UMUMTA’LIM MAKTABLARIDA TASHKIL ETILADGAN O‘QUV
VA PEDAGOGIK AMALIYOTGA TAYYORLASH
Mavzu rejasi:
1.
Ta’lim jarayonida nazariya va amaliyot birligi. O‘quv va
pedagogik amaliyotini tashkil etish maqsadi va vazifalari.
2.
4+2 dasturi asosida o‘quv va pedagogik amaliyotini tashkil etish
shakllari.
3.
O‘quv jarayonining meyoriy hujjatlarini o‘rganish va tahlil
qilish.
4.
O‘quv va pedagogik amaliyotini tashkil etishning mutaxassislik
fanlarini o‘rganishdagi ahamiyati.
Malaka amaliyoti — o‘quv jarayonining nazariy bilimlarini mustahkamlash,
amaliy ko‘nikma hosil qilish, o‘quv rejalari va o‘quv dasturlarning ma’lum
(yakuniy) qismidagi mavzu bo‘yicha materiallar to‘plash uchun o‘tkaziladigan bir
qismi;
Bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari malaka amaliyotlariga qo‘yiladigan
umumiy talablar.
Ta’lim oluvchilar kasbiy ko‘nikmalarni mukammal egallashi uchun o‘quv
rejalar va muayyan fanlarning o‘quv dasturlarida o‘quv (tanishuv), ishlab chiqarish
(klinik, ijodiy va boshqa) va bitiruv oldi malaka amaliyotlari nazarda tutilishi shart.
Amaliyotlar bakalavriat ta’lim jarayonining majburiy qismi bo‘lib,
talabalarning kasbiy tayyorgarligi, amaliy ko‘nikmalari va kompetensiyalarini
shakllantirishga yo‘naltiriladi.
Bakalavrlar tayyorlashda quyidagi malaka amaliyotlari o‘tkaziladi:
o‘quv (tanishuv) amaliyoti — iqtisodiyot tarmoqlari, tegishli tashkilot,
muassasa va korxonalar bilan tanishtirish, tabiiy-ilmiy va umumkasbiy fanlar
bo‘yicha nazariy bilimlarini mustahkamlashga qaratiladi;
ishlab chiqarish amaliyoti — umumkasbiy va ixtisoslik fanlaridan nazariy
bilimlarni mustahkamlash va amaliy (ishlab chiqarish) jarayonlari bilan
uyg‘unlashtirish, tegishli amaliy ko‘nikmalar, kompetensiyalar va malakalarni
shakllantirishga qaratiladi;
bitiruv oldi amaliyoti — ishlab chiqarishda (tegishli soha korxona, tashkilot
va muassasalarida) kasbiy ko‘nikmalarni yanada mustahkamlash, kasbiy faoliyatga
moslashish, bitiruv malakaviy ishni tayyorlash uchun ma’lumot to‘plash va
tizimlashtirishga qaratiladi;
pedagogik amaliyot — kasb ta’limi yo‘nalishlari uchun qo‘llaniladi va
pedagogik mahoratini oshirishga qaratiladi.
Ta’lim yo‘nalishlarining o‘ziga xos xususiyatlariga muvofiq malaka
amaliyotlarining boshqa turlari ham qo‘llanilishi mumkin.
Har bir amaliyot turi o‘quv reja va o‘quv dasturiga muvofiq iqtisodiyot
tarmoqlari va real sektorning tegishli ilg‘or korxona, tashkilot va muassasalari,
xorijiy va qo‘shma korxonalar, ilmiy tashkilotlar, ta’lim, tibbiyot, madaniyat va
boshqa muassasalarida, dala sharoitlarida, maxsus tajriba (poligon) obyektlarida va
boshqalarda o‘tkaziladi.
Amaliyotlarni tashkil qilish, o‘tkazish va talabalarni baholash mezonlarini
belgilash oliy ta’lim muassasalari tomonidan amalga oshiriladi.
О‘quv tanishuv amaliyotining zarurati
О‘quv tanishuv amaliyoti davomida amaliyotchi-talabalar umumiy о‘rta
ta’lim muassasasining ijtimoiy muhiti, ta’lim muhiti, muassasa subyektlari
о‘rtasidagi munosabatlar, ota-onalar va ularning о‘rnini bosuvchilar bilan ishlash
prinsiplari, mediasavodxonlik va boshqalar tо‘g‘risida amaliy kо‘nikmalar xosil
qilishlari lozim.
Talabalar muassasa rahbariyatining ish yuritish jarayonlari, boshqaruvchilik
faoliyati, fan о‘qituvchilarining dars davomida о‘quvchilar bilan hamda sinf
rahbarining tarbiyaviy faoliyat yuzasidan о‘quvchilarga munosabatlari, me’yoriy
hujjatlari bilan tanishishlari kerak.
Amaliyotning maqsadi – bо‘lajak boshlang’ich ta’lim о‘qituvchilarining
amaliy-kasbiy kо‘nikalarini shakllantirish va pedagogik amaliyotga tayyorlash.
Amaliyotning vazifasi – talabalarni ta’lim muhitiga moslashtirish,
kо‘nikmalarini
shakllantirish,
nazariy
olingan
bilimlarni
mustaxkamlash,
rivojlantirish; о‘quv jarayonini yо‘lga qо‘yish bо‘yicha о‘quv meyoriy hujjatlar
bilan tanishtirish; ta’lim muassasalaridagi ta’lim-tarbiya jarayonining hususiyatlari
tо‘g‘risida tasavvurni shakllantirish; talabalarda mediasavodxonlikni rivojlantirish;
talabalarda kommunikativ qobiliyatlarni rivojlantirish va boshqalar.
Amaliyot yakunida natijadorlik:
- umumiy о‘rta ta’lim muassasasi tо‘g‘risida tasavvurga;
- muassasa rahbariyatining jamoa bilan ishlashi tо‘g‘risida tushunchaga;
- pedagogik jamoa о‘rtasidagi munosabatlar tо‘g‘risida;
- о‘quvchilarning о‘zaro va pedagoglar bilan munosabatlari, о‘quvchilarning
yosh xususiyatlari tо‘g‘risida;
- ota-onalar murojaatlari va ular bilan maktab jamoasining munosabati;
- darsda va sinfdan tashqarida о‘quvchilar bilan ishlash mexanizmlari;
- о‘quv-meyoriy hujjatlarning yuritilishi;
- sinf xonalariga qо‘yilgan gigiyenik talablar tо‘g‘risida;
- ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar о‘tkazilishi va ularning meyoriy hujjatlarini
rasmiylashtirilishi va boshqalar tо‘g‘risida kо‘nikmalarga ega bо‘lishadi.
Amaliyotchi talabalarning pedagogik faoliyati mazmuni
