Temir yo‘l transport infratuzilma

Yuklangan vaqt

2024-07-27

Yuklab olishlar soni

4

Sahifalar soni

7

Faytl hajmi

35,3 KB


 
1 
 
 
 
 
 
Temir yo‘l transport infratuzilma 
 
Temir yo‘l infratuzilmasi - bu umumiy foydalaniladigan temir yo‘llarni, temir 
yo‘l stansiyalarini, ushbu majmuaning ishlashini ta’minlaydigan boshka tuzilmalar 
va kurilmalarni o‘z ichiga olgan texnik majmua bo‘lib, ularning yordamida 
tashuvchilar yuklarni tashishni amalga oshiradilar. 
 Temir yo‘l transporti ob’ektlari - texnologik majmua, shu jumladan 
umumfoydalaniladigan temir yo‘l yo‘llari, temir yo‘l stansiyalari, elektr ta’minoti 
qurilmalari, aloqa tarmoqlari, signalizatsiya, markazlashtirish va blokirovka qilish 
tizimlari, axborot komplekslari va harakatlanishni boshqarish tizimlari hamda 
ishlashni ta’minlaydigan boshqa binolar, inshootlar, moslamalar, qurilmalar, 
uskunalar va boshqalar  
Transport infratuzilmasi ob’ektlarini taksimlash (tasniflash) turli xil 
mezonlarga ko‘ra, xususan, foydalanuvchilar uchun transport infratuzilmasi 
mavjudligiga, mulkchilik turiga, transport turiga, transport jarayonida bajariladigan 
vazifasiga muvofik amalga oshirilishi mumkin. 
 Foydalanuvchilar uchun transport infratuzilmasining maqbulligiga ko‘ra, uni 
umumfoydalaniladigan va umumfoydalanmaydigan transport infratuzilmasi bo‘lish 
mumkin. 
 Umumfoydalaniladigan temir yo‘l transporti infratuzilmasi - bu o‘z 
faoliyati uchun zarur bo‘lgan umumiy temir yo‘l yo‘llari va inshootlarini (ko‘priklar, 
tunnellar va boshkalar), temir yo‘l stansiyalarini, elektr ta’minoti moslamalarini, 
aloka tarmoklarini, signalizatsiya, markazlashtirish va blokirovka kilish tizimlarini, 
axborot komplekslarini va xarakatlanishni o‘z ichiga olgan texnologik majmua. 
boshkaruv tizimi va ushbu majmuaning ishlashini ta’minlaydigan boshka binolar, 
1 Temir yo‘l transport infratuzilma Temir yo‘l infratuzilmasi - bu umumiy foydalaniladigan temir yo‘llarni, temir yo‘l stansiyalarini, ushbu majmuaning ishlashini ta’minlaydigan boshka tuzilmalar va kurilmalarni o‘z ichiga olgan texnik majmua bo‘lib, ularning yordamida tashuvchilar yuklarni tashishni amalga oshiradilar. Temir yo‘l transporti ob’ektlari - texnologik majmua, shu jumladan umumfoydalaniladigan temir yo‘l yo‘llari, temir yo‘l stansiyalari, elektr ta’minoti qurilmalari, aloqa tarmoqlari, signalizatsiya, markazlashtirish va blokirovka qilish tizimlari, axborot komplekslari va harakatlanishni boshqarish tizimlari hamda ishlashni ta’minlaydigan boshqa binolar, inshootlar, moslamalar, qurilmalar, uskunalar va boshqalar Transport infratuzilmasi ob’ektlarini taksimlash (tasniflash) turli xil mezonlarga ko‘ra, xususan, foydalanuvchilar uchun transport infratuzilmasi mavjudligiga, mulkchilik turiga, transport turiga, transport jarayonida bajariladigan vazifasiga muvofik amalga oshirilishi mumkin. Foydalanuvchilar uchun transport infratuzilmasining maqbulligiga ko‘ra, uni umumfoydalaniladigan va umumfoydalanmaydigan transport infratuzilmasi bo‘lish mumkin. Umumfoydalaniladigan temir yo‘l transporti infratuzilmasi - bu o‘z faoliyati uchun zarur bo‘lgan umumiy temir yo‘l yo‘llari va inshootlarini (ko‘priklar, tunnellar va boshkalar), temir yo‘l stansiyalarini, elektr ta’minoti moslamalarini, aloka tarmoklarini, signalizatsiya, markazlashtirish va blokirovka kilish tizimlarini, axborot komplekslarini va xarakatlanishni o‘z ichiga olgan texnologik majmua. boshkaruv tizimi va ushbu majmuaning ishlashini ta’minlaydigan boshka binolar,
 
2 
 
inshootlar, kurilmalar va uskunalar, vositalari xarakati uchun mo‘ljallangan 
ob’ektlar kiradi. 
  Umumiy bo‘lmagan transport infratuzilmasi ob’ektlariga davlat 
xokimiyati ijro etuvchi organlari, jismoniy yoki yuridik shaxslar egalik kiladigan, 
egalik kiladigan yoki foydalanadigan va ular fakat o‘z extiyojlari uchun yoki davlat 
yoki shaxar extiyojlari uchun foydalanadigan ob’ektlar kiradi.  
 Infratuzilma egasi - infratuzilmani egalik huquqi yoki boshqa huquq 
asosida egalik qiladigan, undan o‘z ehtiyojlari uchun foydalanadigan yoki 
tashuvchiga tuzilgan shartnoma asosida undan foydalanish bo‘yicha xizmat 
ko‘rsatadigan yuridik yoki yakka tartibdagi tadbirkor hisoblanadi. Temir yo‘l 
tarmog‘i temir yo‘l yo‘llar to‘plamidan tashkil topgan va umumiy foydalanish temir 
yo‘llari bo‘lgan barcha stansiyalar o‘rtasida tashishlarni amalga oshirishga imkon 
beradi.  
 Harakat jadalligi bo‘yicha temir yo‘l liniyalari bir nechta toifalarga bo‘linadi 
va ularning mumkin bo‘lgan tezligiga ko‘ra odatdagi tezyurar liniyalarga 
ko‘shimcha ravishda yukori tezlikda xarakatlanadigan liniyalar rejalashtirilmokda.  
 
Temir yo‘l 
infratu-
zilmasi 
katego-
riyasi 
Poezdlar harakatining 
ruxsat etilgan maksimal 
tezligi, km/soat 
Kategoriyani aniqlaydigan 
harakat turi 
1  
200 km/soat va undan 
ortiq  
Yo‘lovchi poezdlarining yuqori 
tezlikdagi harakatlanishi  
2  
141-200 km/soat  
Yo‘lovchi poezdlarining tezlikdagi 
harakatlanishi  
3  
101-140 km/soat  
Tezlashtirilgan yuk va yo‘lovchi 
poezdlari  
2 inshootlar, kurilmalar va uskunalar, vositalari xarakati uchun mo‘ljallangan ob’ektlar kiradi. Umumiy bo‘lmagan transport infratuzilmasi ob’ektlariga davlat xokimiyati ijro etuvchi organlari, jismoniy yoki yuridik shaxslar egalik kiladigan, egalik kiladigan yoki foydalanadigan va ular fakat o‘z extiyojlari uchun yoki davlat yoki shaxar extiyojlari uchun foydalanadigan ob’ektlar kiradi. Infratuzilma egasi - infratuzilmani egalik huquqi yoki boshqa huquq asosida egalik qiladigan, undan o‘z ehtiyojlari uchun foydalanadigan yoki tashuvchiga tuzilgan shartnoma asosida undan foydalanish bo‘yicha xizmat ko‘rsatadigan yuridik yoki yakka tartibdagi tadbirkor hisoblanadi. Temir yo‘l tarmog‘i temir yo‘l yo‘llar to‘plamidan tashkil topgan va umumiy foydalanish temir yo‘llari bo‘lgan barcha stansiyalar o‘rtasida tashishlarni amalga oshirishga imkon beradi. Harakat jadalligi bo‘yicha temir yo‘l liniyalari bir nechta toifalarga bo‘linadi va ularning mumkin bo‘lgan tezligiga ko‘ra odatdagi tezyurar liniyalarga ko‘shimcha ravishda yukori tezlikda xarakatlanadigan liniyalar rejalashtirilmokda. Temir yo‘l infratu- zilmasi katego- riyasi Poezdlar harakatining ruxsat etilgan maksimal tezligi, km/soat Kategoriyani aniqlaydigan harakat turi 1 200 km/soat va undan ortiq Yo‘lovchi poezdlarining yuqori tezlikdagi harakatlanishi 2 141-200 km/soat Yo‘lovchi poezdlarining tezlikdagi harakatlanishi 3 101-140 km/soat Tezlashtirilgan yuk va yo‘lovchi poezdlari
 
3 
 
4  
81-100 km/soat  
Yuk poezdi harakati  
5  
61-90 km/soat  
Yuqori massa uzunlikka ega yuk 
poezlari harakati  
6  
41-60 km/soat  
Murakkab plan va profilga ega 
uchastkalarda 
yuqori 
massa 
uzunlikka ega yuk poezlari harakati  
7  
40 va undan past  
Stansiyalar , o‘tish yo‘llari va 
boshqa 
yo‘llar 
oralig‘ida 
harakatlanish  
8  
25 km/soat gacha  
Yuklash-tushirish yo‘llari bo‘ylab 
poezdlar harakatlanishi  
 
    Temir yo‘l stansiyalar - poezdlar katnovini jadval asosida ta’minlash; 
barcha poezdlarning sostavlarini shakllantirish rejasiga kat’iy muvofik ravishda 
jo‘natish; texnik va tijorat jixatdan soz holatda ushlash; poezdlarni kabul kilish, 
jo‘natish va o‘tkazish, manevrlar kilish, tovarlarni joylashtirish va ta’minlash 
bo‘yicha operatsiyalarni bajarishda xarakat xavfsizligini ta’minlash; tashiladigan 
tovarlarning xavfsizligi; temir yo‘l orkali yo‘lovchilarga xavfsiz xizmat ko‘rsatish 
va tashishni ta’minlaydi. 
Oraliq stansiyalar - temir yo‘l tarmog‘idagi bo‘linish nuktalarining eng keng 
tarkalgan shakli. Ular bir yo‘lli, ikki yo‘lli va ko‘p yo‘lli liniyalarga bo‘linib, ular 
orasida 20 dan 40 km gacha masofada joylashtiriladi. Ushbu stansiyalar yuk 
poezdlarining to‘xtovsiz o‘tishini, shuningdek, poezdlarni kabul kilish va jo‘nab 
ketishni to‘xtash joylari bilan ta’minlaydi. 
Uchastka stansiyalari. Ularning asosiy maksadi - tranzit poezdlarni 
boshkarish, lokomotivlar va lokomotiv brigadalarini almashtirish, uchastka va guruh 
poezdlarini shakllantirish va tarkatish, yo‘lovchi, yuk va tijorat operatsiyalarini 
bajarish. 
3 4 81-100 km/soat Yuk poezdi harakati 5 61-90 km/soat Yuqori massa uzunlikka ega yuk poezlari harakati 6 41-60 km/soat Murakkab plan va profilga ega uchastkalarda yuqori massa uzunlikka ega yuk poezlari harakati 7 40 va undan past Stansiyalar , o‘tish yo‘llari va boshqa yo‘llar oralig‘ida harakatlanish 8 25 km/soat gacha Yuklash-tushirish yo‘llari bo‘ylab poezdlar harakatlanishi Temir yo‘l stansiyalar - poezdlar katnovini jadval asosida ta’minlash; barcha poezdlarning sostavlarini shakllantirish rejasiga kat’iy muvofik ravishda jo‘natish; texnik va tijorat jixatdan soz holatda ushlash; poezdlarni kabul kilish, jo‘natish va o‘tkazish, manevrlar kilish, tovarlarni joylashtirish va ta’minlash bo‘yicha operatsiyalarni bajarishda xarakat xavfsizligini ta’minlash; tashiladigan tovarlarning xavfsizligi; temir yo‘l orkali yo‘lovchilarga xavfsiz xizmat ko‘rsatish va tashishni ta’minlaydi. Oraliq stansiyalar - temir yo‘l tarmog‘idagi bo‘linish nuktalarining eng keng tarkalgan shakli. Ular bir yo‘lli, ikki yo‘lli va ko‘p yo‘lli liniyalarga bo‘linib, ular orasida 20 dan 40 km gacha masofada joylashtiriladi. Ushbu stansiyalar yuk poezdlarining to‘xtovsiz o‘tishini, shuningdek, poezdlarni kabul kilish va jo‘nab ketishni to‘xtash joylari bilan ta’minlaydi. Uchastka stansiyalari. Ularning asosiy maksadi - tranzit poezdlarni boshkarish, lokomotivlar va lokomotiv brigadalarini almashtirish, uchastka va guruh poezdlarini shakllantirish va tarkatish, yo‘lovchi, yuk va tijorat operatsiyalarini bajarish.
 
4 
 
Saralash stansiyalar. Ular bir nechta temir yo‘l liniyalari tutashgan joylarida, 
yirik sanoat markazlarida, tovarlarni ommaviy ravishda yuklash va tushirish 
joylarida (daryo va dengiz portlari, kon xavzalari yakinida) joylashgan va 
kelayotgan poezdlarda vagonlarni tarkatib yuborish va ommaviy ravishda saralashga 
mo‘ljallangan. 
Yuk stansiyalari. Ular asosan yuk bilan bog‘liq operatsiyalarni bajaradilar. 
Ushbu stansiyalar tashish uchun kabul kilish, tortish, kiska muddatli saklash, 
yuklarni ortish, tushirish, saralash va yetkazib berish, yuk xujjatlarini 
rasmiylashtirish uchun mo‘ljallangan; shuningdek, yuk poezdlarini kabul kilish, 
tarkatish, shakllantirish va jo‘natish, vagonlarni topshirish; vagonlarni yetkazib 
berish, kirish yo‘llarini saklash va jo‘natuvchilar va kabul kiluvchilar uchun 
ekspeditorlik xizmatlarini tashkil etish. 
Yo‘lovchi stansiyalari. Ular yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish va xar xil 
toifadagi yo‘lovchi poezdlari bilan operatsiyalarni bajarish uchun mo‘ljallangan 
bo‘lib, yo‘lovchi tashish xajmi sezilarli bo‘lgan yirik shaxarlarda va sanoat 
markazlarida joylashgan. 
    Temir yo‘l stansiyalar - poezdlar katnovini jadval asosida ta’minlash; 
barcha poezdlarning sostavlarini shakllantirish rejasiga kat’iy muvofik ravishda 
jo‘natish; texnik va tijorat jixatdan soz holatda ushlash; poezdlarni kabul kilish, 
jo‘natish va o‘tkazish, manevrlar kilish, tovarlarni joylashtirish va ta’minlash 
bo‘yicha operatsiyalarni bajarishda xarakat xavfsizligini ta’minlash; tashiladigan 
tovarlarning xavfsizligi; temir yo‘l orkali yo‘lovchilarga xavfsiz xizmat ko‘rsatish 
va tashishni ta’minlaydi. 
Oraliq stansiyalar - temir yo‘l tarmog‘idagi bo‘linish nuktalarining eng keng 
tarkalgan shakli. Ular bir yo‘lli, ikki yo‘lli va ko‘p yo‘lli liniyalarga bo‘linib, ular 
orasida 20 dan 40 km gacha masofada joylashtiriladi. Ushbu stansiyalar yuk 
poezdlarining to‘xtovsiz o‘tishini, shuningdek, poezdlarni kabul kilish va jo‘nab 
ketishni to‘xtash joylari bilan ta’minlaydi. 
Uchastka stansiyalari. Ularning asosiy maksadi - tranzit poezdlarni 
boshkarish, lokomotivlar va lokomotiv brigadalarini almashtirish, uchastka va guruh 
4 Saralash stansiyalar. Ular bir nechta temir yo‘l liniyalari tutashgan joylarida, yirik sanoat markazlarida, tovarlarni ommaviy ravishda yuklash va tushirish joylarida (daryo va dengiz portlari, kon xavzalari yakinida) joylashgan va kelayotgan poezdlarda vagonlarni tarkatib yuborish va ommaviy ravishda saralashga mo‘ljallangan. Yuk stansiyalari. Ular asosan yuk bilan bog‘liq operatsiyalarni bajaradilar. Ushbu stansiyalar tashish uchun kabul kilish, tortish, kiska muddatli saklash, yuklarni ortish, tushirish, saralash va yetkazib berish, yuk xujjatlarini rasmiylashtirish uchun mo‘ljallangan; shuningdek, yuk poezdlarini kabul kilish, tarkatish, shakllantirish va jo‘natish, vagonlarni topshirish; vagonlarni yetkazib berish, kirish yo‘llarini saklash va jo‘natuvchilar va kabul kiluvchilar uchun ekspeditorlik xizmatlarini tashkil etish. Yo‘lovchi stansiyalari. Ular yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish va xar xil toifadagi yo‘lovchi poezdlari bilan operatsiyalarni bajarish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, yo‘lovchi tashish xajmi sezilarli bo‘lgan yirik shaxarlarda va sanoat markazlarida joylashgan. Temir yo‘l stansiyalar - poezdlar katnovini jadval asosida ta’minlash; barcha poezdlarning sostavlarini shakllantirish rejasiga kat’iy muvofik ravishda jo‘natish; texnik va tijorat jixatdan soz holatda ushlash; poezdlarni kabul kilish, jo‘natish va o‘tkazish, manevrlar kilish, tovarlarni joylashtirish va ta’minlash bo‘yicha operatsiyalarni bajarishda xarakat xavfsizligini ta’minlash; tashiladigan tovarlarning xavfsizligi; temir yo‘l orkali yo‘lovchilarga xavfsiz xizmat ko‘rsatish va tashishni ta’minlaydi. Oraliq stansiyalar - temir yo‘l tarmog‘idagi bo‘linish nuktalarining eng keng tarkalgan shakli. Ular bir yo‘lli, ikki yo‘lli va ko‘p yo‘lli liniyalarga bo‘linib, ular orasida 20 dan 40 km gacha masofada joylashtiriladi. Ushbu stansiyalar yuk poezdlarining to‘xtovsiz o‘tishini, shuningdek, poezdlarni kabul kilish va jo‘nab ketishni to‘xtash joylari bilan ta’minlaydi. Uchastka stansiyalari. Ularning asosiy maksadi - tranzit poezdlarni boshkarish, lokomotivlar va lokomotiv brigadalarini almashtirish, uchastka va guruh