Yevropada reformatsiya. Germaniyada dehqonlar urushi
Yuklangan vaqt
2024-03-08
Yuklab olishlar soni
3
Sahifalar soni
36
Faytl hajmi
7,1 MB
“MAVZU: Yevropada reformatsiya.
Germaniyada dehqonlar urushi”
mavzusidagi ochiq dars Taqdimoti
MAVZU:Yevropada reformatsiya.
Germaniyada dehqonlar urushi
Darsning maqsadi:
-Talimiy maqsad:O’quvchilarga Yevropadagi Reformatsiya, shuningdek Germaniyada dehqonlar
urushining kelib chiqishi haqida tushuntirish
-Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda diniy urushlarning oqibatlari va zarari haqida ma’lumot berib, oz
diniga hurmat va mexrni oshirishga e’tibor berish.
-Indentiv maqsad: Katolik cherkovining mavqeyi va uning bolinib ketishi, Germaniyada boshlangan
Reformatsiya haqida bilib oladi.
-Asosiy tayanch iboralar: Reformatsiya, Indulgensiya, Rim katolik cherkovi, Arxiyepiskop, Martin
Lyuter, “95 tezis” 1524-yil Tomas Myunser, “PROTESTATSIYA”, 1555-yil
№ Darsning bosqichlari
Vaqt
1
Tashkiliy qism
3
2
Yangi mavzuni bayon qilish
20
3
Mavzuni mustahkamlash uchun savol javob
15
4
Darsga yakun chiqarish
5
5
Uyga vazifa berish
2
Dars
rejasi:
Darsning jixozlanishi:
Dars turi:Noan’anaviy
Dars usuli:O’yin
Ko’rgazmali qurollar:
1) Xaritalar
2) Kartochkalar
3) Rangli varaqlar
4) Test savollari
5) Taqdimot
Asosiy savollar:
O Reformatsiya haqida
O Katolik cherkovining mavqei
haqida.
O Reformatsiyaning shart-sharoiti.
O Martin Lyuterning faoliyati.
O Katolik cherkovidagi bo‘linish.
Yangi davr boshlarida
G‘arbiy
- Yevropa mamlakatlarida
ruhoniylar va dvoryanlar
jamiyatning hukmron
tabaqalari bo ‘lib
qolaverdilar.
Reformatsiya - XVI asrda katolik. Cherkovi ta’limotini isloh qilish maqsadida
Germaniyada bo‘lib о‘tgan va XVII asrning birinchi yarmida G‘arbiy
Yevropaning qator davlatlariga ham yoyilgan ijtimoiy harakatdir.
Bu harakat oqibatida katolik
cherkovida bo‘linish yuz
berdi. Zamon ruhiga mos,
mutaassiblik va
aqidaparastlikdan xoli, isloh
qilingan yangi oqim-
protestantlik vujudga keldi.
XVI asr boshlarida ham katolik cherkovi qudratli
edi.
Rim Papasining qudratini qavmlaming faqat
xudoga chuqur va sidqidildan ishonishigina
belgilab qolmagan. Bu qudrat asosida Rim
katolik cherkovining behisob boyliklarga
egaligi ham yotard
Hamma - oddiy dehqondan tortib, to qudratli
knyazlargacha o‘z daromadining 1/10 qismini
cherkovga tortiq qilardi. Ayni paytda
cherkovning о ‘zi ham katta yer-mulk egasi edi.
Bundan tashqari, indulgensiya savdosi ham
h
k
k tt
d
d k lti
di
INDULGENSIYA
savdosi orqali
cherkov faqat sodir
etilgan gunohnigina
emas, kelajakda
qilinishi mumkin
bo‘lgan gunohni
Ham
kechirardi.
XVI asrda
Angliya va
Fransiya
qirollari
mutlaq
hokimiyatga
ega bo‘lib
olgan edi
Germaniyada siyosiy tarqoqlik hukm
surardi. Ya’ni, u mayda-mayda
davlatlarga (knyazliklarga) bo ‘linib
ketgan edi. Shu sababli, Germaniya
imperatori amalda real hokimiyatga ega
bo‘lmagan. Shuning uchun ham Ger-
maniyada katolik cherkovining ta’siri
hamon qudratliligicha qolayotgan edi.
Germaniya aholisi, ham o‘z
hukmdorlariga, ham cherkovga tinka-
Germaniya imperatorini saylab qo‘yadigan 7 nafar eng qudratli knyazning 3
nafari arxiyepiskoplar edi. Rim cherkovi o‘z daromadining katta qismini
Germaniyadan olgan. Imperatoming esa Rimga yuboriladigan soliqlar
miqdorini kamaytirishga kuchi yetmagan. Qolaversa, katolik cherkovi
Germaniya taraqqiyoti to‘sig‘iga aylangan siyosiy tarqoqlik va krepostnoylik
munosabatlarining tayanchi ham edi.
Reformatsiya 1517- yilda Ger-
maniya aholisining katolik
cherkovini isloh (reforma)
qilishni talab qilib chiqishidan
boshlandi
Reformatsiya
to‘lqinining
kuchayishiga
Vittenberg
universitetida
ilohiyotdan
dars beruvchi
Martin Lyuter
ta’limoti katta
ta’sir
ko‘rsatdi.
U 1517-yili cherkov eshigiga
o‘zining dindorlarga
qarata yozgan mashhur
«95 tezis» deb atalgan
xitobnomasini yopishtirib
qo‘ydi.
Xitobnomada indulgensiya
savdosi qattiq qoralangan,
Germaniyadagi cherkovni Rim
Papasi qaramog‘idan ozod
etish talab etilgan,
cherkovning esa «kam chiqim
cherkov» bo‘lishi yoqlangan
edi
Martin Lyuterning «95 tezis»i butun Germaniyani to‘lqinlantirib yubordi.
Ko‘p o‘tmay u cherkov Papasiz ham yashashi mumkin, deb baralla aytdi va
bundan keyin Rimga soliqdan tushgan pullarni yubormaslikni taklif etdi
Bu
«qilmishlari»
uchun Rim
Papasi
Lyuterni
shakkoklikd
a aybladi
va
Germaniya
gauni
la’natlovch
i yorliq
yubordi
Biroq xalq
Lyuterni
qo‘llab-
quvvatlayotg
anligi uchun
bu yorliqni
Germaniya
bo‘ylab
tarqatishning
iloji bo‘lmadi.
M. Lyuter Papaning uni cherkovdan chetlashtirganligi to
‘g ‘risidagi qarorini talabalar ko‘z o‘ngida yoqib
yubordi. Bu uning katolik cherkovi bilan aloqani
butunlay uzganligini anglatar edi
M. Lyuter imperatorlik sudiga chaqirildi. Imperator undan o‘z
ta’limotidan voz kechishini talab qildi. Biroq Lyuter imperator
talabini bajarmadi. Aksincha, Papaga bo‘ysunishdan va
indulgensiya savdosini ma’qullashdan bosh tortdi.
Reformatsiy
a natijasida
Rim katolik
cherkovida
bo ‘linish
yuz berdi
Tez orada Germaniyada katolik cherkovining zulmiga va
zo‘ravonligiga qarshi boshlangan harakat ommaviy tus oldi
1524- yilda esa bu harakat hatto
dehqonlarning krepostnoylik
zulmiga qarshi umshiga aylanib
ketdi.
Qo‘zg‘olonning yetakchisi ruhoniy Tomas
Myunser edi