Ilmiybaza.uz
UCH YOSHLI BOLALARNING RIVOJLANISHI VA
TARBIYASI
Reja :
1. 3 yoshar bola organizmining o`ziga xos xususiyatlari
2. 3-yoshdagi bolaning rivojlanishi
Tayanch tushunchalari : 3-yoshli bola organishmi. Xususiyati.
Harakat faolligi. So`z bilan xotira. Sut tishlari. Ichki organlari. Ularning
tuzilishi va sistemalari. Ertaklar. Bolalar kitoblari va tarbiya usullari
sifatida
1. Bola hayotining 3-yoshigacha organizmda juda ko`p zarurli
o`zgarishlar yuz beradi. Tishlari chiqadi, o`zi bemalol yuradi, ovqatni yaxshi
eydi, yaxshi so`zlaydi, xulq-atvorining ayrim tomonlari seziladi, unda har xil
hislar ko`rinadi. Bularning hammasi bola organizmining asta-sekin
shakllanayotganidan darak beradi.
Biroq bola organizshmi bu yoshda hali juda nozik, hali atrof muhitning
ta`sirlariga juda sezgir bo`ladi. Shuningdek, bolaning jismoniy
rivojlanishiga ichki dunyosining shakllanishiga, asta-sekinlik bilan ta`sir
etish kerak bo`ladi.
Bola hayotining 3-yilida harakat faolligining rivojlantirishdan tashqari
xotira va so`z rivojlanadi.
Bola so`z boyligi ortib boradi, u kup so`zlaydigan, ko`p so`raydigan
bo`ladi. Bunda kattalar hech erinmasdan u tushunadigan darajada
tushuntirish kerak.
Ilmiybaza.uz
2-yoshli bola bir narsaning harakatiga qarab fikr yuritsa, 3 yoshar bola
fikrlaydi, o`zi orttirgan tajribasidan foydalanib, fantaziya qila boshlaydi,
bolaning bunday tabiati, unga so`z bilan ta`sir etib, yaxshi tarbiyalashga
yordamlashadi. Ertaklar, mul`tfil`mlar, bolalar kitoblaridan tarbiya usuli
sifatida foydalanish mumkin. Bolaga kitab o`qib berganda u bunga beparvo
bo`lmaydi. U kitobdagi qahramonliklarni qattiq qayg`uradi. Bunda bolaning
diqqatini qahramonlarning harakatlarining yaxshi tomonilariga ag`darish
kerak.
Jismoniy tomonidan olganda bola organizmi yana ham proportsional
bo`lmaydi. Uning oyoqlari tanasiga qaraganda kalta, boshi katta bo`ladi.
Bola hayotining 3-yilida ichki organ va sistemalarining tuzilishi va
funktsiyalari 2-yoshar vaqtidagiday bo`ladi.
Bola hayotining uchinchi yilida sut tishlarining hammasi chiqib
bo`ladi.
Bola uch yoshar vaqtida uning sog`ligiga, kelajakda sog` salomat
yashashiga asos solinadi. Bolaning sog`liliga, rivojlanishiga va tarbiyasiga
zarur ta`sir ko`rsatatadigan asosiy usul –bu atrof muhitdagi sharoit bo`lib
hisoblanadi.
Bola yashaydigan xona toza bo`lishi, uni tez shamollatib turish kerak
tegishli temperaturani saqlab, yorug` tushib turadigan bo`lish kerak.
Bolalar mebeli gigiena talablariga javob berishi kerak. U bola uchun
juda qulayli bo`lish kerak.
2. Bola hayotining uchinchi yili bir-biridan ajraladigan 2-davrga
bo`linadi:
1. 2 yoshdan 2 yosh 6 oylikka
2. 2 yosh 6 oylikdan 3 yoshgacha
2 yoshdan oshgan bola kattalar bilan so`zlashganda 2-3 so`zdan gap
tuzib so`zlay oladi. Bunda u barcha so`zlarni to`g`ri ayta olmaydi. Biroq bola
bu yoshda so`zga boy bo`ladi, tafakkuri rivojlanishning yangi bosqichiga
o`tadi. Bu uning aqliy rivojlanishida zarurli rol` o`ynaydi.
