Massa almashinish qurilmalarining asosiy o’lchamlarini hisoblash

Yuklangan vaqt

2024-10-10

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

4

Faytl hajmi

104,5 KB


 
 
 
 
 
 
Massa almashinish qurilmalarining asosiy o’lchamlarini hisoblash 
 
Reja: 
1. Qurilma diametri.  
2. Qurilma balandligi. 
Asosiy tushuncha va tamoyillar 
 
Qurilma diametri, qurilma balandligi, pog`onalar sonini aniqlashning analitik 
usuli,  
 
1. Qurilma diametri. 
Massa almashinish qurilmalarini texnologik hisoblash ularning asosiy o’lchamlari: 
qurilma unumdorligini xarakterlovchi – diametr va unda ro’y berayotgan jarayon 
intensivligini ifodalovchi – ishchi balandliklar aniqlanishi zarur.  
  
Qurilma diametri. Ushbu parametrni hisoblash uchun suyuqlik sarfi 
tenglamasidan foydalaniladi:   
 
 
bu erda V – fazaning hajmiy sarfi; w0 – fazaning sohta tezligi; F - qurilma ko’ndalang 
kesimining yuzasi. Dumaloq ko’ndalang kesim yuzasi 
 
Massa almashinish qurilmalarining asosiy o’lchamlarini hisoblash Reja: 1. Qurilma diametri. 2. Qurilma balandligi. Asosiy tushuncha va tamoyillar Qurilma diametri, qurilma balandligi, pog`onalar sonini aniqlashning analitik usuli, 1. Qurilma diametri. Massa almashinish qurilmalarini texnologik hisoblash ularning asosiy o’lchamlari: qurilma unumdorligini xarakterlovchi – diametr va unda ro’y berayotgan jarayon intensivligini ifodalovchi – ishchi balandliklar aniqlanishi zarur. Qurilma diametri. Ushbu parametrni hisoblash uchun suyuqlik sarfi tenglamasidan foydalaniladi: bu erda V – fazaning hajmiy sarfi; w0 – fazaning sohta tezligi; F - qurilma ko’ndalang kesimining yuzasi. Dumaloq ko’ndalang kesim yuzasi  
 
Demak                              
 
Odatda, V kattalik berilgan bo’ladi va qurilma diametrini aniqlash uchun 
tegishli fazaning sohta tezligini tanlash zarur. Faza tezligini tanlash quyidagi talablar 
asosida amalga oshiriladi: suyuqlik oqimining tezligi 
ortishi bilan massa o’tkazish koeffistienti ko’payadi; suyuqlik tezligi ortishi bilan 
qurilmaning gidravlik qarshiligi ham oshadi; gidravlik qarshilik ortishi bilan 
jarayonni o’tkazish uchun zarur energiya sarfi ko’payadi. 
Shuning uchun gaz yoki suyuqlikning optimal tezligini topish texnik iqtisodiy 
jihatdan maqsadga muvofiqdir. Lekin, amaliyotda sohta tezlikni hisoblab chiqish va 
uning maksimal qiymatini topish bilan chegaralinadi. 
 
 
 
 
2. Qurilma balandligi. 
 
Massa almashinish qurilmasining balandligi jarayonda ishtirok etuvchi 
fazalar to’qnashuvchi uzluksiz yoki pog`onali bo’lishiga qarab aniqlanishi 
mumkin. 
 
Uzluksiz 
to’qnashishli 
qurilmaning 
balandligi. 
Fazalari 
uzluksiz 
to’qnashuvda bo’lgan qurilmalarda uning balandligi hajmiy massa o’tkazish 
koeffistienti orqali ifodalangan massa o’tkazish formulasi asosida hisoblash 
mumkin: 
Demak Odatda, V kattalik berilgan bo’ladi va qurilma diametrini aniqlash uchun tegishli fazaning sohta tezligini tanlash zarur. Faza tezligini tanlash quyidagi talablar asosida amalga oshiriladi: suyuqlik oqimining tezligi ortishi bilan massa o’tkazish koeffistienti ko’payadi; suyuqlik tezligi ortishi bilan qurilmaning gidravlik qarshiligi ham oshadi; gidravlik qarshilik ortishi bilan jarayonni o’tkazish uchun zarur energiya sarfi ko’payadi. Shuning uchun gaz yoki suyuqlikning optimal tezligini topish texnik iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqdir. Lekin, amaliyotda sohta tezlikni hisoblab chiqish va uning maksimal qiymatini topish bilan chegaralinadi. 2. Qurilma balandligi. Massa almashinish qurilmasining balandligi jarayonda ishtirok etuvchi fazalar to’qnashuvchi uzluksiz yoki pog`onali bo’lishiga qarab aniqlanishi mumkin. Uzluksiz to’qnashishli qurilmaning balandligi. Fazalari uzluksiz to’qnashuvda bo’lgan qurilmalarda uning balandligi hajmiy massa o’tkazish koeffistienti orqali ifodalangan massa o’tkazish formulasi asosida hisoblash mumkin:  
 
 
 
 
bu erda F - qurilma ko’ndalang kesimi yuzasi, m; N - qurilmaning ishchi 
balandligi, m. Agar, V ning qiymatini  ga qo’yib, tenglamani N ga nisbatan 
echsak, qurilmaning balandligini topamiz:  
 
tenglamadan N ni aniqlashda solishtirma yuza a va massa o’tkazishning 
sirtiy koeffistienti(Ku yoki Kx) ni yoki ushbu kattaliklarning ko’paytmasi 
bo’lmish hajmiy massa o’tkazish koeffistienti KV ni bilish kerak. 
Qurilmaning ishchi balandligini aniqlashda o’tkazish birligi soni yordamida ham 
topish mumkin, ya’ni: 
 
 Pog`onali 
to’qnashishli 
qurilmaning 
balandligi. 
Bunday 
turdagi 
qurilmalarning, shu jumladan, tarelkali kolonnalarning balandligi hajmiy massa 
o’tkazish koeffistienti orqali ifodalanadi. Lekin, KV ni aniqlash uchun kerakli 
harakatchan faza hajmini topish juda qiyin. Shunday uchun, N ni hisoblashda 
qurilma pog`onalarining soni analitik yoki grafik usulda topilishi mumkin. 
Qurilmaning ishchi balandligi pog`onalarning haqiqiy soni orqali aniqlanishi 
mumkin: 
 
bu yerda h – pog`onalar orasidagi masofa. 
bu erda F - qurilma ko’ndalang kesimi yuzasi, m; N - qurilmaning ishchi balandligi, m. Agar, V ning qiymatini ga qo’yib, tenglamani N ga nisbatan echsak, qurilmaning balandligini topamiz: tenglamadan N ni aniqlashda solishtirma yuza a va massa o’tkazishning sirtiy koeffistienti(Ku yoki Kx) ni yoki ushbu kattaliklarning ko’paytmasi bo’lmish hajmiy massa o’tkazish koeffistienti KV ni bilish kerak. Qurilmaning ishchi balandligini aniqlashda o’tkazish birligi soni yordamida ham topish mumkin, ya’ni: Pog`onali to’qnashishli qurilmaning balandligi. Bunday turdagi qurilmalarning, shu jumladan, tarelkali kolonnalarning balandligi hajmiy massa o’tkazish koeffistienti orqali ifodalanadi. Lekin, KV ni aniqlash uchun kerakli harakatchan faza hajmini topish juda qiyin. Shunday uchun, N ni hisoblashda qurilma pog`onalarining soni analitik yoki grafik usulda topilishi mumkin. Qurilmaning ishchi balandligi pog`onalarning haqiqiy soni orqali aniqlanishi mumkin: bu yerda h – pog`onalar orasidagi masofa.  
 
 Pog`onalar sonini aniqlashning analitik usuli. n - pog`onali, qarama-qarshi 
yo’nalishli, kolonnali qurilmada massa almashinish jarayonini ko’rib chiqamiz. 
 
 
 
 
 
 
 
Tarеlkada massa almashinish (a) va jarayonni u-x koordinatlarida 
tasvirlash 
b - tarеlkda muvozanat bo`lgan sharoitda - idеal jarayon; 
c - tarеlkada muvozanat bo`lmagan sharoitda - haqiqiy jarayon. 
 
Nazorat savollari. 
 
1.Qurilma diametri.  
2.Qurilma balandligi. 
3.Pog`onalar sonini aniqlashning analitik usuli.  
 
Pog`onalar sonini aniqlashning analitik usuli. n - pog`onali, qarama-qarshi yo’nalishli, kolonnali qurilmada massa almashinish jarayonini ko’rib chiqamiz. Tarеlkada massa almashinish (a) va jarayonni u-x koordinatlarida tasvirlash b - tarеlkda muvozanat bo`lgan sharoitda - idеal jarayon; c - tarеlkada muvozanat bo`lmagan sharoitda - haqiqiy jarayon. Nazorat savollari. 1.Qurilma diametri. 2.Qurilma balandligi. 3.Pog`onalar sonini aniqlashning analitik usuli.