O'tkir Hoshimov hayoti va ijodi

Yuklangan vaqt

2024-03-03

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

18

Faytl hajmi

2,6 MB


• Sinf: 10  Fan: Adabiyot  Mavzu: O‘tkir Hoshimov hayoti va ijodi • Sinf: 10  Fan: Adabiyot  Mavzu: O‘tkir Hoshimov hayoti va ijodi 10-SINF ADABIYOT 10-SINF ADABIYOT O‘rganganlarimizni yodga olamiz  1. ”Ota tarafdan katta bobolarim Norboy bobo, Boymurod bobo,Ubaydullo bobolar bo‘lishgan. Undan keyin mening bobom Orif bobo.Ona tarafdan bobomni Erdona karvon deganlar…‘‘ Qaysi ijodkor o‘z bobolari haqida ushbu ma’lumotni aytib o‘tgan.  2. ”Rubob va cholg`uchi‘‘ga murojaatdan boshlangan she’r qanday nomlanadi?  3. O‘zini Karbalo dashtidagi Majnunga o‘xshatgan ijodkor kim va she`r qanday nomlanadi?  4. Abdulla Oripovninig ’’hamisha bir hisga asir‘‘likni eslatib turuvchi she’ri qanday nomlanadi? O‘rganganlarimizni yodga olamiz  1. ”Ota tarafdan katta bobolarim Norboy bobo, Boymurod bobo,Ubaydullo bobolar bo‘lishgan. Undan keyin mening bobom Orif bobo.Ona tarafdan bobomni Erdona karvon deganlar…‘‘ Qaysi ijodkor o‘z bobolari haqida ushbu ma’lumotni aytib o‘tgan.  2. ”Rubob va cholg`uchi‘‘ga murojaatdan boshlangan she’r qanday nomlanadi?  3. O‘zini Karbalo dashtidagi Majnunga o‘xshatgan ijodkor kim va she`r qanday nomlanadi?  4. Abdulla Oripovninig ’’hamisha bir hisga asir‘‘likni eslatib turuvchi she’ri qanday nomlanadi? Javoblar  1. Abdulla Oripov. ’’Ko‘rgan-bilganlarim‘‘maqola  2.’’Munojot‘‘ni tinglab‘‘ she’rida  3. Abdulla Oripov. ’’Yurtim shamoli‘‘ she’ri  4. ’’Birinchi muhabbatim‘‘ deb nomlanadi Javoblar  1. Abdulla Oripov. ’’Ko‘rgan-bilganlarim‘‘maqola  2.’’Munojot‘‘ni tinglab‘‘ she’rida  3. Abdulla Oripov. ’’Yurtim shamoli‘‘ she’ri  4. ’’Birinchi muhabbatim‘‘ deb nomlanadi O‘tkir Hoshimov (1941-2013) O‘tkir Hoshimov (1941-2013)  Taniqli o‘zbek yozuvchisi va jamoat arbobi O‘tkir Hoshimov 1941-yil 5-avgustda Toshkent shahrining Do‘mbirobod qishlog‘ida tug‘ilgan  Otasi—Atulloxon Hoshimov dehqonchilik qilgan. To‘qimachilik kombinatida hamda shu yerga qarashli oromgohda ishlagan  Onasi—Hakima Hoshimova mehribon va oqko‘ngil ayol bo‘lgan.  Taniqli o‘zbek yozuvchisi va jamoat arbobi O‘tkir Hoshimov 1941-yil 5-avgustda Toshkent shahrining Do‘mbirobod qishlog‘ida tug‘ilgan  Otasi—Atulloxon Hoshimov dehqonchilik qilgan. To‘qimachilik kombinatida hamda shu yerga qarashli oromgohda ishlagan  Onasi—Hakima Hoshimova mehribon va oqko‘ngil ayol bo‘lgan.  Ilk kitobi —’’Po‘lat chavandoz‘‘. 1962-yil chop etilgan  Dastlabki badiiy asari ’’To‘rt maktub‘‘ hikoyasi. 1963-yil ’’Toshkent haqiqati‘‘ gazetasida bosildi  Birinchi yirik asari — ’’Cho‘l havosi‘‘ qissasi. 1963-yil oktabrda ’’Sharq yulduzi‘‘ jurnalida e’lon qilindi  Ilk kitobi —’’Po‘lat chavandoz‘‘. 1962-yil chop etilgan  Dastlabki badiiy asari ’’To‘rt maktub‘‘ hikoyasi. 1963-yil ’’Toshkent haqiqati‘‘ gazetasida bosildi  Birinchi yirik asari — ’’Cho‘l havosi‘‘ qissasi. 1963-yil oktabrda ’’Sharq yulduzi‘‘ jurnalida e’lon qilindi MASHAQQATLI SAFAR Kitobxon bilan ikki og‘iz suhbat Menga qolsa, badiiy ijodda qandaydir ilohiy jarayon bor, degan bo‘lur edim. Xudo ko‘ngliga solmaguncha haqiqiy ijodkor qo‘liga qalam olmaydi! Haqiqiy asar shunchaki yozilavermaydi, haqiqiy asar farzand kabi tug‘iladi! «Dunyoning ishlari» va «Qalbingga quloq sol», «Nur borki, soya bor» va «Bahor qaytmaydi», «Ikki eshik orasi» va «Tushda kechgan umrlar» asarlari, qator hikoya va sahna asarlari ham shu tarzda tug‘ilgan... MASHAQQATLI SAFAR Kitobxon bilan ikki og‘iz suhbat Menga qolsa, badiiy ijodda qandaydir ilohiy jarayon bor, degan bo‘lur edim. Xudo ko‘ngliga solmaguncha haqiqiy ijodkor qo‘liga qalam olmaydi! Haqiqiy asar shunchaki yozilavermaydi, haqiqiy asar farzand kabi tug‘iladi! «Dunyoning ishlari» va «Qalbingga quloq sol», «Nur borki, soya bor» va «Bahor qaytmaydi», «Ikki eshik orasi» va «Tushda kechgan umrlar» asarlari, qator hikoya va sahna asarlari ham shu tarzda tug‘ilgan... ’’Dunyoning ishlari‘‘qissasi (2016) muqovasi Oyim qancha sodda bo‘lsalar, shuncha donishmand ham edilar! Iloji boricha hammaga yaxshilik qilishni xohlar, o‘ta oqko‘ngil, gina-kuduratni bilmaydigan ayol edi («Dunyoning ishlari»da qanday tasvirlangan bo‘lsa, onam xuddi shunday edi)… Har gal yangi kitobim chiqishi bilan birinchi nusxasini onamga taqdim etardim, «birinchi ustozim Oyimga» deb yozib berardim. 1980-yili onamning to‘satdan vafot etishi menga juda og‘ir ta’sir qildi. Farzandlik burchimni qay darajada ado etdim, degan o‘kinchli xayol vujudimni larzaga soldi. «Dunyoning ishlari» kitobi shu iztirobli tuyg‘ular tufayli tug‘ildi… ’’Dunyoning ishlari‘‘qissasi (2016) muqovasi Oyim qancha sodda bo‘lsalar, shuncha donishmand ham edilar! Iloji boricha hammaga yaxshilik qilishni xohlar, o‘ta oqko‘ngil, gina-kuduratni bilmaydigan ayol edi («Dunyoning ishlari»da qanday tasvirlangan bo‘lsa, onam xuddi shunday edi)… Har gal yangi kitobim chiqishi bilan birinchi nusxasini onamga taqdim etardim, «birinchi ustozim Oyimga» deb yozib berardim. 1980-yili onamning to‘satdan vafot etishi menga juda og‘ir ta’sir qildi. Farzandlik burchimni qay darajada ado etdim, degan o‘kinchli xayol vujudimni larzaga soldi. «Dunyoning ishlari» kitobi shu iztirobli tuyg‘ular tufayli tug‘ildi… ’’Ikki eshik orasi‘‘ romani (2013) muqovasi Oyim bir gapni ko‘p aytardi: «Sen tug‘ilganingda qiyomat qoyim bo‘lgan edi. O‘ris xotinlar urush boshlanibdi, deb yig‘lagan, men– ammamning buzog‘i hayron bo‘lgandim. Urush allaqayoqda bo‘layotibdi- yu, bular nega dod soladi, degandim. Keyin aqlim yetdi». «Ikki eshik orasi» romanida Qora amma ham urush haqidagi xabarni shunday qabul qiladi. O‘g‘li Kimsan frontga ketmoqchi bo‘lganidan keyingina vahimaga tushib qoladi. Ba’zi do‘stlarim roman qo‘lyozmasining muhokamasida «urush boshlangani haqidagi xabarni bu qadar soddalashtirib tasvirlamaslik kerak edi», degan mulohazani aytdi. Biroq men uchun bu hodisa kinolarda tasvirlanganidan ko‘ra, onam aytib bergan hikoyada hayotga yaqinroq ko‘rindi. .. ’’Ikki eshik orasi‘‘ romani (2013) muqovasi Oyim bir gapni ko‘p aytardi: «Sen tug‘ilganingda qiyomat qoyim bo‘lgan edi. O‘ris xotinlar urush boshlanibdi, deb yig‘lagan, men– ammamning buzog‘i hayron bo‘lgandim. Urush allaqayoqda bo‘layotibdi- yu, bular nega dod soladi, degandim. Keyin aqlim yetdi». «Ikki eshik orasi» romanida Qora amma ham urush haqidagi xabarni shunday qabul qiladi. O‘g‘li Kimsan frontga ketmoqchi bo‘lganidan keyingina vahimaga tushib qoladi. Ba’zi do‘stlarim roman qo‘lyozmasining muhokamasida «urush boshlangani haqidagi xabarni bu qadar soddalashtirib tasvirlamaslik kerak edi», degan mulohazani aytdi. Biroq men uchun bu hodisa kinolarda tasvirlanganidan ko‘ra, onam aytib bergan hikoyada hayotga yaqinroq ko‘rindi. .. ASARLARI HIKOYALARI • ’’Urushning so‘nggi qurboni‘‘ • ’’ Yanga‘‘ • ’’Muhabbat‘‘ • ’’Dehqonning bir kuni‘‘ • ’’Umr savdosi‘‘ • ’’Quyosh tarozusi‘‘ • ’’Oq bulut, oppoq bulut‘‘ QISSALARI  ’’Cho‘l havosi‘‘  ’’Odamlar nima derkin‘‘  ’’Shamol esaveradi‘‘  ’’Qalbingga quloq sol‘‘  ’’Kvazarlar ‘‘  ’’Dunyoning ishlari‘‘  ’’Ikki karra ikki besh‘‘ ASARLARI HIKOYALARI • ’’Urushning so‘nggi qurboni‘‘ • ’’ Yanga‘‘ • ’’Muhabbat‘‘ • ’’Dehqonning bir kuni‘‘ • ’’Umr savdosi‘‘ • ’’Quyosh tarozusi‘‘ • ’’Oq bulut, oppoq bulut‘‘ QISSALARI  ’’Cho‘l havosi‘‘  ’’Odamlar nima derkin‘‘  ’’Shamol esaveradi‘‘  ’’Qalbingga quloq sol‘‘  ’’Kvazarlar ‘‘  ’’Dunyoning ishlari‘‘  ’’Ikki karra ikki besh‘‘ ROMANLARI • ’’Nur borki, soya bor‘‘ • ’’Ikki eshik orasi‘‘ • ’’Tushda kechgan umrlar‘‘ DRAMALARI • ’’Xazon bo‘lgan bahor‘‘ • ’’Inson sadoqati‘‘ • ’’Sizdan ugina‘‘. Satirik komediya • ’’To‘ylar muborak‘‘ Komediya • ’’Qatag‘on‘‘. Fojia ROMANLARI • ’’Nur borki, soya bor‘‘ • ’’Ikki eshik orasi‘‘ • ’’Tushda kechgan umrlar‘‘ DRAMALARI • ’’Xazon bo‘lgan bahor‘‘ • ’’Inson sadoqati‘‘ • ’’Sizdan ugina‘‘. Satirik komediya • ’’To‘ylar muborak‘‘ Komediya • ’’Qatag‘on‘‘. Fojia ’’DAFTAR HOSHIYASIDAGI BITIKLAR‘‘ Mazkur to‘plamning 2001-yilgi nashrida muallif shunday yozadi: ’’Bu kitobchani qariyib qirq yil yozdim. Bular– mening Kuzatuvlarim. O‘ylarim. Bir qadar armonli, bir qadar istehzoli, bir qadar tabassumli Xulosalarim…‘‘ ’’DAFTAR HOSHIYASIDAGI BITIKLAR‘‘ Mazkur to‘plamning 2001-yilgi nashrida muallif shunday yozadi: ’’Bu kitobchani qariyib qirq yil yozdim. Bular– mening Kuzatuvlarim. O‘ylarim. Bir qadar armonli, bir qadar istehzoli, bir qadar tabassumli Xulosalarim…‘‘ Yaratganga shukr, oilam ijod mashaqqatini chuqur anglaydi. Umr yo‘ldoshim – pedagog. Ikki farzandim, besh nabiram bor. Yaratganga shukr, oilam ijod mashaqqatini chuqur anglaydi. Umr yo‘ldoshim – pedagog. Ikki farzandim, besh nabiram bor. MASHAQQATLI SAFAR Kitobxon bilan ikki og‘iz suhbat Hamisha bir orzu bilan yashayman. Shunaqa kitob yozsangki, uni o‘qigan kitobxon, hamma narsani unutsa, asar qahramonlari hayoti bilan yashasa. Kitobni o‘qib bo‘lgan kuni kechasi bilan uxlolmay, to‘lg‘onib chiqsa. Oradan yillar o‘tib asarni qaytadan qo‘liga olganda tag‘in hayajonlansa... Eng katta orzum – shu. MASHAQQATLI SAFAR Kitobxon bilan ikki og‘iz suhbat Hamisha bir orzu bilan yashayman. Shunaqa kitob yozsangki, uni o‘qigan kitobxon, hamma narsani unutsa, asar qahramonlari hayoti bilan yashasa. Kitobni o‘qib bo‘lgan kuni kechasi bilan uxlolmay, to‘lg‘onib chiqsa. Oradan yillar o‘tib asarni qaytadan qo‘liga olganda tag‘in hayajonlansa... Eng katta orzum – shu. Uyga vazifa Yozuvchining o‘zi haqida yozgan ’’Mashaqqatli safar‘‘ nomli avtobiografik hikoyasining to‘liq matnini topib o‘qing. e-adabiyot.uz Uyga vazifa Yozuvchining o‘zi haqida yozgan ’’Mashaqqatli safar‘‘ nomli avtobiografik hikoyasining to‘liq matnini topib o‘qing. e-adabiyot.uz SAVOLLAR 1. O‘tkir Hoshimovning bolalik davrida yozgan ilk she’ri qanday nomlangan? 2. Yozuvchi o‘z shajarasi to‘g‘risidagi ma’lumotni nechanchi yilda, kimdan olgan? 3. Yozuvchi ijod haqida qanday fikrlarni bildirgan? 4. ‘’’Daftar hoshiyasidagi bitiklar‘‘ to‘plamini adib necha yil davomida yozganman deb aytib o‘tadi? 5. Yozuvchi otasidan qattiq hayiqishi haqida qanday fikrlarni keltirib o‘tgan? SAVOLLAR 1. O‘tkir Hoshimovning bolalik davrida yozgan ilk she’ri qanday nomlangan? 2. Yozuvchi o‘z shajarasi to‘g‘risidagi ma’lumotni nechanchi yilda, kimdan olgan? 3. Yozuvchi ijod haqida qanday fikrlarni bildirgan? 4. ‘’’Daftar hoshiyasidagi bitiklar‘‘ to‘plamini adib necha yil davomida yozganman deb aytib o‘tadi? 5. Yozuvchi otasidan qattiq hayiqishi haqida qanday fikrlarni keltirib o‘tgan?