O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA MAVJUD ERKIN IQTISODIY ZONALAR TURLARI VA ULARNING TAVSIFI Tayanch iboralar: Maxsus erkin iqtisodiy zonalar, maxsus sanoat zonalar, erkin savdo zonalari, sanoat zonalari, texnologik zonalar, tashqi iqtisodiy faoliyat, bozor infratuzilmasi, mustaqil byudjet, industrial mamlakatlar. Reja: 1.O‘zbekiston Respublikasida Erkin iqtisodiy zonalar turlari va tashkil etilishi. 2.“Navoiy” ESIZ, “Angren” va “Jizzax” MSZ larning faoliyat ko‘rsatishining o‘ziga xos xususiyatlari. 3.«Angren» MSZ. 4.«Jizzax» MSZ. 1.O‘zbekiston Respublikasida Erkin iqtisodiy zonalar turlari va tashkil etilishi. O‘zbekiston Respublikasi Erkin iqtisodiy zona O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining Qarori bilan yaratiladi. Erkin iqtisodiy zonaning maqomi, shuningdek uning amal qilish muddati uni yaratish to‘g‘risidagi qaror bilan belgilanadi. Erkin iqtisodiy zonaning chegaralari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi. Faoliyat ko‘rsatish muddatini uzaytirish va erkin iqtisodiy zona maqomini bekor qilish O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1995 yil 14 fevraldagi №54 «1994 yilda iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish va ularni yanada chuqurlashtirishning asosiy yo‘nalishlari to‘g‘risida» gi Qaroriga muvofiq. O‘zbekiston Respublikasining 1996 yil 25 apreldagi №220-I «Erkin iqtisodiy zonalar to‘g‘risida» gi Qonuni bilan, zonaning belgilangan amal qilish muddati tugashidan kamida 3 yil oldin amalga oshiriladi. Erkin iqtisodiy zonalar nafaqat rivojlanib kelayotgan davlatlar hududida, balki sanoati rivojlangan mamlakatlarda, yangi industrial mamlakatlarda hamda o‘tish iqtisodiyoti davrida bo‘lgan mamlakatlarda mavjud bo‘lib, ularning boy tajribasidan to‘g‘ri foydalanish hozirgi zamon davr talabiga mos keladi. O‘zbekistonning “Erkin iqtisodiy zonalar” to‘g‘risidagi qonuniga asosan, Respublika hududida bunday zonalarning uch modeli, ya’ni 1) erkin savdo zonalari; 2) sanoat zonalari; 3) texnologik zonalarni rivojlantirish ko‘zda tutilgan. Respublikamizda erkin hamkorlikda iqtisodiy faoliyat olib borish uchun barcha shart-sharoitlar yaratilgandir. Xorijiy investorlar uchun xalqaro amaliyotda qabul qilingan, inson huquq va erkinliklari ustuvorligidan kelib chiqadigan huquqiy qoidalar va normativlar yaratilgan. 6.1-rasm.Tashkil etilayotgan EIZ. Qonunda O‘zbekistonda EIZ lar erkin savdo zonalari, erkin ishlab chiqarish zonalari, eokin ilmiy-texnik zonalar va boshqa zonalar ko‘rinishida yaratilishi mumkinligi belgilab qo‘yilgan. Yuridik va jismoniy shaxslar–EIZ larning rezidentlarining huquqlari va manfaatlarining kafolatlari mustahkamlangan. Shu narsa belgilab qo‘yilganki, erkin iqtisodiy zonani rivojlantirish dasturi ishlab chiqarish va bozor infratuzilmasini yaratish, maxsus huquqiy rejimni ta’minlash, yuridik va jismoniy shaxslarning faoliyatini iqtisodiy rag‘batlantirish choralarini o‘z ichiga olishi lozim. Erkin iqtisodiy zonalarni rivojlantirish dasturlarini moliyaviy ta’minlash zonaning o‘zining resurslari va xususiy va boshqa manbalarning mablag‘larini jalb qilish hisobidan amalga oshiriladi, xalqarodasturlarga ajratiladigan mablag‘lar, shuningdek mazkur hududni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish uchun Respublika byudjeti va mahalliy byudjetlardan ajratiladigan mablag‘lar ham shu hisobga kiradi. Qonunning 11-14 moddalarida yaratiladigan EIZ larning hududida o‘rnatiladigan huquqiy rejimning o‘ziga xos xususiyatlari, maxsus bojxona va valyuta rejimining faoliyat ko‘rsatish tartibi, shuningdek soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar bo‘yicha imtiyozlarni taqdim qilish tartibi ko‘rsatilgan. O‘zbekiston Respublikasi hududidagi erkin iqtisodiy zonalar uchun tashqi iqtisodiy faoliyatning maxsus rejimini (bojxona, valyuta, soliq rejimi va boshqalar) o‘rnatish O‘zbekiston Respublikasining 2000 yil 26 maydagi № 77-II «Tashqi iqtisodiy faoliyat to‘g‘risida» gi Qonunining 28- moddasida ham mustahkamlangan. Erkin iqtisodiy zona o‘zining mustaqil byudjetiga ega bo‘ladi. Erkin iqtisodiy zonani shakllantirish bosqichida Respublika byudjeti va mahalliy byudjetlardan kreditlar taqdim qilish yoki ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilma ob’ektlarini to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalash shaklida mablag‘larni jalb qilish mumkin. Erkin iqtisodiy zonaning byudjeti erkin iqtisodiy zonaning Ma’muriy Kengashining tasarrufida va boshqaruvi ostida bo‘lgan yer, binolar va inshootlarni ijaraga berish, xizmatlar ko‘rsatishdan keladigan daromadlar, shuningdek qonunchilik bilan ta’qiqlanmagan boshqa daromadlardan shakllantiriladi. Qonunda erkin iqtisodiy zonalarni boshqarish masalalariga katta e’tibor qaratilgan. Maxsus iqtisodiy zonalarning faoliyati O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tashkil qilinadigan Ma’muriy Kengash tomonidan muvofiqlashtiriladi. Ma’muriy Kengashga rais boshchilik qiladi. Ma’muriy Kengashning vakolatlariga quyidagilar kiradi: maxsus huquqiy rejimga rioya qilinishini nazorat qilishni amalga oshirish; erkin iqtisodiy zonani rivojlantirish dasturini ishlab chiqish; erkin iqtisoday zonaga joylashtirish uchun investorlarni tanlashni amalga oshirish; davlat boshqaruvi organlari, joylardagi davlat hokimiyati organlarining erkin iqtisodiy zonaning faoliyat ko‘rsatishi bilan bog‘lanadigan masalalar bo‘yicha faoliyatini muvofiqlashtirish; erkin iqtisodiy zonaga investitsiyalarni jalb qilish uchun qo‘shimcha shartlarni o‘rnatish; erkin iqtisodiy zonaning har yillik byudjetini ko‘rib chiqish va tasdiqlash. Ma’muriy Kengash shuningdek amaldagi qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin. Ma’muriy Kengashning uning vakolatlari doirasida qabul qilingan qarorlari erkin iqtisodiy zona hududida xo‘jalik faoliyatini olib boradigan barcha ishtirokchilar uchun majburiy bo‘lib hisoblanadi. Erkin iqtisodiy zonani operativ boshqarish organi erkin iqtisodiy zonaning Direksiyasi bo‘lib hisoblanadi, u qonunchilikda belgilangan tartibda tashkil qilinadi va yuridik shaxs bo‘lib hisoblanadi. Direksiyaning funksiyalariga quyidagilar kiradi: maxsus huquqiy rejimning amal qilishini ta’minlash; Ma’muriy Kengash tomonidan tanlab olingan investorlarning o‘zlarining majburiyatlarini tegishlicha bajarishini nazorat qilishni amalga oshirish; erkin iqtisodiy zonani rivojlantirish dasturining amalga oshishini ta’minlash; erkin iqtisodiy zona hududidagi xo‘jalik faoliyati ishtirokchilarini (yuridik va jismoniy shaxslarni) ro‘yxatga olishni amalga oshirish; ekologik holatning yaxshilanishini nazorat qilish, uningdek uning zimmasiga tarixiy-madaniy yodgorliklarning saqlanishi uchun javobgarlik ham yuklanadi. Direksiya amaldagi qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin, biroq u qonunchilikda ko‘zda tutilgan holatlardan boshqa hollarda yuridik vajismoniy shaxslarning operativ xo‘jalik, moliya va boshqa faoliyatiga aralashishga haqli emas. Mazkur qonunning mazmuni u qabul qilingandan keyin kiritilgan barcha o‘zgartirishlarni hisobga olish bilan qayta ko‘rib chiqilgan41. Ushbu qonunni oxirgi marta o‘zgartirish “Navoiy” erkin sanoat iqtisodiy zonasi yaratilgandan keyin sodir bo‘lgan. Umuman olganda, qonunchilikni yangilash ularga yuqori texnologiyali, eksportga yo‘naltirilgan, davlatning iqtisodiy siyosatining ustivor Ushbu yo‘nalishlariga javob bera oladigan ishlab chiqarishlarni joylashtirish uchun EIZ larning jalb qiluvchanligini oshirish, EIZ larni yaratish va ularning faoliyat ko‘rsatish tartibini reglamentlash, bu zonalarning faoliyat ko‘rsatish muddatlarini belgilash, davlat organlarining funksiyalari va vakolatlarini belgilash, ishtirokchilarning huquqlari va majburiyatlarini belgilash, qonunchilik o‘zgarganda investorlarga kafolatlarni taqdim qiladigan me’yorlarni kuchaytirish, shuningdek kafolatlarni taqdim qilish muddatlarini oshirishga yo‘naltirilgan1. «Erkin iqtisodiy zonalar to‘g‘risida» gi Qonunga kiritilgan qo‘shimchalar va o‘zgartirishlar O‘zbekiston iqtisodiyoti tarmoqlarining kelgusida yanada rivojlanishini qo‘llab-quvvatlashi va ta’minlashi, tadbirkorlik faoliyati va investitsiyalar, texnologiyalar va zamonaviy menejment uslublarini jalb qilishning samaradorligini oshirishga xizmat qilishi, shuningdek mamlakatda yangi yuqori samarali va raqobatbardosh ishlab chiqarishlarni yaratishga xizmat qilishi lozim. 2.“Navoiy” ESIZ, “Angren” va “Jizzax” MSZ larning faoliyat ko‘rsatishining o‘ziga xos xususiyatlari. Hozirgi kunda O‘zbekistonda “Navoiy” erkin sanoat iqtisodiy zonasi (“Navoiy” ESIZ), “Angren” maxsus sanoat zonasi (“Angren” MSZ) va “Jizzax” maxsus sanoat zonasi (“Jizzax” MSZ) faoliyat 1 www.UzA.Uz ko‘rsatmoqda, ular o‘zida ishlab chiqarish zonalarining turlaridan birini taqdim qiladi (bu zonalarda imtiyozlar va preferensiyalarning qo‘llanilishining o‘ziga xos xususiyati ilovadan qaralsin). “Navoiy” ESIZ “Navoiy” erkin sanoat iqtisodiy zonasi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 2 dekabrdagi №PF-4059 Farmoni bilan yaratilgan. “Navoiy” ESIZ O‘zbekistonning eng sanoatlashgan shaharlaridan biri - Navoiy shahri yaqinidagi 564 ga maydonga ega bo‘lgan hududda va O‘zbekistonning yirik shaharlari va sanoat markazlari bo‘lib hisoblanadigan Buxoro va Samarqand shaharlaridan 100- 175 km masofada joylashgan. “Navoiy” ESIZ da xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatining asosiy yo‘nalishi zamonaviy xorijiy yuqori unumdor asbob-uskunalar va texnikani, texnologik liniyalar va modullarni, innovatsion texnologiyalarni joriy qilish hisobiga yuqori texnologiyali, jahon bozorlarida raqobatbardosh bo‘lgan mahsulotlarning keng spektrini ishlab chiqarish deb belgilangan. “Navoiy” ESIZ xalqaro aeroport, xalqaro ahamiyatga ega bo‘lgan Ye-40 avtomagistrali va temir yo‘llarning bevosita yaqinida joylashgan, bu Navoiy multimodal transport-logistika tugunining afzalliklaridan maksimal darajada samarali foydalanish imkonini beradi. Navoiy aeroporti o‘zida xalqaro yuk oqimlarini boshqarish uchun ideal bo‘lgan mintaqaviy markazni taqdim qiladi. «Korean air» koreys aviakompaniyasi bilan kelishuv asosida xalqaro intermodal logistika markazini yaratish va sutkasiga 300 t yukka ishlov berish imkonini beradigan yuk terminalini qurish bilan Navoiy aeroportini modernizatsiyalashning birinchi bosqichi tugallangan. Kelgusida yuk oqimlarining ortib borishiga qarab yuk terminalining quvvatini sutkasiga 1000 tonnagacha yetkazish ko‘zda tutilgan. Logistika markazi Navoiy aeroporti orqali kirib keladigan yuklarni yer usti transporti bilan mintaqa bo‘ylab tarqatadigan, shuningdek yuk oqimlarini havo kemalari bilan Shimol-Janub va G‘arb-Sharq yo‘nalishlarida qayta taqsimlaydigan to‘laqonli tizim funksiyalarini bajarishga qaratilgan. 6.2-rasm. Navoyi ESIZning transport geografiyasi. Navoiyda qo‘nib o‘tish bilan havo yo‘laklaridan foydalanish yuklarni tashishga ketadigan vaqt va xarajatlarni anchagina tejash imkonini beradi. Masalan, Janubiy- Sharqiy Osiyodan Yevropagacha Navoiy orqali bo‘lgan masofa Dubay orqali bo‘lgan masofaga qaraganda 1 ming km ga qisqa. Bunda aviauchishni amalga oshirishda vaqtni tejash 1,5 soatni, yoqilg‘ini tejash esa – har bir avialaynerga 15 tonnani tashkil qiladi. “Navoiy” ESIZ Ye-40 avtomobil magistralining atrofida joylashgan, bu magistral eng qisqa yo‘l bilan Yevropani Xitoy bilan bog‘laydi. Yuklarni avtomobillar bilan Xitoy-Yevropa yo‘nalishida O‘zbekiston orqali tashish Xitoy-Rossiya chegarasi orqali o‘tadigan marshrut bilan tashishga qaraganda qariyb 1000 km ga qisqa. Bu transport xarajatlarini har bir avtomobilga taxminan 800 dollarga qisqartirish imkonini beradi. Shuningdek “Navoiy” ESIZ” ning yaqinida temir yo‘l joylashgan bo‘lib, u Markaziy Osiyo, MDH, Janubiy-Sharqiy Osiyo, Yevropa, Yaqin Sharq va Fors Ko‘rfazi mamlakatlarining bozorlariga chiqishga ega. Toshkentdan Bandar-Abbos portigacha bo‘lgan yo‘lni konteyner poezdi 7 sutkada, Toshkentdan Tehron orqali Istambulgacha bo‘lgan yo‘lni esa – 10 kunda bosib o‘tadi. Bu O‘zbekistonni aylanib o‘tish bilan amalga oshiriladigan tashishlarga qaraganda qariyb 2 marta tezroq. Navoiy orqali mintaqaning janubda Eron va Turkiyaning portlariga, g‘arbda va shimolda esa – Qora dengiz va Boltiq dengizi portlariga chiqadigan barcha asosiy temir yo‘l trassalari o‘tadi. Xitoydan Yevropaga bo‘lgan eng qisqa temir yo‘l marshruti ham Navoiy orqali o‘tadi. “G‘uzor-Boysun-Qumqo‘rg‘on” temir yo‘li ekspluatatsiyaga kiritilgandan keyin Afg‘oniston, Pokiston va Hindistonga eng qisqa tranzit bog‘lanish paydo bo‘ldi. “Navoiy” ESIZ hududida sanoatning barcha tarmoqlarida ishlab chiqarishning xomashyodan tayyor mahsulotgacha bo‘lgan to‘liq sikliga ega bo‘ladigan sanoat majmualarini yaratish uchun barcha shart-sharoitlar yaratilgan. “Navoiy” ESIZ ni yaratish konsepsiyasi va tanlangan ustivor yo‘nalishlardan kelib chiqish bilan “Navoiy” ESIZ da quyidagi tarmoqlar va yo‘nalishlarning korxonalari joylashtiriladi:  elektronika va elektrotexnika mahsulotlari;  aniq mashinasozlik, priborsozlik va avtomobillar uchun butlovchi qasmlarni ishlab chiqarish;  farmasevtika sanoati va tibbiyot buyumlari;  oziq-ovqat sanoati;  plastik va polimer buyumlar. 3.«Angren» MSZ. «Angren» maxsus sanoat zonasi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012 yil 13 apreldagi №PF-4436 Farmoni bilan yaratilgan. «Angren» MSZ ning umumiy hududi 14,5 ming ga ni tashkil qiladi, u Toshkent viloyatidagi Angren va Ohangaron shaharlarining hududlarini va ularning orasida joylashgan hududlarni o‘z ichiga oladi. «Angren» MSZ ni yaratishning asosiy maqsadi yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarishni ta’minlaydigan zamonaviy yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlarni yaratish uchun mamlakatdagi va xorijiy investitsiyalarni jalb qilish bo‘yicha qulay shart-sharoitlarni shakllantirish, shuningdek Toshkent viloyatining ishlab chiqarish va resurs potensialidan majmuaviy va samarali foydalanish, shu asosda yangi ish o‘rinlarini yaratish va aholining daromadlarini oshirish bo‘lib hisoblanadi. «Angren» MSZ ning afzalliklaridan biri uning qulay joylashuvi, ya’ni O‘zbekistonning yirik shaharlarining yaqinida joylashganligi bo‘lib hisoblanadi. Respublika poytaxti – Toshkentgacha bo‘lgan masofa – 80 km ni, Farg‘ona vodiysining shaharlarigacha bo‘lgan masofa - 240 km ni tashkil qiladi. Bundan tashqari, «Angren» MSZ da 30 ga umumiy maydonga ega bo‘lgan va 300 tadan oshiq yuk avtotransport vositalarini sig‘dira oladigan «Angren» xalqaro logistika markazi joylashgan. Logistika markazining quvvati 4 mln t yuk operatsiyalarini tashkil qiladi. «Angren» MSZ ning asosiy vazifalari va faoliyat yo‘nalishlari quyidagilar bo‘lib hisoblanadi: yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan, ichki va tashqi bozorlarda raqobatbardosh bo‘lgan mahsulotlarni ishlab chiqarish bo‘yicha zamonaviy yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlarni yaratish va ularning samarali faoliyat ko‘rsatishi uchun investitsiyalarni, avvalambor to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalarni jalb qilish bo‘yicha qulay shart-sharoitlarni shakllantirish; maxsus sanoat zonasiga kiradigan mintaqaning ishlab chiqarish va resurs potensialidan maksamal darajada va samarali foydalanish, mineral-xomashyo resurslarini yanada chuqurroq qayta ishlash bo‘yicha yangi ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish; mahalliy xomashyo va materiallar bazasida, maxsus sanoat zonasining korxonalari o‘rtasida va umuman Respublikadagi korxonalar o‘rtasida jips kooperatsion bog‘lanishlarni o‘rnatish va sanoat kooperatsiyasini rivojlantirish asosida yuqori texnologiyali mahsulotlarni ishlab chiqarishni mahalliylashtirish jarayonlarini chuqurlashtirish; transport, muhandislik-kommunikatsion va ijtimoiy infratuzilmaning jadal rivojlanishi va ulardan samarali foydalanishni ta’minlash, “Angren” logistika markazi, yaratilgan yuklarni avtomobillar va konteynerlar bilan tashish tizimini yanada rivojlantirish va uning potensialidan keng foydalanish. “Angren” MSZ da xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatining asosiy yo‘nalishi maxsus sanoat zonasiga kiradigan mintaqaning ishlab chiqarish va resurs potensialidan samarali foydalanish hisobiga yuqori texnologiyali, jahon bozorlarida raqobatbardosh bo‘lgan mahsulotlarning keng spektrini ishlab chiqarish deb belgilangan. «Angren» MSZ hududida mineral-xomashyo resurslarini yanada chuqurroq qayta ishlash bo‘yicha ishlab chiqarishlarni rivojlantirish, mahalliy xomashyo va materiallar bazasida, maxsus sanoat zonasining korxonalari o‘rtasida va umuman Respublikadagi korxonalar o‘rtasida jips kooperatsion bog‘lanishlarni o‘rnatish va sanoat kooperatsiyasini rivojlantirish asosida yuqori texnologiyali mahsulotlarni ishlab chiqarishni rivojlantirish uchun barcha shart-sharoitlar yaratilgan. Korxonalarni tarmoq bo‘yicha joylashtirish konsepsiyasidan kelib chiqish bilan «Angren» MSZ hududida quyidagi tarmoqlar va yo‘nalishlarning korxonalari joylashtiriladi: o elektronika va elektrotexnika, o mashinasozlik, o kimyo va neft-kimyo, o oziq-ovqat sanoati va meva-sabzavot mahsulotlarini chuqur qayta ishlash, o qurilish materiallari ishlab chiqarish, o teri-ko‘nchilik sanoati va boshqalar. 4.«Jizzax» MSZ. «Jizzax» maxsus sanoat zonasi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 18 martdagi №PF-4516 Farmoni bilan, O‘zbekistonda o‘zbek-xitoy sanoat parkini yaratish loyihasini yaratish bo‘yicha o‘zaro anglashuv memorandumiga muvofiq yaratilgan. 6.3.rasm.«Jizzax» MSZ transport geografiyasi. «Jizzax» MSZ Jizzax viloyatining Jizzax shahri hududida joylashgan va Sirdaryo viloyatining Sirdaryo tumanida filialga ega. «Jizzax» MSZ ni yaratishning asosiy maqsadi yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarishni ta’minlaydigan zamonaviy yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlarni yaratish uchun mamlakatdagi va xorijiy investitsiyalarni jalb qilish bo‘yicha qulay shart-sharoitlarni shakllantirish, shuningdek Jizzax va Sirdaryo viloyatlarining ishlab chiqarish va resurs potensialidan majmuaviy va samarali foydalanish, shu asosda yangi ish o‘rinlarini yaratish va aholining daromadlarini oshirish bo‘lib hisoblanadi. «Jizzax» MSZ ning asosiy vazifalari va faoliyat yo‘nalishlari quyidagilar bo‘lib hisoblanadi: o yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan, ichki va tashqi bozorlarda raqobatbardosh bo‘lgan mahsulotlarni ishlab chiqarish bo‘yicha zamonaviy yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlarni yaratish va ularning samarali faoliyat ko‘rsatishi uchun investitsiyalarni, avvalambor to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalarni jalb qilish bo‘yicha qulay shart-sharoitlarni shakllantirish; o maxsus sanoat zonasiga kiradigan mintaqalarning ishlab chiqarish va resurs potensialidan maksamal darajada va samarali foydalanishni ta’minlash, mineral-xomashyo resurslari va qishloq xo‘jaligi xomashyosini yanada chuqurroq qayta ishlash bo‘yicha yangi ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish; o mahalliy xomashyo va materiallar bazasida, maxsus sanoat zonasining korxonalari o‘rtasida va umuman Respublikadagi korxonalar o‘rtasida jips kooperatsion bog‘lanishlarni o‘rnatish va sanoat kooperatsiyasini rivojlantirish asosida yuqori texnologiyali mahsulotlarni ishlab chiqarishni mahalliylashtirish jarayonlarini chuqurlashtirish; o “Jizzax” MIZ hududida transport, muhandislik-kommunikatsion va ijtimoiy infratuzilmaning jadal rivojlanishi va ulardan samarali foydalanishni ta’minlash. o Shuni qayd qilish lozimki, erkin iqtisodiy zonalarni yaratish uchun joyni tanlash mintaqalarning sanoat va investitsion potensialini, ularning tashqi bozorlarga chiqish uchun qulay joylashuvini diqqat bilan tahlil qilish asosida amalga oshirilgan.