TEXNOLOGIYA DARSLARINI TASHKIL ETISH METODIKASI

Yuklangan vaqt

2024-06-09

Yuklab olishlar soni

2

Sahifalar soni

11

Faytl hajmi

27,6 KB


Ilmiybaza.uz TEXNOLOGIYA DARSLARINI TASHKIL ETISH METODIKASI Reja: 1. Texnologiya dasturi tashkil etish 2. Texnologiya darslari ish rejasi bilan tanishish 3. Dars ishlanmasini tuzish texnologiyasi 4. .Amaliy mashg’ulot uchun dars ishlanmasini tuzish Texnologiya dasturi tashkil etish Ilmiybaza.uz TEXNOLOGIYA DARSLARINI TASHKIL ETISH METODIKASI Reja: 1. Texnologiya dasturi tashkil etish 2. Texnologiya darslari ish rejasi bilan tanishish 3. Dars ishlanmasini tuzish texnologiyasi 4. .Amaliy mashg’ulot uchun dars ishlanmasini tuzish Texnologiya dasturi tashkil etish Ilmiybaza.uz Dars ishlanmasaini tuzish bosqichlari 1. Kirish qismi – mavzu nechanchi yil o’qitilayotganligi o’quvchilarning o’sish darajasiga qarab, vaqt jahitdan xiyla uzun yoki qisqa bo’lishi mumkin. Kirish qismi o’quvchilarni emotsional qiziqtirishi o’quvchi ishlashi lozim bo’lgan biror mehnat ob’ektini namoyish qilishda go’zallik hissini o’yg’otish lozim. O’qituvchining ko’rsatmasi – ko’rsatmalikning xilma-xil vositalarini (karton, maket, ish protsessining bajarilishi keng tasvirlangan shit kabilarni) qo’llab o’qituvchi darsini bu bosqichida o’quv ishning maqsadiga eng muvofiq izchilligi bilan tanishtiradi. O’quvchilarni topshiriqni mustaqil bajarishi – darsning asosiy qismi bo’lib, unga darsning 2/3 hatto 3/4 ulushi ajratiladi. Bu bosqichda o’qituvchi o’quvchilarni diqqat bilan kuzatib turadi, ularning ishlariga boshchilik qiladi, ish harakatlaridagi ish holatlari, asboblardan foydalanishdagi xatolar va kamchiliklarni kuzatadi. Bordi-yu ish o’quvchilarga qiyinlik qilsa, o’qituvchi o’quvchilarga o’zi bajariyotgan operatsiyalarga e’tibor berib turishini va uning harakatiga o’xshatib asta-sekin harakat qilishini aytadi. a) O’qituvchining ko’rsatmalariga qanday amal qilmoqda. b) O’quvchilarning mehnat madaniyati va sanitariya-gigiena ko’nikmalari qanday. v) Material qanday saqlanmoqda, o’quvchilar asboblarni qanday to’g’ri ishlatmoqdalar. g) O’quvchilar o’z usullarini qay darajada o’qib oladilar. Tekshirish va qat’iy baho qo’yish asosida ishni hisobga olish. O’qituvchi har bir bolaning ishini qisqa tavsiflab jurnalga bah qo’yadi. ( o’quvchilarga yorliq etiketkasi qilib tayyorlangan buyumni yopishtiradilar, yorliqqa ishning tugallangan vaqti, necha soat vaqt sarflaganligi, bajaruvchining familiyasi va ismi, sinfi aniq ko’rsatiladi. Uy vazifasini tushuntirish - darsning bu bosqichida darsda bajarilgan topshiriqning yakuni bilan bog’liq, o’qituvchi har bir o’quvchining faoliyatiga baho qo’yib, Ilmiybaza.uz Dars ishlanmasaini tuzish bosqichlari 1. Kirish qismi – mavzu nechanchi yil o’qitilayotganligi o’quvchilarning o’sish darajasiga qarab, vaqt jahitdan xiyla uzun yoki qisqa bo’lishi mumkin. Kirish qismi o’quvchilarni emotsional qiziqtirishi o’quvchi ishlashi lozim bo’lgan biror mehnat ob’ektini namoyish qilishda go’zallik hissini o’yg’otish lozim. O’qituvchining ko’rsatmasi – ko’rsatmalikning xilma-xil vositalarini (karton, maket, ish protsessining bajarilishi keng tasvirlangan shit kabilarni) qo’llab o’qituvchi darsini bu bosqichida o’quv ishning maqsadiga eng muvofiq izchilligi bilan tanishtiradi. O’quvchilarni topshiriqni mustaqil bajarishi – darsning asosiy qismi bo’lib, unga darsning 2/3 hatto 3/4 ulushi ajratiladi. Bu bosqichda o’qituvchi o’quvchilarni diqqat bilan kuzatib turadi, ularning ishlariga boshchilik qiladi, ish harakatlaridagi ish holatlari, asboblardan foydalanishdagi xatolar va kamchiliklarni kuzatadi. Bordi-yu ish o’quvchilarga qiyinlik qilsa, o’qituvchi o’quvchilarga o’zi bajariyotgan operatsiyalarga e’tibor berib turishini va uning harakatiga o’xshatib asta-sekin harakat qilishini aytadi. a) O’qituvchining ko’rsatmalariga qanday amal qilmoqda. b) O’quvchilarning mehnat madaniyati va sanitariya-gigiena ko’nikmalari qanday. v) Material qanday saqlanmoqda, o’quvchilar asboblarni qanday to’g’ri ishlatmoqdalar. g) O’quvchilar o’z usullarini qay darajada o’qib oladilar. Tekshirish va qat’iy baho qo’yish asosida ishni hisobga olish. O’qituvchi har bir bolaning ishini qisqa tavsiflab jurnalga bah qo’yadi. ( o’quvchilarga yorliq etiketkasi qilib tayyorlangan buyumni yopishtiradilar, yorliqqa ishning tugallangan vaqti, necha soat vaqt sarflaganligi, bajaruvchining familiyasi va ismi, sinfi aniq ko’rsatiladi. Uy vazifasini tushuntirish - darsning bu bosqichida darsda bajarilgan topshiriqning yakuni bilan bog’liq, o’qituvchi har bir o’quvchining faoliyatiga baho qo’yib, Ilmiybaza.uz ishdagi kamchilik tomonlarini ko’rsatadi va uyga berilgan topshiriqni tushntirish davomida xatolarni tuzatish uchun qo’shimcha ko’rsatmalar beradi. “Assesment” texnikasi TEST 1. Texnologiya darslarida axloqiy tarbiya. A. O’quvchilarni mehnat natijalariga hurmat bilan yondashishlari nazarda tutiladi. B. Bolalarga jamoada ishlani, o’zaro do’stona yordamni, ijodiy tashabbuskorlikni, tashkilotchilik qobiliyatlarini namoish qilishdan iborat. V. Mehnat ta’limi va tarbiyasi bilan o’quvchilarni mehnatga tayyorlash. G. O’quvchilarni mehnat kishilariga va mehnat natijalariga yaxshi munosabatda bo’lish. 2. Texnologiya darslarida ish joyini to’g’ri tashkil qilish. A. Stol ustiga salfetka yozib, ung tomoniga kerakli asbob uskunalar chap tomoniga kerakli materiallar to’plami, old tomoniga chiqindilar uchun quticha, yelim va sochiq. B. Stol ustiga qog’oz yozib darsga kerakli bo’lgan buyumlarni tayyorlab qo’yish. V. Bolalarni harakatlariga halaqit qilmaydigan qilib darsga kerakli narsalarni tayyorlab qo’yish. G.Sanitariya-gigiena, texnika xavfsizligi, to’g’ri o’tirish qoidasiga amal qilish. 0-5 ball MUAMMOLI VAZIYAT Darsida talabalar oraliq nazorat topshiriqlarini amaliy bajarish uchun ish ish materiallari va ish qurollari olib kelish kerak. Lekin talabalarning ko’pchiligi bu narsalarni olib kelishmagan. Oraliq nazoratni hamma talabalar shu vaqtda bajarish kerak. Bunday vaziyatda qanday yo’l tutasiz? Ilmiybaza.uz ishdagi kamchilik tomonlarini ko’rsatadi va uyga berilgan topshiriqni tushntirish davomida xatolarni tuzatish uchun qo’shimcha ko’rsatmalar beradi. “Assesment” texnikasi TEST 1. Texnologiya darslarida axloqiy tarbiya. A. O’quvchilarni mehnat natijalariga hurmat bilan yondashishlari nazarda tutiladi. B. Bolalarga jamoada ishlani, o’zaro do’stona yordamni, ijodiy tashabbuskorlikni, tashkilotchilik qobiliyatlarini namoish qilishdan iborat. V. Mehnat ta’limi va tarbiyasi bilan o’quvchilarni mehnatga tayyorlash. G. O’quvchilarni mehnat kishilariga va mehnat natijalariga yaxshi munosabatda bo’lish. 2. Texnologiya darslarida ish joyini to’g’ri tashkil qilish. A. Stol ustiga salfetka yozib, ung tomoniga kerakli asbob uskunalar chap tomoniga kerakli materiallar to’plami, old tomoniga chiqindilar uchun quticha, yelim va sochiq. B. Stol ustiga qog’oz yozib darsga kerakli bo’lgan buyumlarni tayyorlab qo’yish. V. Bolalarni harakatlariga halaqit qilmaydigan qilib darsga kerakli narsalarni tayyorlab qo’yish. G.Sanitariya-gigiena, texnika xavfsizligi, to’g’ri o’tirish qoidasiga amal qilish. 0-5 ball MUAMMOLI VAZIYAT Darsida talabalar oraliq nazorat topshiriqlarini amaliy bajarish uchun ish ish materiallari va ish qurollari olib kelish kerak. Lekin talabalarning ko’pchiligi bu narsalarni olib kelishmagan. Oraliq nazoratni hamma talabalar shu vaqtda bajarish kerak. Bunday vaziyatda qanday yo’l tutasiz? Ilmiybaza.uz 1-5 ball SIMPTON 1. Boshlang’ich sinflarda qanday ish turlari mavjud? 2. Mehnatga ruhiy tayyorlash komponentlari. 1-5 ball AMALIY KO’NIKMA 1. Qog’ozga ishlov berish usullari - 2.Texnika xafvsizligi qoidalari- 1-5 ball Javoblar TEST 1.B 2.A MUAMMOLI VAZIYAT Bunday vaziyatda o’qituvchi talabalar o’rtasida o’zaro do’stona yordam va hamma bir kishi uchun , bir kishi hamma uchun iborasiga amal qiladi SIMPTON -Qog’oz va karton bilan ishlash -Gazlama va tola turlari bilan ishlash -Plastillin va loy bilan ishlash -Konstruktorlik va modellashtirish ishlari -Tabiiy va mahalliy materiallar bilan ishlash 1. Sezish, anglash, emotsional idrok, diqqat, xotira, tafakkur. AMALIY KO’NIKMA 1. Qog’ozga ishlov berish usullari: qog’ozni qirqish, yirtish, chizish, g’ijimlash, tekislash, qog’ozni ikkiga buklash, turtga buklash, teng buklash, uchburchak buklash, kvadrat shakliga keltirish, ikki tomonini parallel buklash, konvert shaklida buklash, do’ppi shaklida buklash . 2.Qaychidan foydalanish qoidalari. Bigiz bilan ishlash qoidalari Pichoq bilan ishlash qoidalari. Nina bilan ishlash qoidalari. Ilmiybaza.uz 1-5 ball SIMPTON 1. Boshlang’ich sinflarda qanday ish turlari mavjud? 2. Mehnatga ruhiy tayyorlash komponentlari. 1-5 ball AMALIY KO’NIKMA 1. Qog’ozga ishlov berish usullari - 2.Texnika xafvsizligi qoidalari- 1-5 ball Javoblar TEST 1.B 2.A MUAMMOLI VAZIYAT Bunday vaziyatda o’qituvchi talabalar o’rtasida o’zaro do’stona yordam va hamma bir kishi uchun , bir kishi hamma uchun iborasiga amal qiladi SIMPTON -Qog’oz va karton bilan ishlash -Gazlama va tola turlari bilan ishlash -Plastillin va loy bilan ishlash -Konstruktorlik va modellashtirish ishlari -Tabiiy va mahalliy materiallar bilan ishlash 1. Sezish, anglash, emotsional idrok, diqqat, xotira, tafakkur. AMALIY KO’NIKMA 1. Qog’ozga ishlov berish usullari: qog’ozni qirqish, yirtish, chizish, g’ijimlash, tekislash, qog’ozni ikkiga buklash, turtga buklash, teng buklash, uchburchak buklash, kvadrat shakliga keltirish, ikki tomonini parallel buklash, konvert shaklida buklash, do’ppi shaklida buklash . 2.Qaychidan foydalanish qoidalari. Bigiz bilan ishlash qoidalari Pichoq bilan ishlash qoidalari. Nina bilan ishlash qoidalari. Ilmiybaza.uz Mavzu:Texnologiya darslarini tashkil etish metodikasi Reja: 5. Texnologiya dasturi tashkil etish 6. Texnologiya darslari ish rejasi bilan tanishish 7. Dars ishlanmasini tuzish texnologiyasi 8. .Amaliy mashg’ulot uchun dars ishlanmasini tuzish Dars ishlanmasaini tuzish bosqichlari 1. Kirish qismi – mavzu nechanchi yil o’qitilayotganligi o’quvchilarning o’sish darajasiga qarab, vaqt jahitdan xiyla uzun yoki qisqa bo’lishi mumkin. Kirish qismi o’quvchilarni emotsional qiziqtirishi o’quvchi ishlashi lozim bo’lgan biror mehnat ob’ektini namoyish qilishda go’zallik hissini o’yg’otish lozim. O’qituvchining ko’rsatmasi – ko’rsatmalikning xilma-xil vositalarini (karton, maket, ish protsessining bajarilishi keng tasvirlangan shit kabilarni) qo’llab o’qituvchi darsini bu bosqichida o’quv ishning maqsadiga eng muvofiq izchilligi bilan tanishtiradi. O’quvchilarni topshiriqni mustaqil bajarishi – darsning asosiy qismi bo’lib, unga darsning 2/3 hatto 3/4 ulushi ajratiladi. Bu bosqichda o’qituvchi o’quvchilarni diqqat bilan kuzatib turadi, ularning ishlariga boshchilik qiladi, ish harakatlaridagi ish holatlari, asboblardan foydalanishdagi xatolar va kamchiliklarni kuzatadi. Bordi-yu ish o’quvchilarga qiyinlik qilsa, o’qituvchi o’quvchilarga o’zi bajariyotgan operatsiyalarga e’tibor berib turishini va uning harakatiga o’xshatib asta-sekin harakat qilishini aytadi. a) O’qituvchining ko’rsatmalariga qanday amal qilmoqda. b) O’quvchilarning mehnat madaniyati va sanitariya-gigiena ko’nikmalari qanday. v) Material qanday saqlanmoqda, o’quvchilar asboblarni qanday to’g’ri ishlatmoqdalar. g) O’quvchilar o’z usullarini qay darajada o’qib oladilar. Ilmiybaza.uz Mavzu:Texnologiya darslarini tashkil etish metodikasi Reja: 5. Texnologiya dasturi tashkil etish 6. Texnologiya darslari ish rejasi bilan tanishish 7. Dars ishlanmasini tuzish texnologiyasi 8. .Amaliy mashg’ulot uchun dars ishlanmasini tuzish Dars ishlanmasaini tuzish bosqichlari 1. Kirish qismi – mavzu nechanchi yil o’qitilayotganligi o’quvchilarning o’sish darajasiga qarab, vaqt jahitdan xiyla uzun yoki qisqa bo’lishi mumkin. Kirish qismi o’quvchilarni emotsional qiziqtirishi o’quvchi ishlashi lozim bo’lgan biror mehnat ob’ektini namoyish qilishda go’zallik hissini o’yg’otish lozim. O’qituvchining ko’rsatmasi – ko’rsatmalikning xilma-xil vositalarini (karton, maket, ish protsessining bajarilishi keng tasvirlangan shit kabilarni) qo’llab o’qituvchi darsini bu bosqichida o’quv ishning maqsadiga eng muvofiq izchilligi bilan tanishtiradi. O’quvchilarni topshiriqni mustaqil bajarishi – darsning asosiy qismi bo’lib, unga darsning 2/3 hatto 3/4 ulushi ajratiladi. Bu bosqichda o’qituvchi o’quvchilarni diqqat bilan kuzatib turadi, ularning ishlariga boshchilik qiladi, ish harakatlaridagi ish holatlari, asboblardan foydalanishdagi xatolar va kamchiliklarni kuzatadi. Bordi-yu ish o’quvchilarga qiyinlik qilsa, o’qituvchi o’quvchilarga o’zi bajariyotgan operatsiyalarga e’tibor berib turishini va uning harakatiga o’xshatib asta-sekin harakat qilishini aytadi. a) O’qituvchining ko’rsatmalariga qanday amal qilmoqda. b) O’quvchilarning mehnat madaniyati va sanitariya-gigiena ko’nikmalari qanday. v) Material qanday saqlanmoqda, o’quvchilar asboblarni qanday to’g’ri ishlatmoqdalar. g) O’quvchilar o’z usullarini qay darajada o’qib oladilar. Ilmiybaza.uz Tekshirish va qat’iy baho qo’yish asosida ishni hisobga olish. O’qituvchi har bir bolaning ishini qisqa tavsiflab jurnalga bah qo’yadi. ( o’quvchilarga yorliq etiketkasi qilib tayyorlangan buyumni yopishtiradilar, yorliqqa ishning tugallangan vaqti, necha soat vaqt sarflaganligi, bajaruvchining familiyasi va ismi, sinfi aniq ko’rsatiladi. Uy vazifasini tushuntirish - darsning bu bosqichida darsda bajarilgan topshiriqning yakuni bilan bog’liq, o’qituvchi har bir o’quvchining faoliyatiga baho qo’yib, ishdagi kamchilik tomonlarini ko’rsatadi va uyga berilgan topshiriqni tushntirish davomida xatolarni tuzatish uchun qo’shimcha ko’rsatmalar beradi. “Assesment” texnikasi TEST 1. Texnologiya darslarida axloqiy tarbiya. A. O’quvchilarni mehnat natijalariga hurmat bilan yondashishlari nazarda tutiladi. B. Bolalarga jamoada ishlani, o’zaro do’stona yordamni, ijodiy tashabbuskorlikni, tashkilotchilik qobiliyatlarini namoish qilishdan iborat. V. Mehnat ta’limi va tarbiyasi bilan o’quvchilarni mehnatga tayyorlash. G. O’quvchilarni mehnat kishilariga va mehnat natijalariga yaxshi munosabatda bo’lish. 2. Texnologiya darslarida ish joyini to’g’ri tashkil qilish. A. Stol ustiga salfetka yozib, ung tomoniga kerakli asbob uskunalar chap tomoniga kerakli materiallar to’plami, old tomoniga chiqindilar uchun quticha, yelim va sochiq. MUAMMOLI VAZIYAT Darsida talabalar oraliq nazorat topshiriqlarini amaliy bajarish uchun ish ish materiallari va ish qurollari olib kelish kerak. Lekin talabalarning ko’pchiligi bu narsalarni olib kelishmagan. Oraliq nazoratni hamma talabalar shu vaqtda bajarish kerak. Bunday vaziyatda qanday yo’l tutasiz? Ilmiybaza.uz Tekshirish va qat’iy baho qo’yish asosida ishni hisobga olish. O’qituvchi har bir bolaning ishini qisqa tavsiflab jurnalga bah qo’yadi. ( o’quvchilarga yorliq etiketkasi qilib tayyorlangan buyumni yopishtiradilar, yorliqqa ishning tugallangan vaqti, necha soat vaqt sarflaganligi, bajaruvchining familiyasi va ismi, sinfi aniq ko’rsatiladi. Uy vazifasini tushuntirish - darsning bu bosqichida darsda bajarilgan topshiriqning yakuni bilan bog’liq, o’qituvchi har bir o’quvchining faoliyatiga baho qo’yib, ishdagi kamchilik tomonlarini ko’rsatadi va uyga berilgan topshiriqni tushntirish davomida xatolarni tuzatish uchun qo’shimcha ko’rsatmalar beradi. “Assesment” texnikasi TEST 1. Texnologiya darslarida axloqiy tarbiya. A. O’quvchilarni mehnat natijalariga hurmat bilan yondashishlari nazarda tutiladi. B. Bolalarga jamoada ishlani, o’zaro do’stona yordamni, ijodiy tashabbuskorlikni, tashkilotchilik qobiliyatlarini namoish qilishdan iborat. V. Mehnat ta’limi va tarbiyasi bilan o’quvchilarni mehnatga tayyorlash. G. O’quvchilarni mehnat kishilariga va mehnat natijalariga yaxshi munosabatda bo’lish. 2. Texnologiya darslarida ish joyini to’g’ri tashkil qilish. A. Stol ustiga salfetka yozib, ung tomoniga kerakli asbob uskunalar chap tomoniga kerakli materiallar to’plami, old tomoniga chiqindilar uchun quticha, yelim va sochiq. MUAMMOLI VAZIYAT Darsida talabalar oraliq nazorat topshiriqlarini amaliy bajarish uchun ish ish materiallari va ish qurollari olib kelish kerak. Lekin talabalarning ko’pchiligi bu narsalarni olib kelishmagan. Oraliq nazoratni hamma talabalar shu vaqtda bajarish kerak. Bunday vaziyatda qanday yo’l tutasiz? Ilmiybaza.uz B. Stol ustiga qog’oz yozib darsga kerakli bo’lgan buyumlarni tayyorlab qo’yish. V. Bolalarni harakatlariga halaqit qilmaydigan qilib darsga kerakli narsalarni tayyorlab qo’yish. G.Sanitariya-gigiena, texnika xavfsizligi, to’g’ri o’tirish qoidasiga amal qilish. 0-5 ball 1-5 ball SIMPTON 3. Boshlang’ich sinflarda qanday ish turlari mavjud? 4. Mehnatga ruhiy tayyorlash komponentlari. 1-5 ball AMALIY KO’NIKMA 1. Qog’ozga ishlov berish usullari - 2.Texnika xafvsizligi qoidalari- 1-5 ball Javoblar TEST 1.B 2.A MUAMMOLI VAZIYAT Bunday vaziyatda o’qituvchi talabalar o’rtasida o’zaro do’stona yordam va hamma bir kishi uchun , bir kishi hamma uchun iborasiga amal qiladi SIMPTON -Qog’oz va karton bilan ishlash -Gazlama va tola turlari bilan ishlash -Plastillin va loy bilan ishlash -Konstruktorlik va modellashtirish ishlari -Tabiiy va mahalliy materiallar bilan ishlash AMALIY KO’NIKMA 2. Qog’ozga ishlov berish usullari: qog’ozni qirqish, yirtish, chizish, g’ijimlash, tekislash, qog’ozni ikkiga buklash, turtga buklash, teng buklash, uchburchak buklash, kvadrat shakliga keltirish, ikki tomonini parallel buklash, Ilmiybaza.uz B. Stol ustiga qog’oz yozib darsga kerakli bo’lgan buyumlarni tayyorlab qo’yish. V. Bolalarni harakatlariga halaqit qilmaydigan qilib darsga kerakli narsalarni tayyorlab qo’yish. G.Sanitariya-gigiena, texnika xavfsizligi, to’g’ri o’tirish qoidasiga amal qilish. 0-5 ball 1-5 ball SIMPTON 3. Boshlang’ich sinflarda qanday ish turlari mavjud? 4. Mehnatga ruhiy tayyorlash komponentlari. 1-5 ball AMALIY KO’NIKMA 1. Qog’ozga ishlov berish usullari - 2.Texnika xafvsizligi qoidalari- 1-5 ball Javoblar TEST 1.B 2.A MUAMMOLI VAZIYAT Bunday vaziyatda o’qituvchi talabalar o’rtasida o’zaro do’stona yordam va hamma bir kishi uchun , bir kishi hamma uchun iborasiga amal qiladi SIMPTON -Qog’oz va karton bilan ishlash -Gazlama va tola turlari bilan ishlash -Plastillin va loy bilan ishlash -Konstruktorlik va modellashtirish ishlari -Tabiiy va mahalliy materiallar bilan ishlash AMALIY KO’NIKMA 2. Qog’ozga ishlov berish usullari: qog’ozni qirqish, yirtish, chizish, g’ijimlash, tekislash, qog’ozni ikkiga buklash, turtga buklash, teng buklash, uchburchak buklash, kvadrat shakliga keltirish, ikki tomonini parallel buklash, Ilmiybaza.uz 2. Sezish, anglash, emotsional idrok, diqqat, xotira, tafakkur. konvert shaklida buklash, do’ppi shaklida buklash . 2.Qaychidan foydalanish qoidalari. Bigiz bilan ishlash qoidalari Pichoq bilan ishlash qoidalari. Nina bilan ishlash qoidalari. VI-semestr 1-Mavzu:Texnologiya darslarida ish materiallaridan foydalanishning o‘ziga xos texnikasi. (2soat) Bolalar portfellarda ortiqcha og`irlik ko`tarib yurmasliklari hamda asboblardan faqat mo`ljallangan o`rinlarda foydalanishlari uchun eng oddiy asboblarni ham sinfda saqlash lozim. Qo`l mehnati darslarida odatda bir yoki ikki asbobdan foydalaniladi. Ularni esa navbatchilar tarqatadilar. Stolning ustida diqqatni chalg`itadigan xech qanday ortiqcha narsa bo`lmasligi kerak. Asboblarni ayniqsa kesuvchi asboblarni ortiqcha g`ilofdan saqlagan ma’qul. Har bir gilof asbobning ma’lum turiga muljallanib u raqamlanadi. Har bir qatorning o`z g`ilofi bo`ladi. Navbatchi o`quvchi asboblarni tarqatishni doimo 1-partadan boshlaydi. Bunda bolalar o`z raqamlariga odatlanib qoladilar. Agarda asbob buzilsa uni kim ishdan chiqarganligini o`qituvchi darxol bilib oladi. Bolalar tartib va tejamkorlikka odatlanadilar. Chizg`ich burchak sirkul va shu kabi boshqa asboblar raqamlangan bo`lishi nomerlariga ko`ra uz joyida ma’lum tartibda saqlanishi va tarqatilishi lozim. Mo`yqalamlar tagliklarda saqlanadi har bir qator o`zz idishiga ega bo`ladi. Ilmiybaza.uz 2. Sezish, anglash, emotsional idrok, diqqat, xotira, tafakkur. konvert shaklida buklash, do’ppi shaklida buklash . 2.Qaychidan foydalanish qoidalari. Bigiz bilan ishlash qoidalari Pichoq bilan ishlash qoidalari. Nina bilan ishlash qoidalari. VI-semestr 1-Mavzu:Texnologiya darslarida ish materiallaridan foydalanishning o‘ziga xos texnikasi. (2soat) Bolalar portfellarda ortiqcha og`irlik ko`tarib yurmasliklari hamda asboblardan faqat mo`ljallangan o`rinlarda foydalanishlari uchun eng oddiy asboblarni ham sinfda saqlash lozim. Qo`l mehnati darslarida odatda bir yoki ikki asbobdan foydalaniladi. Ularni esa navbatchilar tarqatadilar. Stolning ustida diqqatni chalg`itadigan xech qanday ortiqcha narsa bo`lmasligi kerak. Asboblarni ayniqsa kesuvchi asboblarni ortiqcha g`ilofdan saqlagan ma’qul. Har bir gilof asbobning ma’lum turiga muljallanib u raqamlanadi. Har bir qatorning o`z g`ilofi bo`ladi. Navbatchi o`quvchi asboblarni tarqatishni doimo 1-partadan boshlaydi. Bunda bolalar o`z raqamlariga odatlanib qoladilar. Agarda asbob buzilsa uni kim ishdan chiqarganligini o`qituvchi darxol bilib oladi. Bolalar tartib va tejamkorlikka odatlanadilar. Chizg`ich burchak sirkul va shu kabi boshqa asboblar raqamlangan bo`lishi nomerlariga ko`ra uz joyida ma’lum tartibda saqlanishi va tarqatilishi lozim. Mo`yqalamlar tagliklarda saqlanadi har bir qator o`zz idishiga ega bo`ladi. Ilmiybaza.uz Hamma foydalanadigan asboblar qatorlarga biriktirib qo`yiladi. Barcha asboblar shkaflarda saqlanadi.Asboblar saqlanadigan moslamalarni yuqori sinf o`quvchilari beradilar. Ishdan so`ng asboblarni o`quvchilar tozalab yuvib artib navbatchi o`quvchiga topshiradilar. Ish xonasida o`quvchilarga asboblarni ishlatish va saqlash qoidalarini eslatib turuvchi plakat eslatmalar osig`lik bo`lishi kerak. Xavfsizlik texnikasi qoidalariga ko`ra to`lik rioya qilish baxtsiz hodisalarning oldini oluvchi ishonchli garovdir. Asboblarni ishlatish qoidalarini o`quvchilar vaqti-vaqti bilan takrorlab turishi lozim.Uyeki bu koidani tushuntirishda o`qituvchi nima uchun aynan shunday kilish kerakligini bu qoidalarga rioya qilinmasa qanday xodisalar ro`y berishi mumkinligini uqtirish lozim. Xavfsizlik texnikasining barcha qoidalarini so`zsiz bajarilishi lozim. Ish xonalarida ishlash va asboblardan foydalanish bo`yicha qoidalarni quyidagicha umumlashtirish mumkin. 1. Ish xonasiga faqat o`qituvchi ruxsati bilan kiriladi. 2. Xar bir o`quvchi faqat uz ish joyida ishlaydi.Agarda ish jamoa ravishda qilinadigan bo`lsa bolalar o`z brigada o`z majburiyatlarini yaxshi biladilar. 3. Ish faqat o`qituvchining ruxsati bilan boshlanadi. 4. Ish boshlanishdan oldin ish joyini tayyorlab asboblarni to`g`ri va qulay jonlantirish :"O`ng qo`l bilan ishlanadigan asboblarni o`ng tomonga chap qo`l bilan ushlanadigan asboblarni chap tomonga qo`y, sanchiladigan kesadigan asboblarni hech qachon ikkita asbob orasiga qo`yma ularni doimo o`z joyiga o`tkir tomonini narigi dastasini o`zing tomonga qilib kuy. Asboblarni o`ynama ular uyinchoq emas". 5. Ish vaqtida uz joyingni tartibli saqla. 6. O`tmas yoki buzuq asbob bilan ishlama. 7. Asbobni ishlatganda uni o`qituvchi ko`rsatganidek ushla. 8. Asboblarni asra ularni tog`ri o`z o`rnida ishlat ishlatgandan song ularni tozalab yuviladiganini yuvib artiladiganini artib qo`y. 9. Narsani har bir detalni oldingi safargidek yaxshiroq chiroyliroq tartibliroq qilishga harakat qil. 10. Ishni tugatdingmi ish joyingni tezda tozalab tartibli qilib qo`y. Ilmiybaza.uz Hamma foydalanadigan asboblar qatorlarga biriktirib qo`yiladi. Barcha asboblar shkaflarda saqlanadi.Asboblar saqlanadigan moslamalarni yuqori sinf o`quvchilari beradilar. Ishdan so`ng asboblarni o`quvchilar tozalab yuvib artib navbatchi o`quvchiga topshiradilar. Ish xonasida o`quvchilarga asboblarni ishlatish va saqlash qoidalarini eslatib turuvchi plakat eslatmalar osig`lik bo`lishi kerak. Xavfsizlik texnikasi qoidalariga ko`ra to`lik rioya qilish baxtsiz hodisalarning oldini oluvchi ishonchli garovdir. Asboblarni ishlatish qoidalarini o`quvchilar vaqti-vaqti bilan takrorlab turishi lozim.Uyeki bu koidani tushuntirishda o`qituvchi nima uchun aynan shunday kilish kerakligini bu qoidalarga rioya qilinmasa qanday xodisalar ro`y berishi mumkinligini uqtirish lozim. Xavfsizlik texnikasining barcha qoidalarini so`zsiz bajarilishi lozim. Ish xonalarida ishlash va asboblardan foydalanish bo`yicha qoidalarni quyidagicha umumlashtirish mumkin. 1. Ish xonasiga faqat o`qituvchi ruxsati bilan kiriladi. 2. Xar bir o`quvchi faqat uz ish joyida ishlaydi.Agarda ish jamoa ravishda qilinadigan bo`lsa bolalar o`z brigada o`z majburiyatlarini yaxshi biladilar. 3. Ish faqat o`qituvchining ruxsati bilan boshlanadi. 4. Ish boshlanishdan oldin ish joyini tayyorlab asboblarni to`g`ri va qulay jonlantirish :"O`ng qo`l bilan ishlanadigan asboblarni o`ng tomonga chap qo`l bilan ushlanadigan asboblarni chap tomonga qo`y, sanchiladigan kesadigan asboblarni hech qachon ikkita asbob orasiga qo`yma ularni doimo o`z joyiga o`tkir tomonini narigi dastasini o`zing tomonga qilib kuy. Asboblarni o`ynama ular uyinchoq emas". 5. Ish vaqtida uz joyingni tartibli saqla. 6. O`tmas yoki buzuq asbob bilan ishlama. 7. Asbobni ishlatganda uni o`qituvchi ko`rsatganidek ushla. 8. Asboblarni asra ularni tog`ri o`z o`rnida ishlat ishlatgandan song ularni tozalab yuviladiganini yuvib artiladiganini artib qo`y. 9. Narsani har bir detalni oldingi safargidek yaxshiroq chiroyliroq tartibliroq qilishga harakat qil. 10. Ishni tugatdingmi ish joyingni tezda tozalab tartibli qilib qo`y. Ilmiybaza.uz Turli asbob va uskunalardan foydalanishda xavfsizlik texnikasi qoidalari. Ish joyini to’g’ri tashkil etish: O’qituvchi stolning ustiga skater yoki dasturxon yozib, o’ng tomoniga qaychi, elim uchun cho’tka, chizg’ich, qalam, o’chirg’ich joylashtiriladi. O’quvchini old tomoniga elim, chiqindilar uchun quticha va latta joylashtiriladi. O’quvchining chap tomoniga, ish vaqtida xalaqit bermaydigan qilib turli urug’lar, qog’oz va boshqa kerakli materiallar joylashtiriladi. Ish jarayonida sanitarik-gigienik talablarga va ish qurollaridan foydalanish qoidalariga rioya etish kerak. Turli asbob va uskunalardan foydalanishda xavfsizlik texnikasi qoidalari: Qaychidan foydalanish qoidalari. 1. Qaychini belgilangan joyda, belgilangan holatda saqla. 2. Qaychini uchini yuqoriga qilib ushlama. 3. Qaychini ochiq holda qoldirma. 4. Qaychini yurib turganingda ishlatma. 5. Qaychini faqat yopilgan holda uchidan ushlab o’rtog’inga uzat. 6. Qaychini ishlatayotganda kesilishning yo’nalishi va materialni ushlab turgan chap qo’l barmoqlarini kuzatib tur. 7. Yaroqsiz qaychini ishlatma, o’qituvchiga topshir. Bigizdan foydalanish qoidalari. 1. Bigizni o’rinsiz ishlatma. 2. Sirti silliq, sirg’anchik qattiq predmetlarni bigiz bilan teshma. 3.Teshiladigan predmetni qo’lingda ushlama, uni stol, taglik ustiga quyib tesh. Pichoq bilan ishlash qoidalari. 1. Uchi yumaloq pichoqdan foydalan. 2. Pichoqni o’qituvchi ko’rsatganidek ishlat, kesganda qattiq bosma. Nina bilan ishlash qoidalari. Ilmiybaza.uz Turli asbob va uskunalardan foydalanishda xavfsizlik texnikasi qoidalari. Ish joyini to’g’ri tashkil etish: O’qituvchi stolning ustiga skater yoki dasturxon yozib, o’ng tomoniga qaychi, elim uchun cho’tka, chizg’ich, qalam, o’chirg’ich joylashtiriladi. O’quvchini old tomoniga elim, chiqindilar uchun quticha va latta joylashtiriladi. O’quvchining chap tomoniga, ish vaqtida xalaqit bermaydigan qilib turli urug’lar, qog’oz va boshqa kerakli materiallar joylashtiriladi. Ish jarayonida sanitarik-gigienik talablarga va ish qurollaridan foydalanish qoidalariga rioya etish kerak. Turli asbob va uskunalardan foydalanishda xavfsizlik texnikasi qoidalari: Qaychidan foydalanish qoidalari. 1. Qaychini belgilangan joyda, belgilangan holatda saqla. 2. Qaychini uchini yuqoriga qilib ushlama. 3. Qaychini ochiq holda qoldirma. 4. Qaychini yurib turganingda ishlatma. 5. Qaychini faqat yopilgan holda uchidan ushlab o’rtog’inga uzat. 6. Qaychini ishlatayotganda kesilishning yo’nalishi va materialni ushlab turgan chap qo’l barmoqlarini kuzatib tur. 7. Yaroqsiz qaychini ishlatma, o’qituvchiga topshir. Bigizdan foydalanish qoidalari. 1. Bigizni o’rinsiz ishlatma. 2. Sirti silliq, sirg’anchik qattiq predmetlarni bigiz bilan teshma. 3.Teshiladigan predmetni qo’lingda ushlama, uni stol, taglik ustiga quyib tesh. Pichoq bilan ishlash qoidalari. 1. Uchi yumaloq pichoqdan foydalan. 2. Pichoqni o’qituvchi ko’rsatganidek ishlat, kesganda qattiq bosma. Nina bilan ishlash qoidalari. Ilmiybaza.uz 1. Ninani ishlatib bo’lgach, maxsus nina yostiqchaga sanchib qo’y. 2. Ninanni hech qachon og’zingga olma. 3. Ortiqcha ninalarni ignadonda quruq holatda saqla. 4. Ishdan oldin va ishdan keyin ninalarni sanab ko’r, yetishmagan ninalarni albatta top. 5. Qog’oz va kartondan narsalarni yasaganda birinchi teshikni albatta bigiz bilan teshib ol. Ilmiybaza.uz 1. Ninani ishlatib bo’lgach, maxsus nina yostiqchaga sanchib qo’y. 2. Ninanni hech qachon og’zingga olma. 3. Ortiqcha ninalarni ignadonda quruq holatda saqla. 4. Ishdan oldin va ishdan keyin ninalarni sanab ko’r, yetishmagan ninalarni albatta top. 5. Qog’oz va kartondan narsalarni yasaganda birinchi teshikni albatta bigiz bilan teshib ol.