TO‘GARAK ISHLARINI REJALASHTIRISH 1.O‘quvchilar jamoasi va uning o‘quvchiga ta’siri 2.Fanni o‘rganish natijasida o‘quvchilar quyidagi bilimlarga ega bo‘lishlari 3.Fanni o‘rganish natijasida o‘quvchilar quyidagi bilimlarga ega bo‘lishlari Shaxsni bolalar jamoasida shakllantirish-barkamol shaxs tarbiyasining tarkibiy qismi. Bolalar jamoasi, ularning tuzilishi va belgilari. Bolalar jamoasini shakllantirish yo‘llari va vositalari. Jamoada bir maqsadga qaratilganlik, uyushqoqlik va ijtimoiy fikr uyg`otish uchun shart-sharoit yaratish. Jamoada barobar ta`sir ko‘rsatish tizimi. Jamoa ishini tashkil etishda “Kuch-birlikda” kabi hikmatlarga amal qilish. Bir maqsadga qaratilgan faoliyat-o‘qish, o‘yin, sport, mehnat, badiiy havaskorlik va boshqalarni tashkil etish. Jamoadagi kelajakka umid bog`lash tizimi va an`analari. Faollar va ularning jamoa a`zolari bilan munosabati. Jamoada o‘zaro axloqiy munosabatlarni shakllantirishda o‘qituvchi, tarbiyachining tutgan o‘rni. Fanni o‘rganish natijasida o‘quvchilar quyidagi bilimlarga ega bo‘lishlari kerak: - har bir o‘quvchining bilimdonlik darajasini va rivojlantirish yo‘llarini; - maktabdan va sinfdan tashqari ishlar fanining maqsad va vazifalarini, fanga qo‘yilgan Davlat standarti talablarini to‘garak a`zolarini o‘qitish va tarbiyalash sifatini yaxshilash maqsadida o‘quv-tarbiya va metodik ishlarni takomillashtirish usullarini; -“Barkamol avlod” bolalar markazlari to‘g`risidagi Nizomni o‘rganishlari; - iqtisodiy savodxonlik, iqtisodiy ong, iqtisodiy fikrlash va iqtisodiy madaniyatni tarbiyalash yo‘llarini; - o‘quvchilar bilan olib boriladigan ishni yangi samarali shakllarini izlash bo‘yicha ishni tashkil etishni, pedagogik texnologiyadan foydalanish talablarini; - bolalarga quroq tikish, mashina kashtachiligi, munchoq bilan ishlash, gazlama qoldiqlaridan gul yasash, rarda tikish, milliy qo‘g`irchoq tayyorlash kasbi turlari haqida to‘liq ma’lumotga ega bo‘lishlari; - o‘quvchi yoshlar bajargan ishlarini baholash mezonlarini va rag`batlantirishni; - iqtidorli o‘quvchilarni aniqlash va ular bilan ishlash yo‘llarini. Fanni o‘qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar bo‘yicha tavsiyalar Bugungi kunda bolalarning bo‘sh vaqtini to‘g`ri tashkil etishda maktabdan va sinfdan tashqari ta’limga alohida etibor berilmoqda. Maktabdan va sinfdan tashqari ta’limni tashkil qilishda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011- yilda qabul qilgan “Barkamol avlod” bolalar markazlari to‘g`risidagi Nizomi asosiy hujjat hisoblanadi. Bo‘lajak to‘garak rahbarlarini tayyorlashda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalardan foydalanish davr talabi bo‘lib qolmoqda. Bu borada kasb-hunar kollejlarida malakali kichik mutaxassislar tayyorlashda quyidagilarga e’tibor berilishi kerak. - Mutaxassislik fanlarini o‘rgatishda egallanayotgan bilim ko‘nikmalar davlat ta’limi standartlarida berilgan talablarga asoslangan bo‘lishi kerak. - Mutaxassislik kasbi bo‘yicha ta’lim berish mazmuni fan, texnika, texnologiya taraqqiyoti darajasi talablariga javob berishi kerak. - Ta`lim berishning zamonga xos texnik vositaridan - slaydlar, multimediya va boshqa kompyuter dasturlaridan foydalanishi kerak. - Fan bo‘yicha amaliy ish darslarini tashkil etishda o‘qituvchi o‘quvchilarga axborot va pedagogik texnologiyalardan foydalanish imkoniyatlarini o‘rgatishi va bunday mashg`ulotlarda o‘quvchi asosiy figura bo‘lishiga erishishi kerak. -Xonada o‘qituvchilar va o‘quvchilar foydalanishlari uchun kompyuter, kodoskop, internet tarmog`idan olingan manbalar to‘plami bo‘lishi kerak. Har bir darsda o‘qituvchi ulardan foydalanishi kerak. - Xonada zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalari bo‘yicha tayyorlangan mashg`ulot ishlanmalari, ko‘rgazmalar namunalari bo‘lishl kerak. Ta`lim muassasalarida to‘garaklar faoliyatini tashkil etish to‘g`risida NIZOM 1. Umumiy qoidalar 1.Ta`lim muassasalarida umumta`lim va maxsus fanlar, hamda badiiy havaskorlik to‘garaklari, sport seksiyalari va to‘garaklari (keyingi o‘rinlarda “to‘garaklar” deb yuritiladi) O‘zbekiston Respublikasi Kostitututsiyasi,Qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prizidenti Farmonlari, Vazirlar Maxkamasining qaror-lari, Ta`lim vazirligi qaror va buyruqlari hamda mazkur Nizom asosida tashkil etadi va faoliyat yuritadi. 2. To‘garaklar uzluksiz ta`lim tizimining tarkibiy qismi bo‘lib, o‘quvchilarning bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etishga , ularning umumta`lim fanlariga , kasb- hunarga , ommaviy sport va jismoniy sog`lomlashtirish tadbirlariga , badiiy havaskorlik, estetik talablarini qondirishga qaratilgandir. 3. To‘garaklar qiziqishlari bir xil bo‘lgan bir guruh o‘quvchilarning ma`lum bir fan yoki kasb bo‘yicha, o‘qituvchi va kasbiy ta`lim ustalari yordamida bilim va mahoratlarini oshirish uchun xizmat qiladi. 4.Ta`lim muassasalarida to‘garaklarni tashkil qilishning asosiy maqsadi, o‘quvchilarning darsdan keyingi bo‘sh vaqtlarini mazmunli o‘tkazish, ularning o‘tkazish ularning qobiliyatlari va intilishlarini maqsadli , olingan nazariy bilimlarni mustahkamlash va amalda qo‘llash ko‘nikmalarini hosil qilish, kasbiy mahoratlarini oshirishga keng imkoniyatlar yaratish hamda tanlagan kasbiy yo‘nalishlari bo‘yicha mehnat bozoriga tayyorgarlik salohiyatini kuchaytirishdan iboratdir. 5.To‘garaklar turini tanlash va qatnashish o‘quvchilar uchun ixtiyoriy bo‘lib, uning to‘garaklarga ishtirok etishi xaqidagi og`zaki bildirishi yetarlidir. 6.To‘garaklar mazmunan o‘quvchilarning qiziqish vaimkoniyatlarini xisobga olgan xolda tashkil etiladi, ularga majburiy topshiriqlar berilmaydi. 7.To‘garaklar o‘quv yili davomida faoliyat ko‘rsatadi. 8.To‘garak mashg`ulotlarinng jadvali o‘quvchilarning jamoat ishlarida ishtirok etishi va dam olishlarini hisobga olgan holda, ularning yoshi, fiziologiyasining o‘ziga xosligi, sanitariya-gigiyena normalari hisobga olinib, pedagogik xodimlarning taqdimnomasi asosida tuziladi. 9.O‘quvchilarni to‘garak ishlariga keng jalb qilish va qiziqtirish maqsadida ta`lim muassasasi ilmiy-pedagogik kengashi qarori asosida to‘garaklarga qatnashuvchi o‘quvchilar o‘rtasida tanlovlar tashkil qilinadi. 10.To‘garaklar mehnat bozori talablarini hisobga olgan holda buyurtmachi korxona, tashkilot va muassasalar hamda o‘quvchilar ota-onalar hisobidan ta`lim olayotgan yo‘nalishlariga turdosh yo‘nalishlaridan chuqur bilim va ko‘nikma berish maqsadida ham tashkil etilishi mumkin. II.To‘garak a`zolarinnig huquq va burchlari 11.To‘garak a`zolari quyidagi huquqlarga ega: a) qiziqishlari asosida faoliyat ko‘rsatayotgan to‘garaklar turini tanlash va ishtirok etish; b) ta`lim muassasasi o‘quv-texnologik jihozlari, axborot-resurs markazi jamg`armasi va jihozlaridan foydalanish; v) to‘garak faoliyatini yaxshilash bo‘yicha o‘z takliflarini ta`lim muassasasi rahbariyatiga og`zaki yoki yozma bildirish. 12.To‘garak a`zolarinng burchlari: a) tuzilgan jadval asosida to‘garak ishida qatnashish, to‘garak mashg`ulotlarini sababsiz qoldirmaslik; b) ta`lim muassasasi o‘quvchilari orasida to‘garak , uning mohiyati va afzalliklari to‘g`risida tushuntirish ishlarini olib borish; v) kasbiy va nazariy bilimlarini muntazam oshirib borish; g) konkurs va tanlovlarda ishtirok etish; d) to‘garak mashg`ulotlari uchun zarur bo‘lgan barcha darslik, o‘quv qo‘llanma va daftarlarni olib kelish; e) texnika xavfsizligi va sanitariya gigiena me`yorlariga rioya qilish. III.To‘garak ishini tashkil etish va rahbarlik qilish 13.Ta`lim muassasasining ilmiy-pedagogik kengashi qarori asosida to‘garaklar tashkil etiladi.