О‘zbekiston Respublikasi favqulodda vaziyatlarning oldini olish va bunday vaziyatlarda harakat qilish davlat tizimi (FVDT)ning tashkiliy-funksional tuzilmasi. FVDTning faoliyat kо‘rsatishi tartibi.
Yuklangan vaqt
2024-07-21
Yuklab olishlar soni
1
Sahifalar soni
6
Faytl hajmi
20,4 KB
О‘zbekiston Respublikasi favqulodda vaziyatlarning oldini olish va bunday
vaziyatlarda harakat qilish davlat tizimi (FVDT)ning tashkiliy-funksional
tuzilmasi. FVDTning faoliyat kо‘rsatishi tartibi.
Reja:
1. O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlarning oldini olish va bunday
vaziyatlarda harakat qilish davlat tizimi.
2. FVDTning asosiy vazifalari:
3. FVDTning faoliyat ko‘rsatishi tartibi
1. O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlarning oldini olish va
bunday vaziyatlarda harakat qilish davlat tizimi, uning maqsad va vazifalari
O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlarning oldini olish va bunday
vaziyatlarda harakat qilish davlat tizimi (FVDT) davlat boshqaruvi organlari, xo’jalik
birlashmalari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va boshqa tashkilotlarning
boshqaruv organlari, kuchlari va vositalaridan iborat tizimdir.
2020 yil 26 avgustda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining
«O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlarning oldini olish va bunday
vaziyatlarda harakat qilish davlat tizimini yanada takomillashtirish to‘g‘risida» 515-
son qarori qabul qilindi. Qaror bilan “O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda
vaziyatlarning oldini olish va bunday vaziyatlarda harakat qilish davlat tizimi (FVDT)
to‘g‘risidagi Nizom”; “Vazirlik va idoralar hamda boshqa tashkilotlarning FVDT
funksional quyi tizimida aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza
qilish bo‘yicha funksiyalari”; “Mahalliy davlat hokimiyati organlarining FVDT
2
hududiy quyi tizimida aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza
qilish bo‘yicha funksiyalari” tasdiqlandi.
Yangi tasdiqlangan Nizom O‘zbekiston Respublikasi FVDTning asosiy
maqsadi va vazifalarini, uning tashkiliy-funksional tuzilmasini hamda faoliyat
ko‘rsatish tartibini belgilaydi.
FVDTning asosiy maqsadi vakolatiga aholini va hududlarni favqulodda
vaziyatlardan muhofaza qilish masalalarini hal etish kiradigan davlat boshqaruvi
organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, xo‘jalik birlashmalari hamda boshqa
tashkilotlar tomonidan tinchlik va alohida davrda favqulodda vaziyatlarning oldini
olish va bartaraf etish tadbirlari samarali tashkil etilishi va amalga oshirilishini
ta’minlashdan iborat.
FVDTning asosiy vazifalari:
- tinchlik va alohida davrda aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan
muhofaza qilish sohasida davlat siyosatini amalga oshirish, normativ-huquqiy
hujjatlarni ishlab chiqish va ijrosini ta’minlash;
- respublika hududida sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan favqulodda vaziyatlarni
prognozlashtirish, ularning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini baholash;
- aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish yuzasidan
maqsadli dasturlarni ishlab chiqish va yujrosini ta’minlash, shuningdek, ushbu soha
bo‘yicha ilmiy faoliyatga oid davlat dasturlari doirasidagi ilmiy loyihalarni amalga
oshirish;
- boshqaruv organlari va favqulodda vaziyatlarning oldini olish va ularni
bartaraf etish kuch va vositalarning doimiy tayyorligini ta’minlash;
- aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasidagi
ma’lumotlarni yig‘ish, tahlil qilish, almashish, axborot tayyorlash va berish;
- aholini, boshqaruv organlarining mansabdor shaxslarini, qutqaruv xizmatlari
va qutqaruv tuzilmalari, shuningdek, fuqaro muhofazasi tuzilmalarini favqulodda
vaziyatlarda harakat qilishga tayyorlash;
- favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish uchun moliyaviy va moddiy resurslar
zaxiralarini yaratish;
3
- aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida
davlat ekspertizasi, nazorati va tekshiruvini amalga oshirish;
- favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish;
- xorijiy davlatlar hududida sodir bo‘lgan favqulodda vaziyatlar oqibatida
jabrlangan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolariga yordam ko‘rsatish hamda ularni va
halok bo‘lganlarni evakuatsiya qilish chora-tadbirlarini amalga oshirish;
- favqulodda vaziyatlardan zarar ko‘rgan aholini ijtimoiy himoya qilishga doir
tadbirlarni amalga oshirish;
- aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida
fuqarolarning, shu jumladan, ularni tugatishda bevosita qatnashgan shaxslarning
huquq va majburiyatlarini ta’minlash;
- aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida
xalqaro hamkorlik qilish;
- sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan favqulodda vaziyatlardan sug‘urta qilishning
maqbul tizimini ta’minlash.
FVDT hududiy va funksional quyi tizimlari hamda axborot boshqaruv
tuzilmasidan iborat bo’lib, respublika, mahalliy va ob’ekt darajalariga ega.
FVDTning har bir darajasi quyidagilarga ega bo‘ladi:
- FVDT boshqaruv organlari;
- FVDT tezkor-boshqaruv organlari;
- FVlarni bartaraf etish kuchlari va vositalari;
- FVlarni bartaraf etish uchun moliyaviy va moddiy resurslar zaxiralari;
- FVlar xavfi yoki sodir bo‘lganligi haqida xabar berish va ma’lumot (axborot)
yetkazishning avtomatlashtirilgan tizimlari.
FVDTning hududiy quyi tizimlari o‘z ma’muriy hududlari doirasida aholini va
hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish uchun Qoraqalpog‘iston
Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahrida tashkil etiladi hamda tegishli tumanlar,
shaharlar, shaharchalar, qishloqlar va ovullar miqyosidagi bo‘g‘inlardan iborat
bo‘ladi.
4
FVDTning funksional quyi tizimlari vazirliklar, idoralar va boshqa
tashkilotlarda aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish
bo‘yicha belgilangan funksiyalarni bajarish, shuningdek, idoraviy mansub
obyektlarda ularning ishlab chiqarish faoliyati bilan bog‘liq favqulodda
vaziyatlarning oldini olish va ularni bartaraf etish uchun tashkil etiladi hamda FVDT
xizmatlaridan, quyi tizimlarning davlat nazorati organlari, kuch-vositalaridan iborat
bo‘ladi.
FVDT boshqaruv organlari:
- respublika darajasida — FVV markaziy apparati, FVDT tarkibiga kiruvchi
vazirliklar va idoralar hamda boshqa tashkilotlar markaziy (boshqaruv)
apparatlarining vakolatiga aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza
qilish sohasidagi vazifalarni hal etish kiradigan bo‘linmalari;
- mahalliy darajada — mahalliy davlat hokimiyati organlari, Qoraqalpog‘iston
Respublikasi,
viloyatlar
hamda
Toshkent
shahar
Favqulodda
vaziyatlar
boshqarmalari,
tumanlar
va
shaharlar
favqulodda
vaziyatlar
bo‘limlari,
tashkilotlarning vakolatiga aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza
qilish sohasidagi vazifalarni hal etish kiradigan bo‘linmalari;
- obyekt darajasida — obyektlar ma’muriyati hamda vakolatiga aholini va
hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasidagi vazifalarni bajarish
kiradigan tarkibiy bo‘linmalari (xizmatlari, sho‘balari yoki maxsus tayinlangan
mansabdor shaxslari)dan iborat.
FVDTning kuch-vositalari quyidagilardan iborat bo‘ladi:
- fuqaro muhofazasi qo‘shinlari;
- FVVga
to‘g‘ridan
to‘g‘ri
hamda
tezkor
bo‘ysunuvchi
respublika
ixtisoslashtirilgan va qutqaruv tuzilmalari;
- vazirliklar va idoralarning professional ixtisoslashtirilgan bo‘linmalari va
tuzilmalari, respublika, mahalliy va obyektlar darajasida FVDT hududiy va
funksional quyi tizimlarining xizmatlari, qutqaruv xizmatlari, qutqaruv va fuqaro
muhofazasi tuzilmalari;
5
- O‘zbekiston Qizil Yarim oy jamiyatining ko‘ngillilar otryadlari (komandalari,
guruhlari), fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari huzuridagi “Mahalla fuqaro
muhofazasi” yig‘ma guruhlari, “Vatanparvar” mudofaaga ko‘maklashuvchi
tashkiloti.
Fuqaro muhofazasi qo‘shinlari FVVga bo‘ysunadi hamda o‘z tezkor
yo‘nalishlariga muvofiq alohida davrda respublikaning muhim mudofaa va sanoat
obyektlarida favqulodda vaziyatlarni tugatishga doir ishlarni olib boradi.
FVVga to‘g‘ridan to‘g‘ri bo‘ysunuvchi qutqaruv tuzilmalari malakali
mutaxassislar bilan butlangan va maxsus texnika, asbob-uskunalar, aslaha-anjomlar
va boshqa qutqarish vositalari bilan jihozlangan, qutqaruv ishlarini avtonom rejimda
kamida 72 soat ichida amalga oshirishga mo‘ljallangan, doimiy shay holatdagi
qutqaruv tuzilmalarini o‘z ichiga oladi.
FVVga tezkor bo‘ysunuvchi respublika ixtisoslashtirilgan va qutqaruv
tuzilmalari O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining Maxsus avariya-tiklash
boshqarmasini, O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining Respublika
shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazini va uning filiallarini, O‘zbekiston
Respublikasi fuqaro aviatsiyasining qidiruv-qutqaruv xavo kemalarini, qidiruv va
avariya-qutqaruv xizmatlari va tuzilmalari, mahalliy davlat hokimiyati organlari
avtotashuvchilari hududiy uyushmalarining avtotransport va avtosanitariya
otryadlarini, shuningdek, favqulodda vaziyatlarni tugatishga, FVDT kuchlari harakati
va tadbirlarini ta’minlashga mo‘ljallangan FVDT funksional quyi tizimlarining
boshqa tarkibiy bo‘linmalarini o‘z ichiga oladi.
Vazirliklar va idoralarning harbiylashtirilgan va professional avariya-
qutqaruv, avariya-tiklash va boshqa ixtisoslashtirilgan bo‘linmalari idoraviy mansub
obyektlarda ishlab chiqarish-texnologiya avariyalari va halokatlar bilan bog‘liq
favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish, shuningdek, epidemiyalar, epizootiyalar va
epifitotiyalar yuzaga kelganda maxsus vazifalarni hal etish uchun mo‘ljallangan.
Tabiiy va texnogen xususiyatli yirik ko‘lamli favqulodda vaziyatlar yuzaga
kelganda tezkor qutqaruv ishlarini bajarish hamda zarar ko‘rgan aholiga yordam
ko‘rsatish uchun O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qaroriga binoan
6
O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi va Milliy gvardiyasining kimyoviy
himoya, muhandislik-sapyor va boshqa harbiy bo‘linmalari, harbiy-transport
aviatsiyasi hamda harbiy-tibbiy xizmat muassasalari jalb etilishi mumkin.
Ob’ekt tuzilmalari barcha iqtisodiyot ob’ektlarida tuziladi. Ular umumiy
yo‘nalishdagi (ixtisoslashgan) va ob’ekt xizmat tuzilmalariga bo‘linadi:
- razvedka guruhlari, zvenolari;
- aloqa va xabar berish guruhlari, zvenolari;
- qutqaruv komandalari yoki guruhlari;
- sanitar drujinalari yoki sanitar postlari;
- jamoat tartibini saqlash guruhlari;
- yong‘in xavfsizligi guruhlari (bo‘linma, zvenolari);
- himoya inshootlariga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha guruhlar yoki zvenolar);
- avariya-texnik guruhlar;
- radiatsion-kimyoviy nazorat postlari va boshqa tuzilmalar.
3.FVDTning faoliyat ko‘rsatishi tartibi. Prognozlashtirilayotgan yoki yuzaga
kelgan favqulodda vaziyatlarning holati, ko‘lamlaridan kelib chiqib muayyan bir
hududda FVDT quyidagi rejimlardan birida faoliyat yuritadi:
kundalik faoliyat rejimi - muayyan bir hududda, obyektda favqulodda
vaziyatlar sodir bo‘lishi xavfi mavjud bo‘lmaganda;
yuqori tayyorgarlik rejimi - favqulodda vaziyatlar sodir bo‘lishi xavfi yuzaga
kelganda (tegishli darajadagi FVDT boshqaruv organlarining prognozi olinganda);
favqulodda vaziyat rejimi - favqulodda vaziyatlar yuzaga kelganda va
favqulodda vaziyatlar davrida (tegishli darajadagi FVDT boshqaruv organlaridan
xabarnoma olinganda).
FVDT faoliyatining yuqori tayyorgarlik va favqulodda vaziyat rejimlari
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi
Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarining hamda tegishli
obyektlar rahbarlarining qarorlari bilan joriy etiladi. FVDT harakatlarini
rejalashtirishga tashkiliy-metodik rahbarlik qilishni FVV amalga oshiradi.