6-sinf Tarix QADIMGI ITALIYA O’TILGAN MAVZUNI TAKRORLASH. BUYUK IPAK YO’LI 1. Topshiriq. “To‘g‘ri, noto‘g‘ri” metodi. Sizga o’tilgan mavzu bo’yicha 10 ta ma’lumo berilgan. Siz bu ma’lumotni to’g’ri yoki noto’g’ri qilib belgilashingiz kerak № Ma’lumot To’g’ri Noto’g’ri 1 “Buyuk ipak yo’li”ning uzunligi 4 ming kilometr ❌ 2 Buyuk ipak yo’li 1877-yilda paydo bo’lgan 3 Ipak yo’li Sariq dengizdan boshlanib O’rtayer dengizigacha davom etgan 4 Ipak yo’li orqali Baqtriyadan Xitoyga tuyalar olib borilgan 5 Chjan Syan mil.avv II asrda Farg’onaga elchi bo’lib keldi 6 Xitoy buyuk ipak yo’lining chorrahasida joylashgan 7 Ipak yo’li milodiy XVI asrgacha asiy savdo yo’li bo’lib kelgan 8 Bu yo‘lda Sian, Dunxuan, Yorkent, Samarqand, Buxoro, Termiz, Marv shaharlari joylashgan 9 Buyuk ipak yo’li Farg’onadan Xitoyga fil va qo’ylar olib borilgan 10 “Buyuk ipak yo’li”ning asochisi F.Rixtgofen 1. Topshiriq. “To‘g‘ri, noto‘g‘ri” metodi. № Ma’lumot To’g’ri Noto’g’ri 1 “Buyuk ipak yo’li”ning uzunligi 4 ming kilometr ❌ 2 Buyuk ipak yo’li 1877-yilda paydo bo’lgan ❌ 3 Ipak yo’li Sariq dengizdan boshlanib O’rtayer dengizigacha davom etgan ✅ 4 Ipak yo’li orqali Baqtriyadan Xitoyga tuyalar olib borilgan ✅ 5 Chjan Syan mil.avv II asrda Farg’onaga elchi bo’lib keldi ✅ 6 Xitoy buyuk ipak yo’lining chorrahasida joylashgan ❌ 7 Ipak yo’li milodiy XVI asrgacha asosiy savdo yo’li bo’lib kelgan ✅ 8 Bu yo‘lda Sian, Dunxuan, Yorkent, Samarqand, Buxoro, Termiz, Marv shaharlari joylashgan ✅ 9 Buyuk ipak yo’li Farg’onadan Xitoyga fil va qo’ylar olib borilgan ❌ 10 “Buyuk ipak yo’li”ning asochisi F.Rixtgofen ❌ O’TILGAN MAVZUNI TAKRORLASH. BUYUK IPAK YO’LI YANGI MAVZU QADIMGI ITALIYA Joylashuvi Italiya - Yevropaning Apennin yarimorolida joylashgan. Apennin yarimoroli atrofi O’rtayer dengiz bilan o’ralgan. Iqlim juda qulay bo’lganligi uchun doim hosil yaxshi bo’lardi. Italiyada yashagan qabilalar: Liqurlar, etrusklar QADIMGI ITALIYA QADIMGI TARIXI Italiya so’zi - yunoncha “vitulus” so’zidan olingan bo’lib “buqa”, “buzoqcha” degan ma’nolarni anglatadi. Bunday nomlanishiga sabab: mil.avv VIII-VI asrlarda yunonlar Apenninga sigirlarni o’tlatish uchun kelishar edi. Ushbu jarayon keyinchalik davlat nomiga asos bo’ladi. ETRUSKLAR • Italiyaning shimoli-g’arbida etrusk qabilasi yashar edi. Ularning asosiy mashg’uloti - dehqonchilik. • Mil.avv VIII asrda etrusklar 12 ta shahar davlat tashkil etishdi; • Endigi e’tiborni Afrikada joylashgan Karfagenga qaratishdi. Yunonlar bilan savdo qilish masalasida ushbu ikki davlat o’rtasida urush kelib chiqdi. • Urushda etrusklar yengildi, etrusk madaniyati barham topdi. RIM SHAHRIGA ASOS SOLINISHI Rim shahrining vujudga kelishi Tibr daryosi bo’yida dehqonchilik manzilgohlaridan boshlangan. Bu yerda dastlab 7 ta tepalik bo’lgan. Joylashish jihatdan juda qulay bo’lgan. Dushman hujum qilgan taqdirda tepaliklarda jon saqlashar edi Rivoyatlarga ko’ra, Rim shahriga mil.avv 753-yilda aka-uka Romul va Rem asos solgan. ROMUL VA REM YOSHLIGI • Dunyoga kelganlaridan so’ng, chaqaloqlarni savatga solib, Tibr daryosi bo’yiga tashlab ketadilar. Daryo bo’yida ularni ona bo’ri topib olib, emizadi va boqadi. Keyin aka- ukalarni bir cho’pon olib, tarbiyalaydi. Aka-uka voyaga yetganlaridan so’ng, Tibr daryosi bo’yida shahar barpo etishga qaror qiladilar. Aka- uka janjallashib qoladilar. Va Romul ukasini o’ldirib qo’yadi, shaharga esa o’z nomini beradi. Ona bo’ri esa Rim shahrining timsoliga aylanadi. Shu tariqa Rim katta shaharga aylanadi. Kapitoliy esa asosiy tepalik bo’lib qoldi ROMUL VA REM YOSHLIGI QADIMGI RIMDA BOSHQARUV • Qadimgi rimliklar o’z hukmdorlarini saylashar edilar. Saylangan hukmdor harbiy boshliq, sudya, kohin vazifalarini bajargan. • Laqabi Mag‘rur Tarkviniy degan kishi mamlakatga saylab qo‘yilgan hukmdorni o‘ldirib,hokimiyatni egallab oldi. (1-rasm) • Bunda norozi bo’lgan xalq mil.avv 509-yilda Tarkviniyni shahardan haydab chiqarishdi. (2-rasm) • Shu voqeadan keyin Rimda respublika tuzumi o’rnatildi. YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH 1-topshiriq. Mavzu bo’yicha krossvordni yeching E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT