O‘zbekiston SSRning tashkil topishi

Yuklangan vaqt

2024-03-03

Yuklab olishlar soni

3

Sahifalar soni

19

Faytl hajmi

1,3 MB


Mavzu: O‘zbekiston SSRning tashkil topishi Mavzu: O‘zbekiston SSRning tashkil topishi O’tgan mavzuni takrorlash uchun testlar: 1.Turkiston yagona va butun, uning yaxlitligini buzish maqsadga muvofiq emas, deb ta’kidlagan shaxni aniqlang. A) S.Xo‘janov B) S. Asfandiyorov C) N.Paskutskiy D) Q. Odinayev 2. QachonFarg‘ona vodiysi vakillari RSFSR tarkibida Farg‘ona muxtor viloyatini tashkil etish to‘g‘risidagi taklif bilan chiqqan edilar? A) 1921-yil B) 1922-yil C) 1923-yil D) 1924-yil 3. Qachon Xorazm rahbarlari RKP(b) MKga “Xorazmda milliy masalani hal qilish to‘g‘risida maktub” yuborib, unga Xorazmni chegaralanishga qo‘shmaslikni iltimos qildilar? A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 8-may C) 1925-yil 5-dekabr D) 1926-yil 4-mart 4. Xorazm Kompartiyasi Markaziy Komiteti mas’ul kotibi Qalandar Odinayev qachon vazifasidan olib tashlandi? A) 1921-yil B) 1922-yil C) 1923-yil D) 1924-yil 5.Qachon Xorazm Kompartiyasining yangi rahbarlari respublikaning chegaralanishiga kiritilishiga o‘z roziligini bildirdi? A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil26-iyul C) 1925-yil 5-dekabr D) 1926-yil 4-mart 6.1924-yil o`z vazifasidan olib tashlangan Xorazm Kompartiyasi Markaziy Komiteti mas’ul kotibini aniqlang? Q. Odinayev B) M.Asfandiyorov C) S. Xo`janov D) F. Xo`jayev 7. I.V.Stalinning taklifi bilan RKP(b) MK Siyosiy byurosining “O‘rta Osiyo respublikalarini milliy-hududiy chegaralash to‘g‘risida” maxsus qarori qabul qilingan sanani aniqlang? A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 12-iyun C) 1925-yil 5-dekabr D) 1926-yil 4-mart 8. RKP(b) MK O‘rta Osiyo byurosi yangi tashkil etiladigan milliy respublikalar va oblastlarning muvaqqat byurosini tashkil etdi? 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 12-iyun C) 1925-yil 5-dekabr D) 1924-yil 15-iyul 9. 1924-yilda tashkil etilgan O`zbeklar Byurosi tarkibiga kimlar a`zolar sifatida kiritilgan edi? 1) Fayzulla Xo‘jayev 2) Rustam Islomov 3) Akmal Ikromov 3) Qori Yo‘ldosh Po‘latov 4) Muxtorjon Saidjonov 5) 2) Kalugin 6) Inoyatov A) 1,2,3,5 B) 1,4,5,6 C) 1,2,3,4,5 D) 3,4,5,6 O’tgan mavzuni takrorlash uchun testlar: 1.Turkiston yagona va butun, uning yaxlitligini buzish maqsadga muvofiq emas, deb ta’kidlagan shaxni aniqlang. A) S.Xo‘janov B) S. Asfandiyorov C) N.Paskutskiy D) Q. Odinayev 2. QachonFarg‘ona vodiysi vakillari RSFSR tarkibida Farg‘ona muxtor viloyatini tashkil etish to‘g‘risidagi taklif bilan chiqqan edilar? A) 1921-yil B) 1922-yil C) 1923-yil D) 1924-yil 3. Qachon Xorazm rahbarlari RKP(b) MKga “Xorazmda milliy masalani hal qilish to‘g‘risida maktub” yuborib, unga Xorazmni chegaralanishga qo‘shmaslikni iltimos qildilar? A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 8-may C) 1925-yil 5-dekabr D) 1926-yil 4-mart 4. Xorazm Kompartiyasi Markaziy Komiteti mas’ul kotibi Qalandar Odinayev qachon vazifasidan olib tashlandi? A) 1921-yil B) 1922-yil C) 1923-yil D) 1924-yil 5.Qachon Xorazm Kompartiyasining yangi rahbarlari respublikaning chegaralanishiga kiritilishiga o‘z roziligini bildirdi? A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil26-iyul C) 1925-yil 5-dekabr D) 1926-yil 4-mart 6.1924-yil o`z vazifasidan olib tashlangan Xorazm Kompartiyasi Markaziy Komiteti mas’ul kotibini aniqlang? Q. Odinayev B) M.Asfandiyorov C) S. Xo`janov D) F. Xo`jayev 7. I.V.Stalinning taklifi bilan RKP(b) MK Siyosiy byurosining “O‘rta Osiyo respublikalarini milliy-hududiy chegaralash to‘g‘risida” maxsus qarori qabul qilingan sanani aniqlang? A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 12-iyun C) 1925-yil 5-dekabr D) 1926-yil 4-mart 8. RKP(b) MK O‘rta Osiyo byurosi yangi tashkil etiladigan milliy respublikalar va oblastlarning muvaqqat byurosini tashkil etdi? 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 12-iyun C) 1925-yil 5-dekabr D) 1924-yil 15-iyul 9. 1924-yilda tashkil etilgan O`zbeklar Byurosi tarkibiga kimlar a`zolar sifatida kiritilgan edi? 1) Fayzulla Xo‘jayev 2) Rustam Islomov 3) Akmal Ikromov 3) Qori Yo‘ldosh Po‘latov 4) Muxtorjon Saidjonov 5) 2) Kalugin 6) Inoyatov A) 1,2,3,5 B) 1,4,5,6 C) 1,2,3,4,5 D) 3,4,5,6 10. 1924-yilda tashkil etilgan O`zbeklar Byurosiga nomzod sifatida kiritilgan shaxsni aniqlang. A) Muxtorjon Saidjonov B) Kalugin C) Inoyatov D) F.Asfandiyorov 11. RKP(b) MK O‘rta Osiyo byurosi tashkil etgan Hududiy komissiyada, uning milliy kichik komissiyalarida janjalli masalalarni hal qilish uchun tuzilgan maxsus komissiyalar ham faoliyat ko‘rsatgan. Hududiy komissiya tarkibiga kirgan shaxslarni aniqlang. 1) F. Xo‘jayev 2) A. Rahimboyev 3) S. Xo‘janov 4)Q. Otaboyev 4) R. Islomov 5) N. Aytoqov 6) Y. Abdurahmonov 7) I. Aydarbekov 8) I. Vareykis 9) D. Manjara 10 I. Mejlauk 11) X. Saxat-Muratov A) 1,2,3,4,5,6 B) 2,3,4,5,6,9,11 C) 4,4,5,6,7,8,10,11 D) 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 12. Turkiston ASSR MIKning favqulodda sessiyasida O‘rta Osiyoda milliy-hududiy chegaralanishni o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qilingan sanani aniqlang. A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 12-iyun B) C) 1925-yil 5-dekabr D) 1924-yil 16-sentyabr 13. Qoraqalpog‘iston ASSR qachondan O‘zSSR tarkibiga kirgan? A) 1929-yildan B) 1931-yildan C) 1935-yildan D) 1936-yildan 14. O‘zbekiston SSR Muvaqqat inqilobiy komiteti (Markaziy revkom) tashkil topgan sanani aniqlang. A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 20-sentyabr B) C) 1924-yil 31-oktyabr D) 1924-yil 16-sentyabr 15. Qachon Turkiston ASSR, Buxoro SSR va Xorazm SSR MIKlari maxsus qo‘shma qaror qabul qildilar va shu qarorga binoan o‘z vakolatlarini O‘zbekiston SSR Sovetlarining ta’sis qurultoyiga qadar ish ko‘ruvchi O‘zbekiston SSR Muvaqqat inqilobiy komitetiga topshirdilar? A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 20-sentyabr B) C) 1924-yil 31-oktyabr D) 1924-yil 18-noyabr 10. 1924-yilda tashkil etilgan O`zbeklar Byurosiga nomzod sifatida kiritilgan shaxsni aniqlang. A) Muxtorjon Saidjonov B) Kalugin C) Inoyatov D) F.Asfandiyorov 11. RKP(b) MK O‘rta Osiyo byurosi tashkil etgan Hududiy komissiyada, uning milliy kichik komissiyalarida janjalli masalalarni hal qilish uchun tuzilgan maxsus komissiyalar ham faoliyat ko‘rsatgan. Hududiy komissiya tarkibiga kirgan shaxslarni aniqlang. 1) F. Xo‘jayev 2) A. Rahimboyev 3) S. Xo‘janov 4)Q. Otaboyev 4) R. Islomov 5) N. Aytoqov 6) Y. Abdurahmonov 7) I. Aydarbekov 8) I. Vareykis 9) D. Manjara 10 I. Mejlauk 11) X. Saxat-Muratov A) 1,2,3,4,5,6 B) 2,3,4,5,6,9,11 C) 4,4,5,6,7,8,10,11 D) 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 12. Turkiston ASSR MIKning favqulodda sessiyasida O‘rta Osiyoda milliy-hududiy chegaralanishni o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qilingan sanani aniqlang. A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 12-iyun B) C) 1925-yil 5-dekabr D) 1924-yil 16-sentyabr 13. Qoraqalpog‘iston ASSR qachondan O‘zSSR tarkibiga kirgan? A) 1929-yildan B) 1931-yildan C) 1935-yildan D) 1936-yildan 14. O‘zbekiston SSR Muvaqqat inqilobiy komiteti (Markaziy revkom) tashkil topgan sanani aniqlang. A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 20-sentyabr B) C) 1924-yil 31-oktyabr D) 1924-yil 16-sentyabr 15. Qachon Turkiston ASSR, Buxoro SSR va Xorazm SSR MIKlari maxsus qo‘shma qaror qabul qildilar va shu qarorga binoan o‘z vakolatlarini O‘zbekiston SSR Sovetlarining ta’sis qurultoyiga qadar ish ko‘ruvchi O‘zbekiston SSR Muvaqqat inqilobiy komitetiga topshirdilar? A) 1923-yil 3-iyun B) 1924-yil 20-sentyabr B) C) 1924-yil 31-oktyabr D) 1924-yil 18-noyabr MAVZU: O’ZBEKISTON SSRNING TASHKIL TOPISHI DARS REJASI: 1. O’zbekiston SSRning tuzilishi, uning hududi va aholisi. 2. O’zbekiston Kommunistik partiyasining tashkil topishi. 3. O’zbekiston SSR – Sovet Ittifoqi tarkibidagi milliy ittifoqdosh respublika. 4. Ozbekiston SSR tarkibida Tojikiston ASSRning tashkil topishi. 5. Qoraqalpoq avtonom viloyatining tuzilishi va Qoraqalpog’iston ASSRning O’zbekiston SSR tarkibiga kiritilishi. MAVZU: O’ZBEKISTON SSRNING TASHKIL TOPISHI DARS REJASI: 1. O’zbekiston SSRning tuzilishi, uning hududi va aholisi. 2. O’zbekiston Kommunistik partiyasining tashkil topishi. 3. O’zbekiston SSR – Sovet Ittifoqi tarkibidagi milliy ittifoqdosh respublika. 4. Ozbekiston SSR tarkibida Tojikiston ASSRning tashkil topishi. 5. Qoraqalpoq avtonom viloyatining tuzilishi va Qoraqalpog’iston ASSRning O’zbekiston SSR tarkibiga kiritilishi. O’zbekiston SSRning tuzilishi, uning hududi va aholisi. 1925-yil 13-fevralda Buxoroda maxsus qurilgan Xalq uyida Butuno‘zbek (O‘zbekiston SSR) Sovetlarining I ta’sis qurultoyi ochildi. Qurultoy faoliyatida Moskvadan maxsus kelgan Butunittifoq (SSSR) Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi raisi Mixail Kalinin qatnashdi va nutq so‘zladi. Qurultoy qatnashchilari tomonidan 17-fevralda “O‘zbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasini tashkil etish to‘g‘risida Deklaratsiya” qabul qilindi. Deklaratsiyada yangi tashkil topgan O‘zbekiston SSR tarkibiga Toshkent, Samarqand, Farg‘ona, Qashqadaryo, Zarafshon (Buxoro), Surxondaryo, Xorazm viloyatlari va Tojikiston ASSR kirganligi alohida ta’kidlandi. Yo‘ldosh Oxunboboyev O’zbekiston SSRning tuzilishi, uning hududi va aholisi. 1925-yil 13-fevralda Buxoroda maxsus qurilgan Xalq uyida Butuno‘zbek (O‘zbekiston SSR) Sovetlarining I ta’sis qurultoyi ochildi. Qurultoy faoliyatida Moskvadan maxsus kelgan Butunittifoq (SSSR) Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi raisi Mixail Kalinin qatnashdi va nutq so‘zladi. Qurultoy qatnashchilari tomonidan 17-fevralda “O‘zbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasini tashkil etish to‘g‘risida Deklaratsiya” qabul qilindi. Deklaratsiyada yangi tashkil topgan O‘zbekiston SSR tarkibiga Toshkent, Samarqand, Farg‘ona, Qashqadaryo, Zarafshon (Buxoro), Surxondaryo, Xorazm viloyatlari va Tojikiston ASSR kirganligi alohida ta’kidlandi. Yo‘ldosh Oxunboboyev O’zbekiston SSRning tuzilishi, uning hududi va aholisi. Qurultoyda respublikaning oliy organlari: O‘zbekiston SSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi (O‘zSSR MIK) va O‘zbekiston SSR Xalq Komissarlari Soveti (O‘zSSR XKS) tuzilgan. Taniqli davlat arbobi Fayzulla Xo‘jayev O‘zbekiston SSR Xalq Komissarlari Soveti raisi, “Qo‘shchi” uyushmasi faoli Yo‘ldosh Oxunboboyev O‘zbekiston SSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi raisi lavozimlariga saylanishdi.  Bu paytda O‘zbekiston SSR hududi 312 394 km2, aholisi 3 963 285 kishi bo‘lgan (unga Tojikiston ASSR vaQoraqalpog‘iston avtonom viloyatining hududi va aholisi kirmaydi). 1924-yil oxirida O‘rta Osiyo respublikalarida hammasi bo‘lib 8 131 062 kishi yashagan bo‘lib, ularning qariyb yarmisi O‘zbekistonda istiqomat qilgan. O’zbekiston SSRning tuzilishi, uning hududi va aholisi. Qurultoyda respublikaning oliy organlari: O‘zbekiston SSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi (O‘zSSR MIK) va O‘zbekiston SSR Xalq Komissarlari Soveti (O‘zSSR XKS) tuzilgan. Taniqli davlat arbobi Fayzulla Xo‘jayev O‘zbekiston SSR Xalq Komissarlari Soveti raisi, “Qo‘shchi” uyushmasi faoli Yo‘ldosh Oxunboboyev O‘zbekiston SSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi raisi lavozimlariga saylanishdi.  Bu paytda O‘zbekiston SSR hududi 312 394 km2, aholisi 3 963 285 kishi bo‘lgan (unga Tojikiston ASSR vaQoraqalpog‘iston avtonom viloyatining hududi va aholisi kirmaydi). 1924-yil oxirida O‘rta Osiyo respublikalarida hammasi bo‘lib 8 131 062 kishi yashagan bo‘lib, ularning qariyb yarmisi O‘zbekistonda istiqomat qilgan. Milliy – hududiy chegaralanishdan so‘ng O‘rta Osiyo respublikalari Milliy – hududiy chegaralanishdan so‘ng O‘rta Osiyo respublikalari O’ZBEKISTON SSR POYTAXTLARI: BUXORO – SAMARQAND - TOSHKENT O‘zbekiston SSR tashkil topgan paytda qisqa muddat (1925-yil fevral – aprel) davomida Buxoro shahri poytaxt bo‘ldi. So‘ngra 1925-yil apreldan 1930-yil sentyabrgacha Samarqand shahri O‘zbekiston SSR poytaxti sanalgan. Bu paytda Toshkentda Markazning yangi tuzilgan O‘rta Osiyo respublikalarini nazorat qilishga mo‘ljallangan turli tashkilotlari (VKP(b) MK O‘rta Osiyo byurosi, O‘rta Osiyo Iqtisodiy Kengashi, Turkiston fronti, O‘rta Osiyo harbiy okrugi va b.) joylashtirilgan edi. Mahalliy hokimiyat organlari mustahkamlanib, ularning markaziy hukumat muassasalari bilan aloqalari kuchaygandan so‘ng O‘zbekiston poytaxti 1930-yil 20-sentyabrda respublikaning eng muhim iqtisodiy, siyosiy va madaniy markazi bo‘lgan Toshkent shahriga ko‘chirildi. O‘zbekiston SSR hukumatining raisi Fayzulla Xo‘jayev bir kechada poytaxtni Samarqanddan Toshkentga ko‘chirib keltirgan edi. O’ZBEKISTON SSR POYTAXTLARI: BUXORO – SAMARQAND - TOSHKENT O‘zbekiston SSR tashkil topgan paytda qisqa muddat (1925-yil fevral – aprel) davomida Buxoro shahri poytaxt bo‘ldi. So‘ngra 1925-yil apreldan 1930-yil sentyabrgacha Samarqand shahri O‘zbekiston SSR poytaxti sanalgan. Bu paytda Toshkentda Markazning yangi tuzilgan O‘rta Osiyo respublikalarini nazorat qilishga mo‘ljallangan turli tashkilotlari (VKP(b) MK O‘rta Osiyo byurosi, O‘rta Osiyo Iqtisodiy Kengashi, Turkiston fronti, O‘rta Osiyo harbiy okrugi va b.) joylashtirilgan edi. Mahalliy hokimiyat organlari mustahkamlanib, ularning markaziy hukumat muassasalari bilan aloqalari kuchaygandan so‘ng O‘zbekiston poytaxti 1930-yil 20-sentyabrda respublikaning eng muhim iqtisodiy, siyosiy va madaniy markazi bo‘lgan Toshkent shahriga ko‘chirildi. O‘zbekiston SSR hukumatining raisi Fayzulla Xo‘jayev bir kechada poytaxtni Samarqanddan Toshkentga ko‘chirib keltirgan edi. O‘zbekiston hukumatining Samarqanddan Toshkentga ko‘chirilishi O‘zbekiston hukumatining Samarqanddan Toshkentga ko‘chirilishi O’ZBEKISTON SSRNING MA’MURIY-HUDUDIY BO’LINISHI:  O‘zbekiston SSRda 1925-yil 29- yanvarda ilk bor ma’muriy- hududiy bo‘linish o‘tkazildi. Dastlabki 7 viloyat (Zarafshon, Samarqand, Toshkent, Farg‘ona, Surxondaryo, Qashqadaryo, Xorazm), alohida Konimex tumani tashkil topdi. Bu paytda O‘zSSR tarkibida 23 ta uyezd va 241 ta volost bo‘lgan.  1926-yil 29-sentyabrda O‘zbekiston SSR Sovetlari Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi V sessiyasining rayonlashtirish to‘g‘risida qarori qabul qilindi. Unga muvofiq O‘zbekiston SSRda mavjud bo‘lgan 7 ta viloyat, 23 ta uyezd, 241 ta volost va 1163 ta qishloq jamoasi o‘rniga yangi ma’muriy bo‘linish o‘tkazilib, 10 ta okrug (Xorazm, Buxoro, O‘rta Zarafshon, Samarqand, Toshkent, Xo‘jand, Qo‘qon, Andijon, Surxondaryo, Qashqadaryo), alohida qozoq-qoraqalpoq Konimex tumani, 87 ta tuman va 1720 ta qishloq sho‘rosi tuzildi. O’ZBEKISTON SSRNING MA’MURIY-HUDUDIY BO’LINISHI:  O‘zbekiston SSRda 1925-yil 29- yanvarda ilk bor ma’muriy- hududiy bo‘linish o‘tkazildi. Dastlabki 7 viloyat (Zarafshon, Samarqand, Toshkent, Farg‘ona, Surxondaryo, Qashqadaryo, Xorazm), alohida Konimex tumani tashkil topdi. Bu paytda O‘zSSR tarkibida 23 ta uyezd va 241 ta volost bo‘lgan.  1926-yil 29-sentyabrda O‘zbekiston SSR Sovetlari Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi V sessiyasining rayonlashtirish to‘g‘risida qarori qabul qilindi. Unga muvofiq O‘zbekiston SSRda mavjud bo‘lgan 7 ta viloyat, 23 ta uyezd, 241 ta volost va 1163 ta qishloq jamoasi o‘rniga yangi ma’muriy bo‘linish o‘tkazilib, 10 ta okrug (Xorazm, Buxoro, O‘rta Zarafshon, Samarqand, Toshkent, Xo‘jand, Qo‘qon, Andijon, Surxondaryo, Qashqadaryo), alohida qozoq-qoraqalpoq Konimex tumani, 87 ta tuman va 1720 ta qishloq sho‘rosi tuzildi. O’ZBEKISTON KOMMUNISTIK PARTIYASINING TASHKIL TOPISHI  O‘zSSR tuzilishi arafasida, 1925-yil 6 – 12 fevralda eski Buxoro shahrida O‘zbekiston Kommunistik partiyasining I ta’sis syezdi ham bo‘lib o‘tdi. Syezd ishida SSSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi raisi M.I.Kalinin qatnashdi va ma’ruza qildi.  Syezdda O‘zbekiston Kommunistik (bolsheviklar) partiyasi tashkiliy jihat- dan rasmiylashtirildi. O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komiteti mas’ul sekretarlari qilib Vladimir Ivanov va Akmal Ikromov saylandi.  O‘zbekiston Kompartiyasi aslida Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasi (KPSS)ning O‘zbekiston SSRdagi filiali hisoblangan. Sovet hokimiyati yillarida respublika siyosiy hayotida O‘zbekiston Kommunistik partiyasi yetakchi rol o‘ynagan. O‘zbek xalqi tarixida XX asrda yuz bergan ko‘plab fojiali voqealar kommunistik partiya faoliyati bilan bog‘liqdir. O‘zbekiston partiya tashkiloti respublika va o‘zbek xalqi manfaatlarini hisobga olmasdan Moskvada ishlab chiqilgan qarorlarni bajarib keldi. O’ZBEKISTON KOMMUNISTIK PARTIYASINING TASHKIL TOPISHI  O‘zSSR tuzilishi arafasida, 1925-yil 6 – 12 fevralda eski Buxoro shahrida O‘zbekiston Kommunistik partiyasining I ta’sis syezdi ham bo‘lib o‘tdi. Syezd ishida SSSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi raisi M.I.Kalinin qatnashdi va ma’ruza qildi.  Syezdda O‘zbekiston Kommunistik (bolsheviklar) partiyasi tashkiliy jihat- dan rasmiylashtirildi. O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komiteti mas’ul sekretarlari qilib Vladimir Ivanov va Akmal Ikromov saylandi.  O‘zbekiston Kompartiyasi aslida Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasi (KPSS)ning O‘zbekiston SSRdagi filiali hisoblangan. Sovet hokimiyati yillarida respublika siyosiy hayotida O‘zbekiston Kommunistik partiyasi yetakchi rol o‘ynagan. O‘zbek xalqi tarixida XX asrda yuz bergan ko‘plab fojiali voqealar kommunistik partiya faoliyati bilan bog‘liqdir. O‘zbekiston partiya tashkiloti respublika va o‘zbek xalqi manfaatlarini hisobga olmasdan Moskvada ishlab chiqilgan qarorlarni bajarib keldi. O‘zbekiston SSR – Sovet Ittifoqi tarkibidagi milliy ittifoqdosh respublika.  O‘zbekiston SSR Butunittifoq Sovetlarining III syezdida 1925-yil 13- may kuni SSSR tarkibiga qabul qilindi. SSSR 1922-yil 30-dekabrda 4 ta ittifoqdosh sovet respublikasi (RSFSR, Ukraina, Belorusiya, ZSFSR – Kavkazorti) asosi- da tashkil topgan edi. 1927-yil 30-martda O‘zSSR Sovetlarining II syezdida O‘zbekiston SSRning birinchi Konstitutsiyasi qabul qilindi.  O‘zbekistonda ham mehnatkashlarning eng ommaviy tashkiloti kasaba uyushmalari (profsoyuzlar) ham partiya komitetlariga to‘la- to‘kis qaram bo‘lib qoldi. 1925-yil 21-martda bo‘lgan O‘zbekiston kasaba uyushmalari I ta’sis syezdida unga asos solindi. O‘zbekiston kasaba uyushmalari respublika soveti (Uzsovprof) Butunittifoq Kasaba uyushmalari Markaziy Soveti (VSSPS) rahbarligida ish olib borgan. O‘zbekiston SSR – Sovet Ittifoqi tarkibidagi milliy ittifoqdosh respublika.  O‘zbekiston SSR Butunittifoq Sovetlarining III syezdida 1925-yil 13- may kuni SSSR tarkibiga qabul qilindi. SSSR 1922-yil 30-dekabrda 4 ta ittifoqdosh sovet respublikasi (RSFSR, Ukraina, Belorusiya, ZSFSR – Kavkazorti) asosi- da tashkil topgan edi. 1927-yil 30-martda O‘zSSR Sovetlarining II syezdida O‘zbekiston SSRning birinchi Konstitutsiyasi qabul qilindi.  O‘zbekistonda ham mehnatkashlarning eng ommaviy tashkiloti kasaba uyushmalari (profsoyuzlar) ham partiya komitetlariga to‘la- to‘kis qaram bo‘lib qoldi. 1925-yil 21-martda bo‘lgan O‘zbekiston kasaba uyushmalari I ta’sis syezdida unga asos solindi. O‘zbekiston kasaba uyushmalari respublika soveti (Uzsovprof) Butunittifoq Kasaba uyushmalari Markaziy Soveti (VSSPS) rahbarligida ish olib borgan. O’zLKSM va “Qo’shchi” ittifoqi haqida  Butunittifoq leninchi kommunistik yoshlar soyuzi (VLKSM)ning O‘zbekistondagi organi – O‘zbekiston leninchi kommunistik yoshlar soyuzi (O‘zLKSM) shug‘ullangan. O‘zbekiston kom- somoliga Samarqand shahrida 1925-yil aprelda bo‘lib o‘tgan ta’sis qurultoyida asos solindi.  O‘zbekistondagi dehqonlarni g‘oyaviy jihatdan birlashtirib turgan tashkilotlardan biri “Qo‘shchi” ittifoqi bo‘lgan. U 1920 – 1933- yillarda faoliyat ko‘rsatgan. 1925-yilda 200 000 kishini o‘ziga birlashtirgan bu ittifoq ham asta-sekin bolsheviklarning qishloqdagi zo‘ravonlik siyosatining asosiy tayanchiga aylantirilgan. O’zLKSM va “Qo’shchi” ittifoqi haqida  Butunittifoq leninchi kommunistik yoshlar soyuzi (VLKSM)ning O‘zbekistondagi organi – O‘zbekiston leninchi kommunistik yoshlar soyuzi (O‘zLKSM) shug‘ullangan. O‘zbekiston kom- somoliga Samarqand shahrida 1925-yil aprelda bo‘lib o‘tgan ta’sis qurultoyida asos solindi.  O‘zbekistondagi dehqonlarni g‘oyaviy jihatdan birlashtirib turgan tashkilotlardan biri “Qo‘shchi” ittifoqi bo‘lgan. U 1920 – 1933- yillarda faoliyat ko‘rsatgan. 1925-yilda 200 000 kishini o‘ziga birlashtirgan bu ittifoq ham asta-sekin bolsheviklarning qishloqdagi zo‘ravonlik siyosatining asosiy tayanchiga aylantirilgan. O‘zbekiston SSR tarkibida Tojikiston ASSRning tashkil topishi.  1926- yil 1 – 12-dekabrda Dushanbeda bo‘lib o‘tgan Tojikiston ASSR Sovetlarining I ta’sis syezdida O‘zbekiston SSR tarkibida Tojikiston Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi (Tojikiston ASSR) tuzilganligi haqida deklaratsiya qabul qilingan. Bu paytda Tojikiston ASSR hududi 135 620 km2, aholisi 739 503 kishi bo‘lgan.  1929-yil 16-oktyabrda Tojikiston ASSR o‘rniga Tojikiston SSR tashkil topdi va u O‘zbekiston SSR tarkibidan chiqdi. Markazning buyrug‘i bilan o‘zbeklarning azaliy yurti bo‘lgan O‘zbekiston SSRning Xo‘jand okrugi Tojikiston SSRga berildi. O‘zbekiston SSR tarkibida Tojikiston ASSRning tashkil topishi.  1926- yil 1 – 12-dekabrda Dushanbeda bo‘lib o‘tgan Tojikiston ASSR Sovetlarining I ta’sis syezdida O‘zbekiston SSR tarkibida Tojikiston Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi (Tojikiston ASSR) tuzilganligi haqida deklaratsiya qabul qilingan. Bu paytda Tojikiston ASSR hududi 135 620 km2, aholisi 739 503 kishi bo‘lgan.  1929-yil 16-oktyabrda Tojikiston ASSR o‘rniga Tojikiston SSR tashkil topdi va u O‘zbekiston SSR tarkibidan chiqdi. Markazning buyrug‘i bilan o‘zbeklarning azaliy yurti bo‘lgan O‘zbekiston SSRning Xo‘jand okrugi Tojikiston SSRga berildi. Qoraqalpoq avtonom viloyatining tuzilishi va Qoraqalpog‘iston ASSRning O‘zbekiston SSR tarkibiga kiritilishi.  1925-yil 12 – 19-fevralda To‘rtko‘lda dehqon, batrak va qizil askar deputatlari Qoraqalpoq avtonom viloyati Sovetlarining I ta’sis syezdi bo‘lib o‘tdi. Syezdda Qoraqalpoq avtonom viloyati tuzilganligi va uning Qozog‘iston ASSR tarkibiga kirishi qonun yo‘li bilan mustahkamlandi. Qoraqalpog‘iston 1925 – 1932-yillarda Qozog‘iston, 1932 – 1936-yillarda RSFSR tarkibida bo‘ldi. 1936-yil 5-dekabrda Qoraqalpog‘iston ASSR hududi O‘zbekiston SSR tarkibiga kiritildi. Bugungi kunda qoraqalpoq xalqi O‘zbekiston Respublikasi tarkibidagi suveren Qoraqalpog‘iston Respublikasida yashab, bunyodkorlik faoliyati bilan shug‘ullanmoqda. Qoraqalpoq avtonom viloyatining tuzilishi va Qoraqalpog‘iston ASSRning O‘zbekiston SSR tarkibiga kiritilishi.  1925-yil 12 – 19-fevralda To‘rtko‘lda dehqon, batrak va qizil askar deputatlari Qoraqalpoq avtonom viloyati Sovetlarining I ta’sis syezdi bo‘lib o‘tdi. Syezdda Qoraqalpoq avtonom viloyati tuzilganligi va uning Qozog‘iston ASSR tarkibiga kirishi qonun yo‘li bilan mustahkamlandi. Qoraqalpog‘iston 1925 – 1932-yillarda Qozog‘iston, 1932 – 1936-yillarda RSFSR tarkibida bo‘ldi. 1936-yil 5-dekabrda Qoraqalpog‘iston ASSR hududi O‘zbekiston SSR tarkibiga kiritildi. Bugungi kunda qoraqalpoq xalqi O‘zbekiston Respublikasi tarkibidagi suveren Qoraqalpog‘iston Respublikasida yashab, bunyodkorlik faoliyati bilan shug‘ullanmoqda. O’TILGAN MAVZUNI MUSTAHKAMLASH:  “O‘zbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasini tashkil etish to‘g‘risida Deklaratsiya”ga muvofiq tashkil topgan O‘zbekiston SSR qaysi hududlardan iborat edi?  O‘zbekiston SSR poytaxti nima sababdan dastlab Samarqandga ko‘chirilib, undan Toshkentga qayta ko‘chirilgan edi?  Milliy-hududiy chegaralanishdan keyin O‘rta Osiyo respublikalari xaritasidagi O‘zbekiston SSR hududini hozirgi O‘zbekiston xaritasi bilan taqqoslang. Bir xillik va farqli jihatlarini ikkita ustunda qiyoslang.  O‘zbekiston Kommunistik partiyasining asosiy vazifalari nimalardan iborat bo‘lgan?  Butunittifoqning kasaba soyuzi va komsomol yoshlar tashkilotlari nima maqsadda tashkil etilgan edi?  O‘zbekiston SSR va uning tarkibida bo‘lgan Tojikiston ASSR va Qoraqalpog‘iston avtonom viloyatlari bo‘yicha ma’lumot to‘plang. O’TILGAN MAVZUNI MUSTAHKAMLASH:  “O‘zbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasini tashkil etish to‘g‘risida Deklaratsiya”ga muvofiq tashkil topgan O‘zbekiston SSR qaysi hududlardan iborat edi?  O‘zbekiston SSR poytaxti nima sababdan dastlab Samarqandga ko‘chirilib, undan Toshkentga qayta ko‘chirilgan edi?  Milliy-hududiy chegaralanishdan keyin O‘rta Osiyo respublikalari xaritasidagi O‘zbekiston SSR hududini hozirgi O‘zbekiston xaritasi bilan taqqoslang. Bir xillik va farqli jihatlarini ikkita ustunda qiyoslang.  O‘zbekiston Kommunistik partiyasining asosiy vazifalari nimalardan iborat bo‘lgan?  Butunittifoqning kasaba soyuzi va komsomol yoshlar tashkilotlari nima maqsadda tashkil etilgan edi?  O‘zbekiston SSR va uning tarkibida bo‘lgan Tojikiston ASSR va Qoraqalpog‘iston avtonom viloyatlari bo‘yicha ma’lumot to‘plang. 1. “Qo‘shchi” ittifoqi ....ni g‘oyaviy jihatdan birlashtirib turgan tashkilotlardan biri edi. A) Hunamandlar B) Ziyolilar C) Dehqonlar D) Ayollarning 2. “Qo‘shchi” ittifoqi faoliyat davrini belgilang? A) 1920-1933-yillar B) 1922-1933-yillar C) 1920-1931-yillar D) 1919-1934-yillar 3. O‘zbekiston SSRda qachon ilk bor ma’muriy-hududiy bo‘linish o‘tkaziladi? A) 1924-yil 28-Mart B) 1925-yil 29-yanvarda C) 1926-yil 29-sentyabrda D) 1926-yil 19-avgust 4. O‘zbekiston SSR tarkibida Tojikiston Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi (Tojikiston ASSR) tuzilganligi haqida deklaratsiya qayerda qabul qilingan? A) Moskvada B) Dushanbeda C) Toshkentda D) Buxoroda 5. 1929-yil O’zbekistonga qarashli bo’lgan quyidagi qaysi hudud Tojikistonga markaz buyrug’i bilan berib yuboriladi? A) O’sh B) Xo’jand C) Bishkek D) Dushanbe 6. 1925-yil 12 – 19-fevralda Qoraqalpoq avtonom viloyati Sovetlarining I ta’sis syezdi kimlar ishtirokida bo‘lib o‘tdi? A) qizil askar,dehqon va batrak deputatlari B) dehqon, hunarmand,qizil askarlar deputatlari C) dehqon, batrak,miliy ziyolilar deputatlari D) Tog’ri javob yo’q 7. 1925-yil 12 – 19-fevralda Qoraqalpoq avtonom viloyati Sovetlarining I ta’sis syezdiqayerda bo‘lib o‘tdi? A) Xivada B) Moskvada C) Toshkentda D) To’rtko’lda 8. Quyidagilarni yillari bilan moslashtiring? 1. Qoraqalpog‘iston Qozog‘iston tarkibida bo’ldi. 2. Qoraqalpog‘iston ASSR hududi O‘zbekiston SSR tarkibiga kiritildi 3. Qoraqalpog‘iston RSFSR tarkibida bo‘ldi. 4. KPSS (Sovet Ittifoqi kommunistik partiyasi) mavjudligi. a) 1936-yil 5-dekabrda b) 1925-1932-yillar c) 1932-1936-yillar d) 1925-1952-yillar A) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d B) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d C) 1-b, 2-c, 3-a, 4-d D) 1-c, 2-a, 3-b, 4-d 9. XX asrning 20-yillari o’rtalarida bolsheviklarning qishloqdagi zo‘ravonlik siyosatining asosiy tayanchiga aylantirilgan quyidagi tashkilotni aniqlang? A) VKP B) KPSS C) “Qo‘shchi” ittifoqi D ) O‘zLKSM 10.O‘zbekiston leninchi kommunistik yoshlar soyuziga qachon qayerda asos solinadi? A) 1925-yilda Toshkentda B) 1926-tilda Buxoroda C) 1925-yilda Farg’onada * D) 1925-yilda Samarqandda O‘zbekiston SSRda 1925-yil 29-yanvarda ilk bor ma’muriy-hududiy bo‘linish o‘tkazildi unga ko’ra...? 1) 10 ta okrug 2)7 ta viloyat 3) 87 ta tuman 4) 241 ta volost 5) 1720 ta qishloq sho‘rosi 6)23 ta uyezd A) 1.3.6 B) 2.4.6 C) 1.5.6 D) 3.4.5 1. “Qo‘shchi” ittifoqi ....ni g‘oyaviy jihatdan birlashtirib turgan tashkilotlardan biri edi. A) Hunamandlar B) Ziyolilar C) Dehqonlar D) Ayollarning 2. “Qo‘shchi” ittifoqi faoliyat davrini belgilang? A) 1920-1933-yillar B) 1922-1933-yillar C) 1920-1931-yillar D) 1919-1934-yillar 3. O‘zbekiston SSRda qachon ilk bor ma’muriy-hududiy bo‘linish o‘tkaziladi? A) 1924-yil 28-Mart B) 1925-yil 29-yanvarda C) 1926-yil 29-sentyabrda D) 1926-yil 19-avgust 4. O‘zbekiston SSR tarkibida Tojikiston Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi (Tojikiston ASSR) tuzilganligi haqida deklaratsiya qayerda qabul qilingan? A) Moskvada B) Dushanbeda C) Toshkentda D) Buxoroda 5. 1929-yil O’zbekistonga qarashli bo’lgan quyidagi qaysi hudud Tojikistonga markaz buyrug’i bilan berib yuboriladi? A) O’sh B) Xo’jand C) Bishkek D) Dushanbe 6. 1925-yil 12 – 19-fevralda Qoraqalpoq avtonom viloyati Sovetlarining I ta’sis syezdi kimlar ishtirokida bo‘lib o‘tdi? A) qizil askar,dehqon va batrak deputatlari B) dehqon, hunarmand,qizil askarlar deputatlari C) dehqon, batrak,miliy ziyolilar deputatlari D) Tog’ri javob yo’q 7. 1925-yil 12 – 19-fevralda Qoraqalpoq avtonom viloyati Sovetlarining I ta’sis syezdiqayerda bo‘lib o‘tdi? A) Xivada B) Moskvada C) Toshkentda D) To’rtko’lda 8. Quyidagilarni yillari bilan moslashtiring? 1. Qoraqalpog‘iston Qozog‘iston tarkibida bo’ldi. 2. Qoraqalpog‘iston ASSR hududi O‘zbekiston SSR tarkibiga kiritildi 3. Qoraqalpog‘iston RSFSR tarkibida bo‘ldi. 4. KPSS (Sovet Ittifoqi kommunistik partiyasi) mavjudligi. a) 1936-yil 5-dekabrda b) 1925-1932-yillar c) 1932-1936-yillar d) 1925-1952-yillar A) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d B) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d C) 1-b, 2-c, 3-a, 4-d D) 1-c, 2-a, 3-b, 4-d 9. XX asrning 20-yillari o’rtalarida bolsheviklarning qishloqdagi zo‘ravonlik siyosatining asosiy tayanchiga aylantirilgan quyidagi tashkilotni aniqlang? A) VKP B) KPSS C) “Qo‘shchi” ittifoqi D ) O‘zLKSM 10.O‘zbekiston leninchi kommunistik yoshlar soyuziga qachon qayerda asos solinadi? A) 1925-yilda Toshkentda B) 1926-tilda Buxoroda C) 1925-yilda Farg’onada * D) 1925-yilda Samarqandda O‘zbekiston SSRda 1925-yil 29-yanvarda ilk bor ma’muriy-hududiy bo‘linish o‘tkazildi unga ko’ra...? 1) 10 ta okrug 2)7 ta viloyat 3) 87 ta tuman 4) 241 ta volost 5) 1720 ta qishloq sho‘rosi 6)23 ta uyezd A) 1.3.6 B) 2.4.6 C) 1.5.6 D) 3.4.5 11. Sovet hokimiyati yosh avlodni kommunistik ruhda tarbiyalashga muntazam e’tibor qaratgan. Bu ishlar bilan quyidagi qaysi tashkilot shug’ullanganligini toping? A) VKP B) KPSS C) “Qo‘shchi” ittifoqi D ) O‘zLKSM 12. O‘zbekiston kasaba uyushmasiga qachon asos solinadi? A) 1926-yil 28-mart B) 1925-yil 21-martda C) 1926-yil 29-sentyabrda D) 1926-yil 20-sentyabr 13. O‘zbekiston SSR Butunittifoq Sovetlarining nechanchi syezdida SSR tarkibiga qabul qilingan? A) II syezdi B) IV syezdi C) V syezdi D) III syezdi 14. SSSR 1922-yil 30-dekabrda quyidagi qaysi davlat ishtirokida tuzilmaganligini toping? A) RSFSR B) Moldoviya C) ZSFSR D) Ukraina 15. O‘zbekiston SSRning nechanchi syezdida uning birinchi Konstitutsiyasi qabul qilindi? A) II syezdi B) IV syezdi C) V syezdi D) III syezdi 16. O‘zbekiston SSRning birinchi Konstitutsiyasi qachon qabul qilinadi? A) 1926-yil 25-aprelB) 1927-yil 30-mart C) 1927-yil 30- aprel D) 1926-yil 25-mart 17. O‘zbek xalqi tarixida XX asrda yuz bergan ko‘plab fojiali voqealar quyidagi qaysi tashkilot nomi bilan bog’liq? A) VSSPS B) KPSS C) “Qo‘shchi” ittifoqiD) O‘zLKSM 18. 1925-yil 6-12-fevralda eski qaysi shaharda O‘zbekiston Kommunistik partiyasining I ta’sis syezdi bo‘lib o‘tdi? A) Buxoro B) Moskva C) Toshkent D) To’rtko’l 19. 1925-yil 6 -12 fevraldagi O‘zbekiston Kommunistik partiyasining I ta’sis syezdida SSSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasidan kim qatnashadi va ma’ruza qiladi? A) M.I.Kalinin B) V.Ivanov C) A.Ikromov D) D.Karimov 20. 1926-yil 29-sentyabrda O‘zbekiston SSR Sovetlari Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi V sessiyasining rayonlashtirish to‘g‘risida qaroriga ko’ra quyidagilarni muvofiqlashtiring? 1. 10 ta okrug 2. 7 ta viloyat 3.87 ta tuman 4.1720 ta qishloq sho‘rosi 5. 23 ta uyezd 6. 241 ta volost va 1163 ta qishloq jamoasi A) 1.5.6 B) 2.4.5.6 C) 1.3.4 D) 1.2.3.4.5.6 11. Sovet hokimiyati yosh avlodni kommunistik ruhda tarbiyalashga muntazam e’tibor qaratgan. Bu ishlar bilan quyidagi qaysi tashkilot shug’ullanganligini toping? A) VKP B) KPSS C) “Qo‘shchi” ittifoqi D ) O‘zLKSM 12. O‘zbekiston kasaba uyushmasiga qachon asos solinadi? A) 1926-yil 28-mart B) 1925-yil 21-martda C) 1926-yil 29-sentyabrda D) 1926-yil 20-sentyabr 13. O‘zbekiston SSR Butunittifoq Sovetlarining nechanchi syezdida SSR tarkibiga qabul qilingan? A) II syezdi B) IV syezdi C) V syezdi D) III syezdi 14. SSSR 1922-yil 30-dekabrda quyidagi qaysi davlat ishtirokida tuzilmaganligini toping? A) RSFSR B) Moldoviya C) ZSFSR D) Ukraina 15. O‘zbekiston SSRning nechanchi syezdida uning birinchi Konstitutsiyasi qabul qilindi? A) II syezdi B) IV syezdi C) V syezdi D) III syezdi 16. O‘zbekiston SSRning birinchi Konstitutsiyasi qachon qabul qilinadi? A) 1926-yil 25-aprelB) 1927-yil 30-mart C) 1927-yil 30- aprel D) 1926-yil 25-mart 17. O‘zbek xalqi tarixida XX asrda yuz bergan ko‘plab fojiali voqealar quyidagi qaysi tashkilot nomi bilan bog’liq? A) VSSPS B) KPSS C) “Qo‘shchi” ittifoqiD) O‘zLKSM 18. 1925-yil 6-12-fevralda eski qaysi shaharda O‘zbekiston Kommunistik partiyasining I ta’sis syezdi bo‘lib o‘tdi? A) Buxoro B) Moskva C) Toshkent D) To’rtko’l 19. 1925-yil 6 -12 fevraldagi O‘zbekiston Kommunistik partiyasining I ta’sis syezdida SSSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasidan kim qatnashadi va ma’ruza qiladi? A) M.I.Kalinin B) V.Ivanov C) A.Ikromov D) D.Karimov 20. 1926-yil 29-sentyabrda O‘zbekiston SSR Sovetlari Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi V sessiyasining rayonlashtirish to‘g‘risida qaroriga ko’ra quyidagilarni muvofiqlashtiring? 1. 10 ta okrug 2. 7 ta viloyat 3.87 ta tuman 4.1720 ta qishloq sho‘rosi 5. 23 ta uyezd 6. 241 ta volost va 1163 ta qishloq jamoasi A) 1.5.6 B) 2.4.5.6 C) 1.3.4 D) 1.2.3.4.5.6 Uyga vazifa Mavzuni o`qish; Savollarga javob yozish; Jadvallarni to’ldirish; Xarita ustida ishlash va atamalarni yodlash. Uyga vazifa Mavzuni o`qish; Savollarga javob yozish; Jadvallarni to’ldirish; Xarita ustida ishlash va atamalarni yodlash.