Polimer va polistrolbeton haqida umumiy ma’lumot

Yuklangan vaqt

2024-09-23

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

5

Faytl hajmi

20,9 KB


Polimer va polistrolbeton haqida umumiy ma’lumot Reja 4.1 Polimerlar haqida umumiy ma’lumotlar. 4.2.Polistrolbeton haqida umumiy ma’lumotlar. 4.1 Polimerlar haqida umumiy ma’lumotlar. Polimer materiallar yoki plastmassalar - bu asosiy tarkibiy qism sifatida polimerni o'z ichiga olgan materiallar-qayta ishlashning ma'lum bir bosqichida plastisitga ega bo'lgan yuqori molekulyar og'irlikdagi organik birikma. Polimerlar uchun xom ashyo asosan ko'mirni kokslash va gazlashtirish mahsulotlari, shuningdek tabiiy gazlardir. Polimerlarni olishning asosiy usullari: - Polimerizatsiya-monomer molekulalarini ikkilamchi bog'lanishlarni makromolekulalarga qo'shimcha mahsulotlarni ajratmasdan ochish orqali birlashtirish jarayoni. Polimerizatsiya polietilen, polipropilen, poliizobutilen, polistirol, polivinilxlorid, polivinil asetat, poliakrilatlar, poliuretanlar, indenkumaron polimerlarini oladi. Polimerizatsiya jarayonini boshlash isitish, yorug'lik nurlari, ionlashtiruvchi nurlanish va katalizatorlarning qo'shimchalari ta'sirida monomerni faollashtirish orqali amalga oshiriladi. - Polikondensatsiya-boshlang'ich moddalar molekulalarining funktsional guruhlari o'rtasidagi o'zaro ta'sir natijasida polimerlarning makromolekulalarini hosil qilish jarayoni. Ushbu o'zaro ta'sir yon past molekulyar og'irlikdagi Polimer va polistrolbeton haqida umumiy ma’lumot Reja 4.1 Polimerlar haqida umumiy ma’lumotlar. 4.2.Polistrolbeton haqida umumiy ma’lumotlar. 4.1 Polimerlar haqida umumiy ma’lumotlar. Polimer materiallar yoki plastmassalar - bu asosiy tarkibiy qism sifatida polimerni o'z ichiga olgan materiallar-qayta ishlashning ma'lum bir bosqichida plastisitga ega bo'lgan yuqori molekulyar og'irlikdagi organik birikma. Polimerlar uchun xom ashyo asosan ko'mirni kokslash va gazlashtirish mahsulotlari, shuningdek tabiiy gazlardir. Polimerlarni olishning asosiy usullari: - Polimerizatsiya-monomer molekulalarini ikkilamchi bog'lanishlarni makromolekulalarga qo'shimcha mahsulotlarni ajratmasdan ochish orqali birlashtirish jarayoni. Polimerizatsiya polietilen, polipropilen, poliizobutilen, polistirol, polivinilxlorid, polivinil asetat, poliakrilatlar, poliuretanlar, indenkumaron polimerlarini oladi. Polimerizatsiya jarayonini boshlash isitish, yorug'lik nurlari, ionlashtiruvchi nurlanish va katalizatorlarning qo'shimchalari ta'sirida monomerni faollashtirish orqali amalga oshiriladi. - Polikondensatsiya-boshlang'ich moddalar molekulalarining funktsional guruhlari o'rtasidagi o'zaro ta'sir natijasida polimerlarning makromolekulalarini hosil qilish jarayoni. Ushbu o'zaro ta'sir yon past molekulyar og'irlikdagi mahsulotlarning shakllanishi bilan birga keladi. Polikondensatsiya fenoloaldegid, poliester, furan, epoksi va organosilikon polimerlarini hosil qiladi. Plastmassalarni asosiy komponent - matritsa (bog'lovchi) va tolalar yoki qattiq zarralar ko'rinishidagi mustahkamlovchi komponentdan iborat kompozitsion materiallarga kiritish mumkin. Polimerlar asosida zamonaviy, foydalanishga tayyorquyidagi qurilish materiallar ishlab chiqariladi: - Ichki devor bezaklari uchun materiallar: -dekorativ listlar, plitalar, panellar, plitkalar , oyna panellari; -dekorativ rulonli plyonka materiallari; - Polni qoplash uchun materiallar: -rulonli (turli xil linolyumlar); -plitka (polivinilxlorid va fenolitik plitkalar, kauchuk plitalar, alkid Linolyum paspaslari va boshqalar.); -mastik (quyma choksiz qoplamalar-harakatlanuvchi o'z-o'zidan oqadigan aralashmalardan tayyorlangan monolit pol qoplamalari); - sintetik gilam qoplamalari; -Strukturaviy va pardozlash materiallari: -yog'och-qatlamli plastmassalar (fenol-formaldegid polimeri bilan singdirilgan qobiqli shpondan yasalgan listlar yoki plitalar); - shisha tolalar (shisha tola yoki shisha tolalarni termoset qatronlar bilan singdirish natijasida olingan listli materiallari); -shisha tolali shisha matolar (mato panellarini yuqori bosim va haroratda issiq presslash) vaboshqalar; - Issiqlik izolyatsiyalovchi materiallar-g'ovakliligi 90% dan yuqori bo'lgan eng samarali materiallar (polistirollar, poroplastlar); - Shiftlarni qoplash uchun materiallar: -yopishuvchi shiftlar (asosiy shiftga polimer plitalarini yopishtirish); -cho'zilgan plyonkali shiftlar (plastik ramkaga tortilgan ingichka plyonka); -osma shiftlar; mahsulotlarning shakllanishi bilan birga keladi. Polikondensatsiya fenoloaldegid, poliester, furan, epoksi va organosilikon polimerlarini hosil qiladi. Plastmassalarni asosiy komponent - matritsa (bog'lovchi) va tolalar yoki qattiq zarralar ko'rinishidagi mustahkamlovchi komponentdan iborat kompozitsion materiallarga kiritish mumkin. Polimerlar asosida zamonaviy, foydalanishga tayyorquyidagi qurilish materiallar ishlab chiqariladi: - Ichki devor bezaklari uchun materiallar: -dekorativ listlar, plitalar, panellar, plitkalar , oyna panellari; -dekorativ rulonli plyonka materiallari; - Polni qoplash uchun materiallar: -rulonli (turli xil linolyumlar); -plitka (polivinilxlorid va fenolitik plitkalar, kauchuk plitalar, alkid Linolyum paspaslari va boshqalar.); -mastik (quyma choksiz qoplamalar-harakatlanuvchi o'z-o'zidan oqadigan aralashmalardan tayyorlangan monolit pol qoplamalari); - sintetik gilam qoplamalari; -Strukturaviy va pardozlash materiallari: -yog'och-qatlamli plastmassalar (fenol-formaldegid polimeri bilan singdirilgan qobiqli shpondan yasalgan listlar yoki plitalar); - shisha tolalar (shisha tola yoki shisha tolalarni termoset qatronlar bilan singdirish natijasida olingan listli materiallari); -shisha tolali shisha matolar (mato panellarini yuqori bosim va haroratda issiq presslash) vaboshqalar; - Issiqlik izolyatsiyalovchi materiallar-g'ovakliligi 90% dan yuqori bo'lgan eng samarali materiallar (polistirollar, poroplastlar); - Shiftlarni qoplash uchun materiallar: -yopishuvchi shiftlar (asosiy shiftga polimer plitalarini yopishtirish); -cho'zilgan plyonkali shiftlar (plastik ramkaga tortilgan ingichka plyonka); -osma shiftlar; - Pogonajli mahsulotlar-plintuslar, maketlar, burchak qoplamalari va boshqalar.; - Qoplama plitalari va reykalar (Sayding) – binolarning an'anaviy turlarini taqlid qilish-yog'och, g'isht, tabiiy tosh; - Tom yopish, gidroizolyatsiya va germetiklovchi materiallar (plyonkalar, Profil qistirmalari, mastikalar); -Quvurlar va sanitariya-texnik mahsulotlar (termoplastik va shisha tolali quvurlar, sifonlar, drenaj idishlari); - Yelimlovchimoddalar, mastikalar, bo'yoqlar, - Maxsus turdagi qorishma va beton (polimer betonlar, polimer tsement beton, beton polimerlar va boshqalar). Polimerlarning yog'och, beton, metallar, mineral tolalar bilan samarali kombinatsiyasi yangi sanoat mahsulotlari va dizaynlarini olish imkonini beradi. 4.2.Polistrolbeton haqida umumiy ma’lumotlar Polistirol beton-yengil beton turlaridan biri bo’lib- Portlend sement, g’ovakli to’ldiruvchi sifatida qo’llaniladigan kompozitsion material-ko'pikli polistirol granulalari, suv, shuningdek havo yutuvchi qo'shimcha (SDO)lardan iboratdir. Bir mahsulotdagi polistirol granulalari va betondan iborat issiqlik izolyatsion materialning to’g’ri aralashmasi tufayli qurilish materiallari uchun eng maqbul xususiyatlar (chirishga qarshililik, gidrofobiklik, yuk ko'tarish xususiyatlarining eng yuqori ko'rsatkichlari, issiqlik izolatsiyasi, yong'indan himoya qilish, ovozni yutish, sovuqqa chidamlilik kabilar) kombinatsiyasini olish mumkin. Polistirol betonlar sinchli binolarda to’suvchi sifatida,yuk ko’taruvchi devorlar va pardadevorlarni barpo etishda, pollar, yerto’lalar, tomlarning izolyatsiyasi sifatida,qurilish bloklari va fasad dekorativ izolyatsiya panellarini ishlab chiqarishda, konstruksiyalarni monolit quyishda qo’llaniladigan suyuq eritmalar ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Polistirol beton yaxshi strukturaviy mustaxkamlikga ega. Polistirol beton bloklari beton (mustahkam,lik), yog'och (ishlov berish qulayligi) va polistirol ko'pik (yuqori issiqlik va tovushni yutish xususiyatlari) afzalliklarini birlashtiradi. Polistirol beton qurilish issiqlik izolatsiyasi sifatida keng qo'llaniladi(issiqlik o'tkazuvchanligi 0,055 — 0,145 Vt/(m•K)). - Pogonajli mahsulotlar-plintuslar, maketlar, burchak qoplamalari va boshqalar.; - Qoplama plitalari va reykalar (Sayding) – binolarning an'anaviy turlarini taqlid qilish-yog'och, g'isht, tabiiy tosh; - Tom yopish, gidroizolyatsiya va germetiklovchi materiallar (plyonkalar, Profil qistirmalari, mastikalar); -Quvurlar va sanitariya-texnik mahsulotlar (termoplastik va shisha tolali quvurlar, sifonlar, drenaj idishlari); - Yelimlovchimoddalar, mastikalar, bo'yoqlar, - Maxsus turdagi qorishma va beton (polimer betonlar, polimer tsement beton, beton polimerlar va boshqalar). Polimerlarning yog'och, beton, metallar, mineral tolalar bilan samarali kombinatsiyasi yangi sanoat mahsulotlari va dizaynlarini olish imkonini beradi. 4.2.Polistrolbeton haqida umumiy ma’lumotlar Polistirol beton-yengil beton turlaridan biri bo’lib- Portlend sement, g’ovakli to’ldiruvchi sifatida qo’llaniladigan kompozitsion material-ko'pikli polistirol granulalari, suv, shuningdek havo yutuvchi qo'shimcha (SDO)lardan iboratdir. Bir mahsulotdagi polistirol granulalari va betondan iborat issiqlik izolyatsion materialning to’g’ri aralashmasi tufayli qurilish materiallari uchun eng maqbul xususiyatlar (chirishga qarshililik, gidrofobiklik, yuk ko'tarish xususiyatlarining eng yuqori ko'rsatkichlari, issiqlik izolatsiyasi, yong'indan himoya qilish, ovozni yutish, sovuqqa chidamlilik kabilar) kombinatsiyasini olish mumkin. Polistirol betonlar sinchli binolarda to’suvchi sifatida,yuk ko’taruvchi devorlar va pardadevorlarni barpo etishda, pollar, yerto’lalar, tomlarning izolyatsiyasi sifatida,qurilish bloklari va fasad dekorativ izolyatsiya panellarini ishlab chiqarishda, konstruksiyalarni monolit quyishda qo’llaniladigan suyuq eritmalar ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Polistirol beton yaxshi strukturaviy mustaxkamlikga ega. Polistirol beton bloklari beton (mustahkam,lik), yog'och (ishlov berish qulayligi) va polistirol ko'pik (yuqori issiqlik va tovushni yutish xususiyatlari) afzalliklarini birlashtiradi. Polistirol beton qurilish issiqlik izolatsiyasi sifatida keng qo'llaniladi(issiqlik o'tkazuvchanligi 0,055 — 0,145 Vt/(m•K)). Polistirol beton quyidagi yong'in xavfsizligi talablariga javob beradi (SNIP 21-01- 97 bo'yicha): yonuvchanlik guruhi – G1 (past yonuvchan), yonuvchanlik guruhi-B1 (yonuvchan emas), tutun hosil qilish guruhi-D1 (D400 dan D600 gacha bo'lgan zichlik uchun past tutun hosil qilish qobiliyatiga ega) va D2 (o'rtacha D200 dan d350 gacha bo'lgan zichlik uchun tutun hosil qilish qobiliyati), yonish mahsulotlarining toksikligi guruhi T2 (o'rtacha xavfli). Zichligi 200 dan 600 kg/m3 gacha bo'lgan polistirol beton bloklar asosan quyidagi maqsadlarda ishlab chiqariladi: -D 200-300-izolyatsiya sifatida ishlatiladi; -D 300-350-parda devorlari sifatida ishlatiladi; -D 400-600-kam qavatli binolarning tashqi yuk ko'taruvchi devorlari; -D 450-600-kam qavatli binolarni qurilishda yuk ko’taruvchi, to’suvchi tuzilmalar sifatida ishlatiladi. Izolyatsiya sifatida foydalanish imkoniyati issiqlik texnik hisobi bilan belgilanadi.(4.1.jadval) 4.1.jadval zichlik bo’yicha markasi zichlik,kg/m3 issiqlik sig’imi,Kj(kgK) issiqlik o’tkazuvchanligi,Vt(mK) D600 600 1.06 0.145 D500 400 1.06 0.125 D400 400 1.06 0.105 D300 300 1.06 0.085 D200 200 1.06 0.065 D150 150 1.06 0.055 G'ovakli tuzilishi tufayli polistirol beton bir qator afzalliklarga ega: -Oddiy betonga qaraganda yuqori issiqlik izolyatsiyasi va ovoz o'tkazmaydigan xususiyatlari. Bu ko'pik, mineral tola yoki ko'pikli shisha yordamida qo'shimcha izolyatsiyani oldini oladi. Polistirol beton quyidagi yong'in xavfsizligi talablariga javob beradi (SNIP 21-01- 97 bo'yicha): yonuvchanlik guruhi – G1 (past yonuvchan), yonuvchanlik guruhi-B1 (yonuvchan emas), tutun hosil qilish guruhi-D1 (D400 dan D600 gacha bo'lgan zichlik uchun past tutun hosil qilish qobiliyatiga ega) va D2 (o'rtacha D200 dan d350 gacha bo'lgan zichlik uchun tutun hosil qilish qobiliyati), yonish mahsulotlarining toksikligi guruhi T2 (o'rtacha xavfli). Zichligi 200 dan 600 kg/m3 gacha bo'lgan polistirol beton bloklar asosan quyidagi maqsadlarda ishlab chiqariladi: -D 200-300-izolyatsiya sifatida ishlatiladi; -D 300-350-parda devorlari sifatida ishlatiladi; -D 400-600-kam qavatli binolarning tashqi yuk ko'taruvchi devorlari; -D 450-600-kam qavatli binolarni qurilishda yuk ko’taruvchi, to’suvchi tuzilmalar sifatida ishlatiladi. Izolyatsiya sifatida foydalanish imkoniyati issiqlik texnik hisobi bilan belgilanadi.(4.1.jadval) 4.1.jadval zichlik bo’yicha markasi zichlik,kg/m3 issiqlik sig’imi,Kj(kgK) issiqlik o’tkazuvchanligi,Vt(mK) D600 600 1.06 0.145 D500 400 1.06 0.125 D400 400 1.06 0.105 D300 300 1.06 0.085 D200 200 1.06 0.065 D150 150 1.06 0.055 G'ovakli tuzilishi tufayli polistirol beton bir qator afzalliklarga ega: -Oddiy betonga qaraganda yuqori issiqlik izolyatsiyasi va ovoz o'tkazmaydigan xususiyatlari. Bu ko'pik, mineral tola yoki ko'pikli shisha yordamida qo'shimcha izolyatsiyani oldini oladi. -Iqtisodiy samaradorlik. Polistirol beton ham strukturaviy, ham izolyatsion materialdir va yuqorida aytib o'tilganidek, qo'shimcha izolyatsiyani talab qilmaydi. -Yangi tasdiqlangan GOSTga muvofiq polistirol beton yonmaydigan va olovga chidamli guruhga kiradi. -Kam yuk. Polistirolli beton konstruktsiyalar betonga nisbatan kamroq massaga ega, bu transport, terish va ishlov berish xarajatlarini kamaytiradi. Strukturaning massa yuki kamroq bo'lib, poydevor qurish xarajatlarini sezilarli darajada kamaytiradi. -Ishlab chiqarish qobiliyati. Polistirol betonni ishlov berish qulayligi bilan yog'och bilan taqqoslash mumkin: u osongina kesiladi, burg'ulashadi, vintlar yaxshi ushlab turiladi. -Ekologik tozalik jihatidan betonga o'xshaydi. Polistirol beton ishlab chiqarishda tsement, suv va polistirol granulalari ishlatiladi. -Polistirol betonning suvni singdirishi ko'pikli betonga qaraganda ancha past, chunki materialdagi teshiklar bir-biridan ajratilgan va suv faqat sirt tomonidan so'riladi. Oddiy betonda esa bu ko'rsatkich yanada past. -Bug 'o'tkazuvchanligi yog’ochning bug' o'tkazuvchanligi bilan taqqoslanadi (tolalar bo'ylab qarag'ay), bu qulay mikroiqlimni tushuntiradi yog'och uyda yashash bilan solishtirish mumkin. -Suv shimuvchanligi pastligi tufayli u yuqori sovuqqa chidamlilik koeffitsientiga ega. -Materiallarining mustahkamligi yuqori .Anker va mixlarni yaxshi ushaydi. -Polistirol beton devorlari gips aralashmasi bilan yuqori darajada yopishadi, ya'ni gipsdan oldin maxsus tayyorgarlikni talab qilmaydi. -Polistirol betonning qisqarishi gaza beton va ko'pikli betondan to'rt baravar kam. -Iqtisodiy samaradorlik. Polistirol beton ham strukturaviy, ham izolyatsion materialdir va yuqorida aytib o'tilganidek, qo'shimcha izolyatsiyani talab qilmaydi. -Yangi tasdiqlangan GOSTga muvofiq polistirol beton yonmaydigan va olovga chidamli guruhga kiradi. -Kam yuk. Polistirolli beton konstruktsiyalar betonga nisbatan kamroq massaga ega, bu transport, terish va ishlov berish xarajatlarini kamaytiradi. Strukturaning massa yuki kamroq bo'lib, poydevor qurish xarajatlarini sezilarli darajada kamaytiradi. -Ishlab chiqarish qobiliyati. Polistirol betonni ishlov berish qulayligi bilan yog'och bilan taqqoslash mumkin: u osongina kesiladi, burg'ulashadi, vintlar yaxshi ushlab turiladi. -Ekologik tozalik jihatidan betonga o'xshaydi. Polistirol beton ishlab chiqarishda tsement, suv va polistirol granulalari ishlatiladi. -Polistirol betonning suvni singdirishi ko'pikli betonga qaraganda ancha past, chunki materialdagi teshiklar bir-biridan ajratilgan va suv faqat sirt tomonidan so'riladi. Oddiy betonda esa bu ko'rsatkich yanada past. -Bug 'o'tkazuvchanligi yog’ochning bug' o'tkazuvchanligi bilan taqqoslanadi (tolalar bo'ylab qarag'ay), bu qulay mikroiqlimni tushuntiradi yog'och uyda yashash bilan solishtirish mumkin. -Suv shimuvchanligi pastligi tufayli u yuqori sovuqqa chidamlilik koeffitsientiga ega. -Materiallarining mustahkamligi yuqori .Anker va mixlarni yaxshi ushaydi. -Polistirol beton devorlari gips aralashmasi bilan yuqori darajada yopishadi, ya'ni gipsdan oldin maxsus tayyorgarlikni talab qilmaydi. -Polistirol betonning qisqarishi gaza beton va ko'pikli betondan to'rt baravar kam.