatini amalga oshiruvchi aksiyadorlik jamiyati, biroq uning aksiyalari shu komapaniayaning ishchilariga tegishli hisoblanadi. Keys study Universitetda san'at bo'yicha o'qiyotganda, Dilnoza o'zining tabriknomalarini loyihalash va yasash bilan shug'ullanib do'stlar va oila a'zolariga yuborgan. Ijobiy fikr-mulohazalardan so'ng u endi buni rivojlantirishga qaror qildi. Uning do'sti Shahnoza (biznes fakulteti bitiruvchisi) bu biznesga qo`shilish va marketing ishlarini olib borishga rozi bo’ldi. Shahnoza va Dilnoza sizdan qaysi biznes shakli ularga mos kelishini so`rab murojaat qilishdi. • sezilarli darajada rasmiyatchilik va tartibga solishdan qochishni xohlashadi • biznes yuritilishi kerak bo'lgan tartiblarni o'rnatishda moslashuvchanlikka ega bo'lishni xohlashadi • ular o'z ishlarini yakka tartibda boshqarishni xohlashadi • ular biznesning qarzlari va majburiyatlari uchun shaxsiy javobgarlikdan qochishni xohlashadi • biznesni yaratish jarayoni nisbatan arzon va tez bo'lishi kerak • ular biznesni yo'lga qo'yish uchun o'z kapitallarini katta miqdorda sarmoya qilishni xohlamaydilar va ehtimol tashqi manbalardan kapital jalb qilishni xohlaydilar • ular xodimlarni qabul qilishni xohlashadi