PIRLS ENSIKLOPEDIYASI

Yuklangan vaqt

2024-05-20

Yuklab olishlar soni

4

Sahifalar soni

12

Faytl hajmi

88,0 KB


Ilmiybaza.uz PIRLS ENSIKLOPEDIYASI PIRLS 2021 entsiklopediyasi: oʻqish boʻyicha taʼlim siyosati va oʻquv dasturi PIRLS 2021 mamlakatlarida oʻqish va til oʻrgatish profili hamda taqqoslash tizimlarini taqdim etadi. Har bir mamlakat vakillari va taqqoslash ishtirokchisi PIRLS 2021 oʻquv dasturi soʻrovnomasini toʻldirib, mamlakatning taʼlim tizimi va oʻqish oʻquv dasturi, shuningdek, COVID-19 pandemiyasidan kelib chiqadigan taʼlim muammolari va innovatsiyalarini tavsiflovchi bob tayyorladi. O'quv dasturi so'rovnomasi ma'lumotlari va mamlakat bo'limlari birgalikda butun dunyo bo'ylab o'qish ta'limining qisqa, ammo boy portretini taqdim etadi. PIRLS 2021 mamlakatlari bir-biridan fundamental jihatdan, jumladan, ta’lim tizimlarida farqlanadi va PIRLS yutuqlari natijalarini sharhlashda bu farqlarni tan olish muhimdir. PIRLS 2021 entsiklopediyasi ushbu farqlar haqida ma'lumot beradi va PIRLS 2021 talabalar yutuqlari natijalariga yanada sifatli hamroh bo'lib xizmat qiladi. PIRLS 2021 uchun Entsiklopediyada mamlakatlar boʻylab COVID-19 pandemiyasi haqidagi maʼlumotlar ham mavjud. Ushbu muhim kontekstual ma'lumotlar tadqiqotchilar, siyosatchilar va o'qituvchilar tomonidan PIRLS 2021 yutuqlari natijalari bilan birgalikda butun dunyo bo'ylab ta'lim siyosati va o'quv dasturlarini xabardor qilish uchun foydalanishi mumkin. PIRLS 2021 entsiklopediyasini tashkil etish PIRLS 2021 entsiklopediyasi ikki xil turdagi maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi: PIRLS 2021 oʻquv dasturi soʻrovnomasi natijalarini koʻrsatadigan koʻrgazmalar hamda alohida mamlakatlar va taqqoslash ishtirokchilari tomonidan tayyorlangan boblar. O‘quv dasturlari bo‘yicha anketalar ko‘rgazmalari PIRLS ning har bir siklida til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlari va har bir mamlakat va taqqoslash ishtirokchisining ta’lim siyosati haqida ma’lumot to‘plash uchun o‘quv dasturi so‘rovnomasi mavjud. Ushbu anketa maʼlumotlari Ilmiybaza.uz PIRLS ENSIKLOPEDIYASI PIRLS 2021 entsiklopediyasi: oʻqish boʻyicha taʼlim siyosati va oʻquv dasturi PIRLS 2021 mamlakatlarida oʻqish va til oʻrgatish profili hamda taqqoslash tizimlarini taqdim etadi. Har bir mamlakat vakillari va taqqoslash ishtirokchisi PIRLS 2021 oʻquv dasturi soʻrovnomasini toʻldirib, mamlakatning taʼlim tizimi va oʻqish oʻquv dasturi, shuningdek, COVID-19 pandemiyasidan kelib chiqadigan taʼlim muammolari va innovatsiyalarini tavsiflovchi bob tayyorladi. O'quv dasturi so'rovnomasi ma'lumotlari va mamlakat bo'limlari birgalikda butun dunyo bo'ylab o'qish ta'limining qisqa, ammo boy portretini taqdim etadi. PIRLS 2021 mamlakatlari bir-biridan fundamental jihatdan, jumladan, ta’lim tizimlarida farqlanadi va PIRLS yutuqlari natijalarini sharhlashda bu farqlarni tan olish muhimdir. PIRLS 2021 entsiklopediyasi ushbu farqlar haqida ma'lumot beradi va PIRLS 2021 talabalar yutuqlari natijalariga yanada sifatli hamroh bo'lib xizmat qiladi. PIRLS 2021 uchun Entsiklopediyada mamlakatlar boʻylab COVID-19 pandemiyasi haqidagi maʼlumotlar ham mavjud. Ushbu muhim kontekstual ma'lumotlar tadqiqotchilar, siyosatchilar va o'qituvchilar tomonidan PIRLS 2021 yutuqlari natijalari bilan birgalikda butun dunyo bo'ylab ta'lim siyosati va o'quv dasturlarini xabardor qilish uchun foydalanishi mumkin. PIRLS 2021 entsiklopediyasini tashkil etish PIRLS 2021 entsiklopediyasi ikki xil turdagi maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi: PIRLS 2021 oʻquv dasturi soʻrovnomasi natijalarini koʻrsatadigan koʻrgazmalar hamda alohida mamlakatlar va taqqoslash ishtirokchilari tomonidan tayyorlangan boblar. O‘quv dasturlari bo‘yicha anketalar ko‘rgazmalari PIRLS ning har bir siklida til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlari va har bir mamlakat va taqqoslash ishtirokchisining ta’lim siyosati haqida ma’lumot to‘plash uchun o‘quv dasturi so‘rovnomasi mavjud. Ushbu anketa maʼlumotlari Ilmiybaza.uz entsiklopediya boblarini qoʻllab-quvvatlab, ushbu mavzular haqidagi maʼlumotlarni mamlakatlar va taqqoslash tizimlari boʻyicha taqqoslanadigan formatda taqdim etadi. PIRLS 2021 entsiklopediyasi mamlakatlar taʼlim tizimining turli jihatlari boʻyicha oʻquv dasturi soʻrovnomasidan maʼlumotlarni taqdim etuvchi oʻnta eksponatni oʻz ichiga oladi: • 1-ko‘rgazma: Maktabda o‘qish yillari • 2-ko'rsatma: Maktabga kirish va ko'tarilish yoshiga oid milliy siyosat • 3-ko‘rsatma: Rasmiy tillar va o‘qitish tillari • 4-ko‘rsatma: 4-sinf tili/o‘qish o‘quv dasturining holati PIRLS 2021 entsiklopediyasini tashkil etish PIRLS 2021 entsiklopediyasi ikki xil turdagi maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi: PIRLS 2021 oʻquv dasturi soʻrovnomasi natijalarini koʻrsatadigan koʻrgazmalar hamda alohida mamlakatlar va taqqoslash ishtirokchilari tomonidan tayyorlangan boblar. 5-ko‘rsatma: O‘qish uchun mo‘ljallangan til/o‘qish o‘quv dasturida ta’kidlangan o‘qish maqsadlari • 6-ko‘rsatma: Mo‘ljallangan til/o‘qish o‘quv dasturida ta’kidlangan raqamli o‘qish ko‘nikmalari • 7-ko‘rsatma: Tilda raqamli savodxonlik/o‘qish o‘quv dasturiga oid siyosat/bayonotlar • 8-ko‘rsatma: 4-sinf o‘qituvchilariga tayyorgarlikning asosiy yo‘nalishlari va joriy talablar Ilmiybaza.uz entsiklopediya boblarini qoʻllab-quvvatlab, ushbu mavzular haqidagi maʼlumotlarni mamlakatlar va taqqoslash tizimlari boʻyicha taqqoslanadigan formatda taqdim etadi. PIRLS 2021 entsiklopediyasi mamlakatlar taʼlim tizimining turli jihatlari boʻyicha oʻquv dasturi soʻrovnomasidan maʼlumotlarni taqdim etuvchi oʻnta eksponatni oʻz ichiga oladi: • 1-ko‘rgazma: Maktabda o‘qish yillari • 2-ko'rsatma: Maktabga kirish va ko'tarilish yoshiga oid milliy siyosat • 3-ko‘rsatma: Rasmiy tillar va o‘qitish tillari • 4-ko‘rsatma: 4-sinf tili/o‘qish o‘quv dasturining holati PIRLS 2021 entsiklopediyasini tashkil etish PIRLS 2021 entsiklopediyasi ikki xil turdagi maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi: PIRLS 2021 oʻquv dasturi soʻrovnomasi natijalarini koʻrsatadigan koʻrgazmalar hamda alohida mamlakatlar va taqqoslash ishtirokchilari tomonidan tayyorlangan boblar. 5-ko‘rsatma: O‘qish uchun mo‘ljallangan til/o‘qish o‘quv dasturida ta’kidlangan o‘qish maqsadlari • 6-ko‘rsatma: Mo‘ljallangan til/o‘qish o‘quv dasturida ta’kidlangan raqamli o‘qish ko‘nikmalari • 7-ko‘rsatma: Tilda raqamli savodxonlik/o‘qish o‘quv dasturiga oid siyosat/bayonotlar • 8-ko‘rsatma: 4-sinf o‘qituvchilariga tayyorgarlikning asosiy yo‘nalishlari va joriy talablar Ilmiybaza.uz • 9-ko‘rsatma: 4-sinf o‘quvchilari bo‘lgan maktab direktorlariga tayyorgarlikning asosiy yo‘nalishlari va joriy talablar • 10-rasm: COVID-19 pandemiyasi davrida qarorlar qabul qilish uchun masʼul boʻlgan hukumat darajasi PIRLS 2021 o‘quv dasturi so‘rovnomasidagi to‘liq ma’lumotlarni PIRLS 2021 xalqaro ma’lumotlar bazasida yuklab olish mumkin bo‘ladi. Mamlakat bo'limlari PIRLS 2021 entsiklopediyasining har bir bobi PIRLS 2021 mamlakati yoki taqqoslash tizimining vakili (yoki vakillari), jumladan, taʼlim vazirliklari, ilmiy- tadqiqot institutlari va oliy taʼlim muassasalari mutaxassislari tomonidan yozilgan boʻlib, ularning barchasi har bir mamlakatning taʼlim tizimi haqida keng maʼlumotga ega. . Boblar mamlakatlarning ta'lim tizimlarining tuzilishi, PIRLS natijalarining milliy qo'llanilishi va ta'siri, til/o'qish bo'yicha o'quv dasturlari, o'qituvchilarning kasbiy rivojlanishi, o'quvchilarning o'qishdagi yutuqlarini monitoring qilish va maxsus o'qish tashabbuslari haqida chuqurroq ma'lumot beradi. PIRLS 2021 uchun boblar, shuningdek, COVID-19 pandemiyasining mamlakatlar taʼlim tizimlariga taʼsiri haqidagi maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi. PIRLS 2021 mamlakatlarining demografik va iqtisodiy xususiyatlari PIRLS 2021 mamlakatlari geografik va iqtisodiy jihatdan xilma-xil bo‘lib, quyidagi jadvalda ko‘rsatilgandek, PIRLS 2021 mamlakatlarining tanlangan xususiyatlari. Bu maʼlumotlar, birinchi navbatda, Jahon bankining maʼlumotlar banki, iqtisodiy, taʼlim va inson rivojlanishining bir qator koʻrsatkichlarini oʻz ichiga olgan maʼlumotlar bazalari omboridan olingan. PIRLS 2021 mamlakatlari aholisi soni va geografik hududi boʻyicha bir- biridan farq qiladi. Tug'ilganda o'rtacha umr ko'rishda ham ba'zi o'zgarishlar Ilmiybaza.uz • 9-ko‘rsatma: 4-sinf o‘quvchilari bo‘lgan maktab direktorlariga tayyorgarlikning asosiy yo‘nalishlari va joriy talablar • 10-rasm: COVID-19 pandemiyasi davrida qarorlar qabul qilish uchun masʼul boʻlgan hukumat darajasi PIRLS 2021 o‘quv dasturi so‘rovnomasidagi to‘liq ma’lumotlarni PIRLS 2021 xalqaro ma’lumotlar bazasida yuklab olish mumkin bo‘ladi. Mamlakat bo'limlari PIRLS 2021 entsiklopediyasining har bir bobi PIRLS 2021 mamlakati yoki taqqoslash tizimining vakili (yoki vakillari), jumladan, taʼlim vazirliklari, ilmiy- tadqiqot institutlari va oliy taʼlim muassasalari mutaxassislari tomonidan yozilgan boʻlib, ularning barchasi har bir mamlakatning taʼlim tizimi haqida keng maʼlumotga ega. . Boblar mamlakatlarning ta'lim tizimlarining tuzilishi, PIRLS natijalarining milliy qo'llanilishi va ta'siri, til/o'qish bo'yicha o'quv dasturlari, o'qituvchilarning kasbiy rivojlanishi, o'quvchilarning o'qishdagi yutuqlarini monitoring qilish va maxsus o'qish tashabbuslari haqida chuqurroq ma'lumot beradi. PIRLS 2021 uchun boblar, shuningdek, COVID-19 pandemiyasining mamlakatlar taʼlim tizimlariga taʼsiri haqidagi maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi. PIRLS 2021 mamlakatlarining demografik va iqtisodiy xususiyatlari PIRLS 2021 mamlakatlari geografik va iqtisodiy jihatdan xilma-xil bo‘lib, quyidagi jadvalda ko‘rsatilgandek, PIRLS 2021 mamlakatlarining tanlangan xususiyatlari. Bu maʼlumotlar, birinchi navbatda, Jahon bankining maʼlumotlar banki, iqtisodiy, taʼlim va inson rivojlanishining bir qator koʻrsatkichlarini oʻz ichiga olgan maʼlumotlar bazalari omboridan olingan. PIRLS 2021 mamlakatlari aholisi soni va geografik hududi boʻyicha bir- biridan farq qiladi. Tug'ilganda o'rtacha umr ko'rishda ham ba'zi o'zgarishlar Ilmiybaza.uz mavjud, garchi bu bir mamlakatdan tashqari hammada 70 yoki undan yuqori bo'lsa. Aholi jon boshiga yalpi milliy daromad (AQSh dollarida) kabi iqtisodiy ko‘rsatkichlar ham mamlakatlar bo‘yicha katta o‘zgarishlarni ko‘rsatadi, Norvegiyadagi 78 290 AQSh dollaridan 2022 yil iyun holatiga ko‘ra O‘zbekistonda 1 740 AQSh dollarigacha. Ta’limga davlat xarajatlariga kelsak, mamlakatlar ularning yalpi ichki mahsulotining (YaIM) 2% (Bahrayn) dan 8% (Daniya, Norvegiya va Shvetsiya) gacha. Boshlang‘ich ta’limga qabul qilish darajasi nisbatan yuqori, PIRLS 2021 bo‘yicha barcha mamlakatlarda ro‘yxatga olish darajasi 80% dan, ko‘plarida esa 95% dan yuqori. O‘quv dasturi bo‘yicha so‘rovnomadan asosiy fikrlar Maktabga kirish qoidalari Boshlang‘ich maktabga kirganidan so‘ng, PIRLS 2021 ko‘pgina mamlakatlaridagi bolalar maktabda o‘qishni o‘n ikki yildan o‘n uch yilgacha davom ettirishlari mumkin, garchi majburiy maktab ko‘pincha to‘qqiz yoki o‘n yildan keyin tugaydi (1-rasmga qarang). PIRLS 2021 mamlakatlaridagi bolalar boshlang‘ich maktabni ko‘pincha olti yoshda boshlaydilar, biroq muayyan qoidalar mamlakatlarda farq qiladi (masalan, ba’zi qoidalarda bolalar maktabga olti yoshga to‘lgan kalendar yilida kirishadi, boshqalari esa olti yoshga to‘lishini talab qiladi. ma'lum sana). Turli mamlakatlarda o‘quvchilar boshlang‘ich maktabni boshlash yoshida ba’zi farqlar mavjud, ayrim mamlakatlardagi o‘quvchilar boshlang‘ich maktabni to‘rt, besh yoki yetti yoshda boshlaydilar (2-rasmga qarang). Ko‘pgina PIRLS 2021 mamlakatlari ota-onalarning bolalarning boshlang‘ich maktabga qachon kirishi haqida ba’zi ixtiyoriga ruxsat beradi, siyosat esa bolaning rivojlanishiga qarab, odatda, biroz ertaroq yoki kechroq kirishga imkon beradi. Ilmiybaza.uz mavjud, garchi bu bir mamlakatdan tashqari hammada 70 yoki undan yuqori bo'lsa. Aholi jon boshiga yalpi milliy daromad (AQSh dollarida) kabi iqtisodiy ko‘rsatkichlar ham mamlakatlar bo‘yicha katta o‘zgarishlarni ko‘rsatadi, Norvegiyadagi 78 290 AQSh dollaridan 2022 yil iyun holatiga ko‘ra O‘zbekistonda 1 740 AQSh dollarigacha. Ta’limga davlat xarajatlariga kelsak, mamlakatlar ularning yalpi ichki mahsulotining (YaIM) 2% (Bahrayn) dan 8% (Daniya, Norvegiya va Shvetsiya) gacha. Boshlang‘ich ta’limga qabul qilish darajasi nisbatan yuqori, PIRLS 2021 bo‘yicha barcha mamlakatlarda ro‘yxatga olish darajasi 80% dan, ko‘plarida esa 95% dan yuqori. O‘quv dasturi bo‘yicha so‘rovnomadan asosiy fikrlar Maktabga kirish qoidalari Boshlang‘ich maktabga kirganidan so‘ng, PIRLS 2021 ko‘pgina mamlakatlaridagi bolalar maktabda o‘qishni o‘n ikki yildan o‘n uch yilgacha davom ettirishlari mumkin, garchi majburiy maktab ko‘pincha to‘qqiz yoki o‘n yildan keyin tugaydi (1-rasmga qarang). PIRLS 2021 mamlakatlaridagi bolalar boshlang‘ich maktabni ko‘pincha olti yoshda boshlaydilar, biroq muayyan qoidalar mamlakatlarda farq qiladi (masalan, ba’zi qoidalarda bolalar maktabga olti yoshga to‘lgan kalendar yilida kirishadi, boshqalari esa olti yoshga to‘lishini talab qiladi. ma'lum sana). Turli mamlakatlarda o‘quvchilar boshlang‘ich maktabni boshlash yoshida ba’zi farqlar mavjud, ayrim mamlakatlardagi o‘quvchilar boshlang‘ich maktabni to‘rt, besh yoki yetti yoshda boshlaydilar (2-rasmga qarang). Ko‘pgina PIRLS 2021 mamlakatlari ota-onalarning bolalarning boshlang‘ich maktabga qachon kirishi haqida ba’zi ixtiyoriga ruxsat beradi, siyosat esa bolaning rivojlanishiga qarab, odatda, biroz ertaroq yoki kechroq kirishga imkon beradi. Ilmiybaza.uz Ta'lim tili PIRLS 2021 mamlakatlari toʻrtinchi sinf oʻquvchilari uchun oʻqish boʻyicha koʻrsatmalar taklif qilinadigan tillarning xilma-xilligi bilan farqlanadi. Taxminan uchdan bir davlat o'qish bo'yicha ko'rsatmalarni faqat davlatning rasmiy tillarida taklif qiladi. Qolgan 2/3 mamlakatlarda oʻqish boʻyicha qoʻshimcha tillarni turli vositalar, jumladan, ikki tildan foydalanadigan ikki tilli taʼlim, maʼlum jamoalar uchun mahalliy yoki boshqa ozchilik tillarida oʻqitish yoki mahalliy maktablarga taʼlim tilini belgilashga ruxsat berish kabilar orqali kiritiladi. mahalliy tildan foydalanish. Ba'zi mamlakatlarda davlat va xususiy maktablarda ta'lim tili ham farqlanadi (3-rasmga qarang). To‘rtinchi sinf tili/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturi PIRLS 2021 mamlakatlarining aksariyatida to‘rtinchi sinf til/o‘qish bo‘yicha milliy o‘quv dasturi mavjud. O'qish ko'pincha til ta'limiga kiritiladi, garchi kam sonli mamlakatlar o'qish bo'yicha o'quv dasturini alohida o'quv sohasi sifatida ko'rishadi. Ko‘pgina mamlakatlarning til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlari so‘nggi o‘n yil ichida sinflarga joriy qilingan va PIRLS 2021 mamlakatlarining qariyb yarmi hozirda til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlarini qayta ko‘rib chiqmoqda (4-rasmga qarang). PIRLS 2021 mamlakatlari oʻquv rejalarining yarmiga yaqinida oʻqishga ajratiladigan oʻquv vaqtining maʼlum foizi koʻrsatilgan; bular orasida mamlakatlar o'quv rejalarining uchdan ikki qismi ta'lim vaqtining 25 foizi yoki undan ko'prog'ini o'qishni o'rgatishga bag'ishlash kerakligini ko'rsatadi. Ko‘pgina mamlakatlarning to‘rtinchi sinf til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlari o‘qishning to‘rtta keng maqsadiga kamida bir oz e’tibor beradi: o‘qish ko‘nikmalarini va tushunishni yaxshilash, adabiy tajriba, ma’lumot olish va zavqlanish. Yigirma yetti mamlakat ushbu to'rtta maqsadning barchasiga katta e'tibor beradi (5-rasmga qarang). PIRLS 2021 mamlakatlari o‘quv dasturlarining uchdan ikki qismi quyidagi uchta raqamli o‘qish ko‘nikmalaridan kamida bittasiga alohida e’tibor beradi: 1) Ilmiybaza.uz Ta'lim tili PIRLS 2021 mamlakatlari toʻrtinchi sinf oʻquvchilari uchun oʻqish boʻyicha koʻrsatmalar taklif qilinadigan tillarning xilma-xilligi bilan farqlanadi. Taxminan uchdan bir davlat o'qish bo'yicha ko'rsatmalarni faqat davlatning rasmiy tillarida taklif qiladi. Qolgan 2/3 mamlakatlarda oʻqish boʻyicha qoʻshimcha tillarni turli vositalar, jumladan, ikki tildan foydalanadigan ikki tilli taʼlim, maʼlum jamoalar uchun mahalliy yoki boshqa ozchilik tillarida oʻqitish yoki mahalliy maktablarga taʼlim tilini belgilashga ruxsat berish kabilar orqali kiritiladi. mahalliy tildan foydalanish. Ba'zi mamlakatlarda davlat va xususiy maktablarda ta'lim tili ham farqlanadi (3-rasmga qarang). To‘rtinchi sinf tili/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturi PIRLS 2021 mamlakatlarining aksariyatida to‘rtinchi sinf til/o‘qish bo‘yicha milliy o‘quv dasturi mavjud. O'qish ko'pincha til ta'limiga kiritiladi, garchi kam sonli mamlakatlar o'qish bo'yicha o'quv dasturini alohida o'quv sohasi sifatida ko'rishadi. Ko‘pgina mamlakatlarning til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlari so‘nggi o‘n yil ichida sinflarga joriy qilingan va PIRLS 2021 mamlakatlarining qariyb yarmi hozirda til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlarini qayta ko‘rib chiqmoqda (4-rasmga qarang). PIRLS 2021 mamlakatlari oʻquv rejalarining yarmiga yaqinida oʻqishga ajratiladigan oʻquv vaqtining maʼlum foizi koʻrsatilgan; bular orasida mamlakatlar o'quv rejalarining uchdan ikki qismi ta'lim vaqtining 25 foizi yoki undan ko'prog'ini o'qishni o'rgatishga bag'ishlash kerakligini ko'rsatadi. Ko‘pgina mamlakatlarning to‘rtinchi sinf til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlari o‘qishning to‘rtta keng maqsadiga kamida bir oz e’tibor beradi: o‘qish ko‘nikmalarini va tushunishni yaxshilash, adabiy tajriba, ma’lumot olish va zavqlanish. Yigirma yetti mamlakat ushbu to'rtta maqsadning barchasiga katta e'tibor beradi (5-rasmga qarang). PIRLS 2021 mamlakatlari o‘quv dasturlarining uchdan ikki qismi quyidagi uchta raqamli o‘qish ko‘nikmalaridan kamida bittasiga alohida e’tibor beradi: 1) Ilmiybaza.uz raqamli matnlarni o‘qish strategiyalari, 2) mavzuni onlayn tadqiq qilish uchun ma’lumot izlash va 3) tanqidiy baholash. veb-saytlardagi ma'lumotlar (6-rasmga qarang). Bu topilma PIRLS 2016ga oʻxshaydi. Bundan tashqari, PIRLS 2021 okruglarining qariyb yarmi toʻrtinchi sinf til/oʻqish oʻquv dasturlarida raqamli savodxonlik haqida aniq bayonotlarga ega. Ulardan ko'pchiligida quyidagilardan bir yoki bir nechtasi ham mavjud: raqamli savodxonlik bo'yicha talabalarning aniq maqsadlari yoki standartlari; raqamli savodxonlik bo'yicha maxsus o'quv resurslari bo'yicha tavsiyalar yoki mandatlar; o'qish yo'riqnomasida raqamli qurilmalardan foydalanish bo'yicha tavsiyalar yoki mandatlar; va raqamli qurilmalardan foydalanish uchun xavfsizlik yoki maxfiylik talablari (7-rasmga qarang). O'qituvchi va direktorning tayyorgarligi PIRLS 2021 mamlakatlarining aksariyati to‘rtinchi sinfda o‘qituvchi bo‘lish uchun oliy ma’lumotga ega bo‘lishni talab qiladi. Ko'pgina mamlakatlarda umumiy bo'lgan o'qituvchilarni tayyorlashning qo'shimcha yo'nalishlari mavjud, jumladan alohida daraja, magistratura yoki o'qituvchilar kolleji yoki oddiy maktab darajasidan keyingi ixtisoslashtirilgan o'qitish dasturi. PIRLS 2016da bo'lgani kabi, PIRLS 2021 mamlakatlarining aksariyati bo'lajak o'qituvchilardan o'qituvchilarni tayyorlash dasturi davomida nazorat ostidagi amaliyotni o'tashini talab qiladi, garchi bu amaliyotning davomiyligi turli mamlakatlarda farq qilsa-da. PIRLS 2021 mamlakatlarining yarmidan koʻpi malaka imtihonidan oʻtishni, oʻqitishning sinov muddatini yoki toʻrtinchi sinf oʻquvchilarining yangi oʻqituvchilari uchun murabbiylik yoki induksiya dasturini yakunlashni talab qiladi (8-rasmga qarang). Yangi o'qituvchilar uchun mentorlik yoki induktsiya dasturini tugatishni talab qilish, xususan, 2016 yildan beri PIRLS mamlakatlari orasida mashhur bo'ldi. PIRLS 2021 mamlakatlarining aksariyati to‘rtinchi sinf o‘quvchilari bo‘lgan maktab direktorlaridan o‘qituvchilik tajribasiga ega bo‘lishini talab qiladi. Mamlakatlarning yarmidan ko'pi ixtisoslashtirilgan maktab rahbariyatini tayyorlash dasturidan o'tishni talab qiladi (9-rasmga qarang). Ilmiybaza.uz raqamli matnlarni o‘qish strategiyalari, 2) mavzuni onlayn tadqiq qilish uchun ma’lumot izlash va 3) tanqidiy baholash. veb-saytlardagi ma'lumotlar (6-rasmga qarang). Bu topilma PIRLS 2016ga oʻxshaydi. Bundan tashqari, PIRLS 2021 okruglarining qariyb yarmi toʻrtinchi sinf til/oʻqish oʻquv dasturlarida raqamli savodxonlik haqida aniq bayonotlarga ega. Ulardan ko'pchiligida quyidagilardan bir yoki bir nechtasi ham mavjud: raqamli savodxonlik bo'yicha talabalarning aniq maqsadlari yoki standartlari; raqamli savodxonlik bo'yicha maxsus o'quv resurslari bo'yicha tavsiyalar yoki mandatlar; o'qish yo'riqnomasida raqamli qurilmalardan foydalanish bo'yicha tavsiyalar yoki mandatlar; va raqamli qurilmalardan foydalanish uchun xavfsizlik yoki maxfiylik talablari (7-rasmga qarang). O'qituvchi va direktorning tayyorgarligi PIRLS 2021 mamlakatlarining aksariyati to‘rtinchi sinfda o‘qituvchi bo‘lish uchun oliy ma’lumotga ega bo‘lishni talab qiladi. Ko'pgina mamlakatlarda umumiy bo'lgan o'qituvchilarni tayyorlashning qo'shimcha yo'nalishlari mavjud, jumladan alohida daraja, magistratura yoki o'qituvchilar kolleji yoki oddiy maktab darajasidan keyingi ixtisoslashtirilgan o'qitish dasturi. PIRLS 2016da bo'lgani kabi, PIRLS 2021 mamlakatlarining aksariyati bo'lajak o'qituvchilardan o'qituvchilarni tayyorlash dasturi davomida nazorat ostidagi amaliyotni o'tashini talab qiladi, garchi bu amaliyotning davomiyligi turli mamlakatlarda farq qilsa-da. PIRLS 2021 mamlakatlarining yarmidan koʻpi malaka imtihonidan oʻtishni, oʻqitishning sinov muddatini yoki toʻrtinchi sinf oʻquvchilarining yangi oʻqituvchilari uchun murabbiylik yoki induksiya dasturini yakunlashni talab qiladi (8-rasmga qarang). Yangi o'qituvchilar uchun mentorlik yoki induktsiya dasturini tugatishni talab qilish, xususan, 2016 yildan beri PIRLS mamlakatlari orasida mashhur bo'ldi. PIRLS 2021 mamlakatlarining aksariyati to‘rtinchi sinf o‘quvchilari bo‘lgan maktab direktorlaridan o‘qituvchilik tajribasiga ega bo‘lishini talab qiladi. Mamlakatlarning yarmidan ko'pi ixtisoslashtirilgan maktab rahbariyatini tayyorlash dasturidan o'tishni talab qiladi (9-rasmga qarang). Ilmiybaza.uz Covid-19 pandemiyasi PIRLS 2021 mamlakatlari boʻylab turli idoralar COVID-19 pandemiyasi davrida maktablar faoliyati bilan bogʻliq har xil turdagi qarorlar uchun javobgar boʻlgan. PIRLS 2021 mamlakatlarining uchdan ikki qismidan ko‘prog‘ida maktablarni yopish yoki qayta ochish to‘g‘risidagi qarorlar milliy darajada, ayniqsa pandemiyaning dastlabki davrida qabul qilingan. Boshqa mamlakatlarda bu qarorlar shtat/viloyat yoki mahalliy darajada qabul qilingan. Maktablar yopilganida masofaviy ta'lim formatini aniqlash uchun mas'ul bo'lgan organlarda mamlakatlar o'rtasida ko'proq farq bor edi. PIRLS 2021 mamlakatlarining qariyb uchdan bir qismida masofaviy ta’lim formati bo‘yicha qarorlar alohida maktablar tomonidan qabul qilingan bo‘lsa, boshqa uchdan bir davlatda esa bu qarorlar milliy darajada qabul qilingan. Masofaviy o'qitish formati bo'yicha qarorlar qolgan mamlakatlar uchun shtat/viloyat yoki mahalliy darajada qabul qilingan. Ko'pgina mamlakatlarda maktablarni ochish va yopish to'g'risidagi qarorlarni qabul qilishda milliy va mahalliy ma'lumotlar bilan, ayniqsa pandemiya avj olgani uchun qaror qabul qilish mas'uliyati sezilarli darajada o'zaro bog'liq edi (10-rasmga qarang). Mamlakat bo'limlaridan diqqatga sazovor joylar PIRLS 2021 mamlakatlarida oʻqish boʻyicha oʻquv dasturlari PIRLS 2021 mamlakatlari boʻylab bolalarning oʻqish koʻnikmalarini oshirish ustuvor vazifa hisoblanadi, koʻplab mamlakatlarda savodxonlikni rivojlantirishga qaratilgan milliy strategiyalar mavjud (masalan, Belgiyaning Flamand mintaqasida oʻqishni tushunish boʻyicha Til kengashi, Xorvatiyaning kitob oʻqishni jonlantirish milliy strategiyasi). Mamlakatlarning til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlari turli maqsadlarda o‘qishga urg‘u beradi, shu jumladan PIRLSning ikkita asosiy maqsadi: adabiy va axborot o‘qish. Bundan tashqari, PIRLS-da o'lchanadigan to'rtta tushunish jarayoni (aniq bayon etilgan ma'lumotlarga e'tibor qaratish va olish, to'g'ridan-to'g'ri xulosalar qilish, g'oyalar va ma'lumotlarni Ilmiybaza.uz Covid-19 pandemiyasi PIRLS 2021 mamlakatlari boʻylab turli idoralar COVID-19 pandemiyasi davrida maktablar faoliyati bilan bogʻliq har xil turdagi qarorlar uchun javobgar boʻlgan. PIRLS 2021 mamlakatlarining uchdan ikki qismidan ko‘prog‘ida maktablarni yopish yoki qayta ochish to‘g‘risidagi qarorlar milliy darajada, ayniqsa pandemiyaning dastlabki davrida qabul qilingan. Boshqa mamlakatlarda bu qarorlar shtat/viloyat yoki mahalliy darajada qabul qilingan. Maktablar yopilganida masofaviy ta'lim formatini aniqlash uchun mas'ul bo'lgan organlarda mamlakatlar o'rtasida ko'proq farq bor edi. PIRLS 2021 mamlakatlarining qariyb uchdan bir qismida masofaviy ta’lim formati bo‘yicha qarorlar alohida maktablar tomonidan qabul qilingan bo‘lsa, boshqa uchdan bir davlatda esa bu qarorlar milliy darajada qabul qilingan. Masofaviy o'qitish formati bo'yicha qarorlar qolgan mamlakatlar uchun shtat/viloyat yoki mahalliy darajada qabul qilingan. Ko'pgina mamlakatlarda maktablarni ochish va yopish to'g'risidagi qarorlarni qabul qilishda milliy va mahalliy ma'lumotlar bilan, ayniqsa pandemiya avj olgani uchun qaror qabul qilish mas'uliyati sezilarli darajada o'zaro bog'liq edi (10-rasmga qarang). Mamlakat bo'limlaridan diqqatga sazovor joylar PIRLS 2021 mamlakatlarida oʻqish boʻyicha oʻquv dasturlari PIRLS 2021 mamlakatlari boʻylab bolalarning oʻqish koʻnikmalarini oshirish ustuvor vazifa hisoblanadi, koʻplab mamlakatlarda savodxonlikni rivojlantirishga qaratilgan milliy strategiyalar mavjud (masalan, Belgiyaning Flamand mintaqasida oʻqishni tushunish boʻyicha Til kengashi, Xorvatiyaning kitob oʻqishni jonlantirish milliy strategiyasi). Mamlakatlarning til/o‘qish bo‘yicha o‘quv dasturlari turli maqsadlarda o‘qishga urg‘u beradi, shu jumladan PIRLSning ikkita asosiy maqsadi: adabiy va axborot o‘qish. Bundan tashqari, PIRLS-da o'lchanadigan to'rtta tushunish jarayoni (aniq bayon etilgan ma'lumotlarga e'tibor qaratish va olish, to'g'ridan-to'g'ri xulosalar qilish, g'oyalar va ma'lumotlarni Ilmiybaza.uz sharhlash va birlashtirish, mazmun va matn elementlarini baholash va tanqid qilish) til/o'qish bo'yicha o'quv dasturlarida yaxshi ifodalangan. PIRLS 2021 mamlakatlari. PIRLS 2021 mamlakatlaridagi koʻpgina oʻqish oʻquv dasturlari oʻquvchilar maʼlum bir baho (yoki baholar toʻplami) oxirigacha nima qila olishlari kerakligi nuqtai nazaridan aniqlangan. Masalan, Ozarbayjon Respublikasining Milliy o‘quv dasturida 4-sinfning oxiriga qadar o‘quvchilar “matnning asosiy g‘oyasini aniqlash va qahramonlarni tahlil qilish” hamda “matnni ijodiy shaklda qayta hikoya qilish” qobiliyatiga ega bo‘lishlari kerakligi ko‘rsatilgan. boshqa qobiliyatlar qatorida. Frantsiyaning o'quv dasturlarida talabalar namoyish etishlari kerak bo'lgan ko'nikmalar "adabiy janrlarning xususiyatlari va o'ziga xos xususiyatlarini shakllantirish" va "reaktsiya, nuqtai nazar yoki mulohazalarni ifodalash uchun dunyo tajribasi va bilimlaridan foydalanish" kabi kengroq kategoriyalar ostida tashkil etilgan. matn yoki kitob bo‘yicha”, ikkalasi ham “badiiy matnni tushunib, uni o‘ziga xos qilib qo‘ying” ostida guruhlangan. Latviya tili va oʻqish boʻyicha oʻquv dasturlari talabalar ishtirok etishi kerak boʻlgan savollar, jumladan “Siz oʻz fikringizni qanday bildirasiz va uni asoslaysiz?” degan savollar atrofida tuzilgan. va “Adabiy va boshqa san’at asarlarida qo‘llaniladigan ifoda vositalari va usullari qanday farq qiladi?” Ba'zi PIRLS 2021 mamlakatlari til/o'qish o'quv dasturlarida raqamli o'qish ko'nikmalarini aniq muhokama qiladi. Ko'pincha o'quv dasturlarida talabalar matnlarni ham bosma, ham raqamli o'qish imkoniyatiga ega bo'lishlari kerakligi ko'rsatilgan; ammo, qo'shimcha raqamli savodxonlik spetsifikatsiyalari bilan ba'zi mamlakatlar bor. Masalan, Daniyada 4-sinfning oxirigacha o'quvchilar "yoshga mos veb-saytlarda tegishli ma'lumotlarni topishlari va ularning dolzarbligi va ishonchliligini baholashlari" kerak. ma `lumot." Maxsus o'qish tashabbuslari Ilmiybaza.uz sharhlash va birlashtirish, mazmun va matn elementlarini baholash va tanqid qilish) til/o'qish bo'yicha o'quv dasturlarida yaxshi ifodalangan. PIRLS 2021 mamlakatlari. PIRLS 2021 mamlakatlaridagi koʻpgina oʻqish oʻquv dasturlari oʻquvchilar maʼlum bir baho (yoki baholar toʻplami) oxirigacha nima qila olishlari kerakligi nuqtai nazaridan aniqlangan. Masalan, Ozarbayjon Respublikasining Milliy o‘quv dasturida 4-sinfning oxiriga qadar o‘quvchilar “matnning asosiy g‘oyasini aniqlash va qahramonlarni tahlil qilish” hamda “matnni ijodiy shaklda qayta hikoya qilish” qobiliyatiga ega bo‘lishlari kerakligi ko‘rsatilgan. boshqa qobiliyatlar qatorida. Frantsiyaning o'quv dasturlarida talabalar namoyish etishlari kerak bo'lgan ko'nikmalar "adabiy janrlarning xususiyatlari va o'ziga xos xususiyatlarini shakllantirish" va "reaktsiya, nuqtai nazar yoki mulohazalarni ifodalash uchun dunyo tajribasi va bilimlaridan foydalanish" kabi kengroq kategoriyalar ostida tashkil etilgan. matn yoki kitob bo‘yicha”, ikkalasi ham “badiiy matnni tushunib, uni o‘ziga xos qilib qo‘ying” ostida guruhlangan. Latviya tili va oʻqish boʻyicha oʻquv dasturlari talabalar ishtirok etishi kerak boʻlgan savollar, jumladan “Siz oʻz fikringizni qanday bildirasiz va uni asoslaysiz?” degan savollar atrofida tuzilgan. va “Adabiy va boshqa san’at asarlarida qo‘llaniladigan ifoda vositalari va usullari qanday farq qiladi?” Ba'zi PIRLS 2021 mamlakatlari til/o'qish o'quv dasturlarida raqamli o'qish ko'nikmalarini aniq muhokama qiladi. Ko'pincha o'quv dasturlarida talabalar matnlarni ham bosma, ham raqamli o'qish imkoniyatiga ega bo'lishlari kerakligi ko'rsatilgan; ammo, qo'shimcha raqamli savodxonlik spetsifikatsiyalari bilan ba'zi mamlakatlar bor. Masalan, Daniyada 4-sinfning oxirigacha o'quvchilar "yoshga mos veb-saytlarda tegishli ma'lumotlarni topishlari va ularning dolzarbligi va ishonchliligini baholashlari" kerak. ma `lumot." Maxsus o'qish tashabbuslari Ilmiybaza.uz Savodxonlikni rivojlantirish mamlakatlar boʻylab ustuvor vazifa boʻlganligi sababli, PIRLS 2021 mamlakatlari Ensiklopediyasining koʻpgina boblarida boshlangʻich sinf oʻquvchilari oʻrtasida kitobxonlikni targʻib qilish boʻyicha maxsus tashabbuslar tasvirlangan. Ushbu dasturlar ko'pincha o'quvchilarning o'qishga sarflaydigan vaqtini ko'paytirishga, shuningdek, o'quvchilarning o'qishga bo'lgan munosabatini yaxshilashga qaratilgan. Misol uchun, Irlandiyada bolalar o'qishdan zavqlanish tuyg'usini yaratish uchun Drop Everything va Read (DEAR) kabi dasturlarda qatnashadilar. Finlyandiyada Finlyandiya o‘qish markazi o‘quvchilarning kitoblar bilan faolligini oshirish uchun maktablarga mualliflarning tashrifini tashkil qiladi. Ba'zi mamlakatlar oilalarga qaratilgan o'qish tashabbuslari haqida xabar beradi va bolalarning savodxonlik ko'nikmalarini rivojlantirishda ota-onalarning ishtirokini ta'kidlaydi. Xitoy Taypeyida bir nechta dasturlar ota-onalarning yosh bolalarga kitob o‘qish vaqtini ko‘paytirishga qaratilgan, jumladan, Bookstart (kutubxonalar homiyligida) va Reach Out and Read Tayvan, bunda pediatrlar ota- onalarga bolalarga ovoz chiqarib o‘qishning afzalliklarini o‘rgatadi. Buning yana bir misoli Yangi Zelandiyada bo'lib, u erda "Birga o'qish" deb nomlangan dastur o'quvchilarning o'qish yutuqlarini yaxshilash uchun ota-onalar va maktablar o'rtasidagi muvofiqlashtirishni rivojlantirishga intiladi. Polshada ota-onalar ham “Butun Polsha bolalarga kitob o‘qiydi” tashabbusi orqali farzandlariga kitob o‘qishga da’vat etiladi. Ba'zi mamlakatlar kitobxonlikni targ'ib qilish uchun milliy festivallar yoki bayramlarni ham o'tkazadi. Masalan, 2021 yil Xorvatiyada kitobxonlik yili bo‘lib, milliy kitob oyligi va xalqaro kitob ko‘rgazmasini o‘z ichiga olgan. Xuddi shunday, Qozog‘istonda 2021-yilda “Bolalar va o‘smirlar kitobxonligini qo‘llab- quvvatlash yili” deb e’lon qilingan bo‘lib, unda milliy o‘qishlar orqali qozog‘istonlik mualliflarning e’tiborga molik asarlari yoritilgan. PIRLS 2021 mamlakatlaridagi yana bir muhim mavzu talabalarni kitoblar bilan ta'minlash Ilmiybaza.uz Savodxonlikni rivojlantirish mamlakatlar boʻylab ustuvor vazifa boʻlganligi sababli, PIRLS 2021 mamlakatlari Ensiklopediyasining koʻpgina boblarida boshlangʻich sinf oʻquvchilari oʻrtasida kitobxonlikni targʻib qilish boʻyicha maxsus tashabbuslar tasvirlangan. Ushbu dasturlar ko'pincha o'quvchilarning o'qishga sarflaydigan vaqtini ko'paytirishga, shuningdek, o'quvchilarning o'qishga bo'lgan munosabatini yaxshilashga qaratilgan. Misol uchun, Irlandiyada bolalar o'qishdan zavqlanish tuyg'usini yaratish uchun Drop Everything va Read (DEAR) kabi dasturlarda qatnashadilar. Finlyandiyada Finlyandiya o‘qish markazi o‘quvchilarning kitoblar bilan faolligini oshirish uchun maktablarga mualliflarning tashrifini tashkil qiladi. Ba'zi mamlakatlar oilalarga qaratilgan o'qish tashabbuslari haqida xabar beradi va bolalarning savodxonlik ko'nikmalarini rivojlantirishda ota-onalarning ishtirokini ta'kidlaydi. Xitoy Taypeyida bir nechta dasturlar ota-onalarning yosh bolalarga kitob o‘qish vaqtini ko‘paytirishga qaratilgan, jumladan, Bookstart (kutubxonalar homiyligida) va Reach Out and Read Tayvan, bunda pediatrlar ota- onalarga bolalarga ovoz chiqarib o‘qishning afzalliklarini o‘rgatadi. Buning yana bir misoli Yangi Zelandiyada bo'lib, u erda "Birga o'qish" deb nomlangan dastur o'quvchilarning o'qish yutuqlarini yaxshilash uchun ota-onalar va maktablar o'rtasidagi muvofiqlashtirishni rivojlantirishga intiladi. Polshada ota-onalar ham “Butun Polsha bolalarga kitob o‘qiydi” tashabbusi orqali farzandlariga kitob o‘qishga da’vat etiladi. Ba'zi mamlakatlar kitobxonlikni targ'ib qilish uchun milliy festivallar yoki bayramlarni ham o'tkazadi. Masalan, 2021 yil Xorvatiyada kitobxonlik yili bo‘lib, milliy kitob oyligi va xalqaro kitob ko‘rgazmasini o‘z ichiga olgan. Xuddi shunday, Qozog‘istonda 2021-yilda “Bolalar va o‘smirlar kitobxonligini qo‘llab- quvvatlash yili” deb e’lon qilingan bo‘lib, unda milliy o‘qishlar orqali qozog‘istonlik mualliflarning e’tiborga molik asarlari yoritilgan. PIRLS 2021 mamlakatlaridagi yana bir muhim mavzu talabalarni kitoblar bilan ta'minlash Ilmiybaza.uz bo'yicha milliy tashabbuslardir. 2020-yilda O‘zbekiston “Ma’rifat karvoni” doirasida bolalarga uch milliondan ortiq kitob yetkazib berdi. Gonkong SAR har yili yuz minglab ishtirokchilarni jalb qiladigan va turli ko'rgazmalar, seminarlar va tadbirlarni o'z ichiga olgan kitob yarmarkasiga ega. O'qituvchilarning malakasini oshirish O'qituvchilar bolalarning o'qish ko'nikmalarini oshirishda ajralmas ishtirokchilardir va ko'plab PIRLS 2021 mamlakatlaridagi o'qituvchilar o'qituvchilarning malakasini oshirish uchun turli imkoniyatlarga ega. O'qituvchilarning malakasini oshirish turli mamlakatlardagi turli provayderlar, jumladan, davlat idoralari va xususiy tashkilotlar orqali taklif etiladi. Doimiy kasbiy rivojlanish talab qilinadimi yoki yo'qmi va agar kerak bo'lsa, necha soatlik mamlakatlarda farq qiladi. Misol uchun, Avstraliyada o'qituvchilarning malakasini oshirish bo'yicha milliy mandatlar yo'q, ammo yurisdiktsiyalar o'z yo'riqnomalarini belgilashlari mumkin. Isroil boshlang'ich maktab o'qituvchilaridan har bir o'quv yili davomida kamida 60 soat malaka oshirishni talab qiladi. Chexiya Respublikasida o'qituvchilar har o'quv yilida malaka oshirish uchun 12 ish kunigacha foydalanish imkoniyatiga ega. Ba'zi mamlakatlarda malaka oshirishda ishtirok etish o'qituvchilarning martaba ko'tarilishiga olib keladi. Misol uchun, Gruziyada o'qituvchilar katta o'qituvchi maqomiga ko'tarilish uchun ma'lum miqdordagi kasbiy rivojlanish kreditlarini olishlari mumkin. Makao SARdagi xususiy maktablarda oltita o'qituvchi darajasiga o'tish uchun professional rivojlanish soatlari ham talab qilinadi. Covid-19 pandemiyasi COVID-19 pandemiyasi butun dunyo bo'ylab maktab ta'limiga katta to'siq bo'ldi. Barcha PIRLS 2021 mamlakatlari 2020 yilning birinchi yarmida ma’lum darajada maktablarning yopilishini boshdan kechirdi. Ushbu boshlang‘ich davrga Ilmiybaza.uz bo'yicha milliy tashabbuslardir. 2020-yilda O‘zbekiston “Ma’rifat karvoni” doirasida bolalarga uch milliondan ortiq kitob yetkazib berdi. Gonkong SAR har yili yuz minglab ishtirokchilarni jalb qiladigan va turli ko'rgazmalar, seminarlar va tadbirlarni o'z ichiga olgan kitob yarmarkasiga ega. O'qituvchilarning malakasini oshirish O'qituvchilar bolalarning o'qish ko'nikmalarini oshirishda ajralmas ishtirokchilardir va ko'plab PIRLS 2021 mamlakatlaridagi o'qituvchilar o'qituvchilarning malakasini oshirish uchun turli imkoniyatlarga ega. O'qituvchilarning malakasini oshirish turli mamlakatlardagi turli provayderlar, jumladan, davlat idoralari va xususiy tashkilotlar orqali taklif etiladi. Doimiy kasbiy rivojlanish talab qilinadimi yoki yo'qmi va agar kerak bo'lsa, necha soatlik mamlakatlarda farq qiladi. Misol uchun, Avstraliyada o'qituvchilarning malakasini oshirish bo'yicha milliy mandatlar yo'q, ammo yurisdiktsiyalar o'z yo'riqnomalarini belgilashlari mumkin. Isroil boshlang'ich maktab o'qituvchilaridan har bir o'quv yili davomida kamida 60 soat malaka oshirishni talab qiladi. Chexiya Respublikasida o'qituvchilar har o'quv yilida malaka oshirish uchun 12 ish kunigacha foydalanish imkoniyatiga ega. Ba'zi mamlakatlarda malaka oshirishda ishtirok etish o'qituvchilarning martaba ko'tarilishiga olib keladi. Misol uchun, Gruziyada o'qituvchilar katta o'qituvchi maqomiga ko'tarilish uchun ma'lum miqdordagi kasbiy rivojlanish kreditlarini olishlari mumkin. Makao SARdagi xususiy maktablarda oltita o'qituvchi darajasiga o'tish uchun professional rivojlanish soatlari ham talab qilinadi. Covid-19 pandemiyasi COVID-19 pandemiyasi butun dunyo bo'ylab maktab ta'limiga katta to'siq bo'ldi. Barcha PIRLS 2021 mamlakatlari 2020 yilning birinchi yarmida ma’lum darajada maktablarning yopilishini boshdan kechirdi. Ushbu boshlang‘ich davrga Ilmiybaza.uz qo‘shimcha ravishda, pandemiya bilan bog‘liq vaziyat rivojlangani sababli, keyingi yil davomida ko‘plab mamlakatlarda qo‘shimcha yopilishlar kuzatildi. Misol uchun, 2020 yil sentyabr oyida to'liq qayta ochilgandan so'ng, Angliya maktablari 2021 yilning birinchi oylarida mart oyida qayta ochilishidan oldin yana yopildi. Ba'zi mamlakatlarda dastlabki yopilishlardan keyin mintaqaviy darajada qo'shimcha maktablar yopildi Italiyada baʼzi hududlardagi boshlangʻich maktablar butun 2020-2021 oʻquv yili uchun ochiq, boshqalari esa rejalashtirilgan kunlarning yarmidan kamrogʻi uchun ochiq edi. Maktablar yopilgan davrlarda mamlakatlar o'quvchilarning ta'limidagi buzilishlarni minimallashtirish uchun masofaviy o'qitishning turli shakllaridan foydalanganlar. Ko'pgina mamlakatlar o'quvchilar o'z o'qituvchilari bilan sinxron muloqot qilishlari mumkin bo'lgan videokonferentsaloqa dasturi yoki boshqa onlayn darslar va portallar orqali onlayn o'qitishning qandaydir shaklini tanladilar. Ushbu onlayn strategiyalarning samaradorligi turlicha bo'lgan va ko'plab mamlakatlar ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli past bo'lgan talabalar o'qitishni davom ettirish uchun kurashganliklarini xabar qilishdi. Onlayn ta'lim PIRLS 2021 mamlakatlarida masofaviy o'qitishning yagona formati emas edi. Misol uchun, Marokashda darslar televidenie orqali talabalarga translyatsiya qilingan. Televizor Janubiy Afrikadagi talabalarga saboq berish uchun, shuningdek, mintaqaviy radiodan ham foydalanilgan. COVID-19 pandemiyasining oʻquvchilarning uzoq muddatli akademik rivojlanishiga taʼsiri haligacha koʻrilishi kerak boʻlsa-da, PIRLS 2021ning baʼzi mamlakatlari pandemiyaning talabalar taʼlimiga va boshqa taʼlim koʻrsatkichlariga taʼsirini baholashda dastlabki qadamlarni qoʻygan. Bolgariyada oʻtkazilgan dastlabki tahlillar pandemiya davrida masofaviy taʼlimdan soʻng talabalarning raqamli koʻnikmalari yaxshilangani, biroq ijtimoiy koʻnikmalar pasayib ketgani va oʻquvchilarning yuqori darajada chalgʻiganligi va motivatsiyasi pastligi Ilmiybaza.uz qo‘shimcha ravishda, pandemiya bilan bog‘liq vaziyat rivojlangani sababli, keyingi yil davomida ko‘plab mamlakatlarda qo‘shimcha yopilishlar kuzatildi. Misol uchun, 2020 yil sentyabr oyida to'liq qayta ochilgandan so'ng, Angliya maktablari 2021 yilning birinchi oylarida mart oyida qayta ochilishidan oldin yana yopildi. Ba'zi mamlakatlarda dastlabki yopilishlardan keyin mintaqaviy darajada qo'shimcha maktablar yopildi Italiyada baʼzi hududlardagi boshlangʻich maktablar butun 2020-2021 oʻquv yili uchun ochiq, boshqalari esa rejalashtirilgan kunlarning yarmidan kamrogʻi uchun ochiq edi. Maktablar yopilgan davrlarda mamlakatlar o'quvchilarning ta'limidagi buzilishlarni minimallashtirish uchun masofaviy o'qitishning turli shakllaridan foydalanganlar. Ko'pgina mamlakatlar o'quvchilar o'z o'qituvchilari bilan sinxron muloqot qilishlari mumkin bo'lgan videokonferentsaloqa dasturi yoki boshqa onlayn darslar va portallar orqali onlayn o'qitishning qandaydir shaklini tanladilar. Ushbu onlayn strategiyalarning samaradorligi turlicha bo'lgan va ko'plab mamlakatlar ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli past bo'lgan talabalar o'qitishni davom ettirish uchun kurashganliklarini xabar qilishdi. Onlayn ta'lim PIRLS 2021 mamlakatlarida masofaviy o'qitishning yagona formati emas edi. Misol uchun, Marokashda darslar televidenie orqali talabalarga translyatsiya qilingan. Televizor Janubiy Afrikadagi talabalarga saboq berish uchun, shuningdek, mintaqaviy radiodan ham foydalanilgan. COVID-19 pandemiyasining oʻquvchilarning uzoq muddatli akademik rivojlanishiga taʼsiri haligacha koʻrilishi kerak boʻlsa-da, PIRLS 2021ning baʼzi mamlakatlari pandemiyaning talabalar taʼlimiga va boshqa taʼlim koʻrsatkichlariga taʼsirini baholashda dastlabki qadamlarni qoʻygan. Bolgariyada oʻtkazilgan dastlabki tahlillar pandemiya davrida masofaviy taʼlimdan soʻng talabalarning raqamli koʻnikmalari yaxshilangani, biroq ijtimoiy koʻnikmalar pasayib ketgani va oʻquvchilarning yuqori darajada chalgʻiganligi va motivatsiyasi pastligi Ilmiybaza.uz aniqlangan. Portugaliyadagi dastlabki ishlar shuni ko'rsatdiki, talabalar 2021 yilda 2019 yildagi pandemiyadan oldingi akademik ko'rsatkichlarni pastroq ko'rsatishadi. COVID-19 pandemiyasi davrida PIRLS 2021 mamlakatlaridagi taʼlim siyosatidagi oʻzgarishlar asosan barcha talabalar uchun ushbu resurslardan foydalanish imkoniyatini yaxshilash maqsadida onlayn yoki raqamli taʼlimning qandaydir shakllarini doimiy qoʻllashga qaratilgan edi. Misol uchun, Qo'shma Shtatlarda pandemiyaga javoban maktablarning yopilishi mamlakatning turli mintaqalaridagi oilalar o'rtasidagi "raqamli tafovut" ga qo'shimcha e'tibor qaratdi. Xuddi shunday bo'linish Irlandiyada ham kuzatildi, bu talabalar uchun raqamli qurilmalar sotib olish yoki masofaviy o'qitish platformalarini qo'llab-quvvatlash uchun Axborot va kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) grantini to'ldirishga olib keldi. Ilmiybaza.uz aniqlangan. Portugaliyadagi dastlabki ishlar shuni ko'rsatdiki, talabalar 2021 yilda 2019 yildagi pandemiyadan oldingi akademik ko'rsatkichlarni pastroq ko'rsatishadi. COVID-19 pandemiyasi davrida PIRLS 2021 mamlakatlaridagi taʼlim siyosatidagi oʻzgarishlar asosan barcha talabalar uchun ushbu resurslardan foydalanish imkoniyatini yaxshilash maqsadida onlayn yoki raqamli taʼlimning qandaydir shakllarini doimiy qoʻllashga qaratilgan edi. Misol uchun, Qo'shma Shtatlarda pandemiyaga javoban maktablarning yopilishi mamlakatning turli mintaqalaridagi oilalar o'rtasidagi "raqamli tafovut" ga qo'shimcha e'tibor qaratdi. Xuddi shunday bo'linish Irlandiyada ham kuzatildi, bu talabalar uchun raqamli qurilmalar sotib olish yoki masofaviy o'qitish platformalarini qo'llab-quvvatlash uchun Axborot va kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) grantini to'ldirishga olib keldi.