MAVZU: OTALIKNI BELGILASH TO'G'RISIDAGI ISHLARNI SUDDA KO'RISHNING PROTSESSUAL XUSUSIYATLARI REJA: 1.ALOHIDA ISH YURITISH TARTIBIDA OTALIKNI TAN OLISH VA OTALIK FAKTINING BELGILANISHI 2.OTALIKNI BELGILASH TO‘G‘RISIDAGI ISHLARNI SUDDA KO‘RISHNING PROTSESSUAL XUSUSIYATLARI • OTALIKNI BELGILASH TO‘G‘RISIDAGI FUQAROLIK ISHINI DA’VO QO‘ZG‘ATISH TARTIBIDA KO‘RIB CHIQISHDAN TASHQARI, ALOHIDA ISH YURITISH TARTIBIDA KO‘RIB HAL QILISHGA HAM YO‘L QO‘YILADI. CHUNKI AMALDAGI OILA KODEKSINING 62- MODDASI TO'RTINCHI QISMIDA BOLANING ONASI BILAN NIKOHDA BO‘LMAGAN, LEKIN O‘ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXS VAFOT ETGAN TAQDIRDA, UNING OTALIK FAKTI SUD TOMONIDAN BELGILANISHI MUMKINLIGI TA'KIDLANGAN. KO'PGINA YURIDIK ADABIYOTLARDA TA’KIDLANISHICHA, ALOHIDA TARTIBDA ISH YURITISH — BU SUD ISHLARINI YURITISHNING ALOHIDA TURI BO‘LIB, FUQAROLIK SUD ISHLARINI YURITISHNING UMUMIY QOIDALARIGA ASOSLANGAN HOLDA HUQUQIY TARTIBGA SOLISHNING MAXSUS USULI SANALIB, SUD OIGANLARIGA TEGISHLI HUQUQ TO‘G‘RISIDAGI NIZOSIZ ISHLARNI KO‘RISH TARTIBI HISOBLANADI. • 0‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI FUQAROLIK PROTSESSUAL KODEKSINING 283- MODDASIGA KO'RA, OTALIKNI BELGILASH FAKTI YURIDIK AHAMIYATGA EGA BO‘LGAN FAKTLAR TURKUMIGA KIRITILGAN BO‘LIB, UNI ALOHIDA ISH YURI- TISH TARTIBIDA KO‘RISHDA QUYIDAGI SHARTLARGA RIOYA QILINGAN TAQDIRDAGINA SUD TOMONIDAN QABUL QILISHGA YO‘L QO'YILADI: 1. ARIZACHIGA BU FAKTNI BELGILASH TEGISHLI HUQUQIY OQIBATLAMI KELTIRIB CHIQARSA; 2. ARIZACHI BU FAKTNI TASDIQLAYDIGAN TEGISHLI HUJYATLARNI BOSH- QACHA (SUDSIZ) YO‘L BILAN OLISH YOKI TIKLASH IMKONIYATIGA EGA BO‘L- MASA; 3. BU FAKTNI BELGILASH FUQAROLAMING SHAXSIY YOKI MULKIY HUQUQ- LARINI BEVOSITA KELTIRIB CHIQARSA, O‘ZGARTIRSA YOKI TUGATSA. • ALOHIDA ISH YURITISH TARTIBIDA OTALIKNI BELGILASH XUSUSIYATLARIDAN BIRI BU BOLANING ONASI BILAN NIKOHDA BOLMAGAN, LEKIN O‘ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXSNING VAFOT ETGANLIK FAKTI HISOBLANADI. SOBIQ ITTIFOQ DAVRIDA, YA'NI 1968-YIL 27-IYUNDA QABUL QILINGANVA 1968-YIL 1-OKTABRDAN QONUNIY KUCHGA KIRGAN «SSR ITTIFOQI VA ITTIFOQDOSH RESPUBLIKALARNING NIKOH VA OILA TO‘G‘RISIDAGI QONUN ASOSLARI»DA FUQAROLARNING OTALIKNI BELGILASH TO‘G‘RISIDA SUDGA MUROJAAT QILISH HUQUQI BELGILAB HERILDI'. BU HAQDA AMALDAGI 0‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OILA KODEKSINING 62-MODDASI 4-QISMIDA, BOLANING ONASI BILAN NIKOHDA BO‘LMAGAN, LEKIN O‘ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXS VAFOT ETGAN TAQ- DIRDA, UNING OTALIK FAKTI SUD TOMONIDAN BELGILANISHI MUMKINLIGI KO'RSATIB O‘TILDI. OTALIKNI TAN OLISH FAKTINI BELGILASH UCHUN QUYIDAGI SHARTLAR BOLISHI TALAB ETILADI: • BOLANING ONASI BILAN O'ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXS O‘RTASIDA FHDY ORGANLARIDA QAYD ETILGAN NIKOHNING MAVJUD EMASLIGI; • BOLANING ONASI BILAN NIKOHDA BOMMAGAN, LEKIN O‘ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXSNING VAFOT ETGANLIGI; • BOLANING ONASI BILAN NIKOHDA BOMMAGAN, LEKIN O'ZINI BOLA- NING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXS HAYOTLIGIDA BOLANI TAN OLGAN BOMISHI; • BOLANING ONASI BILAN NIKOHDA BO‘LMAGAN, LEKIN O‘ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXS QARAMOG‘IDA BO‘LGANLIGI; • BOLANING 1968-YIL 1-OKTABRIGACHA TUG'ILGAN BO'LISHI. OTALIK FAKTINI BELGILASHGA DOIR SHARTLAR QUYIDAGILARDAN IBORAT: • BOLANING ONASI BILAN O‘ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXS O‘RTASIDA FHDY ORGANLARIDA QAYD ETILGAN NIKOHNING MAVJUD EMASLIGI; • • BOLANING ONASI BILAN NIKOHDA BO'LMAGAN, LEKIN O‘ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXSNING VAFOT ETGANLIGI; • • BOLANING ONASI BILAN NIKOHDA BO‘LMAGAN, LEKIN O'ZINI BOLANING OTASI DEB TAN OLGAN SHAXSNING BOLA TUG'ILISHIGA QADAR BIRGA YASHAGANLIGI VA UMUMIY RO‘ZG‘OR YURITGAN BO‘LISHI YOKI ULAR BOLANI BIRGALIKDA TARBIYALAGANLIKLARI YOXUD TA'MINLAB TURGANLIGI YOKI OTALIKNI TAN OLGANLIKNI TASDIQLOVCHI BOSHQA DALILLARNING BO‘LISHI SHARTLIGI (0‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OILA KODEKSINING 62- MODDASI); • • BOLANING 1968-YIL 1-OKTABRDAN KEYIN TUG‘ILGAN BOIISHI. ALOHIDA ISH YURITISH TARTIBIDA OTALIKNI BELGILASH UCHUN SUDGA MUROJAAT QILISH MAQSADLARINI UMUMIY VA MAXSUS TURLARGA BO‘LISH MUMKIN. • UMUMIY MAQSADLAR DEGANDA: ONA VA BOLA MANFAAT- LARINI BUTUN CHORALAR BILAN HIMOYA QILISH, HAR BIR BOLANING BAXTLI BOLALIGINI TA'MINLAB BERISH, HAR BIR INSONNING OILAGA BOMGAN MAS’ULIYATINI OSHIRISH, OILADA BOLALAR TARBIYASINI IJTIMOIY TARBIYA BILAN BIRGA QO‘SHIB OLIB BORISH KABILAR NAZARDA TUTILSA, • MAXSUS MAQSADLARGA ESA: FHDY ORGANIDAGI TUG‘ILISH TO‘G‘RISIDAGI YOZUVLAR DAFTARIGA OTA HAQIDAGI MA'LUMOTLAMI KIRITISH, BOLA OTASINING KIMLIGINI HIS QILISHI, BOLA OTASINING QARINDOSHLARI BILAN MUNOSABATGA KIRISHISHI, BOLA UCHUN ALIMENT UNDIRILISHI, MEROSDAN HISSA UNDIRISH YOKI MEROSGA EGALIK HUQUQINI BELGILASH TUSHUNILADI. ISHNING MODDIY-HUQUQIY XUSUSIYATLARI DEGANDA: • OTALIKNI BELGILASH TO‘G‘RISIDAGI ISHLAROILA HUQUQIGA OID NORMA- LARDAN BIRI EKANLIGI; • • BOLALAMING NASL-NASABINI BELGILOVCHI VOSITA EKANLIGI; • • OTA-ONALAR VA HOLALAR O‘RTASIDA HUQUQ VA MAJBURYATLARNI VUJUDGA KELTIRUVCHI ASOS EKANLIGI. • ISHNING PROTSESSUAL-HUQUQIY XUSUSIYATLARI DEGANDA: • • MAZKUR TOIFADAGI ISHLAMING SUD ISHLARINI YURITISHNING IKKI TURIGA, YA’NI DA'VO VA ALOHIDA ISH YURITISH TARTIBIDA KO'RISH MUMKINLIGI; • • BUNDAY TURDAGI ISHLAR ONA VA BOLA TA'MINOTI UCHUN ALIMENT, YETKAZILGAN MA'NAVIY ZARARNI UNDIRISH, SHUNINGDEK, OTALIKKA E'TIROZ BILDIRISH TO‘G‘RISIDAGI QARSHI DA'VO TALABLARI BILAN BIIGALIKDA KO'RISHGA YO‘L QO‘YILISHI; • • • otalikni belgilash to‘g‘risidagi da'volarning ham javobgarning, ham da'vogarning turar joyi bo‘yicha sudga taqdim etilishiga oid muqobil sudlovlilik qoidalari asosida ko‘rilishi, shuningdek, otalikni alohida ish yuritish tartibida belgilashda esa ariza bemvchining turar joyidagi sudga, ya’ni umumiy sudlovlilik qoidalarining tatbiq etilishi; • da'vo qanoatlantirilishiga qarab, javobgvming davlat bojini va boshqa turdagi sud xarajatlarini to‘Iashga majburligi; • otalikni belgilash haqidagi da'volar bo‘yicha ishlarning yopiq sud majlisida ko‘rilishi mumkinligi; • mazkur toifadagi ishlarni hal qilishda Oila kodeksida mustah- kamlangan maxsus dalillarga asoslanishi; • otalikni belgilash haqidagi ishlar yuzasidan taraflar tomo- nidan kelishuv bitimi tuzishning mumkin emasligi;