O‘ZBEKISTON DAVLAT MUSTAQILLIGINING QO‘LGA
KIRITILISHI. DEMOKRATIK HUQUQIY DAVLAT VA FUQAROLIK
JAMIYATI ASOSLARINI SHAKLLANTIRISH
Reja:
1. O‘zbekiston davlat mustaqilligining e’lon qilinishi va uning tarixiy ahamiyati.
2. O‘zbekiston respublikasi davlat ramzlari va Konstitutsiyasining qabul
qilinishi.
3. Huquqiy demokratik davlat va fuqarolik jamiyati asoslarining barpo etilishi.
4. I.A.Karimov – O‘zbekiston mustaqilligining asoschisi va yo‘lboshchisi.
5. Mustaqillik yillaridaO‘zbekistonning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy
taraqqiyoti.
6. O‘zbekiston va jahon hamja
1
.
O
‘
z
b
e
k
i
s
t
o
n
“Davlat tili to‘g‘risida”gi qonunning qabul qilinishi mustaqillik yo‘lida muhim
yurtlarida o‘qitilishiga e’tibor kuchaydi.
b
o
‘
l
i
b
O
‘
m
a
r
t
d
a
Mustaqillik sari dastlabki qadamlar:
1989 yil 23 iyun – O‘zbekistonda rahbariyatning o‘zgarishi. Islom Karimov
O‘zbekistonning birinchi rahbari
1989 yil 21 oktyabr – o‘zbek tiliga “Davlat tili” maqomining berilishi
1990 yil 24 mart – O‘zbekistonda Prezidentlik boshqaruvining joriy etilishi
1990 yil 20 iyun – O‘zbekistonda mustaqillik Deklaratsiyasining qabul qilinishi
“Ўзбекистон – суверен демократик республика. Давлатнинг
“Ўзбекистон Республикаси” ва “Ўзбекистон”деган номлари бир
маънони англатади”
(Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, 1 модда)
a
v
g
u
s
t
d
a
O
‘
s
u
v
e
r
e
n
O
‘
e
’
O
‘
e
Mustaqillikning ilk hujjatlari:
1991 yil 31 avgust – “O‘zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligini e’lon
qilish to‘g‘risida”gi qaror (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashning navbatdan
tashqari VI sessiyasi).
1991 yil 31 avgust – “O‘zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi asoslari
to‘g‘risida”gi qonunning qabul qilinishi (O‘zbekiston Respublikasi Oliy
Kengashning navbatdan tashqari VI sessiyasi).
1991 yil 31 avgust – “O‘zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi to‘g‘risidagi
Bayonot”ning e’lon qilinishi (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashning
navbatdan tashqari VI sessiyasi).
1991 yil 31 avgust – 1 sentyabrni O‘zbekistonda mustaqillik kuni sifatida bayram
qilish to‘g‘risidagi Oliy Kengash qarorining qabul qilinishi
e’lon qilinishi Respublika tarixida muhim voqea bo‘lib, u nafaqat butun davlat
“Ўзбекистон Республикасининг давлат тили ўзбек тилидир”
(Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, 4 модда)
yo‘ldan bormadi. XXI asr arafasida jahon xaritasida yana bir mustaqil, teng huquqli
b
o
‘
r
o
‘
O
‘
b
o
‘
Mustaqil O‘zbekiston bozor munosabatlariga o‘tishda har xil salbiy holatlar
tug‘diradigan «falaj» yo‘li bilan emas, asta-sekinlik bilan o‘tish yo‘lini tanladi.
m
i
n
b
a
r
i
d
a
o
‘
b
o
‘
–
m
e
r
o
s
i
n
i
o
‘
O
‘
d
e
k
a
b
r
d
a
O
‘
g
‘
m
u
h
o
k
a
m
a
s
i
d
a
n
k
o
‘
O
‘
b
i
r
i
n
c
h
i
O
‘
t
o
‘
g
‘
d
O
‘
q
o
‘
b
o
‘
h
a
m
o
‘
r
o
‘
q
o
‘
Mustaqil O‘zbekiston bozor munosabatlariga asoslangan demokratik jamiyat
b
o
‘
t
o
‘
b
o
‘
o
‘
k
o
‘
O
‘
b
o
‘
k
o
‘
b
o
‘
g
i
d
r
o
e
l
O‘zbekiston Respublikasi davlat ramzlari va Konstitutsiyasining qabul
davlat o‘z ramzlariga ega bo‘lishi kerak. 1991 yil 18 noyabrda Respublika Oliy
Kengashining VIII sessiyasida O‘zbekiston davlat bayrog‘i tasdiqlandi. Uning
tug‘laridagi an’analarni davom ettiradi hamda xalqning milliy va madaniy o‘ziga
xosligini, Respublika tabiiy sharoitini aks ettiradi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy
Kengashining 1992 yildagi X sessiyasida “O‘zbekiston Respublikasining Davlat
gerbi to‘g‘risida”gi qonun, 1992 yil 10 dekabrdagi XI sessiyasida “O‘zbekiston
R
e
s
p
u
b
l
i
k
O‘zbekiston Respublikasining Davlat ramzlari:
1991 yil 18 noyabr – “O‘zbekiston Respublikasining davlat bayrog‘i to‘g‘risida”gi
qonuni qabul qilindi (Oliy Kengashning VII sessiyasida)
1992 yil 2 iyul - “O‘zbekiston Respublikasining davlat gerbi to‘g‘risida”gi qonuni
qabul qilindi (Oliy Kengashning X sessiyasida)
1992 yil 10 dekabr - “O‘zbekiston Respublikasining davlat madhiyasi to‘g‘risida”gi
qonuni qabul qilindi (Oliy Kengashning XI sessiyasida)
Konstitutsiya davlatning asosiy qonuni bo‘lib, buyuk kelajakning huquqiy
kafolatidir. Yangi Konstitutsiyani tayyorlash g‘oyasi 1990 yilning mart oyida ilgari
surila boshlandi. Ko‘p o‘tmay, iyun oyida Oliy Kengashning ikkinchi sessiyasida
I
.
A
.
K
a
r
i
m
o
v
b
o
s
h
c
h
i
l
i
L
o
y
i
a
n
i
n
g
d
a
s
t
l
a
b
k
i
Tuzatishlar va aniqlashlar — loyihaning 60 dan ortiq moddasiga kiritildi. 1992
yil 8 dekabrda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining XII chaqiriq XI
q
o
i
d
a
l
ar bo‘limida bayon etilgan. Bu qoidalar: davlat suvereniteti; xalq hokimiyati;
ta’minlash; qonuniylik; hokimiyatni ajratish; mahalliy o‘z- o‘zini boshqarish; sud
tizimi va odil sudlovni tashkil qilish va boshqalardan iborat.
:
”
s
o
‘
s
i
g
‘
Ya’ni, Asosiy qonunimizga “davlat, uning idoralari va mansabdor shaxslari
s
h
a
’
b
o
‘
M
u
s
t
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi
O‘n ikkinchi chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining o‘n birinchi
sessiyasida qabul qilingan
“Ўзбекистон Республикаси қонун билан тасдиқланадиган ўз давлат рамзлари –
байроғи, герби ва мадҳиясига эга”
(Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, 5 модда)
Tarkibi:
- Muqaddima
- 6 bo‘lim
- 26 bob
- 128 modda
O
‘
o
‘
b
o
‘
t
o
‘
t
a
’
b
o
‘
q
a
t
’
t
a
’
Huquqiy davlat tushunchasi
2003 йилда Конституциянинг XVIII, XIX, XX, XXIII бобларга, 2007 йилда
89, 93, 102 моддаларга, 2008 йилда 77-моддага, 2011 йил 18 апрелда 78, 80, 93, 96, 98
моддаларига, 2011 йил 12 декабрда 90-моддасига, 2014 йил17 апрелда 32, 78, 93, 98,
103 ва 117-моддаларига ўзгартиришлар ва қўшимчалар киритилган.
Ҳуқуқий давлат – жамиятнинг иродасини ифода этуви ва уни акс эттирувчи
қонуннинг устуворлигига асосланган умумий ташкилотдир
Қонун
устуворлигиг
а асосланади
Барча фуқаролар, мансабдор шахслар,
давлат органлари ва ташкилотларнинг
қонунларни оғишмай ижро этишлари ва
унга риоя этишларини тақозо этади
Давлатнинг норматив ҳуқуқий
ҳужжатларида мустаҳкамланган ва
кафолатланган сиёсий мафкуравий ва
иқтисодий плюрализмга таянади
Ҳуқуқий фуқаролик жамиятининг фаолияти
учун зарур бўлган фуқароларнинг ҳуқуқ ва
эркинликларини таъминлайди
Фуқаро
ва
давлатнинг
амалдаги
қонунлар
доирасида
ўзаро
жавобгарлигини назарда
тутади
O‘zbekiston Respublikasida odil sudlov nafaqat huquqiy, shu bilan birga
O
‘
x
o
‘
Q
o
r
a
q
a
l
p
o
g
‘
Q
o
r
a
q
a
l
x
o
‘
o
‘
m
a
’
o
‘
i
s
l
o
h
o
t
l
a
r
o
‘
B
u
o
‘
o
‘
u
l
O
‘
O
‘
o
‘
g
‘
b
o
‘
o
‘
o
‘
o
‘
o
‘
O‘zbekistonda boshqaruv tizimi tubdan isloh qilindi. Milliy davlatchilik ananalarini
o‘zida mujassamlashtirgan ijroiya hikimiyat – Vazirlar Mahkamasi tuzildi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi ijro euvchi hokimiyatini
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tarkibiga O‘zbekiston
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ministrlar kengashi kiradi.
O
‘
O
‘
O
‘
k
o
‘
a
’
m
a
’
O
‘
t
a
’
bo‘lgan qaror va farmoyishlar chiqaradi.
O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri Vazirlar Mahkamasi faoliyatini tashkil
Давлат
бюджетини
ишлаб
чиқади
ва
Олий
Мажлисга тақдим этади ҳамда унинг бажрилишини
таъминлайди;
Олий Мажлисга давлат бюджети бжарилиши ҳақида
ҳисобот беради;
Я о а
о
кре
а
с ёса
юр
, “O‘zbekiston Respublikasi mahalliy hokimiyat idoralarini qayta tashkil etish
t
o
‘
g
‘
”
1
9
9
2
b
o
‘
k
o
‘
o
‘
shug‘ullanmoqda.
O‘zbekistonda boqaruv tizimi tubdan isloh qilindi. Bozor iqtisodiyotiga o‘tishni
ta’minlovchi, bozor munosabatlarining faoliyati uchun imkon beruvchi yangi
m
a
’
–
Ma’muriy-buyruqbozlik, to‘rachilik tizimining o‘zagini tshkil etgan Davlat
Q
o
‘
Q
o
‘
Q
o
‘
q
o
‘
–
Q
o
‘
q
o
‘
k
o
‘
Q
o
‘
k
o
‘
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta maxsus ta’limi vazirligi, Xalq ta’limi
S
o
g
‘
o
‘
b
o
‘
b
o
‘
q
o
‘
o
‘
b
o
‘
o
‘
o
‘
o
‘
.
2
0
0
1
-
2
0
0
5
2
0
0
0
–
2
5
–
O
‘
o
‘
o
‘
o
‘
2001 – yil 6-7 – dekabr kunlari bo‘lib o‘tgan Oly Majlisning yettinchi
.
2
0
0
2
–
“
O
‘
?
”
b
o
‘
o
‘
2002 –yil 2-5 aprel kunlari bo‘li bo‘gan Oliy Majlisning sakkizinchi
“Referendum yakunlari va davlat hokimiyati tashkil etishning asosiy prinsiplari
t
o
‘
g
‘
”
–
q
o
‘
–
–
2002 – yil dekabrda bo‘lib o‘gan ikkinchi chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi
t
o
‘
g
‘
”
,
“
O
‘
t
o
‘
g
‘
”
o
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasining 2005 – yil 27-
k
o
‘
y
o
‘
o
‘
q
o
‘
r
o
‘
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining 2005 yil 27-yanvar kuni
bo‘lib o‘tgan birinchi majlisida Prezident tavsiyasiga muvofiq, Senat a’zolari
qo‘mitalari tashkil etilib, ularning raislari ham saylandilar.
, 2005 –yil 27 – yanvar kuni ikki palatali parlamentni shakllantirish ishlariga yakun
O
‘
o
‘
–
K
o
‘
b
o
Mustaqillik yillari mamlakatimizda 5 ta siyosiy partiya tashkil topdi.
O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasi 1991 yil noyabrdan faoliyat ko‘rsatib, o‘z
safida 420 mingdan ziyod a’zoni birlashtirgan. Oliy Majlisning 69 ta deputati uning
a’zolaridir. «Vatan taraqqiyoti» partiyasi 1992 yil may oyida tuzilgan bo‘lib, uning
saflarida 35 mingdan ortiq a’zo bor. Uning 14 a’zosi Oliy Majlis deputati. «Adolat»
