Materiallarni cho‘zilishga sinash. Cho‘zilish diogrammasi.

Yuklangan vaqt

2024-09-23

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

9

Faytl hajmi

472,4 KB


 
 
 
 
 
 
 
Materiallarni cho‘zilishga sinash. Cho‘zilish diogrammasi. 
 
 
Ishdan maqsad: 
1. Tajriba jarayonining oddiy shaklini va uning baholanishini 
o‘rganish. Turli hil namunalarda cho‘zilish yuzasidan sinovlar 
o‘tkazish. 
 
Namunalarga va ularning o‘lchamlariga bog‘liq bo‘lgan katta yuklanishda va 
kichik yuklanishlarda o‘tkazilishi mumkin. 
Masalan namuna ishchi qismining uzunligi 100 mm va ko‘ndalang kesim 
yuzasi diametri 10 mm bo‘lsa bunday namuna cho‘zilishga P-20 mashinasida 
o‘tkazish mumkin. 
Agar ishchi qismi uzunligi L=30 mm va ko‘ndalang kesim yuzasi diametri 6 
mm bo‘lsa bu namunani WP-300 qurilmasida cho‘zilishga sinash mumkin. 
Sinov WP-300 universal 20 kN li kasbiy texnik ta’lim uchun mahsus 
mo‘ljallangan qurilmasi bo‘lib, materiallarni sinash uchun klassik qurilma 
hisoblanadi. 
1 
Dinamometr  
2 
Mahkamlash kallagi 
3 
Yuqori to‘sin 
4 
Doiraviy shkalali o‘lchov 
uskunasi 
5 
Transport fiksatori 
6 
Yo‘naltiruvchi rama 
Materiallarni cho‘zilishga sinash. Cho‘zilish diogrammasi. Ishdan maqsad: 1. Tajriba jarayonining oddiy shaklini va uning baholanishini o‘rganish. Turli hil namunalarda cho‘zilish yuzasidan sinovlar o‘tkazish. Namunalarga va ularning o‘lchamlariga bog‘liq bo‘lgan katta yuklanishda va kichik yuklanishlarda o‘tkazilishi mumkin. Masalan namuna ishchi qismining uzunligi 100 mm va ko‘ndalang kesim yuzasi diametri 10 mm bo‘lsa bunday namuna cho‘zilishga P-20 mashinasida o‘tkazish mumkin. Agar ishchi qismi uzunligi L=30 mm va ko‘ndalang kesim yuzasi diametri 6 mm bo‘lsa bu namunani WP-300 qurilmasida cho‘zilishga sinash mumkin. Sinov WP-300 universal 20 kN li kasbiy texnik ta’lim uchun mahsus mo‘ljallangan qurilmasi bo‘lib, materiallarni sinash uchun klassik qurilma hisoblanadi. 1 Dinamometr 2 Mahkamlash kallagi 3 Yuqori to‘sin 4 Doiraviy shkalali o‘lchov uskunasi 5 Transport fiksatori 6 Yo‘naltiruvchi rama
 
 
 
1.1-rasm: WP 300 sinov uchun 
 uneversal qurilma, 20 kN. 
 
 
1.2-rasm: Cho‘zilish uchun namuna. 
 
Lo=30mm 
 do=6 mm 
 
 
1.3 – rasm. Namuna sinovdan so‘ng 
 
7 
Asosiy silindr bilan maxovik 
8 
pastki to‘sin 
9 
Asosiy silindr 
10 Tayanch tovoni 
11 Transportlash rukoyatkasi 
1.1-rasm: WP 300 sinov uchun uneversal qurilma, 20 kN. 1.2-rasm: Cho‘zilish uchun namuna. Lo=30mm do=6 mm 1.3 – rasm. Namuna sinovdan so‘ng 7 Asosiy silindr bilan maxovik 8 pastki to‘sin 9 Asosiy silindr 10 Tayanch tovoni 11 Transportlash rukoyatkasi
 
 
DIN 50 125 bo‘yicha alyuminiy, mis, jez va po‘latdan tayyorlangan (1.1-rasm) B 
shakldagi M10 rezbali galovkali dumaloq namuna uzunligi Lo=30mm va diametri 
do=6 mm ga ega bo‘lgan kalta mutanosib (proportsional)namunadan iborat. 
 
1.1-jadval 
Kuchlanish 
Boshlang‘ich kesim yuza 
Absolyut uzayish 
A0
FM
M 
 (1.1) 
4
2
0
d
A

 
(1.2) 
0
0
100%
Fl
l
l




 (1.3) 
 
0l  va Fl  - boshlang‘ich va deformatsiyadan keyingi uzunlik 
 
Cho‘zilish diagrammasi   
 
 
Е
  
  
 
 
 
(1.4) 
 
  
 
 
1.4 – rasm . Cho‘zilish diagrammasi 
O‘lchov natijalari. Ikkitaga ajratilgan namuna bo‘laklarini bir-biriga biriktirib, 
nazorat nuqtalari oralig‘i masofalarini o‘lchaymiz va cho‘zilishdan keyingi namuna 
uzunligi lF ni topamiz 
 
DIN 50 125 bo‘yicha alyuminiy, mis, jez va po‘latdan tayyorlangan (1.1-rasm) B shakldagi M10 rezbali galovkali dumaloq namuna uzunligi Lo=30mm va diametri do=6 mm ga ega bo‘lgan kalta mutanosib (proportsional)namunadan iborat. 1.1-jadval Kuchlanish Boshlang‘ich kesim yuza Absolyut uzayish A0 FM M  (1.1) 4 2 0 d A    (1.2) 0 0 100% Fl l l     (1.3) 0l va Fl - boshlang‘ich va deformatsiyadan keyingi uzunlik Cho‘zilish diagrammasi Е    (1.4) 1.4 – rasm . Cho‘zilish diagrammasi O‘lchov natijalari. Ikkitaga ajratilgan namuna bo‘laklarini bir-biriga biriktirib, nazorat nuqtalari oralig‘i masofalarini o‘lchaymiz va cho‘zilishdan keyingi namuna uzunligi lF ni topamiz
 
 
 
 
 
1.5 - rasm: Namuna uzunligini o‘lchash, kuchlanish taqsimlanishi. 
 
 
 
0
F
  A
 
va 
%
100
0
 0 

l
l
lF

  
 
 (1.5 ) 
1.2-jadval 
namuna 
material 
F, kN 
l0, mm 
lF, mm 
1 
ENAW -2007 
8,7 
30 
34,6 
2 
CW004A 
8,3 
30 
36,2 
3 
CW614N 
15,4 
30 
32,1 
4 
11SMU30 
13,0 
30 
38,3 
  
 
Tahlil. Cho‘zilish yuzasidan sinovlar uchun barcha namunalar uchun 6 mm 
diametrli yakuniy ko‘ndalang kesim formulasiga muvofiq  
             
2
2
2
28,27
4
6
4
мм
d
A







 
0
F
l
l
l
 

 hisoblanadi  
0
0
30
5
6
l
d


  
)
4599, (
,27
28
10
13
2
3
0
мм
Н
A
Fm
m



 
 
Uzayish:  
0
0
38
30
100%
100%
27%
30
Fl
l
l








   
1.3-jadval 
1.5 - rasm: Namuna uzunligini o‘lchash, kuchlanish taqsimlanishi. 0 F   A va % 100 0  0   l l lF  (1.5 ) 1.2-jadval namuna material F, kN l0, mm lF, mm 1 ENAW -2007 8,7 30 34,6 2 CW004A 8,3 30 36,2 3 CW614N 15,4 30 32,1 4 11SMU30 13,0 30 38,3 Tahlil. Cho‘zilish yuzasidan sinovlar uchun barcha namunalar uchun 6 mm diametrli yakuniy ko‘ndalang kesim formulasiga muvofiq 2 2 2 28,27 4 6 4 мм d A        0 F l l l    hisoblanadi 0 0 30 5 6 l d   ) 4599, ( ,27 28 10 13 2 3 0 мм Н A Fm m      Uzayish: 0 0 38 30 100% 100% 27% 30 Fl l l         1.3-jadval
 
 
 
Namuna  
 
Material 
Kuchlanish 
М
, 
мм2
Н  
Uzayish. l
 ,% da  
Hisoblangan Adabiyotdan Hisoblangan Adabiyotdan 
1 
ENAW 2007 
308 
340-370 
15 
7 
2 
CW004A 
294 
220-260 
21 
33 
3 
CW614N 
544 
400 
7 
15 
4 
11SMn30 
460 
380-570 
27 
6 
 
1.6-rasm. CHo‘zilish diagrammasi 
 
 
 
 
 
 
 
Namuna Material Kuchlanish М , мм2 Н Uzayish. l  ,% da Hisoblangan Adabiyotdan Hisoblangan Adabiyotdan 1 ENAW 2007 308 340-370 15 7 2 CW004A 294 220-260 21 33 3 CW614N 544 400 7 15 4 11SMn30 460 380-570 27 6 1.6-rasm. CHo‘zilish diagrammasi
 
 
Mavzu: Po‘lat namunani cho‘zilishga sinash 
 
Ishdan maqsad: 
1. Po‘latning 
cho‘zilishidagi 
asosiy 
mexanik 
harakteristikalarini 
aniqlash, 
plastik 
materiallarning 
cho‘zilishga qarshilik ko‘rsatish hususiyati va ularning 
mexanik xossalarini ifoda etuvchi miqdorlar bilan tanishish; 
 
2. Namuna materialining taxminiy markasini aniqlash. 
Sinov P – 20 sinash mashinasida bajariladi. 
Namunaning umumiy ko‘rinishi: 
 
 1.7– rasm. Namuna sinovdan oldin 
 
1.8 – rasm. Namuna sinovdan so‘ng 
4- jadval 
Namuna 
o‘lchamlari 
Diametri, mm 
Hisob uzunligi, 
mm 
Ko‘ndalang kesim 
yuzasi, mm2 
Sinovgacha 
d0= 10 
l0= 100 
2
0
0
78,5
4
d
A
 

  
Sinovdan keyin 
d1= 6 
l1= 130  
2
1
1
32
4
A d


 
Eslatma: 
 
d1 – miqdor bo‘yincha hosil bo‘lgan joydan olinadi.  
Mavzu: Po‘lat namunani cho‘zilishga sinash Ishdan maqsad: 1. Po‘latning cho‘zilishidagi asosiy mexanik harakteristikalarini aniqlash, plastik materiallarning cho‘zilishga qarshilik ko‘rsatish hususiyati va ularning mexanik xossalarini ifoda etuvchi miqdorlar bilan tanishish; 2. Namuna materialining taxminiy markasini aniqlash. Sinov P – 20 sinash mashinasida bajariladi. Namunaning umumiy ko‘rinishi: 1.7– rasm. Namuna sinovdan oldin 1.8 – rasm. Namuna sinovdan so‘ng 4- jadval Namuna o‘lchamlari Diametri, mm Hisob uzunligi, mm Ko‘ndalang kesim yuzasi, mm2 Sinovgacha d0= 10 l0= 100 2 0 0 78,5 4 d A    Sinovdan keyin d1= 6 l1= 130 2 1 1 32 4 A d   Eslatma: d1 – miqdor bo‘yincha hosil bo‘lgan joydan olinadi.