OT SO‘Z TURKUMI

Yuklangan vaqt

2024-03-07

Yuklab olishlar soni

2

Sahifalar soni

11

Faytl hajmi

2,5 MB


OT  SO‘Z    TURKUMI      
OT SO‘Z TURKUMI OTNING      QOIDASI
Ot nom
bildiruvchi
so‘z
turkumi
bo‘lib
,
shaxs,
narsa
,
joy
ma‘nolarini
bildiradi
va
kim?,
nima?, qayer?
so’roqlariga javob
bo’ladi.
OTNING QOIDASI Ot nom bildiruvchi so‘z turkumi bo‘lib , shaxs, narsa , joy ma‘nolarini bildiradi va kim?, nima?, qayer? so’roqlariga javob bo’ladi. So‘roqlari
 Shaxs  otlari
 Narsa  otlari
 Joy  otlari  
 Kim ?
 Nima ?
 Qayer ?
So‘roqlari  Shaxs otlari  Narsa otlari  Joy otlari  Kim ?  Nima ?  Qayer ? O’tilgan mavzuni takrorlash 
uchun faollashtiruvchi 
savollar:
 1. Ot deganda qanday so‘z 
turkumini tushunasiz?
 2. Ot qanday so‘roqlarga javob 
bo‘ladi?
 3. Atoqli va turdosh otlarga 
misollar keltiring?
O’tilgan mavzuni takrorlash uchun faollashtiruvchi savollar:  1. Ot deganda qanday so‘z turkumini tushunasiz?  2. Ot qanday so‘roqlarga javob bo‘ladi?  3. Atoqli va turdosh otlarga misollar keltiring? Ot  yasovchi  qo‘shimchalar
Qo’shimcha
Misollar 
Qo’shimcha
Misollar 
-zor
O‘rikzor,giloszor,  
gulzor, tutzor
-ivchi
- vchi
Quruvchi    
Qarovchi
-loq
O‘tloq , toshloq
-dosh
Sinfdosh
-iston
Turkiston, 
Guliston
-boz
-voz
Ishqiboz                 
kaptarvoz
-shunos
Qadimshunos , 
tilshunos
- soz
Suvsoz , 
soatsoz
-chi 
Ishchi, gulchi
-kor
Paxtakor, 
sholikor
-xon
Kitobxon
-paz
Oshpaz, 
somsapaz
Ot yasovchi qo‘shimchalar Qo’shimcha Misollar Qo’shimcha Misollar -zor O‘rikzor,giloszor, gulzor, tutzor -ivchi - vchi Quruvchi Qarovchi -loq O‘tloq , toshloq -dosh Sinfdosh -iston Turkiston, Guliston -boz -voz Ishqiboz kaptarvoz -shunos Qadimshunos , tilshunos - soz Suvsoz , soatsoz -chi Ishchi, gulchi -kor Paxtakor, sholikor -xon Kitobxon -paz Oshpaz, somsapaz OTNING  TUZILISHIGA KO‘RA 
TURLARI
Nomi 
Gul
Opa-
uka
gultojixo
‘roz
Uy- puy
Daftar
Ota-
ona
Sodda
Qo‘shm
a
Juft
Takroriy
OTNING TUZILISHIGA KO‘RA TURLARI Nomi Gul Opa- uka gultojixo ‘roz Uy- puy Daftar Ota- ona Sodda Qo‘shm a Juft Takroriy VENN DIAGRAMMASI

Turdosh ot
Atoqli ot
Turdosh otlar  bir 
turdagi shaxs, narsa, 
o‘rin- joy , faoliyat-
jarayon nomlarini 
bildiradi. Masalan: 
TOG‘A( shaxs) , 
KITOB(narsa) , 
SHAHAR ( o‘rin- joy), 
TERIM( faoliyat-
jarayon) 
Atoqli otlar shaxs, 
narsa, o‘rin- joyga 
atab qo‘yilgan otlar 
hisoblanadi.Masalan: 
ALISHER ( shaxs) , 
TO‘RTKO‘Z( narsa) ,          
TOSHKENT ( o‘rin-
joy)
O’xshash
Mustaqil 
ma’noga 
ega. 
Shaxs, 
narsa, 
o‘rin- joy 
ma‘nolari
ni 
bildiradi
VENN DIAGRAMMASI  Turdosh ot Atoqli ot Turdosh otlar bir turdagi shaxs, narsa, o‘rin- joy , faoliyat- jarayon nomlarini bildiradi. Masalan: TOG‘A( shaxs) , KITOB(narsa) , SHAHAR ( o‘rin- joy), TERIM( faoliyat- jarayon) Atoqli otlar shaxs, narsa, o‘rin- joyga atab qo‘yilgan otlar hisoblanadi.Masalan: ALISHER ( shaxs) , TO‘RTKO‘Z( narsa) , TOSHKENT ( o‘rin- joy) O’xshash Mustaqil ma’noga ega. Shaxs, narsa, o‘rin- joy ma‘nolari ni bildiradi  l-topshiriq. Berilgan  so‘zlarni
so‘roqlariga ko‘ra guruhlarga ajrating. 
Ota, uka, ketmon, o‘roq, paxtazor, 
olmazor, terim, ko‘rik
 2-topshiriq. Quyida berilgan so‘zlarni 
atoqli va turdosh otlarga ajrating.
Jo‘ravoy, tog‘a, xola, Nukus , Navoiy , 
tikanzor, o‘tloq
YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH:
 l-topshiriq. Berilgan so‘zlarni so‘roqlariga ko‘ra guruhlarga ajrating. Ota, uka, ketmon, o‘roq, paxtazor, olmazor, terim, ko‘rik  2-topshiriq. Quyida berilgan so‘zlarni atoqli va turdosh otlarga ajrating. Jo‘ravoy, tog‘a, xola, Nukus , Navoiy , tikanzor, o‘tloq YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH: MATN USTIDA ISHLASH
 Gaplarni daftaringizga ko‘chirib yozing
va otlarga izoh bering.
 Suvni iflos qilmang. Uning har bir tomchisi
aziz.
Suv
shahar
va
qishloqlarga,
bog‘-
rog‘larga,
dalalarga
obihayot
eltadi,
jon
bag‘ishlaydi. Usiz hayotning bo‘lishi mumkin
emas. Afsuski, ayrim odamlar chiqindilarni
suvga
tashlashadi.
Bu
eng
og‘ir
gunoh
sanaladi.
 Aziz bolalar! Siz aslo bunday qilmang. Suvni 
hamisha aziz tuting.
MATN USTIDA ISHLASH  Gaplarni daftaringizga ko‘chirib yozing va otlarga izoh bering.  Suvni iflos qilmang. Uning har bir tomchisi aziz. Suv shahar va qishloqlarga, bog‘- rog‘larga, dalalarga obihayot eltadi, jon bag‘ishlaydi. Usiz hayotning bo‘lishi mumkin emas. Afsuski, ayrim odamlar chiqindilarni suvga tashlashadi. Bu eng og‘ir gunoh sanaladi.  Aziz bolalar! Siz aslo bunday qilmang. Suvni hamisha aziz tuting.  .
Hikoyatni
o‘qing.
Otlarni
topib,
ularni
izohlang.
Donishmandning
gaplari bo‘yicha bahslashing.
 Bir
odam
maslahat
so‘rab
donishmandning
huzuriga
boribdi.
-Ey
ulug‘
zot,-debdi
u.-Mening
farzandlarim
ko‘p. Nima qilsam, ulardan mehr-oqibat,
e’tibor ko‘raman. Donishmand o‘ylab turib
javob
beribdi:
-Mehr
ko‘ray
desang,
farzandlaring
qalbiga
mehrigiyo
urug‘ini
soch.
(Rivoyat)
 . Hikoyatni o‘qing. Otlarni topib, ularni izohlang. Donishmandning gaplari bo‘yicha bahslashing.  Bir odam maslahat so‘rab donishmandning huzuriga boribdi. -Ey ulug‘ zot,-debdi u.-Mening farzandlarim ko‘p. Nima qilsam, ulardan mehr-oqibat, e’tibor ko‘raman. Donishmand o‘ylab turib javob beribdi: -Mehr ko‘ray desang, farzandlaring qalbiga mehrigiyo urug‘ini soch. (Rivoyat) O’QUVCHILARNI 
BAHOLASH.
Uyga topshiriq. Hikoya 
tuzing. Unda ishlatilgan 
otlarga diqqat qiling.
O’QUVCHILARNI BAHOLASH. Uyga topshiriq. Hikoya tuzing. Unda ishlatilgan otlarga diqqat qiling.