MA'MURIY HUQUQ SUBYEKTLARI
MAVZU DOIRASIDA KO'RIB CHIQILADIGAN ASOSIY MASALALAR:
1. Mamuriy huquq subyektlari tushunchasi, ko'rinishlari.
2. O'zbekiston Respublikasi fuqarosi, xorijiy davlatlar fuqarolari va fuqaroligi
bo'lmagan shaxslarning ma'muriy-huquqiy maqomi.
3.Ijro hokimiyati organlari va ularning kompetentsiyasi. O'zbekiston
Respublikasi hukumati. Mahalliy boshqaruv organi.
4.Ommaviy huquqning yuridik shaxslari.
5.Yuridik shaxslar (korxonalar, muassasalar va NNT).
MA'MURIY HUQUQ SUBYEKTI
Ma'muriy-huquqiy munosabatlarning aniq ishtirokchisi bo'lib, mazkur
subyekt o'z ixtiyori (ixtiyori)ga yoki maxsus huquqiy norma bilan yuklatilgan
majburiyatilariga ko'ra ma'muriy-huquqiy munosabatlariga kirishadi. Huquqiy
munosabatlarning mazmunini tashkil etuvchi, ularning vujudga kelishi uchun zarur
bo'lgan tarkibiy qismlar mazkur munosabatlarning unsurlari deb ataladi. Bular
huquqiy munosabatlarning subyekti, obyekti, subyektiv huquq va yuridik.
majburiyatlardir.
MA'MURIY HUQUQ SUBYEKTLARINING HUQUQ LAYOQATI VA
MUOMALA LAYOQATI
Huquq layoqati – yuridik huquq va majburiyatlarni mujassamlashadi. Aniq
subyektning subyektiv huquqlari va yuridik majburiyatlari.
Huquq layoqati –tegishli huquqlarni qo'lga kiritish va majburiyatlarni ijro
etish imkoniyatini anglatadi.
Muomala layoqati - subyektning o'z qarori va harakati bilan huquqlarni
qo'lga kiritishi, amalga oshirishi, o'zi yoki boshqalar uchun majburiyatlar yuzaga
keltirishi tushuniladi.
MA'MURIY HUQUQ SUBYEKTLARI
•Individual subyektlar(j\yu.shaxs, mansabdor shaxs)
•Ijro hokimiyati organlari;
•Davlat xizmatchilari.
Subyekt - Huquqiy munosabatlarda ishtirok eta oladigan, cub'ektiv huquq va
majburiyatlarga ega bo'lgan.
Davlat organi – davlat vazifa va funktsiyalarini amalga oshiradi.
Davlat muassasasi – xizmat ko'rsatadi.
Davlat korxonasi – ishlab chiqarish bilan shug'ullanadi.
• Davlat tomonidan tashkil etiladi;
• Davlat mexanizmi (apparati)ning bir bo'lagi;
• Davlat oldida turgan vazifa va funktsiyalarni amalga oshiradi;
• Davlat-hokimiyat vakolatiga ega.
.
INDIVIDUAL SUBYEKTLAR TO'G'RISIDAGI QONUNCHILIK
•
O'zbekiston Respublikasining “O'zbekiston Respublikasining fuqaroligi
to'g'risida”gi qonuni;
•
O'zbekiston Respublikasining “Siyosiy partiyalar to'g'risida”gi qonun;
•
O'zbekiston
Respublikasining
“O'zbekiston
Respublikasida
jamoat
birlashmalari to'g'risida”gi qonun.
DAVLAT BOSHQARUV ORGANLARINING TASNIFI
1) FAOLIYATINING HUDUDIY DOIRASIGA KO'RA
•
oliy organ;
•
markaziy organ;
•
mahalliy organ.
2) FAOLIYATINING YO'NALISHIGA KO'RA
•
qonun chiqaruvchi – Konstitutsiya va qonunlarni qabul qilish va ularning
ijrosi ustidan nazorat – qonunchilik faoliyati;
•
ijro etuvchi – iqtisodiyot, ijtimoiy-madaniy, ma'muriy-siyosiy va
tarmoqlararo sohalarni tashkillashtirish, rahbarlik qilish, tartibga solish va nazorat
qilish, qonunlarni ijro etish, farmoyish berish – ijrochilik faoliyati;
•
sud – odil sudlov faoliyati.
3) TASHKIL ETISH ASOSLARIGA KO'RA
•
Konstitutsiya asosida tashkil etiladigan organlar;
•
Qonun xujjatlari asosida tashkil etiladigan organlar.
4) VAKOLATLARINING HAJMI VA XUSUSIYATIGA KO'RA
•
umumiy vakolatli davlat organlari
- Prezident;
- Parlament;
- Hukumat;
- hokim.
•
sohaviy vakolatli davlat organlari
- vazirliklar, davlat qo'mitalari va boshqa davlat idoralari.
5) TASHKILIY-HUQUQIY SHAKLIGA KO'RA