Navro‘z eng qadimiy,asl bayram

Yuklangan vaqt

2024-03-06

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

23

Faytl hajmi

5,7 MB


8-sinf Milliy istiqlol g‘oyasi va ma’naviyat asoslari. 8-sinf Milliy istiqlol g‘oyasi va ma’naviyat asoslari. O‘tilgan mavzuni takrorlash: Mavzu:Vaqtni qadrlash ma’naviyat mezoni. • She’rning muallifini toping. Aziz asrimizning aziz onlari Aziz odamlardan so‘raydi qadrin. Fursat g‘animatdir, shoh satrlar-la Bezamoq chog‘idir umr daftarin,- G‘afur G‘ulom “VAQT” she’ri. O‘tilgan mavzuni takrorlash: Mavzu:Vaqtni qadrlash ma’naviyat mezoni. • She’rning muallifini toping. Aziz asrimizning aziz onlari Aziz odamlardan so‘raydi qadrin. Fursat g‘animatdir, shoh satrlar-la Bezamoq chog‘idir umr daftarin,- G‘afur G‘ulom “VAQT” she’ri. Maqolni sharhlang. “Vaqting ketdi- naqding ketdi”. Maqol zamirida qanday hayotiy haqiqat yashirin? • Garchi vaqt chegarasiz, hech qachon tugamasada, inson umrining chegarasi bor. Shunday ekan har bir kishi o‘ziga berilgan vaqtdan unumli foydalanishi, uni bekorga sarflamasligi lozim. Maqolni sharhlang. “Vaqting ketdi- naqding ketdi”. Maqol zamirida qanday hayotiy haqiqat yashirin? • Garchi vaqt chegarasiz, hech qachon tugamasada, inson umrining chegarasi bor. Shunday ekan har bir kishi o‘ziga berilgan vaqtdan unumli foydalanishi, uni bekorga sarflamasligi lozim. 1. NAVRO‘Z BAYRMI HAQIDA. 2. NAVRO‘Z BAYRAMI HAQIDA ALISHER NAVOIY FIKRLARI. 3. NAVRO‘Z AYYOMINING HAYOTIMIZDAGI AHAMIYATI. Dars rejasi: 1. NAVRO‘Z BAYRMI HAQIDA. 2. NAVRO‘Z BAYRAMI HAQIDA ALISHER NAVOIY FIKRLARI. 3. NAVRO‘Z AYYOMINING HAYOTIMIZDAGI AHAMIYATI. Dars rejasi: Navro‘z- eng qadimiy, asl milliy bayram. Navro‘z- eng qadimiy, asl milliy bayram. Navro‘z bayrami haqida… • Navro‘z tabiat bayrami hisoblanib, u kun bilan tunning o‘zaro teng kelgan mahalini, yangi yil va bahorning boshlanishini nishonlash hisoblanadi. Navro‘z bayrami haqida… • Navro‘z tabiat bayrami hisoblanib, u kun bilan tunning o‘zaro teng kelgan mahalini, yangi yil va bahorning boshlanishini nishonlash hisoblanadi. Bizning ajdodlarimiz amal qilgan shamsiy yil hisobi bo‘yicha Hamal yilning birinchi oyi hisoblanadi . U aynan Navro‘zdan – 21- martdan boshlanadi. Shu tufayli ham xalqimiz : “ Hamal kirdi-amal kirdi”,- deydi. • Demakki, shu kundan boshlab ona tabiatdagi jamiki mavjudotda – maxluqot va nabodotda uyg‘onish, yangilanish, o‘sish- ulg‘ayish, ajib bir tabiiy- ichki ko‘tarilish yuz beradi. Mudrab yotgan urug‘lar, ildizlar, kurtaklar oftobning iliq nurlaridan kuch olib, harakatga – amalga oshiqadi. Bizning ajdodlarimiz amal qilgan shamsiy yil hisobi bo‘yicha Hamal yilning birinchi oyi hisoblanadi . U aynan Navro‘zdan – 21- martdan boshlanadi. Shu tufayli ham xalqimiz : “ Hamal kirdi-amal kirdi”,- deydi. • Demakki, shu kundan boshlab ona tabiatdagi jamiki mavjudotda – maxluqot va nabodotda uyg‘onish, yangilanish, o‘sish- ulg‘ayish, ajib bir tabiiy- ichki ko‘tarilish yuz beradi. Mudrab yotgan urug‘lar, ildizlar, kurtaklar oftobning iliq nurlaridan kuch olib, harakatga – amalga oshiqadi. Navro‘z so‘zining ma’nosi- • “Navro‘z” forscha so‘z bo‘lib, “YANGI KUN” degan ma’noni anglatadi. Navro‘z so‘zining ma’nosi- • “Navro‘z” forscha so‘z bo‘lib, “YANGI KUN” degan ma’noni anglatadi. Birinchi prezidentimiz Islom Karimovning “Yuksak ma’naviyat- yengilmas kuch” asarida Navro‘z bayrami haqida bildirilgan fikr : • Yangilanish va ezgulik timsoli bolgan Navro‘z falsafasi xalqimizga mansub odamiylik, mehr-oqibat, muruvvat va himmat kabi yuksak xususiystlardan oziqlanib kelgani, ajdodlarimiz asrlar davomida qanday buyuk umuminsoniy g‘oyalardan bahramand bo‘lib, ma’naviy kamol topganining yana bir tasdig‘idir, desak, hech qanday xato bo’lmaydi. Birinchi prezidentimiz Islom Karimovning “Yuksak ma’naviyat- yengilmas kuch” asarida Navro‘z bayrami haqida bildirilgan fikr : • Yangilanish va ezgulik timsoli bolgan Navro‘z falsafasi xalqimizga mansub odamiylik, mehr-oqibat, muruvvat va himmat kabi yuksak xususiystlardan oziqlanib kelgani, ajdodlarimiz asrlar davomida qanday buyuk umuminsoniy g‘oyalardan bahramand bo‘lib, ma’naviy kamol topganining yana bir tasdig‘idir, desak, hech qanday xato bo’lmaydi. MA’NOSI: “ VISOLGA ERISHGACH KO‘RDIMKI, MAHBUBAMNING BO‘YI (KUNDEK OQ) BILAN UZUN SOCHI (TUNDEK QORA ) NAVRO‘ZDAGI KECHA BILAN KUNDUZDEK TENG EKAN “ Navro‘z buyuk mutafakkir bobomiz Alisher Navoiy ta’rifida: Vasl aro ko‘rdum, teng emish bo‘yi-yu sochi, Tun-kun teng eka, zohir o‘lur bo‘ldi chu Navro‘z. MA’NOSI: “ VISOLGA ERISHGACH KO‘RDIMKI, MAHBUBAMNING BO‘YI (KUNDEK OQ) BILAN UZUN SOCHI (TUNDEK QORA ) NAVRO‘ZDAGI KECHA BILAN KUNDUZDEK TENG EKAN “ Navro‘z buyuk mutafakkir bobomiz Alisher Navoiy ta’rifida: Vasl aro ko‘rdum, teng emish bo‘yi-yu sochi, Tun-kun teng eka, zohir o‘lur bo‘ldi chu Navro‘z. JUMLADAN: ABU RAYHON BERUNIY - “QADIMGI XALQLARDAN QOLGAN YODGORLIKLAR”, UMAR HAYYOM - “NAVRO‘ZNOMA”, ABULQOSIM FIRDAVSIY - “SHOHNOMA”, XOJA ALI TERMIZIY - “NAVRO‘ZNOMA”, ALISHER NAVOIY - “HAYRAT UL-ABROR”, “LAYLI VA MAJNUN”, “SADDI ISKANDARIY” KABI ASARLAR NAVRO‘Z VA UNING PAYDO BO‘LISH TARIXI, U BILAN BOG‘LIQ URF ODATLAR, HAQIDA MUHIM MA’LUMOT BERUVCHI MANBALAR HISOBLANADI. Navroz juda qadimiy bayram. Bu holatni o‘tmish allomalarimiz o‘z asarlarida asoslab berganlar. JUMLADAN: ABU RAYHON BERUNIY - “QADIMGI XALQLARDAN QOLGAN YODGORLIKLAR”, UMAR HAYYOM - “NAVRO‘ZNOMA”, ABULQOSIM FIRDAVSIY - “SHOHNOMA”, XOJA ALI TERMIZIY - “NAVRO‘ZNOMA”, ALISHER NAVOIY - “HAYRAT UL-ABROR”, “LAYLI VA MAJNUN”, “SADDI ISKANDARIY” KABI ASARLAR NAVRO‘Z VA UNING PAYDO BO‘LISH TARIXI, U BILAN BOG‘LIQ URF ODATLAR, HAQIDA MUHIM MA’LUMOT BERUVCHI MANBALAR HISOBLANADI. Navroz juda qadimiy bayram. Bu holatni o‘tmish allomalarimiz o‘z asarlarida asoslab berganlar. SHOH JAMSHID ZAMONIDA NAVRO‘ZNI BAYRAM QILISH URFGA AYLANGAN.MANBALARNING GUVOHLIK BERISHICHA, NAVRO‘Z BAYRAMINING PAYDO BO‘LISHI TO‘RT MING YILLIK TARIXGA EGA. Alisher Navoiy bobomiz ta’biriga ko‘ra… SHOH JAMSHID ZAMONIDA NAVRO‘ZNI BAYRAM QILISH URFGA AYLANGAN.MANBALARNING GUVOHLIK BERISHICHA, NAVRO‘Z BAYRAMINING PAYDO BO‘LISHI TO‘RT MING YILLIK TARIXGA EGA. Alisher Navoiy bobomiz ta’biriga ko‘ra… Alisher Navoiyning “Layli va Majnun dostonining 12-bobida Navro‘z munosabati bilan Majnun va Laylining yashirincha uchrashgani, unda Layli ishqining kuchidan Majnunning hushidan ketgani to‘g‘risida hikoya qilinadi. • Navro‘zda uyg‘ongan, gul- chechaklarga burkangan sahrolar, bog‘lar bag‘ri odamlar bilan to‘lgan. Ular orasida Majnun bilan Layli ham bor. Lekin Odamlardan uyalganidan ular bir-birlariga yaqinlasholmasdan, sirlasholmasdan qiynalishadi. Layli bir chamanzor ichiga kirgach , odamlar ko‘zidan ancha pinhon bo‘ladi. Bu chamanzor ichida esa Majnunga duch keladi. Shunda Layli ishq iztirobida kuygan Majnunni yupatar ekan , Navro‘z kuni insonlar tabiat qo‘yniga chiqmog‘i, ko‘nglidagi chigillarni yozmog‘i, uning qalbi xuddi gul- chechaklardek ochilmog‘i lozimligini bunday ifoda etadi: Bu damki esib nasimi Navro‘z, Gul atrini qildi majlisafro‘z. Bog‘ o‘ldi bahordin gulafshon, Sunbul bu gul uzra kokulafshon. Bu faslda azmi gulshan etgay, Bo‘ston haramini maskan etgay. Alisher Navoiyning “Layli va Majnun dostonining 12-bobida Navro‘z munosabati bilan Majnun va Laylining yashirincha uchrashgani, unda Layli ishqining kuchidan Majnunning hushidan ketgani to‘g‘risida hikoya qilinadi. • Navro‘zda uyg‘ongan, gul- chechaklarga burkangan sahrolar, bog‘lar bag‘ri odamlar bilan to‘lgan. Ular orasida Majnun bilan Layli ham bor. Lekin Odamlardan uyalganidan ular bir-birlariga yaqinlasholmasdan, sirlasholmasdan qiynalishadi. Layli bir chamanzor ichiga kirgach , odamlar ko‘zidan ancha pinhon bo‘ladi. Bu chamanzor ichida esa Majnunga duch keladi. Shunda Layli ishq iztirobida kuygan Majnunni yupatar ekan , Navro‘z kuni insonlar tabiat qo‘yniga chiqmog‘i, ko‘nglidagi chigillarni yozmog‘i, uning qalbi xuddi gul- chechaklardek ochilmog‘i lozimligini bunday ifoda etadi: Bu damki esib nasimi Navro‘z, Gul atrini qildi majlisafro‘z. Bog‘ o‘ldi bahordin gulafshon, Sunbul bu gul uzra kokulafshon. Bu faslda azmi gulshan etgay, Bo‘ston haramini maskan etgay. Navro‘z tabiat va odamlararo diydor, mehr-oqibat, insonsevarlik bayramidir . • Bu kunda obodonchilik ishlari olib boriladi, ulug‘lar yotgan joylar ziyorat qilinadi, keksa, nogiron , yolg‘iz odamlar, ota-onalar yo‘qlanadi, tansiq dasturxon yozilib, mehmon kutiladi, kishilar suyukli insonlariga sovg‘a-salomlar ulashib , bolalarga shirinliklar hadya etadilar. Navro‘z tabiat va odamlararo diydor, mehr-oqibat, insonsevarlik bayramidir . • Bu kunda obodonchilik ishlari olib boriladi, ulug‘lar yotgan joylar ziyorat qilinadi, keksa, nogiron , yolg‘iz odamlar, ota-onalar yo‘qlanadi, tansiq dasturxon yozilib, mehmon kutiladi, kishilar suyukli insonlariga sovg‘a-salomlar ulashib , bolalarga shirinliklar hadya etadilar. Navroz do‘stlik, birodarlik tantanasidir. • U nafaqat Sharq xalqlari bayrami, balki millati , dini, e’tiqodidan qat’iy nazar, shu yurtlarda yashaydigan barcha millatlar undan bahra oladilar, bir-birlarini yaxshiroq tanib, ko‘ngillariga yo‘l topadilar. Navroz do‘stlik, birodarlik tantanasidir. • U nafaqat Sharq xalqlari bayrami, balki millati , dini, e’tiqodidan qat’iy nazar, shu yurtlarda yashaydigan barcha millatlar undan bahra oladilar, bir-birlarini yaxshiroq tanib, ko‘ngillariga yo‘l topadilar. Navro‘z – tansihatlik bayramidir. • Yilning bu pallasida tayyorlangan tabiiy va to‘yimli taomlar qishning uzoq va ilikuzdi tunlaridan eson-omon chiqib olgan inson uchun koni shifodir. Navro‘z – tansihatlik bayramidir. • Yilning bu pallasida tayyorlangan tabiiy va to‘yimli taomlar qishning uzoq va ilikuzdi tunlaridan eson-omon chiqib olgan inson uchun koni shifodir. Navro‘z ezgu umidlar, yorug‘ kunlar xabarini beradigan bayramdir. • Bu kun odamlar bir- birlariga baxt-saodat, sog‘lik-omonlik, oilalarga fayz-u baraka, el-yurtga tinchlik, osoyishtalik tilaydilar. Navro‘z ezgu umidlar, yorug‘ kunlar xabarini beradigan bayramdir. • Bu kun odamlar bir- birlariga baxt-saodat, sog‘lik-omonlik, oilalarga fayz-u baraka, el-yurtga tinchlik, osoyishtalik tilaydilar. Navro‘z butun mazmun-mohiyati bilan ibratli odobnomadir. • Navro‘z bayrami bir kundan bir oygacha nishonlanib, uni tantana qilish bilan bog‘liq turli urf-odatlar, udumlar, rasm- rusumlar avloddan-avlodga o‘tib kelmoqda. Navro‘z butun mazmun-mohiyati bilan ibratli odobnomadir. • Navro‘z bayrami bir kundan bir oygacha nishonlanib, uni tantana qilish bilan bog‘liq turli urf-odatlar, udumlar, rasm- rusumlar avloddan-avlodga o‘tib kelmoqda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyevning 2020-yil O‘zbekiston xalqiga yo’llagan Navro‘z tabrigidan parcha. Mana shu xosiyatli kunlarda barchamiz uchun yilimiz qutlug‘ kelsin, dehqonlarimizning baxtini, omadini bersin, hosilimiz mo‘l bo‘lsin, deb niyat qilamiz. Ilohim, dilimizdagi barcha olijanob orzu-intilishlarimiz ro‘yobga chiqsin… Ayni bayram kunlarida nima uchun xalqimizga mana shunday yahshi niyatlar qilish xosdir. Fikringizni bildiring… O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyevning 2020-yil O‘zbekiston xalqiga yo’llagan Navro‘z tabrigidan parcha. Mana shu xosiyatli kunlarda barchamiz uchun yilimiz qutlug‘ kelsin, dehqonlarimizning baxtini, omadini bersin, hosilimiz mo‘l bo‘lsin, deb niyat qilamiz. Ilohim, dilimizdagi barcha olijanob orzu-intilishlarimiz ro‘yobga chiqsin… Ayni bayram kunlarida nima uchun xalqimizga mana shunday yahshi niyatlar qilish xosdir. Fikringizni bildiring… Mavzuni mustahkamlash: 1. “Qo‘li ochiqning yo‘li ochiq”, 2. “Birni berganga mingni beradi” -maqollarini mavzumizga bog‘lab tushuntirib bering. Mavzuni mustahkamlash: 1. “Qo‘li ochiqning yo‘li ochiq”, 2. “Birni berganga mingni beradi” -maqollarini mavzumizga bog‘lab tushuntirib bering. Jadvalni to‘ldiring. Navro‘z va uning paydo bo‘lishi haqida qaysi ajdodlarimiz asarlaridan bilib olishimiz mumkin? Navro‘z taomlarining inson salomatligidagi o‘rni qanday? Navro‘z ayyomida siz yashaydigan joyda qanday milliy o‘yinlar o‘ynaladi? Jadvalni to‘ldiring. Navro‘z va uning paydo bo‘lishi haqida qaysi ajdodlarimiz asarlaridan bilib olishimiz mumkin? Navro‘z taomlarining inson salomatligidagi o‘rni qanday? Navro‘z ayyomida siz yashaydigan joyda qanday milliy o‘yinlar o‘ynaladi? Uyga vazifa: • 1. Mustaqillik yillarida qayta tiklangan qanday xalq bayramlarini bilasiz? • 2. Navro‘z bayramining xosiyati nimalarda ko‘rinadi? • 3. Navro‘zning kishiga ruhiy, jismoniy, tarbiyaviy jihatdan keltiradigan foydalarini izohlab, daftaringizga yozing. Uyga vazifa: • 1. Mustaqillik yillarida qayta tiklangan qanday xalq bayramlarini bilasiz? • 2. Navro‘z bayramining xosiyati nimalarda ko‘rinadi? • 3. Navro‘zning kishiga ruhiy, jismoniy, tarbiyaviy jihatdan keltiradigan foydalarini izohlab, daftaringizga yozing. Darsimiz boshida bo‘lgani singari yakunida ham hayotni, tabiat va inson go‘zalligini shoh misralarga jo qilgan Navoiy bobomizning quyigagi orzulari barchamizga doimo yor bo‘lishini tilaymiz: Har tuning qadr o‘lubon, Har kuning o‘lsun Navro‘z.. Darsimiz boshida bo‘lgani singari yakunida ham hayotni, tabiat va inson go‘zalligini shoh misralarga jo qilgan Navoiy bobomizning quyigagi orzulari barchamizga doimo yor bo‘lishini tilaymiz: Har tuning qadr o‘lubon, Har kuning o‘lsun Navro‘z..