SARLAVHALAR TAHLILI VA SARLAVHA TANLASH TAMOYILLARI (Sarlavhalarning leksik-semantik va uslubiy xususiyatlari, Sarlavhalarning shakliy xususiyatlari)

Yuklangan vaqt

2024-05-18

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

13

Faytl hajmi

82,0 KB


 
 
 
 
 
 
 
 
SARLAVHALAR TAHLILI VA SARLAVHA TANLASH TAMOYILLARI 
 
Reja: 
 
1. Sarlavhalar yaratishga qo’yiladigan talablar 
2. Sarlavhalarning leksik-semantik va uslubiy xususiyatlari. 
3.Sarlavhalarning shakliy xususiyatlari 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
SARLAVHALAR TAHLILI VA SARLAVHA TANLASH TAMOYILLARI Reja: 1. Sarlavhalar yaratishga qo’yiladigan talablar 2. Sarlavhalarning leksik-semantik va uslubiy xususiyatlari. 3.Sarlavhalarning shakliy xususiyatlari  
 
 
Tayanch so‘z va iboralar: sarlavha, sarlavhaning talablari, sarlavhaning  leksikasi, 
semantikasi, uslubiyati, shakliy xususiyatlari.  
 
Sarlavha (ya’ni, lavha yoki matn boshi) gazeta va jurnallar, risola va kitoblar 
uchun nom (ism) maqomidagi muhim bir unsurdir. Lekin u matn uchun shunchaki bir 
shartli ramz-belgi emas, matnning mohiyati, mazmuni, maqsadi va vazifasi bilan 
uzviy aloqador bo‘lgan muhim tarkibiy qismi hamdir. Shuning uchun badiiy asar yoki 
gazeta-jurnal maqolalariga aniq, o‘ziga xos sarlavha tanlanishi lozim. Uni tanlash 
muallifdan ancha-muncha mahorat talab etadi. Negaki, maqola mundarijasi unga 
tanlangan sarlavha bilan chambarchas bog‘liqdir. 
 Ma’lum materialning o‘qishli bo‘lishida sarlavhaning ahamiyati katta. Shu bois, 
ko‘pchilik ijodkorlar mazmunli, o‘ziga jalb qiladigan sarlavha topishga intiladi. 
Odatda, maqolaning mazmunidan kelib chiqib tanlanadi.  
 Maqolaga mazmunli, ixcham sarlavha tanlangani ma’qul. Aksincha, mazmunga 
uncha mos bo‘lmagan, uzundan-uzoq jumlalardan iborat nom o‘quvchini zeriktirishi 
tabiiy. Garchand maqola dolzarb, mazmunli bo‘lsa-da, ammo unga mos, jarangdor 
nom tanlanmasa, o‘quvchi bu maqolani o‘qimasdan, gazetani bir chetga surib qo‘yadi. 
  Badiiy, publitsistik, ilmiy matnlar va gazeta sarlavhalarining sintaktik tuzilishi 
bajariladigan vazifalari haqida ilmiy jihatdan bir necha qarashlar bor. Soha bo‘yicha 
tadqiqotchilar sarlavhalarni vazifasiga ko‘ra quyidagi turlarga bo‘lib o‘rganishni 
tavsiya etadi: atash, farqlash, xabar berish, reklama berish, ishontirish, ko‘rsatma 
berish, tashviq qilish, murojaat qilish, ixcham izoh. 
  Mamlakatimizda chop etilayotgan nashrlarda yuqorida sanab o‘tilgan sarlavha 
turlarining barchasi uchraydi. Masalan, har bir sarlavha, u qanday ko‘rinishda 
bo‘lmasin, atash vazifasini bajaradi. Gazetada bosilgan istalgan materialning ma’lum 
sarlavhasi (nomi) bo‘ladi. Masalan, “Ohanglar va e’zoz” (“Xalq so‘zi”), “Iroda va 
Tayanch so‘z va iboralar: sarlavha, sarlavhaning talablari, sarlavhaning leksikasi, semantikasi, uslubiyati, shakliy xususiyatlari. Sarlavha (ya’ni, lavha yoki matn boshi) gazeta va jurnallar, risola va kitoblar uchun nom (ism) maqomidagi muhim bir unsurdir. Lekin u matn uchun shunchaki bir shartli ramz-belgi emas, matnning mohiyati, mazmuni, maqsadi va vazifasi bilan uzviy aloqador bo‘lgan muhim tarkibiy qismi hamdir. Shuning uchun badiiy asar yoki gazeta-jurnal maqolalariga aniq, o‘ziga xos sarlavha tanlanishi lozim. Uni tanlash muallifdan ancha-muncha mahorat talab etadi. Negaki, maqola mundarijasi unga tanlangan sarlavha bilan chambarchas bog‘liqdir. Ma’lum materialning o‘qishli bo‘lishida sarlavhaning ahamiyati katta. Shu bois, ko‘pchilik ijodkorlar mazmunli, o‘ziga jalb qiladigan sarlavha topishga intiladi. Odatda, maqolaning mazmunidan kelib chiqib tanlanadi. Maqolaga mazmunli, ixcham sarlavha tanlangani ma’qul. Aksincha, mazmunga uncha mos bo‘lmagan, uzundan-uzoq jumlalardan iborat nom o‘quvchini zeriktirishi tabiiy. Garchand maqola dolzarb, mazmunli bo‘lsa-da, ammo unga mos, jarangdor nom tanlanmasa, o‘quvchi bu maqolani o‘qimasdan, gazetani bir chetga surib qo‘yadi. Badiiy, publitsistik, ilmiy matnlar va gazeta sarlavhalarining sintaktik tuzilishi bajariladigan vazifalari haqida ilmiy jihatdan bir necha qarashlar bor. Soha bo‘yicha tadqiqotchilar sarlavhalarni vazifasiga ko‘ra quyidagi turlarga bo‘lib o‘rganishni tavsiya etadi: atash, farqlash, xabar berish, reklama berish, ishontirish, ko‘rsatma berish, tashviq qilish, murojaat qilish, ixcham izoh. Mamlakatimizda chop etilayotgan nashrlarda yuqorida sanab o‘tilgan sarlavha turlarining barchasi uchraydi. Masalan, har bir sarlavha, u qanday ko‘rinishda bo‘lmasin, atash vazifasini bajaradi. Gazetada bosilgan istalgan materialning ma’lum sarlavhasi (nomi) bo‘ladi. Masalan, “Ohanglar va e’zoz” (“Xalq so‘zi”), “Iroda va  
 
ishonch” “Ibrat yo‘li” (“O‘zbekiston ovozi”), “O‘pqon”, “Razolat”, “Ko‘rnamak” 
(“Huquq”) kabilar. 
  Gazetalarda xabar berish vazifasini bajaradigan sarlavhalar ham uchraydi. Bu 
ularning zamirida ma’lum bir tuman yoki shaharda yangi korxona, muassasaning 
ishga tushgani haqidagi xabar yotadi. Masalan, “Toshkentda opera festivali” 
(“O‘zbekiston adabiyoti va san’ati”), “Chimboyda yangi korxona” (“Hurriyat”), 
“Oqchako‘lda oromgoh”, “Buvaydada korxona bo‘ladi” (“Qishloq hayoti”) kabilar. 
 Keyingi yillarda gazetalar sahifalaridan tashviq qilish, reklamaga yo‘naltirilgan 
sarlavhalar ham o‘rin ola boshladiki, ular o‘quvchilarning e’tiborini ko‘proq tortishga 
harakat qilayapti. Masalan, “Tanishing, bizning lizing!”, “Handalak”da xanda… lak-
lak” (“Qishloq hayoti”) kabi sarlavhalar berib boriladi. Odatda, bu sarlavhalar shov-
shuvli voqealar yoki mish-mishlar uchun tanlanib, hatto birinchi sahifada yirik 
harflarda joylashtiriladi. Misol uchun: “Sobiq hokimning o‘g‘li nega qamaldi?”, 
“Qo‘shmachining iqrori”, “Sotka”ga yalang‘och xotinini suratga tushirgan erkak 14 
yilga qamaldi”, “14 yashar qizni boltalagan qotil”, “Sotka” saratonga sabab” 
(“Darakchi”) kabilar. 
 Yana bir jihatga to‘xtalib o‘tish lozimki, sarlavhalar ma’lum bir soha, tarmoq 
gazetalariga bog‘liq holda ham tanlanadi. Masalan, ma’rifiy, huquqiy, qishloq 
xo‘jaligiga ixtisoslashgan gazetalarda “Asalarichilik va baliqchilik rivoji”, “Paxta 
dalalarini kengaytiraylik”, “Pillaning bahosi qancha?”, “Cho‘ponning tayog‘i yerda 
qolmasin” (“Qishloq hayoti”), “Pedagogik mahorat”, “Maktab chiroy ochdi”, “Ilmga 
intilish – ezgu ish” (“Ma’rifat”), “Huquqiy asos va samaradorlik”, “Mulk huquqi” 
(“Huquq”) kabilar. 
  Sarlavha tanlashdagi ba’zi kamchiliklar haqida aytib o‘tish lozim. Kuzatishlar 
shularni ko‘rsatyaptiki, gazetalardan-gazetalarga ko‘chib yuradigan siyqasi chiqqan 
sarlavhalar ham uchrab turadi. Masalan, “E’tirof”, “Sadoqat”, “Saxovat”, “Ibrat”, 
“Baxt kaliti”, “Ilm zahmatkashi”, “Mohir qo‘llar”, “Beorom qalb”, “Cho‘l burguti” 
kabi. Bunday bir xillik, takror o‘quvchini zeriktiradi, ba’zida g‘ashiga tegadi. 
ishonch” “Ibrat yo‘li” (“O‘zbekiston ovozi”), “O‘pqon”, “Razolat”, “Ko‘rnamak” (“Huquq”) kabilar. Gazetalarda xabar berish vazifasini bajaradigan sarlavhalar ham uchraydi. Bu ularning zamirida ma’lum bir tuman yoki shaharda yangi korxona, muassasaning ishga tushgani haqidagi xabar yotadi. Masalan, “Toshkentda opera festivali” (“O‘zbekiston adabiyoti va san’ati”), “Chimboyda yangi korxona” (“Hurriyat”), “Oqchako‘lda oromgoh”, “Buvaydada korxona bo‘ladi” (“Qishloq hayoti”) kabilar. Keyingi yillarda gazetalar sahifalaridan tashviq qilish, reklamaga yo‘naltirilgan sarlavhalar ham o‘rin ola boshladiki, ular o‘quvchilarning e’tiborini ko‘proq tortishga harakat qilayapti. Masalan, “Tanishing, bizning lizing!”, “Handalak”da xanda… lak- lak” (“Qishloq hayoti”) kabi sarlavhalar berib boriladi. Odatda, bu sarlavhalar shov- shuvli voqealar yoki mish-mishlar uchun tanlanib, hatto birinchi sahifada yirik harflarda joylashtiriladi. Misol uchun: “Sobiq hokimning o‘g‘li nega qamaldi?”, “Qo‘shmachining iqrori”, “Sotka”ga yalang‘och xotinini suratga tushirgan erkak 14 yilga qamaldi”, “14 yashar qizni boltalagan qotil”, “Sotka” saratonga sabab” (“Darakchi”) kabilar. Yana bir jihatga to‘xtalib o‘tish lozimki, sarlavhalar ma’lum bir soha, tarmoq gazetalariga bog‘liq holda ham tanlanadi. Masalan, ma’rifiy, huquqiy, qishloq xo‘jaligiga ixtisoslashgan gazetalarda “Asalarichilik va baliqchilik rivoji”, “Paxta dalalarini kengaytiraylik”, “Pillaning bahosi qancha?”, “Cho‘ponning tayog‘i yerda qolmasin” (“Qishloq hayoti”), “Pedagogik mahorat”, “Maktab chiroy ochdi”, “Ilmga intilish – ezgu ish” (“Ma’rifat”), “Huquqiy asos va samaradorlik”, “Mulk huquqi” (“Huquq”) kabilar. Sarlavha tanlashdagi ba’zi kamchiliklar haqida aytib o‘tish lozim. Kuzatishlar shularni ko‘rsatyaptiki, gazetalardan-gazetalarga ko‘chib yuradigan siyqasi chiqqan sarlavhalar ham uchrab turadi. Masalan, “E’tirof”, “Sadoqat”, “Saxovat”, “Ibrat”, “Baxt kaliti”, “Ilm zahmatkashi”, “Mohir qo‘llar”, “Beorom qalb”, “Cho‘l burguti” kabi. Bunday bir xillik, takror o‘quvchini zeriktiradi, ba’zida g‘ashiga tegadi.  
 
  Keyingi yillarda ayrim gazetalarda sarlavhalarni sarlavha osti izohi bilan berish urf 
bo‘ldi. Sarlavha yirik harflarda berilib, izohi kichik harflarda teriladi. Bunga 
“TANQID SAVIYaSI sog‘lom raqobat muhitini belgilaydi” (“Xalq so‘zi”), 
“GAPINGIZDA MANTIQ BO‘LMASA sizga hech kim ishonmaydi” (“O‘zbekiston 
ovozi”), “YaROQSIZ MAHSULOTLAR inson salomatligiga jiddiy zarar yetkazadi”, 
“MILLIY ESTRADA: u qanday bo‘lishi kerak?” (“O‘zbekiston adabiyoti va 
san’ati”), “MAKTABDA YaNGI DIRYeKTOR TAYINLANDI u ishini nimadan va 
qanday boshlashi lozim?” (“Ma’rifat”) misol bo‘la oladi. 
  Ba’zi gazetalarda mazmunsiz, qolaversa, ega yoki kesimini farqlab bo‘lmaydigan 
sarlavhalar ham uchraydiki, bu holdan taajjubga tushasiz, xolos. Shunday 
sarlavhalardan bir nechasini keltirib o‘tamiz: “Agar mo‘l bo‘lsa qorako‘l”, 
“Zeriktirmay qarisin Jalol akalar”, “Arz qildik-da, bir marta…”, “Bog‘ – hayot 
demak” (“Qishloq hayoti”). 
  Shuning uchun maqola mualliflaridan tayyorlagan maqolalari mohiyat va matndan 
kelib chiqqan holda, o‘ziga xos, boy mazmun, ma’no beradigan, o‘kuvchini tezda 
o‘ziga jalb qiladigan sarlavhalar o‘ylab topish talab etiladi. Masalaga bu kabi 
yondashish tayyorlangan har bir maqola obro‘siga obro‘ qo‘shadi. Masalan, “So‘z 
mas’uliyati”, “Yo‘l bo‘lsin, yo‘lovchi?”, “Xemingueyning so‘nggi yozi” (“Hurriyat”), 
“Sadoqatga qo‘yilgan haykal” (“O‘zbekiston adabiyoti va san’ati”), “Suv kimniki? 
Hammaniki!”, “Ijro to‘xtatildi. Nega?” (“Inson va qonun”) kabi sarlavhalar o‘quvchi 
e’tiborini tortib, maqolani o‘qishga kirishasiz.New York Times gazetasi birinchi 
jahon urushi oxirida Germaniya bilan sulh tuzilganini eʼlon qilish uchun gʻayrioddiy 
katta sarlavhadan foydalanildi. 
  Katta hajmdagi bosh sahifa sarlavhasi 19-asrning oxirigacha, gazetalar oʻrtasidagi 
raqobat kuchayganida, eʼtiborni tortadigan sarlavhalardan foydalanishga olib 
kelgunga qadar ishlatilmadi. 
 
Keyingi yillarda ayrim gazetalarda sarlavhalarni sarlavha osti izohi bilan berish urf bo‘ldi. Sarlavha yirik harflarda berilib, izohi kichik harflarda teriladi. Bunga “TANQID SAVIYaSI sog‘lom raqobat muhitini belgilaydi” (“Xalq so‘zi”), “GAPINGIZDA MANTIQ BO‘LMASA sizga hech kim ishonmaydi” (“O‘zbekiston ovozi”), “YaROQSIZ MAHSULOTLAR inson salomatligiga jiddiy zarar yetkazadi”, “MILLIY ESTRADA: u qanday bo‘lishi kerak?” (“O‘zbekiston adabiyoti va san’ati”), “MAKTABDA YaNGI DIRYeKTOR TAYINLANDI u ishini nimadan va qanday boshlashi lozim?” (“Ma’rifat”) misol bo‘la oladi. Ba’zi gazetalarda mazmunsiz, qolaversa, ega yoki kesimini farqlab bo‘lmaydigan sarlavhalar ham uchraydiki, bu holdan taajjubga tushasiz, xolos. Shunday sarlavhalardan bir nechasini keltirib o‘tamiz: “Agar mo‘l bo‘lsa qorako‘l”, “Zeriktirmay qarisin Jalol akalar”, “Arz qildik-da, bir marta…”, “Bog‘ – hayot demak” (“Qishloq hayoti”). Shuning uchun maqola mualliflaridan tayyorlagan maqolalari mohiyat va matndan kelib chiqqan holda, o‘ziga xos, boy mazmun, ma’no beradigan, o‘kuvchini tezda o‘ziga jalb qiladigan sarlavhalar o‘ylab topish talab etiladi. Masalaga bu kabi yondashish tayyorlangan har bir maqola obro‘siga obro‘ qo‘shadi. Masalan, “So‘z mas’uliyati”, “Yo‘l bo‘lsin, yo‘lovchi?”, “Xemingueyning so‘nggi yozi” (“Hurriyat”), “Sadoqatga qo‘yilgan haykal” (“O‘zbekiston adabiyoti va san’ati”), “Suv kimniki? Hammaniki!”, “Ijro to‘xtatildi. Nega?” (“Inson va qonun”) kabi sarlavhalar o‘quvchi e’tiborini tortib, maqolani o‘qishga kirishasiz.New York Times gazetasi birinchi jahon urushi oxirida Germaniya bilan sulh tuzilganini eʼlon qilish uchun gʻayrioddiy katta sarlavhadan foydalanildi. Katta hajmdagi bosh sahifa sarlavhasi 19-asrning oxirigacha, gazetalar oʻrtasidagi raqobat kuchayganida, eʼtiborni tortadigan sarlavhalardan foydalanishga olib kelgunga qadar ishlatilmadi.  
 
Bu baʼzan yangiliklarni saqlash deb ataladi, bu issiq turdagi kunlarda ishlab chiqarish 
oqimidan kelib chiqadigan atayin imlo xatosidir, muharrirning yozma eslatmasi 
sarlavhaga taalluqli boʻlishi va yozma ravishda kiritilmasligi kerakligi haqidagi 
yozishni bildirib qoʻyish uchun ishlatilagan. 
  Ingliz tilidagi sarlavhalar koʻpincha sarlavha deb nomlanuvchi grammatik qoidalar 
toʻplamidan foydalanadi, masalan, „to be“ feʼlining shakllarini qoldirib, „eye“ kabi 
qisqa feʼllarni „oʻylab koʻring“ kabi uzunroq sinonimlarni tanlash orqali qatʼiy 
boʻshliq  
  Siz yozishingiz mumkin bo'lgan eng muhim ishlardan biri bu o'quvchilarni jalb 
qiladigan sarlavha yaratishdir. Sarlavha e'tiborni tortadigan va odamlarni ko'proq 
o'qishga undaydigan narsadir. Bu sizning kontentingizni ko'rish va baham ko'rish 
imkonini beradi.Lekin yaxshi nom nima qiladi? Va o'zingizning samarali 
ekanligingizga qanday ishonch hosil qilishingiz mumkin? 
  Ushbu maqolada biz sarlavha nima ekanligini, turli xil turlari, yaxshi sarlavha nima 
ekanligini va samarali sarlavhaga ega bo'lishning afzalliklarini muhokama qilamiz. 
Sizni boshlash uchun biz ba'zi misollarni ko'ramiz. 
  Sarlavha - bu yozilgan narsaning sarlavhasi. Bu odamlarning e'tiborini jalb qilish 
va ularni ko'proq o'qishga undash uchun foydalanasiz. Sarlavhalar turli xil bo'ladi va 
ularning har biri o'z maqsadiga ega. 
  Siz erishmoqchi bo'lgan narsangizga qarab, kontentingiz uchun to'g'ri nomdan 
foydalanayotganingizga ishonch hosil qilishingiz kerak. 
       Yozma sarlavha nima? 
  Umuman olganda, sarlavha siz yozmoqchi bo'lgan mavzuni taqdim etadi, shuning 
uchun o'quvchilar sho'ng'ishdan oldin nimani kutishlarini bilishadi.Sarlavhalar - bu 
matn ichidagi sarlavhalar bo'lib, mazmunni bo'limlarga ajratadi, shuning uchun siz 
izlayotgan ma'lumotni eslab qolish, o'qish va topish osonroq bo'ladi.    
     Sarlavhadan maqsad nima? 
Bu baʼzan yangiliklarni saqlash deb ataladi, bu issiq turdagi kunlarda ishlab chiqarish oqimidan kelib chiqadigan atayin imlo xatosidir, muharrirning yozma eslatmasi sarlavhaga taalluqli boʻlishi va yozma ravishda kiritilmasligi kerakligi haqidagi yozishni bildirib qoʻyish uchun ishlatilagan. Ingliz tilidagi sarlavhalar koʻpincha sarlavha deb nomlanuvchi grammatik qoidalar toʻplamidan foydalanadi, masalan, „to be“ feʼlining shakllarini qoldirib, „eye“ kabi qisqa feʼllarni „oʻylab koʻring“ kabi uzunroq sinonimlarni tanlash orqali qatʼiy boʻshliq Siz yozishingiz mumkin bo'lgan eng muhim ishlardan biri bu o'quvchilarni jalb qiladigan sarlavha yaratishdir. Sarlavha e'tiborni tortadigan va odamlarni ko'proq o'qishga undaydigan narsadir. Bu sizning kontentingizni ko'rish va baham ko'rish imkonini beradi.Lekin yaxshi nom nima qiladi? Va o'zingizning samarali ekanligingizga qanday ishonch hosil qilishingiz mumkin? Ushbu maqolada biz sarlavha nima ekanligini, turli xil turlari, yaxshi sarlavha nima ekanligini va samarali sarlavhaga ega bo'lishning afzalliklarini muhokama qilamiz. Sizni boshlash uchun biz ba'zi misollarni ko'ramiz. Sarlavha - bu yozilgan narsaning sarlavhasi. Bu odamlarning e'tiborini jalb qilish va ularni ko'proq o'qishga undash uchun foydalanasiz. Sarlavhalar turli xil bo'ladi va ularning har biri o'z maqsadiga ega. Siz erishmoqchi bo'lgan narsangizga qarab, kontentingiz uchun to'g'ri nomdan foydalanayotganingizga ishonch hosil qilishingiz kerak. Yozma sarlavha nima? Umuman olganda, sarlavha siz yozmoqchi bo'lgan mavzuni taqdim etadi, shuning uchun o'quvchilar sho'ng'ishdan oldin nimani kutishlarini bilishadi.Sarlavhalar - bu matn ichidagi sarlavhalar bo'lib, mazmunni bo'limlarga ajratadi, shuning uchun siz izlayotgan ma'lumotni eslab qolish, o'qish va topish osonroq bo'ladi. Sarlavhadan maqsad nima?  
 
  Sarlavhaning maqsadi siz yozmoqchi bo'lgan mavzuni tanishtirish, odamlarni 
ko'proq o'rganishga jalb qilish, baham ko'rishni rag'batlantirish yoki biror narsani 
qisqacha tavsiflashdir. 
 
Yaxshi sarlavha boshqa maqsadlarga ham erishishi mumkin, masalan:O'quvchilarga 
kontentni tahlil qilish va izlayotgan narsalarni topishga yordam bering .O'quvchilarni 
qolishga va to'liq maqolani o'qishga undash 
Qaysi turdagi kontent ekanligini ko'rsatadi 
O'quvchini qiziqtiring 
Maqolaning asosiy mazmunini umumlashtiring 
Odamlarni harakatga keltiring 
Sarlavhaning maqsadi va maqsadi siz foydalanadigan sarlavha turiga bog'liq bo'ladi. 
 
Quyida turli xil turlarini ko'rib chiqing. Sarlavhalar turlari 
“Sarlavha nima?” degan savolni davom ettirish uchun. turli xil turlari haqida 
gapiraylik.Ko'p turlari bor, lekin biz siz ko'p uchragan yoki foydalanadiganlariga 
e'tibor qaratamiz, jumladan, maqolalar, reklamalar, gazetalar, LinkedIn va Indeed. 
     Maqolada sarlavha nima? 
 Maqolada sarlavha mavzuni tanishtirish va odamlarni ko'proq bilish uchun 
foydalanadigan narsadir. Bu odamlarning e'tiborini tortadi va ularni bir joyda qolishga 
undaydi.Yaxshi sarlavha, shuningdek, maqolaning asosiy mazmunini umumlashtiradi 
va o'quvchilarga uni o'qishni xohlaydimi yoki yo'qligini hal qilishga yordam beradi. 
Maqola sarlavhalari aniq, qisqa, qiziqarli, ma'lumot beruvchi va to'g'ridan-to'g'ri 
bo'lishi kerak.Agar siz sarlavhadagi maqola haqida biror narsani aniqlay olsangiz yoki 
ular maqolada o'qishi mumkin bo'lgan qiziqarli narsaga ishora qilsangiz, bu ko'rishlar 
sonini oshirishi mumkin. 
Reklamada sarlavha nima? 
Sarlavhaning maqsadi siz yozmoqchi bo'lgan mavzuni tanishtirish, odamlarni ko'proq o'rganishga jalb qilish, baham ko'rishni rag'batlantirish yoki biror narsani qisqacha tavsiflashdir. Yaxshi sarlavha boshqa maqsadlarga ham erishishi mumkin, masalan:O'quvchilarga kontentni tahlil qilish va izlayotgan narsalarni topishga yordam bering .O'quvchilarni qolishga va to'liq maqolani o'qishga undash Qaysi turdagi kontent ekanligini ko'rsatadi O'quvchini qiziqtiring Maqolaning asosiy mazmunini umumlashtiring Odamlarni harakatga keltiring Sarlavhaning maqsadi va maqsadi siz foydalanadigan sarlavha turiga bog'liq bo'ladi. Quyida turli xil turlarini ko'rib chiqing. Sarlavhalar turlari “Sarlavha nima?” degan savolni davom ettirish uchun. turli xil turlari haqida gapiraylik.Ko'p turlari bor, lekin biz siz ko'p uchragan yoki foydalanadiganlariga e'tibor qaratamiz, jumladan, maqolalar, reklamalar, gazetalar, LinkedIn va Indeed. Maqolada sarlavha nima? Maqolada sarlavha mavzuni tanishtirish va odamlarni ko'proq bilish uchun foydalanadigan narsadir. Bu odamlarning e'tiborini tortadi va ularni bir joyda qolishga undaydi.Yaxshi sarlavha, shuningdek, maqolaning asosiy mazmunini umumlashtiradi va o'quvchilarga uni o'qishni xohlaydimi yoki yo'qligini hal qilishga yordam beradi. Maqola sarlavhalari aniq, qisqa, qiziqarli, ma'lumot beruvchi va to'g'ridan-to'g'ri bo'lishi kerak.Agar siz sarlavhadagi maqola haqida biror narsani aniqlay olsangiz yoki ular maqolada o'qishi mumkin bo'lgan qiziqarli narsaga ishora qilsangiz, bu ko'rishlar sonini oshirishi mumkin. Reklamada sarlavha nima?  
 
Reklamada sarlavha - bu siz odamlarning e'tiborini jalb qilish va sotayotgan 
narsangizni sotib olishga ko'ndirish uchun foydalanadigan narsadir. Odamlarni 
ko'proq bilishga intilish uchun jozibali, qiziqarli va ma'lumotli bo'lishi kerak. 
 
Reklama sarlavhasini yaratishda mahsulotning asosiy afzalliklari haqida o'ylab ko'ring 
va xususiyatlarni ushbu foyda bilan bog'lang. 
 
Gazetadagi sarlavha nima? 
Gazeta sarlavhasi - bu maqola mazmunini umumlashtirish va odamlarni uni o'qishga 
qiziqtirish uchun foydalanadigan narsa. Gazeta sarlavhalari hikoya haqidagi eng 
muhim ma'lumotlarni o'z ichiga olishi va boshqa tafsilotlarni qoldirmasligi kerak, 
ammo ular hali ham jozibali va qiziqish uyg'ota oladigan bo'lishi kerak.Yangilik 
maqolalari teskari piramida tuzilishiga rioya qilishi kerak va sarlavha birinchi 
navbatda eng muhim ma'lumotlarni almashishi kerak. 
 
LinkedIn-dagi sarlavha nima? 
Linkedin sarlavhasi o'zingizni va nima qilayotganingizni tanishtirish uchun 
foydalanadigan narsadir. Bu shuningdek qidiruv natijalarida ismingiz yonida 
ko'rinadigan narsa, shuning uchun u ma'lumotli va kalit so'zlarga boy bo'lishi 
kerak.LinkedIn sarlavhasini yaratishda, odamlar siz haqingizda nima bilishini va 
qilayotgan ish turi haqida o'ylab ko'ring. Nima bo'yicha mutaxassis ekanligingizni va 
eng kuchli tomonlaringizni tasvirlash uchun ishlatadigan bir nechta so'zlarni toping - 
bu LinkedIn sarlavhasi uchun yaxshi asosdir. 
 
Indeed-da sarlavha nima? 
Haqiqatan ham, sarlavha - bu sizning mahoratingiz va tajribangizni umumlashtirish 
uchun foydalanadigan narsadir.Haqiqatan ham sarlavha yaratayotganda, odamlar 
sizning ish tarixingiz, ko'nikmalaringiz va tajribangiz haqida bilishlarini xohlagan 
Reklamada sarlavha - bu siz odamlarning e'tiborini jalb qilish va sotayotgan narsangizni sotib olishga ko'ndirish uchun foydalanadigan narsadir. Odamlarni ko'proq bilishga intilish uchun jozibali, qiziqarli va ma'lumotli bo'lishi kerak. Reklama sarlavhasini yaratishda mahsulotning asosiy afzalliklari haqida o'ylab ko'ring va xususiyatlarni ushbu foyda bilan bog'lang. Gazetadagi sarlavha nima? Gazeta sarlavhasi - bu maqola mazmunini umumlashtirish va odamlarni uni o'qishga qiziqtirish uchun foydalanadigan narsa. Gazeta sarlavhalari hikoya haqidagi eng muhim ma'lumotlarni o'z ichiga olishi va boshqa tafsilotlarni qoldirmasligi kerak, ammo ular hali ham jozibali va qiziqish uyg'ota oladigan bo'lishi kerak.Yangilik maqolalari teskari piramida tuzilishiga rioya qilishi kerak va sarlavha birinchi navbatda eng muhim ma'lumotlarni almashishi kerak. LinkedIn-dagi sarlavha nima? Linkedin sarlavhasi o'zingizni va nima qilayotganingizni tanishtirish uchun foydalanadigan narsadir. Bu shuningdek qidiruv natijalarida ismingiz yonida ko'rinadigan narsa, shuning uchun u ma'lumotli va kalit so'zlarga boy bo'lishi kerak.LinkedIn sarlavhasini yaratishda, odamlar siz haqingizda nima bilishini va qilayotgan ish turi haqida o'ylab ko'ring. Nima bo'yicha mutaxassis ekanligingizni va eng kuchli tomonlaringizni tasvirlash uchun ishlatadigan bir nechta so'zlarni toping - bu LinkedIn sarlavhasi uchun yaxshi asosdir. Indeed-da sarlavha nima? Haqiqatan ham, sarlavha - bu sizning mahoratingiz va tajribangizni umumlashtirish uchun foydalanadigan narsadir.Haqiqatan ham sarlavha yaratayotganda, odamlar sizning ish tarixingiz, ko'nikmalaringiz va tajribangiz haqida bilishlarini xohlagan  
 
narsangiz haqida o'ylab ko'ring. Sizning kuchli tomonlaringizni eng yaxshi 
tavsiflaydigan bir nechta atamalarni o'ylab ko'ring va sizning tajribangiz 
yollovchining e'tiborini jalb qilishda yotqiziladi. 
 
Yaxshi sarlavha nima qiladi? 
Yaxshi sarlavha uchun yagona formula yo'q, lekin uni ishlashiga yordam beradigan 
bir nechta narsa bor.Ular aniq va aniq: yaxshi sarlavha maqola mavzusini va o'quvchi 
nimani o'rganishi mumkinligini umumlashtirishi kerak.Ular jozibali: yaxshi nom 
o'quvchini ko'proq ma'lumot olishga undaydi.Ular ma'lumot beruvchi: Sarlavha 
o'quvchiga maqola nima haqida ekanligi haqida juda ko'p narsalarni bermasdan 
yaxshi tasavvur berishi kerak. 
  Ular oddiy: yaxshi sarlavha o'quvchiga maqoladan nimani kutish kerakligini aytadi 
va keraksiz tafsilotlar yoki so'zlar bilan butani aylanib o'tmaydi.Ular tegishli: sarlavha 
o'quvchi izlayotgan narsaga va uni qiziqtiradigan narsaga mos kelishi kerak.Ular 
yozma tarkibga mos keladi: o'quvchilarni o'ziga jalb qiladigan noto'g'ri sarlavha faqat 
ularni hafsalasi pir qiladi va vaqtlarini behuda sarflaydi.Ular odamlarni harakatga 
undaydi: yaxshi sarlavha o'quvchini maqolani o'qish yoki mahsulotni sotib olish 
bo'ladimi, biror narsa qilishga undaydi.Yaxshi sarlavhalar odamlarni sizning 
kontentingizga jalb qilishning kalitidir.Ular nafaqat odamlarning e'tiborini tortadi, 
balki ularni qolishga va ko'proq ma'lumot olishga ko'ndiradi. Yuqoridagi 
maslahatlarga amal qilish orqali siz aniq, jozibali va ma’lumot beruvchi sarlavhalar 
yaratishingiz mumkin, bu esa kontentingizni ko‘proq odamlarga ko‘rishga yordam 
beradi. 
 
Yaxshi sarlavhalar yaratish bo'yicha maslahatlar 
Ajoyib sarlavhalar yozayotganda ularni kuchli, qiziqarli, aniq va ma'lumotli qilish 
uchun quyidagi maslahatlardan foydalaning: 
 
narsangiz haqida o'ylab ko'ring. Sizning kuchli tomonlaringizni eng yaxshi tavsiflaydigan bir nechta atamalarni o'ylab ko'ring va sizning tajribangiz yollovchining e'tiborini jalb qilishda yotqiziladi. Yaxshi sarlavha nima qiladi? Yaxshi sarlavha uchun yagona formula yo'q, lekin uni ishlashiga yordam beradigan bir nechta narsa bor.Ular aniq va aniq: yaxshi sarlavha maqola mavzusini va o'quvchi nimani o'rganishi mumkinligini umumlashtirishi kerak.Ular jozibali: yaxshi nom o'quvchini ko'proq ma'lumot olishga undaydi.Ular ma'lumot beruvchi: Sarlavha o'quvchiga maqola nima haqida ekanligi haqida juda ko'p narsalarni bermasdan yaxshi tasavvur berishi kerak. Ular oddiy: yaxshi sarlavha o'quvchiga maqoladan nimani kutish kerakligini aytadi va keraksiz tafsilotlar yoki so'zlar bilan butani aylanib o'tmaydi.Ular tegishli: sarlavha o'quvchi izlayotgan narsaga va uni qiziqtiradigan narsaga mos kelishi kerak.Ular yozma tarkibga mos keladi: o'quvchilarni o'ziga jalb qiladigan noto'g'ri sarlavha faqat ularni hafsalasi pir qiladi va vaqtlarini behuda sarflaydi.Ular odamlarni harakatga undaydi: yaxshi sarlavha o'quvchini maqolani o'qish yoki mahsulotni sotib olish bo'ladimi, biror narsa qilishga undaydi.Yaxshi sarlavhalar odamlarni sizning kontentingizga jalb qilishning kalitidir.Ular nafaqat odamlarning e'tiborini tortadi, balki ularni qolishga va ko'proq ma'lumot olishga ko'ndiradi. Yuqoridagi maslahatlarga amal qilish orqali siz aniq, jozibali va ma’lumot beruvchi sarlavhalar yaratishingiz mumkin, bu esa kontentingizni ko‘proq odamlarga ko‘rishga yordam beradi. Yaxshi sarlavhalar yaratish bo'yicha maslahatlar Ajoyib sarlavhalar yozayotganda ularni kuchli, qiziqarli, aniq va ma'lumotli qilish uchun quyidagi maslahatlardan foydalaning:  
 
"Kashf qilish", "o'rganish", "o'rganish" kabi kuchli fe'llardan foydalaning. 
O'quvchi javob bermoqchi bo'lgan savoldan boshlang. 
Raqamlardan foydalaning yoki Statistiques e'tiborni jalb qilish. 
Maqolani o'qishning afzalliklaridan biri bilan o'quvchini jalb qiling. 
Foydalanish So'z o'quvchilar ushbu kontentni onlayn qidirish uchun foydalanadigan 
Raqamlardan foydalaning yoki Statistiques element miqdorini aniqlash uchun 
O'quvchining his-tuyg'ulariga "shok", "syurpriz" va "qiziq" kabi so'zlar bilan murojaat 
qiling. 
Ularning e'tiborini jalb qilish uchun tilingiz bilan provokatsion yoki dadil bo'ling. 
Aqlli yoki kulgili bo'ling; o'z vaqtida va dolzarb bo'lishi uchun memlar, pop 
madaniyat yoki yangiliklardan foydalaningYaxshi nomning afzalliklariMaqola uchun 
yaxshi nomga ega bo'lish juda ko'p afzalliklarga ega, jumladan: 
Ko'rishlar sonining ko'payishi 
Ishtirok etishning ortishi 
Aktsiyalarni ko'paytirish 
Kliklarni ko'paytirish 
Ko'proq yetakchilar 
Va bu faqat maqolalar sarlavhalari uchun! 
Bundan 
tashqari, 
Indeed 
yoki 
LinkedIn 
profilidagi 
yaxshi 
sarlavha 
ish 
izlayotganingizda juda foydali bo'lishi mumkin. 
Ajoyib haqiqatda yoki Linkedin sarlavhasining afzalliklari.IIndeed profilingiz uchun 
sarlavha yaratishda yaxshi sarlavha sizga yordam berishi mumkinligini yodda tuting: 
Yaxshiroq shaxsiy brending.Profilni koʻproq koʻrishLavozimlar uchun boshqa 
raqobatchilardan ajralib turing.Ishga qabul qiluvchilarning e'tiborini jalb qiling.Agar 
sizda kuchli, yaxshi tuzilgan sarlavha bo‘lsa, u maqola yoki professional profil 
bo‘ladimi, yaxshi natijalar beradi.Tomoshabinlar e'tiborini tortadigan sarlavhalarga 
misollar 
Tomoshabinlar e'tiborini tortadigan sarlavhalarga misollar 
"Kashf qilish", "o'rganish", "o'rganish" kabi kuchli fe'llardan foydalaning. O'quvchi javob bermoqchi bo'lgan savoldan boshlang. Raqamlardan foydalaning yoki Statistiques e'tiborni jalb qilish. Maqolani o'qishning afzalliklaridan biri bilan o'quvchini jalb qiling. Foydalanish So'z o'quvchilar ushbu kontentni onlayn qidirish uchun foydalanadigan Raqamlardan foydalaning yoki Statistiques element miqdorini aniqlash uchun O'quvchining his-tuyg'ulariga "shok", "syurpriz" va "qiziq" kabi so'zlar bilan murojaat qiling. Ularning e'tiborini jalb qilish uchun tilingiz bilan provokatsion yoki dadil bo'ling. Aqlli yoki kulgili bo'ling; o'z vaqtida va dolzarb bo'lishi uchun memlar, pop madaniyat yoki yangiliklardan foydalaningYaxshi nomning afzalliklariMaqola uchun yaxshi nomga ega bo'lish juda ko'p afzalliklarga ega, jumladan: Ko'rishlar sonining ko'payishi Ishtirok etishning ortishi Aktsiyalarni ko'paytirish Kliklarni ko'paytirish Ko'proq yetakchilar Va bu faqat maqolalar sarlavhalari uchun! Bundan tashqari, Indeed yoki LinkedIn profilidagi yaxshi sarlavha ish izlayotganingizda juda foydali bo'lishi mumkin. Ajoyib haqiqatda yoki Linkedin sarlavhasining afzalliklari.IIndeed profilingiz uchun sarlavha yaratishda yaxshi sarlavha sizga yordam berishi mumkinligini yodda tuting: Yaxshiroq shaxsiy brending.Profilni koʻproq koʻrishLavozimlar uchun boshqa raqobatchilardan ajralib turing.Ishga qabul qiluvchilarning e'tiborini jalb qiling.Agar sizda kuchli, yaxshi tuzilgan sarlavha bo‘lsa, u maqola yoki professional profil bo‘ladimi, yaxshi natijalar beradi.Tomoshabinlar e'tiborini tortadigan sarlavhalarga misollar Tomoshabinlar e'tiborini tortadigan sarlavhalarga misollar  
 
 Tasvir_sarlavhasi 
Ushbu maqola sarlavhalar haqida bo'lganligi sababli, ushbu mavzu bo'yicha ba'zi 
misollar:"Natijalarni oladigan sarlavhani qanday yozish kerak" 
"Siz bilishingiz kerak bo'lgan 5 turdagi sarlavhalar" 
"Qanday qilib 5 oson qadamda jozibali sarlavha yaratish mumkin" 
"Sotiladigan sarlavhalar: samarali sarlavhalar yozish ortidagi fan" 
"Nima uchun sarlavhalaringiz o'zgarmayapti va ularni qanday tuzatish kerak" 
"Qanday qilib sarlavhalaringizni konversiya mashinalariga aylantirish mumkin" 
"Kuchli sarlavhalar yozish uchun yakuniy qo'llanma" 
Ba'zilar raqamlar, savollar, qadamlar va hissiy murojaatlar kabi taktikalardan qanday 
foydalanishiga e'tibor bering.LinkedIn yoki Indeed sarlavhalariga misollar.Endi, agar 
siz yaxshi LinkedIn yoki Indeed sarlavhasi uchun g'oyalarni izlayotgan bo'lsangiz, 
bunga 
mos 
keladigan 
ba'zi 
misollar:"Natijaga 
asoslangan 
savdo 
mutaxassisi":"Tajribali grafik dizayner" 
"5 yillik tajribaga ega veb-dasturchi" 
"Ikki tilli mijozlarga xizmat ko'rsatish vakili" 
"Buyuk ma'lumotlar tahlilchisi" 
Qarang, bu sarlavhalar qanday qilib ""dan ancha qiziqroq marketing Menejer” yoki 
“Dizayner? ».Siz ularni xat yoki rezyume sarlavhasi sifatida ishlatishni davom 
ettirishingiz mumkin.Siz foydalanishingiz mumkin bo'lgan sarlavha analizatorlari 
Sarlavhalaringizni sinab ko'rish va ular qanchalik yaxshi ishlashini ko'rish uchun 
foydalanishingiz mumkin bo'lgan bir nechta sarlavha analizatorlari mavjud. Ulardan 
ba'zilari bepul, ba'zilari esa pullik.CoSchedule sarlavha tahlilchisi : Fikr-mulohaza 
uchun sarlavhangizni nusxalash va joylashtirish imkonini beruvchi tez va oson 
vosita.Google AdWords kalit so'zni rejalashtiruvchi: Google-ga qidiruv tizimini 
maksimal darajada optimallashtirish (SEO) uchun sarlavhalaringizdagi kalit so'zlarni 
aniqlashga yordam bering. 
Tasvir_sarlavhasi Ushbu maqola sarlavhalar haqida bo'lganligi sababli, ushbu mavzu bo'yicha ba'zi misollar:"Natijalarni oladigan sarlavhani qanday yozish kerak" "Siz bilishingiz kerak bo'lgan 5 turdagi sarlavhalar" "Qanday qilib 5 oson qadamda jozibali sarlavha yaratish mumkin" "Sotiladigan sarlavhalar: samarali sarlavhalar yozish ortidagi fan" "Nima uchun sarlavhalaringiz o'zgarmayapti va ularni qanday tuzatish kerak" "Qanday qilib sarlavhalaringizni konversiya mashinalariga aylantirish mumkin" "Kuchli sarlavhalar yozish uchun yakuniy qo'llanma" Ba'zilar raqamlar, savollar, qadamlar va hissiy murojaatlar kabi taktikalardan qanday foydalanishiga e'tibor bering.LinkedIn yoki Indeed sarlavhalariga misollar.Endi, agar siz yaxshi LinkedIn yoki Indeed sarlavhasi uchun g'oyalarni izlayotgan bo'lsangiz, bunga mos keladigan ba'zi misollar:"Natijaga asoslangan savdo mutaxassisi":"Tajribali grafik dizayner" "5 yillik tajribaga ega veb-dasturchi" "Ikki tilli mijozlarga xizmat ko'rsatish vakili" "Buyuk ma'lumotlar tahlilchisi" Qarang, bu sarlavhalar qanday qilib ""dan ancha qiziqroq marketing Menejer” yoki “Dizayner? ».Siz ularni xat yoki rezyume sarlavhasi sifatida ishlatishni davom ettirishingiz mumkin.Siz foydalanishingiz mumkin bo'lgan sarlavha analizatorlari Sarlavhalaringizni sinab ko'rish va ular qanchalik yaxshi ishlashini ko'rish uchun foydalanishingiz mumkin bo'lgan bir nechta sarlavha analizatorlari mavjud. Ulardan ba'zilari bepul, ba'zilari esa pullik.CoSchedule sarlavha tahlilchisi : Fikr-mulohaza uchun sarlavhangizni nusxalash va joylashtirish imkonini beruvchi tez va oson vosita.Google AdWords kalit so'zni rejalashtiruvchi: Google-ga qidiruv tizimini maksimal darajada optimallashtirish (SEO) uchun sarlavhalaringizdagi kalit so'zlarni aniqlashga yordam bering.  
 
HubSpot veb-sayti Grader : asosiy ishlash ko'rsatkichlariga nisbatan har qanday veb-
sayt tarkibi. 
Portentning kontent g'oyalari generatori: Fikrlaringiz yo'qmi? Portentning kontent 
g‘oyalari generatori noldan boshlab ko‘zni qamashtiruvchi sarlavhalarni yaratishga 
yordam beradi. 
Ilg'or marketing institutining sarlavha generatori  : qiymat ballini aniqlang marketing 
sarlavhangizning tuyg'usi. 
Bularning barchasi sarlavhalarni sinab ko'rish va eng yaxshisini ko'rish uchun juda 
yaxshi. Ba'zan mukammal nomga ega bo'lish uchun biroz tirishqoqlik talab etiladi, 
ammo bu vositalardan birini qo'llash sizga yo'lda yordam berishi mumkin. 
 
Sarlavhalarning kuchi 
Endi siz “Sarlavha nima?” degan savolga javob topdingiz. »Maqola yoki professional 
profil bo'ladimi, kontentingizni ko'rish va o'qish uchun sarlavhalar juda 
muhimdir.Ushbu maqoladagi har qanday maslahat yoki taktikadan foydalanib, siz 
o'zingizning kontentingiz muvaffaqiyatli bo'lishiga yordam beradigan sarlavha 
yaratishingiz mumkin. Uni tegishli, qiziqarli va sodda saqlashni unutmang. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
HubSpot veb-sayti Grader : asosiy ishlash ko'rsatkichlariga nisbatan har qanday veb- sayt tarkibi. Portentning kontent g'oyalari generatori: Fikrlaringiz yo'qmi? Portentning kontent g‘oyalari generatori noldan boshlab ko‘zni qamashtiruvchi sarlavhalarni yaratishga yordam beradi. Ilg'or marketing institutining sarlavha generatori : qiymat ballini aniqlang marketing sarlavhangizning tuyg'usi. Bularning barchasi sarlavhalarni sinab ko'rish va eng yaxshisini ko'rish uchun juda yaxshi. Ba'zan mukammal nomga ega bo'lish uchun biroz tirishqoqlik talab etiladi, ammo bu vositalardan birini qo'llash sizga yo'lda yordam berishi mumkin. Sarlavhalarning kuchi Endi siz “Sarlavha nima?” degan savolga javob topdingiz. »Maqola yoki professional profil bo'ladimi, kontentingizni ko'rish va o'qish uchun sarlavhalar juda muhimdir.Ushbu maqoladagi har qanday maslahat yoki taktikadan foydalanib, siz o'zingizning kontentingiz muvaffaqiyatli bo'lishiga yordam beradigan sarlavha yaratishingiz mumkin. Uni tegishli, qiziqarli va sodda saqlashni unutmang.  
 
 
 
 
 
 
 
NAZORAT SAVOLLARI VA TOPSHIRIQLARI: 
1. Saracha qanday tuzilma? 
2. Sarlavha deganda qanday sintaktik birliklarni tushunasiz? 
3. Badiiy matnga sarlavha tanlashda qanday xususiyatlarga e'tibor beriladi? 
4.  Yozuvchilarning sarlavha tanlash mahoratlariga misollar misollar keltiring. 
5. Koʻzlarim toʻrt boʻldi, 
intizor yoʻllar. 
yuraklarim qurt boʻldi, 
tutzordir koʻllar. 
ushbu sheʼriy matn qaysi matnga qanday sarlavha tanlagan bo‘lar edingiz? 
6.  Sarlavha qaysi tildan olingan? 
7.Sarlavhaga oid xususiyatlarni ayting. 
8.Badiiy va ilmiy matnda sarlavha tanlash bilan bog‘liq qanday farqlar mavjud? 
9.Badiiy matnlarga sarlavha tanlash bilan bog‘liq tafovutlar haqida gapiring. 
10.Sarlavha va matn uyg‘unligi to‘g‘risida fikr yuriting. 
 
 
 
 
 
 
 
NAZORAT SAVOLLARI VA TOPSHIRIQLARI: 1. Saracha qanday tuzilma? 2. Sarlavha deganda qanday sintaktik birliklarni tushunasiz? 3. Badiiy matnga sarlavha tanlashda qanday xususiyatlarga e'tibor beriladi? 4. Yozuvchilarning sarlavha tanlash mahoratlariga misollar misollar keltiring. 5. Koʻzlarim toʻrt boʻldi, intizor yoʻllar. yuraklarim qurt boʻldi, tutzordir koʻllar. ushbu sheʼriy matn qaysi matnga qanday sarlavha tanlagan bo‘lar edingiz? 6. Sarlavha qaysi tildan olingan? 7.Sarlavhaga oid xususiyatlarni ayting. 8.Badiiy va ilmiy matnda sarlavha tanlash bilan bog‘liq qanday farqlar mavjud? 9.Badiiy matnlarga sarlavha tanlash bilan bog‘liq tafovutlar haqida gapiring. 10.Sarlavha va matn uyg‘unligi to‘g‘risida fikr yuriting.  
 
Adabiyotlar. 
1.Лингвистика текста I, II- части. «Международная конференция» М. МГППИЯ 1968г. 
2.Kukharenko V. A. «Seminars in style» M. 1971 
3.Гиндин С. И. «Внутреняя организация текста». АКД, М, 1972г 
4.Қудратов Т, Нафасов Т. «Лингвистик тахлил» Т., 
«уқитувчи», 19. 
5.wikipedia 
6. Internet materiallari  
7.Matyoqubova D. Undalmalarning badiiy nutqdagi o’rni. // Nutq madaniyati va 
ozbek tilshunosligining dolzarb muammolari. Respub. Ilmiy-amaliy anjumani mater. 
Andijon, 2016,116-118-b.   
 
 
Adabiyotlar. 1.Лингвистика текста I, II- части. «Международная конференция» М. МГППИЯ 1968г. 2.Kukharenko V. A. «Seminars in style» M. 1971 3.Гиндин С. И. «Внутреняя организация текста». АКД, М, 1972г 4.Қудратов Т, Нафасов Т. «Лингвистик тахлил» Т., «уқитувчи», 19. 5.wikipedia 6. Internet materiallari 7.Matyoqubova D. Undalmalarning badiiy nutqdagi o’rni. // Nutq madaniyati va ozbek tilshunosligining dolzarb muammolari. Respub. Ilmiy-amaliy anjumani mater. Andijon, 2016,116-118-b.