Yozuv sifatini shakllantirish. Yozuv qurollari va ulardan foydalanish

Time

Yuklangan vaqt

2025-11-08

Downloads

Yuklab olishlar soni

0

Pages

Sahifalar soni

18

File size

Fayl hajmi

445,2 KB


Yozuv sifatini shakllantirish. Yozuv qurollari va ulardan foydalanish
Reja:
1 . Harflarning shaklini to'g'ri yozish ga o'rgatish.
2. Harf elementlarini va yozuv jarayonini tahlil qilish.
3. Kichik harflar elementi.
4. Bosh harflar elementi
  5.Boshlang’ich sinflar uchun foydalaniladigan yozuv qurollari.
  6. Daftardan to'g'ri foydalanish.
7. Sinf doskasi va undan foydalanish
Logotip
Yozuv sifatini shakllantirish. Yozuv qurollari va ulardan foydalanish Reja: 1 . Harflarning shaklini to'g'ri yozish ga o'rgatish. 2. Harf elementlarini va yozuv jarayonini tahlil qilish. 3. Kichik harflar elementi. 4. Bosh harflar elementi 5.Boshlang’ich sinflar uchun foydalaniladigan yozuv qurollari. 6. Daftardan to'g'ri foydalanish. 7. Sinf doskasi va undan foydalanish
Har  bir  harf  uchun  xarakterli  bo'lgan  asosiy  va  yordamchi  ulash
elementlarini  bir  -biridan  farqlash;harflarning  bir  -  biriga  nisbatini  to'g'ri
aniqlash; har bir harfning yozilish qoiudalaiga(qayerdan boshlash, qayerda
burish, tugunchaklarni boglash va x.)amal qilish; to'g'ri va no'to'g'ri yozilgan
harflarning arqini ajratish. va ulardagi hatolarni tuzatish.
O’qituvchi doskada shunday elementlar ishtirok etgan kichik i, sh, n
harflarini  yozib ko'rsatadi. O'quvchilar  esa  daftarlarida har  bir  harfni  bir
qatordan  yozib  mashq  qiladilar.  O'qituvchi  sinfhi  aylanib  chiqib
o'quvchilarning  yozuvlarini  kuzatib  boradi  va  o'quvchilarning  yozuvlarini
qanday xatolarga yo'l qo'yganlarini hisobga oladi. Shundan so'ng o'qituvchi
bir necha o'quvchi yo'l qo'ygan tipik xatolarni doskada yozib ko'rsatadi va
bolalardan uning asosiy kamchiligi nimada ekanligini so'raydi..
O'quvchilar  o'z  xato  va  kamchiliklarini  faqat  doskada  emas  o'z
daftarlarida  yozishlari  muhimdir.  Ba'zi  bir  o'quvchilar  o'z  xatolarini
sezmaydilar,  shuning  uchun  oquvchilarga  o'zaro  bir  birlarini  daftarlarini
tekshirtirish ham yaxshi natija beradi.
Ayrim o'quvchilarga esa o'qituvchining o'zi daftarga yozib ko'rsatishi lozim.
Bunday o'quvchilar o'qituvchining qo'l harakatiga qarab turib o'z xatolarini
tuzatishlari  mumkin.  Ba'zi  hollarda o'qituvchi  harflarning shakli  haqidagi
tasavvurni kengaytirish uchun ruchkani havoda mashq qildirib ko'rsatishi ham
mumkin. O'qituvchilar chap qo'llarini parta ustiga qo'yib, o'ng qo'llari bilan
ruchkani yuqorigako'targan holda, o'qituvchining doskadagi harakatini havoda
bajaradilar.
bo'lmasligi  lozim.  Bunday  bo'rni  ushlash  qulay  bo'lib,  yozishga  osonlik
tug'diradi. Qo'lni toza tutish maqsadida bo'rning yarmigacha qog'oz o'raladi.
Bo'rni bosh, o'rta hamda ko'rsatkich barmoq bilan ushlanadi va yozish
vaqtida  ko'rsatkich  barmoq  bilan  bosib  turiladi.  Doskada  harf  va  uning
elementlarini  yozib  ko'rsatishdan  oldin  bo'rning  uchini  tekislab,  yozishga
moslab olish zarur.
Logotip
Har bir harf uchun xarakterli bo'lgan asosiy va yordamchi ulash elementlarini bir -biridan farqlash;harflarning bir - biriga nisbatini to'g'ri aniqlash; har bir harfning yozilish qoiudalaiga(qayerdan boshlash, qayerda burish, tugunchaklarni boglash va x.)amal qilish; to'g'ri va no'to'g'ri yozilgan harflarning arqini ajratish. va ulardagi hatolarni tuzatish. O’qituvchi doskada shunday elementlar ishtirok etgan kichik i, sh, n harflarini yozib ko'rsatadi. O'quvchilar esa daftarlarida har bir harfni bir qatordan yozib mashq qiladilar. O'qituvchi sinfhi aylanib chiqib o'quvchilarning yozuvlarini kuzatib boradi va o'quvchilarning yozuvlarini qanday xatolarga yo'l qo'yganlarini hisobga oladi. Shundan so'ng o'qituvchi bir necha o'quvchi yo'l qo'ygan tipik xatolarni doskada yozib ko'rsatadi va bolalardan uning asosiy kamchiligi nimada ekanligini so'raydi.. O'quvchilar o'z xato va kamchiliklarini faqat doskada emas o'z daftarlarida yozishlari muhimdir. Ba'zi bir o'quvchilar o'z xatolarini sezmaydilar, shuning uchun oquvchilarga o'zaro bir birlarini daftarlarini tekshirtirish ham yaxshi natija beradi. Ayrim o'quvchilarga esa o'qituvchining o'zi daftarga yozib ko'rsatishi lozim. Bunday o'quvchilar o'qituvchining qo'l harakatiga qarab turib o'z xatolarini tuzatishlari mumkin. Ba'zi hollarda o'qituvchi harflarning shakli haqidagi tasavvurni kengaytirish uchun ruchkani havoda mashq qildirib ko'rsatishi ham mumkin. O'qituvchilar chap qo'llarini parta ustiga qo'yib, o'ng qo'llari bilan ruchkani yuqorigako'targan holda, o'qituvchining doskadagi harakatini havoda bajaradilar. bo'lmasligi lozim. Bunday bo'rni ushlash qulay bo'lib, yozishga osonlik tug'diradi. Qo'lni toza tutish maqsadida bo'rning yarmigacha qog'oz o'raladi. Bo'rni bosh, o'rta hamda ko'rsatkich barmoq bilan ushlanadi va yozish vaqtida ko'rsatkich barmoq bilan bosib turiladi. Doskada harf va uning elementlarini yozib ko'rsatishdan oldin bo'rning uchini tekislab, yozishga moslab olish zarur.
Husnixat  mashqulotlarida  kichik  va  yumaloq  shakldagi  bo'rlardan
foydalanishga ruxsat etilmaydi, chunki u tegishli chiziqlarni bermaydi va har
xil qalinlikda yozadi.
Bo'rni to'g'ri ushlash qoidalariga amal qilishga o'rgatib borish lozim.
Ayrim o'quvchilar bo'rni besh barmoq bilan ushlab noto'g'ri yozadilar. Bunday
o'quvchilarning qo'lidan ushlab, mashq qildirish zarur.
O'quvchilar yozuvchining sifati ko'p jihatdan yuqorida ko'rsatib o'tilgan
omillarga bog'liqdir.
Yozuv sifatini shakllantirish.
Ayrim o'quvchilarning yozuvlari toza, aniq va chiroyli bo'lib, bunday
yozuv kishiga quvonch bag'ishlaydi, ammo ba'zi o'quvchilarning yozuvlarida
esa xarflar qing'ir-qiyshiq va xunuk bo'lib o'qishga qiyinchilik tug'diradi.
Shuning  uchun  husnixat  va  ona  tili  darslarida  yozuv  sifatini
shakllantirish uchun turli imkoniyatlardan foydalanish lozim.
Yozuvning sifatini shakllantirish deganda, biz uning aniq va toza, bir xil
qiyalikda va balandlikda bo'lishini, bir tekis silliq yozilishini tushunamiz.
O'quvchilarda bu sifatlarni shakllantirish uchun har bir o'qituvchini quyidagi
ko'rsatmalarga amal qilishi lozim:
1. Yozuvga  o'rgatishning birinchi kunidan boshlab harflarning shakllarini 
takomillashtirib borish.
2. Harf elementlari va harflarni to'g'ri bog'lab yozishga o'rgatish.
3. Yozuvning bir tomonga qiya qilib yozish qoidalarini takrorlash va 
takomillashtirish.
4. Har bir qatordagi harflarning bir xil balandlikda bo'lishiga erishish.
5. Harf elementlari, harflar va so'zlar orasidagi masofalarni bir hilda saqlash.
6. Butun  sinfdagi  o'quvchilarning  bir xil  tezlikda  ravon  qilib yozishlariga
erishish.
Yozuvning bir maromda  chiroyli va ravon bo'lish yo'llarini topish.
Harflarning shaklini to'g'ri yozishga o'rgatish.
Harflarning  shakli  ustida  ishlash  husnixatga  o'rgatishning  asosiy
shartidir.  Chunki  har  bir  harfning  aniqlanishi  yozuvning  aniq  va  ravon
bo'lishiga bog'liq.
Logotip
Husnixat mashqulotlarida kichik va yumaloq shakldagi bo'rlardan foydalanishga ruxsat etilmaydi, chunki u tegishli chiziqlarni bermaydi va har xil qalinlikda yozadi. Bo'rni to'g'ri ushlash qoidalariga amal qilishga o'rgatib borish lozim. Ayrim o'quvchilar bo'rni besh barmoq bilan ushlab noto'g'ri yozadilar. Bunday o'quvchilarning qo'lidan ushlab, mashq qildirish zarur. O'quvchilar yozuvchining sifati ko'p jihatdan yuqorida ko'rsatib o'tilgan omillarga bog'liqdir. Yozuv sifatini shakllantirish. Ayrim o'quvchilarning yozuvlari toza, aniq va chiroyli bo'lib, bunday yozuv kishiga quvonch bag'ishlaydi, ammo ba'zi o'quvchilarning yozuvlarida esa xarflar qing'ir-qiyshiq va xunuk bo'lib o'qishga qiyinchilik tug'diradi. Shuning uchun husnixat va ona tili darslarida yozuv sifatini shakllantirish uchun turli imkoniyatlardan foydalanish lozim. Yozuvning sifatini shakllantirish deganda, biz uning aniq va toza, bir xil qiyalikda va balandlikda bo'lishini, bir tekis silliq yozilishini tushunamiz. O'quvchilarda bu sifatlarni shakllantirish uchun har bir o'qituvchini quyidagi ko'rsatmalarga amal qilishi lozim: 1. Yozuvga o'rgatishning birinchi kunidan boshlab harflarning shakllarini takomillashtirib borish. 2. Harf elementlari va harflarni to'g'ri bog'lab yozishga o'rgatish. 3. Yozuvning bir tomonga qiya qilib yozish qoidalarini takrorlash va takomillashtirish. 4. Har bir qatordagi harflarning bir xil balandlikda bo'lishiga erishish. 5. Harf elementlari, harflar va so'zlar orasidagi masofalarni bir hilda saqlash. 6. Butun sinfdagi o'quvchilarning bir xil tezlikda ravon qilib yozishlariga erishish. Yozuvning bir maromda chiroyli va ravon bo'lish yo'llarini topish. Harflarning shaklini to'g'ri yozishga o'rgatish. Harflarning shakli ustida ishlash husnixatga o'rgatishning asosiy shartidir. Chunki har bir harfning aniqlanishi yozuvning aniq va ravon bo'lishiga bog'liq.
Birinchi sifning oxiriga borib, hamma o'quvchilar harflarning shakli
haqida tasavurga ega bo'lishlariga qaramay, ayrim harf yoki elementlarning
shaklini unutib qo'yadilar. Ayniqsa, 3-4 sinflarda alohida husnixat darslari
bo'lmasligi  sababli  ko'p  harflarning  shaklini  buzib  yozadilar  bir  harfni
ikkinchisi bilan almashtirib yuboradilar.
Shuning uchun har bir boshlang'ich sinf o'qituvchisi doimo harflarning
shaklini tuzatish ustida ish olib borishi lozim.
Har  bir  harfning  shaklini  ongli  ravishda  egallash  (ayniqsa  1  va  2
sinflarda)  juda muhimdir. Bu davrda o'quvchilarda harflarni  ko'rib, eslab
qolish va chiroyli yozish qobiliyatlari tarqib topadi, harflarning shaklini ongli
ravishda egallash uchun quyidagilar talab qilinadi:
Namuna tarzida husnixat kitobida berilgan kichik sh harfining yozilish
jarayonini eslatib o'tamiz.
Kichik  sh  harfi  uchta  tagi  ilmoqli  kichik  tayoqcha  shaklidagi
elementdan iborat bo'lib, har bir element bir xil qiyalikda yozilishi lozim. Bu
yerdagi bog'lovchi elementlar ham asosiy elementga nisbatan bir oz qiyaroq
bo'ladi.
O'qituvchi doskada shunday elementlar ishtirok etgan kichik i, sh, n
harflarini  yozib ko'rsatadi. O'quvchilar  esa  daftarlarida har  bir  harfni  bir
qatorda  yozib  mashq  qiladilar.  O'qituvchi  sinfni  aylanib  chiqib,
o'quvchilarning  yozuvlarini  kuzatib  boradi  va  o'quvchilarning  qanday
xatolarga  yo'l  qo'yganliklarini  hisobga  oladi.  Shudan  so'ng  o'qituvchi  bir
necha  o'quvchi  yo'l  qo'ygan  tipik  xatolarni  doskaga  yozib  ko'rsatadi  va
bolalardan uning asosiy kamchiligi nimalar ekanligini so'raydi.
O'quvchilar  o'z  xato  va  kamchiliklarini  faqat  doskada  emas,  o'z
yozuvlarida  ham  sezishlari  muhimdir.  Ba'zi  bir  o'quvchilar  o'z  xatolarini
sezmaydilar, shuning uchun o'quvchilarga o'zaro bir-birlarining daftarlarini
tekshirtirish ham yaxshi natija beradi. Ayrim o'quvchilarga esa o'qituvchining
o'zi daftarda yozib ko'rsatishi lozim. Bunday o'quvchilar o'qituvchining qo'l
harakatiga  qarab  turib  o'z  xatolarini  tuzatishlari  mumkin.  Ba'zi  xollarda
o'qituvchi harflarning shakli haqidagi tasawurni kengaytirish uchun ruchkani
xavoda mashq qildirib ko'rsatishi ham mumkin. O'quvchilar chap qo'llarini
Logotip
Birinchi sifning oxiriga borib, hamma o'quvchilar harflarning shakli haqida tasavurga ega bo'lishlariga qaramay, ayrim harf yoki elementlarning shaklini unutib qo'yadilar. Ayniqsa, 3-4 sinflarda alohida husnixat darslari bo'lmasligi sababli ko'p harflarning shaklini buzib yozadilar bir harfni ikkinchisi bilan almashtirib yuboradilar. Shuning uchun har bir boshlang'ich sinf o'qituvchisi doimo harflarning shaklini tuzatish ustida ish olib borishi lozim. Har bir harfning shaklini ongli ravishda egallash (ayniqsa 1 va 2 sinflarda) juda muhimdir. Bu davrda o'quvchilarda harflarni ko'rib, eslab qolish va chiroyli yozish qobiliyatlari tarqib topadi, harflarning shaklini ongli ravishda egallash uchun quyidagilar talab qilinadi: Namuna tarzida husnixat kitobida berilgan kichik sh harfining yozilish jarayonini eslatib o'tamiz. Kichik sh harfi uchta tagi ilmoqli kichik tayoqcha shaklidagi elementdan iborat bo'lib, har bir element bir xil qiyalikda yozilishi lozim. Bu yerdagi bog'lovchi elementlar ham asosiy elementga nisbatan bir oz qiyaroq bo'ladi. O'qituvchi doskada shunday elementlar ishtirok etgan kichik i, sh, n harflarini yozib ko'rsatadi. O'quvchilar esa daftarlarida har bir harfni bir qatorda yozib mashq qiladilar. O'qituvchi sinfni aylanib chiqib, o'quvchilarning yozuvlarini kuzatib boradi va o'quvchilarning qanday xatolarga yo'l qo'yganliklarini hisobga oladi. Shudan so'ng o'qituvchi bir necha o'quvchi yo'l qo'ygan tipik xatolarni doskaga yozib ko'rsatadi va bolalardan uning asosiy kamchiligi nimalar ekanligini so'raydi. O'quvchilar o'z xato va kamchiliklarini faqat doskada emas, o'z yozuvlarida ham sezishlari muhimdir. Ba'zi bir o'quvchilar o'z xatolarini sezmaydilar, shuning uchun o'quvchilarga o'zaro bir-birlarining daftarlarini tekshirtirish ham yaxshi natija beradi. Ayrim o'quvchilarga esa o'qituvchining o'zi daftarda yozib ko'rsatishi lozim. Bunday o'quvchilar o'qituvchining qo'l harakatiga qarab turib o'z xatolarini tuzatishlari mumkin. Ba'zi xollarda o'qituvchi harflarning shakli haqidagi tasawurni kengaytirish uchun ruchkani xavoda mashq qildirib ko'rsatishi ham mumkin. O'quvchilar chap qo'llarini
parta  ustiga  qo'yib,  o'ng  qvllari  bilan  ruchkaniyuqoriga  ko'targan  holda,
o'qituvchining  doskadagi  harakatini  havoda  bajaradilar.  Yaxshi  yozgan
o'quvchilarni  rag'batlantirib,  ularning  daftarlarini  sinfda  namoyish  etib
ko'rsatish lozim. Ammo xunuk yozgan ba'zi  o'quvchilarni esa butun sinf
oldida  uyaltirmaslik  xato  va  kamchiliklarini  o'ziga  mustaqil  tushuntirish
kerak.
Birinchi sinfda alifbe davri tugagandan so'ng ham ayrim o'quvchilar ba'zi
harflarning  yozma  shaklini  unutib  qo'yadilar.  Shuning  uchun  husnixat
darslarida ayrim kichik b, v, d, r, u, u, j, q, s, f, s, x kabi murakkab harflarni
yozdirib mashq qildirish lozim.
Harf elementlarini va yozuv jarayonini tahlil qilish.
Dastlab harf elementlarini tahlil qilishda alfavitdagi yozma shakldagi
harf laming xususiyatlari  hisobga olinar edi. Bu narsa alfavitdagi barcha
kichik va bosh harflarni majburiy ravishda elementlarga ajratib yozishni talab
etar edi. Endilikda esa bu qoida eskirib, o'rniga iloji boricha qo'l harakatini
uzmasdan bog'lab yozish umumiy qoidaga aylandi.
Harflarni bir butun shaklda qo'l harakatini uzmay yozishga o'tilgan
taqdirda ham o'qitishning boshlang'ich davrlarida, bolalarga tushunarli bayon
etish  uchun,  o'qituvchi  bir  harfning  nechta  elementdan  tuzilganligini  va
ularning nomini yaxshi bilishi lozim.
Kichik xarflar elementi
Yuqorida ko'rsatib o'tilgan elementlardan o'qituvchi faqat harf laming
shaklini tahlil qilib yozdirish vaqtida foydalanishi mumkin. Ammo harflarning
elementlarini surunkali ravishda yozdirib mashq qildirish mumkin emas.
Harflarni elementlarga bo'lib tahlil qilishda, dastlab asosiy elementlar
yozilishi hamda bog'lovchi qo'shimcha elementlar ham eslatib o'tilishi lozim.
Ko'pchilik  harflarning  asosiy  elementlari  esa,  aksincha,  pastdan  yuqoriga
qarab  yurgizish  uchun  moslashtirilgan.  Bunday  elementlarni  bog'lovchi
chiziqlar nisbatan mumkin.
Ammo yozuv mashqlarini bajarishda asosiy va yordamchi elementlar
qo'l harakatini uzmasdan bog'lab yoziladi.
Logotip
parta ustiga qo'yib, o'ng qvllari bilan ruchkaniyuqoriga ko'targan holda, o'qituvchining doskadagi harakatini havoda bajaradilar. Yaxshi yozgan o'quvchilarni rag'batlantirib, ularning daftarlarini sinfda namoyish etib ko'rsatish lozim. Ammo xunuk yozgan ba'zi o'quvchilarni esa butun sinf oldida uyaltirmaslik xato va kamchiliklarini o'ziga mustaqil tushuntirish kerak. Birinchi sinfda alifbe davri tugagandan so'ng ham ayrim o'quvchilar ba'zi harflarning yozma shaklini unutib qo'yadilar. Shuning uchun husnixat darslarida ayrim kichik b, v, d, r, u, u, j, q, s, f, s, x kabi murakkab harflarni yozdirib mashq qildirish lozim. Harf elementlarini va yozuv jarayonini tahlil qilish. Dastlab harf elementlarini tahlil qilishda alfavitdagi yozma shakldagi harf laming xususiyatlari hisobga olinar edi. Bu narsa alfavitdagi barcha kichik va bosh harflarni majburiy ravishda elementlarga ajratib yozishni talab etar edi. Endilikda esa bu qoida eskirib, o'rniga iloji boricha qo'l harakatini uzmasdan bog'lab yozish umumiy qoidaga aylandi. Harflarni bir butun shaklda qo'l harakatini uzmay yozishga o'tilgan taqdirda ham o'qitishning boshlang'ich davrlarida, bolalarga tushunarli bayon etish uchun, o'qituvchi bir harfning nechta elementdan tuzilganligini va ularning nomini yaxshi bilishi lozim. Kichik xarflar elementi Yuqorida ko'rsatib o'tilgan elementlardan o'qituvchi faqat harf laming shaklini tahlil qilib yozdirish vaqtida foydalanishi mumkin. Ammo harflarning elementlarini surunkali ravishda yozdirib mashq qildirish mumkin emas. Harflarni elementlarga bo'lib tahlil qilishda, dastlab asosiy elementlar yozilishi hamda bog'lovchi qo'shimcha elementlar ham eslatib o'tilishi lozim. Ko'pchilik harflarning asosiy elementlari esa, aksincha, pastdan yuqoriga qarab yurgizish uchun moslashtirilgan. Bunday elementlarni bog'lovchi chiziqlar nisbatan mumkin. Ammo yozuv mashqlarini bajarishda asosiy va yordamchi elementlar qo'l harakatini uzmasdan bog'lab yoziladi.
Harf  elementlarini  bog'lab  yozish  vaqtida  o'quvchilarga  ruchkani
yuqoridan pastka yurgizish zarurligini eslatib turish lozim.
Harflarning asosiy elementlarini mashq qildirishni alifbedan keyingi
davrda ham davom ettirish mumkin.
Buning  uchun  o'qituvchi  quyidagiga  o'xshash  mashqlarni  o'tkazishi
lozim:
Harflar  bilan  yordamchi  chiziqlarni  yonma-yon  mashq  qildirish
o'quvchilarga harflarning qiyaligini to'g'ri saqlab yozishga yordam beradi.
Harf  elementlarining  o'xshashligiga,  yozish  jihatdan  sodda  va
murakkabligiga  qarab,  alfavitdagi  barcha  harflarni  gruppalarga  ajratib
yozishga o'rgatish maqsadga muvofiqdir. Harflarni bunday gruppalarga bo'lib
yozdirishni genetik usul deb ataladi. Genetik usuldan foydalanish, asosan 2-
sinfdan boshlab amalga oshiriladi.
Bu usulda harflar bilan bir qatorda raqamlarni gruppalarga ajratib yozish
tavsiya etiladi.
Kichik harflar gruppasi:
Birinchi gruppa: i, sh, p, t, r, u, g.
7.   Ikkinchi gruppa: i, u, 1, m, s, n, g'
Yozuv  qurollaridan  foydalanish  metodikasi.  O’qituvchi  sinfda
o’quvchilarning ish joyini to’gri tashkil etgandan so’ng ularga yozuv qurollari
va  daftardan  qanday  foydalanishni  o’rgatishi  lozim.  Birinchi  navbatda
o’qituvchi  o’z  shogirdlari  uchun  sifatli  yozuv  qurollari  tanlaydi,  chunki
yozuvning  chiroyli  bo’lishi  ko’p  jihatdan  yozuv  qurollariga  bog’liqdir.
Hozirgi zamonda yozuv qurollarining turi nihoyatda ko’p va ularning na
hammasi talabga javob beradi. Ko’pgina yozuv qurollari ta’lim standartlari
talablariga javob berolmaydi. Shuning uchun o’qituvchining o’zi talabalarni
sifatli yozuv qurollari bilan ta’minlashi lozim.
Daftar.  Daftar asosiy yozuv quroli sifatida katta ahamiyatga egadir. U
birinchi  navbatda  sifatli  oq  qog’ozdan,  silliq  va  chiziqlari  aniq  ko’rinib
turadigan bo’lishi kerak.
Logotip
Harf elementlarini bog'lab yozish vaqtida o'quvchilarga ruchkani yuqoridan pastka yurgizish zarurligini eslatib turish lozim. Harflarning asosiy elementlarini mashq qildirishni alifbedan keyingi davrda ham davom ettirish mumkin. Buning uchun o'qituvchi quyidagiga o'xshash mashqlarni o'tkazishi lozim: Harflar bilan yordamchi chiziqlarni yonma-yon mashq qildirish o'quvchilarga harflarning qiyaligini to'g'ri saqlab yozishga yordam beradi. Harf elementlarining o'xshashligiga, yozish jihatdan sodda va murakkabligiga qarab, alfavitdagi barcha harflarni gruppalarga ajratib yozishga o'rgatish maqsadga muvofiqdir. Harflarni bunday gruppalarga bo'lib yozdirishni genetik usul deb ataladi. Genetik usuldan foydalanish, asosan 2- sinfdan boshlab amalga oshiriladi. Bu usulda harflar bilan bir qatorda raqamlarni gruppalarga ajratib yozish tavsiya etiladi. Kichik harflar gruppasi: Birinchi gruppa: i, sh, p, t, r, u, g. 7. Ikkinchi gruppa: i, u, 1, m, s, n, g' Yozuv qurollaridan foydalanish metodikasi. O’qituvchi sinfda o’quvchilarning ish joyini to’gri tashkil etgandan so’ng ularga yozuv qurollari va daftardan qanday foydalanishni o’rgatishi lozim. Birinchi navbatda o’qituvchi o’z shogirdlari uchun sifatli yozuv qurollari tanlaydi, chunki yozuvning chiroyli bo’lishi ko’p jihatdan yozuv qurollariga bog’liqdir. Hozirgi zamonda yozuv qurollarining turi nihoyatda ko’p va ularning na hammasi talabga javob beradi. Ko’pgina yozuv qurollari ta’lim standartlari talablariga javob berolmaydi. Shuning uchun o’qituvchining o’zi talabalarni sifatli yozuv qurollari bilan ta’minlashi lozim. Daftar. Daftar asosiy yozuv quroli sifatida katta ahamiyatga egadir. U birinchi navbatda sifatli oq qog’ozdan, silliq va chiziqlari aniq ko’rinib turadigan bo’lishi kerak.
Talabga muvofiq 1-sinf o’quvchilari uchun qiya chiziqlari orasidagi masofa 25 mm ga,
kichik harflar yoziladigan satr chizig’i oralig’i 5 mm ga teng bolgan ikki chiziqli daftar 
tavsiya etiladi. Daftarning qiya chiziqlari 65ºga teng bo’lishi lozim (1-rasm):
(1-rasm)
Qiya chiziqlari siyrak bo’lgan ikki chiziqli daftarga yozdirib mashq
qildirish  orqali  1-sinf  o’quvchilarini  mayda  harflar  bilan  tez  yozishga
tayyorlab boriladi. Bunday daftarda mashq qilish o’quvchilarga harflarning
eni va ular orasidagi masofani ko’z bilan chamalashga hamda harflarning
qiyaligiga rioya qilishga imkon beradi.
Boshlang’ich sinf o’quvchilari uchun tavsiya etilgan bir chiziqli daftarning
parallel  chiziqlari  orasidagi  masofa  8  mm  ga  teng  bo’lib,  undan  kam
oraliqdagi daftarga (bir chiziqli daftarlar turli-tuman bo’lib, ular orasidagi
masofalar  ham  har  xildir)  yozdirish  mumkin  emas.  2-sinfda  bir  chiziqli
daftarga kichik harflarning bo’yi 3 mm, bosh harflarning bo’yi 6 mm ga teng
bo’lishi lozim. Daftar hoshiyasi 30 mmga teng bo’lishi kerak (2-rasm).
__________________________________________________________
 
 ↕ 8 mm   30 mm
(2-rasm)
O’quvchilar tomonidan noto’g’ri yozilgan harf va uning unsurlari faqat
hoshiyada yozib ko’rsatiladi.
O’quvchilarda  yozuv  malakasini  to’g’ri  shakllantirish  uchun  daftarni
to’g’ri  tutishda  alohida  e’tibor  berish  lozim,  chunki  daftar  butun  o’qish
davomida o’quvchining zarur yozuv qurollaridan biri hisoblanadi.
O’quvchilarning,  xususan  1-sinf  o’quvchilarining  daftar  tutishlariga
yaxshi ahamiyat bermaslik, uning zarur qoidalarini tushuntirmaslik yozuv
sifatining pasayishiga olib keladi.
Logotip
Talabga muvofiq 1-sinf o’quvchilari uchun qiya chiziqlari orasidagi masofa 25 mm ga, kichik harflar yoziladigan satr chizig’i oralig’i 5 mm ga teng bolgan ikki chiziqli daftar tavsiya etiladi. Daftarning qiya chiziqlari 65ºga teng bo’lishi lozim (1-rasm): (1-rasm) Qiya chiziqlari siyrak bo’lgan ikki chiziqli daftarga yozdirib mashq qildirish orqali 1-sinf o’quvchilarini mayda harflar bilan tez yozishga tayyorlab boriladi. Bunday daftarda mashq qilish o’quvchilarga harflarning eni va ular orasidagi masofani ko’z bilan chamalashga hamda harflarning qiyaligiga rioya qilishga imkon beradi. Boshlang’ich sinf o’quvchilari uchun tavsiya etilgan bir chiziqli daftarning parallel chiziqlari orasidagi masofa 8 mm ga teng bo’lib, undan kam oraliqdagi daftarga (bir chiziqli daftarlar turli-tuman bo’lib, ular orasidagi masofalar ham har xildir) yozdirish mumkin emas. 2-sinfda bir chiziqli daftarga kichik harflarning bo’yi 3 mm, bosh harflarning bo’yi 6 mm ga teng bo’lishi lozim. Daftar hoshiyasi 30 mmga teng bo’lishi kerak (2-rasm). __________________________________________________________ ↕ 8 mm 30 mm (2-rasm) O’quvchilar tomonidan noto’g’ri yozilgan harf va uning unsurlari faqat hoshiyada yozib ko’rsatiladi. O’quvchilarda yozuv malakasini to’g’ri shakllantirish uchun daftarni to’g’ri tutishda alohida e’tibor berish lozim, chunki daftar butun o’qish davomida o’quvchining zarur yozuv qurollaridan biri hisoblanadi. O’quvchilarning, xususan 1-sinf o’quvchilarining daftar tutishlariga yaxshi ahamiyat bermaslik, uning zarur qoidalarini tushuntirmaslik yozuv sifatining pasayishiga olib keladi.
O’quvchilarning daftarlariga qo’yiladigan asosiy talablardan biri daftarning tashqi 
ko’rinishini bir xilda bo’lishiga erishishdir. Daftarning muqovasiga husnixat qoidalariga 
moslab bir xilda yozish kerak.
Navoiy shahridagi
2-son umumta’lim o’rta maktabining
1-“v” sinf o’quvchisi Isroilov Nurshohruhning
husnixat daftari.
1-sinf o’quvchilarining daftarlari ustiga o’qituvchining o’zi yozib berishi
kerak.  2-sinfdan  boshlab  o’quvchilarning  o’zlari  daftarning  muqovasiga
o’qituvchi tomonidan ko’rsatilgan namunaga qarab mustaqil yoza olishlari
mumkin.
Har bir o’quvchida yozuv uchun ikkita daftar bo’lishi lozim. Biriga sinfda
yozadi  va  o’qituvchiga  tekshirish  uchun  topshiradi,  ikkinchisini  esa
o’qituvchidan  qaytarib  oladi.  Nazorat  ishlari  uchun  esa  alohida  daftar
tuttiriladi. 
O’qituvchilarning  daftarlari  o’qituvchi  tomonidan  muntazam  ravishda
tekshirib  boriladi.  Daftarni  toza  tutgan  va  chiroyli  yozgan  o’quvchilarni
rag’batlantirib borish kerak. O’quvchilarni rag’batlantirishda faqat “4” va “5”
baholar bilan chegaralanmay, ularning daftarlari ustiga alohida ajralib turishi
uchun  “yulduzcha”,  “bayroqcha”,  “besburchak”,  “to’rtburchak”  va
“uchburchak”lar  qo’yib  berish  mumkin.  Qaysi  o’quvchining  daftarida
yulduzcha, bayroqcha va beshburchak bo’lsa, o’sha o’quvchi yaxshi yozgan
hisoblanadi. Rag’batlantirishning bu turidan 1-2-sinflarda keng foydalanish
mumkin.
Ta’kidlaganimizdek,  boshlang’ich  sinflarda  harflarning  qiyaligini  bir
xilda, ya’ni 65ºda saqlash katta ahamiyatga ega. O’quvchilarga harflarning
qiyaligini to’g’ri saqlashga o’rgatishdan oldin daftarni parta ustiga qanday
qo’yishni tushuntirish lozim. Daftarning parta ustida noto’g’ri turishi gigiyena
qoidalarining buzilishiga ham sabab bo’ladi, chunki yozuvning qiyaligi ham
daftarning holatiga qarab belgilanadi. Agar daftar ko’rsatilgan qiyalikda tursa,
yozuv ham 65º qiyalikda yoziladi. Agar daftarning holati o’zgarsa, yozuvning
ham qiyaligi o’zgaradi. Shuning uchun har bir darsda o’qituvchi o’quvchilar
daftarini  kuzatib  borishi  kerak.  Daftarning  pastki  chap  burchagi  ko’krak
Logotip
O’quvchilarning daftarlariga qo’yiladigan asosiy talablardan biri daftarning tashqi ko’rinishini bir xilda bo’lishiga erishishdir. Daftarning muqovasiga husnixat qoidalariga moslab bir xilda yozish kerak. Navoiy shahridagi 2-son umumta’lim o’rta maktabining 1-“v” sinf o’quvchisi Isroilov Nurshohruhning husnixat daftari. 1-sinf o’quvchilarining daftarlari ustiga o’qituvchining o’zi yozib berishi kerak. 2-sinfdan boshlab o’quvchilarning o’zlari daftarning muqovasiga o’qituvchi tomonidan ko’rsatilgan namunaga qarab mustaqil yoza olishlari mumkin. Har bir o’quvchida yozuv uchun ikkita daftar bo’lishi lozim. Biriga sinfda yozadi va o’qituvchiga tekshirish uchun topshiradi, ikkinchisini esa o’qituvchidan qaytarib oladi. Nazorat ishlari uchun esa alohida daftar tuttiriladi. O’qituvchilarning daftarlari o’qituvchi tomonidan muntazam ravishda tekshirib boriladi. Daftarni toza tutgan va chiroyli yozgan o’quvchilarni rag’batlantirib borish kerak. O’quvchilarni rag’batlantirishda faqat “4” va “5” baholar bilan chegaralanmay, ularning daftarlari ustiga alohida ajralib turishi uchun “yulduzcha”, “bayroqcha”, “besburchak”, “to’rtburchak” va “uchburchak”lar qo’yib berish mumkin. Qaysi o’quvchining daftarida yulduzcha, bayroqcha va beshburchak bo’lsa, o’sha o’quvchi yaxshi yozgan hisoblanadi. Rag’batlantirishning bu turidan 1-2-sinflarda keng foydalanish mumkin. Ta’kidlaganimizdek, boshlang’ich sinflarda harflarning qiyaligini bir xilda, ya’ni 65ºda saqlash katta ahamiyatga ega. O’quvchilarga harflarning qiyaligini to’g’ri saqlashga o’rgatishdan oldin daftarni parta ustiga qanday qo’yishni tushuntirish lozim. Daftarning parta ustida noto’g’ri turishi gigiyena qoidalarining buzilishiga ham sabab bo’ladi, chunki yozuvning qiyaligi ham daftarning holatiga qarab belgilanadi. Agar daftar ko’rsatilgan qiyalikda tursa, yozuv ham 65º qiyalikda yoziladi. Agar daftarning holati o’zgarsa, yozuvning ham qiyaligi o’zgaradi. Shuning uchun har bir darsda o’qituvchi o’quvchilar daftarini kuzatib borishi kerak. Daftarning pastki chap burchagi ko’krak
o’rtasida to’g’ri bo’lishi yoki daftarning qiya chizig’i parta qopqog’ining
chetiga tik bo’lishi kerak (3 - rasm)
(3-rasm)
 
Daftar beti yozuv bilan to’lib borgan sari daftar yuqoriga surib boriladi.
Chap qo’l bilan esa daftarning yuqori tomoni bosib turiladi. Yozuv darslarida
daftarning parta ustida to’g’ri turishini tashkil etish birinchi galdagi vazifadir.
Bu muhim vazifani amalga oshirish o’qituvchidan ko’p mehnat talab etadi.
Buning  uchun  sinf  partasining  ustiga  ikki  o’quvchining  har  biri  uchun
ingichka  qiya  nazorat  chiziq  chiziladi.  Bu  chiziqning  ostki  uchi
o’quvchilarning chap ko’kraklari o’rtasida to’g’ri bo’lib, parta qopqog’iga
nisbatan 65º qiya bo’ladi. Natijada hamma o’quvchilarning oldida (partada)
nazorat chiziqlar bo’ladi. O’qituvchi o’quvchilarni daftarning chetini yoki
o’rtasini shu nazorat chiziqqa tekis qilib qo’yishlariga erisha olsa bas. Satrlar
to’lib borgan sari daftarni shu chiziq bo’ylab yuqoriga ko’tarib borish lozim
(4-rasm).
(4-rasm)
Logotip
o’rtasida to’g’ri bo’lishi yoki daftarning qiya chizig’i parta qopqog’ining chetiga tik bo’lishi kerak (3 - rasm) (3-rasm) Daftar beti yozuv bilan to’lib borgan sari daftar yuqoriga surib boriladi. Chap qo’l bilan esa daftarning yuqori tomoni bosib turiladi. Yozuv darslarida daftarning parta ustida to’g’ri turishini tashkil etish birinchi galdagi vazifadir. Bu muhim vazifani amalga oshirish o’qituvchidan ko’p mehnat talab etadi. Buning uchun sinf partasining ustiga ikki o’quvchining har biri uchun ingichka qiya nazorat chiziq chiziladi. Bu chiziqning ostki uchi o’quvchilarning chap ko’kraklari o’rtasida to’g’ri bo’lib, parta qopqog’iga nisbatan 65º qiya bo’ladi. Natijada hamma o’quvchilarning oldida (partada) nazorat chiziqlar bo’ladi. O’qituvchi o’quvchilarni daftarning chetini yoki o’rtasini shu nazorat chiziqqa tekis qilib qo’yishlariga erisha olsa bas. Satrlar to’lib borgan sari daftarni shu chiziq bo’ylab yuqoriga ko’tarib borish lozim (4-rasm). (4-rasm)
Agar daftarning chap beti to’lsa, daftarning buklanadigan yeri nazorat
chiziqqa to’g’rilab olinadi va o’ng betiga yozishga o’tiladi (5-rasm).
 
(5-rasm)
Bu  usuldan  bir  chiziqli  daftarga  yozishda  keng  foydalanish  mumkin.
Bunday  nazorat  chiziqlar  daftarni  buklashdan  saqlaydi.  Chunki  ba’zi
o’quvchilar o’ziga qulaylik tug’dirish maqsadida daftarni buklab yozadilar.
Daftarning hoshiyasiga ham e’tibor berish lozim, chunki daftarning chetida
qoldirilgan joy yozuvning tekis chiqishiga, so’zlarni bog’inlarga alratishga,
ayrim noto’g’ri yozilgan harf va uning elementlarini to’g’ri yozib ko’rsatishga
imkon beradi.
 Boshlang’ich sinf  o’quvchilari  daftarni  saqlashda bir oz qiyinchiliklarga
uchraydilar. Shuning uchun ularga daftar o’lchamidan katta bo’lgan va qalin
materialdan ishlangan maktab sumkasidan foydalanishni tavsiya etish lozim.
 O’quvchilarni daftarga yozdirishga boshlashdan oldin ularga sana, sarlavha
va yozuvlarni qayerdan boshlab yozishni tushuntirish lozim.
Daftardagi sarlavha va yozuvlarning to’g’ri joylanishi yozuvning sifatini
oshiradi. Noto’g’ri qo’yilgan sarlavha xatning sifatiga salbiy ta’sir etadi 
________________________IKKI DO’ST______________________
___Bir bor ekan, bir…_______________________________________
(To’g’ri)
IKKI_DO’ST_____________________________________________ Bir bor 
ekan, bir…_________________________________________
(Noto’gri)
Logotip
Agar daftarning chap beti to’lsa, daftarning buklanadigan yeri nazorat chiziqqa to’g’rilab olinadi va o’ng betiga yozishga o’tiladi (5-rasm). (5-rasm) Bu usuldan bir chiziqli daftarga yozishda keng foydalanish mumkin. Bunday nazorat chiziqlar daftarni buklashdan saqlaydi. Chunki ba’zi o’quvchilar o’ziga qulaylik tug’dirish maqsadida daftarni buklab yozadilar. Daftarning hoshiyasiga ham e’tibor berish lozim, chunki daftarning chetida qoldirilgan joy yozuvning tekis chiqishiga, so’zlarni bog’inlarga alratishga, ayrim noto’g’ri yozilgan harf va uning elementlarini to’g’ri yozib ko’rsatishga imkon beradi. Boshlang’ich sinf o’quvchilari daftarni saqlashda bir oz qiyinchiliklarga uchraydilar. Shuning uchun ularga daftar o’lchamidan katta bo’lgan va qalin materialdan ishlangan maktab sumkasidan foydalanishni tavsiya etish lozim. O’quvchilarni daftarga yozdirishga boshlashdan oldin ularga sana, sarlavha va yozuvlarni qayerdan boshlab yozishni tushuntirish lozim. Daftardagi sarlavha va yozuvlarning to’g’ri joylanishi yozuvning sifatini oshiradi. Noto’g’ri qo’yilgan sarlavha xatning sifatiga salbiy ta’sir etadi ________________________IKKI DO’ST______________________ ___Bir bor ekan, bir…_______________________________________ (To’g’ri) IKKI_DO’ST_____________________________________________ Bir bor ekan, bir…_________________________________________ (Noto’gri)
1-sinf o’quvchilaridan kunlarni raqamlar bilan, oylarning nomini esa 
harflar bilan varaqning o’rtasdiga yozish talab etiladi.
O’quvchilarning  yozgan  harf  va  matnlarini  muntazam  ravishda  qizil
siyoh  bilan  tekshirib,  zarur  ko’rsatmalar  berib  borish  o’quvchilarning
kelgusida benuqson yozishlari uchun zamin hozirlaydi.
O’quvchilarning  ishlarini  baholashga  alohida  e’tibor  qilib,  tegishli
ko’rsatmalar berib borish lozim. O’quvchilarning bahosi bajarilgan ishning
ostiga qo’yilishi kerak.
O’quvchilarning  daftarlariga
 “Ko’rildi”,  “Xato” 
tarzida  emas,
“Chiziqdan yoz”, “Harflar orasidagi masofani to’g’ri saqla”, “Harflarni
bog’lab yoz”, “Qiyaroq yoz” kabi yozib ko’rsatish maqul.
O’quvchilarning husnixatga, daftar tutishga qiziqishlarini o’stirish maqsadida maktab
bo’yicha eng yaxshi tutilgan daftarlarni yig’ib ko’rgazma tashkil etish kerak.
Yozuv qurollari va ulardan foydalanish
O‘quvchilarda yozuv malakalarini hosil qilishdan awal ularni sifatli yozuv
qurollari bilan to'liq ta'minlash talab etiladi. Yozuvlarning chiroyli bo'lishi
ko'p jihatdan yozuv quroliga bog'liqdir. Bolani maktabga kelgan kunidan
boshlab  yozuv  qurollaridan  to'g'ri  foydalanishga  va  uni  ozoda  saqlashga
o'rgatish lozim.
O'quvchilarning  yozuv  qurollarini  muntazam  tekshirib  borish  har  bir
o'qituvchining muhim vazifasidir.
   Dastur talabi bo'yicha 6 yoshli birinchi sinf o'quvchilari uchun «Yozuv
daftar»lari tavsiya etilgan bo'lib, unda qiya chiziqlar orasidagi masofa 30 mm
va qiya chchiziqlarsiz kichik xarflar yoziladigan parallel chiziqlar orasidagi
masofa 4 mm  ta  teng bo'lgan ikki  chiziqli  daftar  tavsiya  etiladi. Bunda
daftarning qiya chiziqlari 65 gradusga teng bo'lishi lozim.
  Ikkinchi sinfda o'quv yilining ikkinchi yarmidan boshlab va III-IV sinflarda
parallel chiziqlar orasidagi masofa 8 mm ga teng bir chiziqli daftar tavsiya
etiladi va quyidagi talablar qo'yildi:
1. Daftarga toza va aniq yozish;
Davtarning muqovasidagi yozuvlar yagona talab asosida yozilishi, unda daftar
qaysi  fan  uchun  tutilganligi  (ona  tili,  matematika),  nechanchi  sinf,
Logotip
1-sinf o’quvchilaridan kunlarni raqamlar bilan, oylarning nomini esa harflar bilan varaqning o’rtasdiga yozish talab etiladi. O’quvchilarning yozgan harf va matnlarini muntazam ravishda qizil siyoh bilan tekshirib, zarur ko’rsatmalar berib borish o’quvchilarning kelgusida benuqson yozishlari uchun zamin hozirlaydi. O’quvchilarning ishlarini baholashga alohida e’tibor qilib, tegishli ko’rsatmalar berib borish lozim. O’quvchilarning bahosi bajarilgan ishning ostiga qo’yilishi kerak. O’quvchilarning daftarlariga “Ko’rildi”, “Xato” tarzida emas, “Chiziqdan yoz”, “Harflar orasidagi masofani to’g’ri saqla”, “Harflarni bog’lab yoz”, “Qiyaroq yoz” kabi yozib ko’rsatish maqul. O’quvchilarning husnixatga, daftar tutishga qiziqishlarini o’stirish maqsadida maktab bo’yicha eng yaxshi tutilgan daftarlarni yig’ib ko’rgazma tashkil etish kerak. Yozuv qurollari va ulardan foydalanish O‘quvchilarda yozuv malakalarini hosil qilishdan awal ularni sifatli yozuv qurollari bilan to'liq ta'minlash talab etiladi. Yozuvlarning chiroyli bo'lishi ko'p jihatdan yozuv quroliga bog'liqdir. Bolani maktabga kelgan kunidan boshlab yozuv qurollaridan to'g'ri foydalanishga va uni ozoda saqlashga o'rgatish lozim. O'quvchilarning yozuv qurollarini muntazam tekshirib borish har bir o'qituvchining muhim vazifasidir. Dastur talabi bo'yicha 6 yoshli birinchi sinf o'quvchilari uchun «Yozuv daftar»lari tavsiya etilgan bo'lib, unda qiya chiziqlar orasidagi masofa 30 mm va qiya chchiziqlarsiz kichik xarflar yoziladigan parallel chiziqlar orasidagi masofa 4 mm ta teng bo'lgan ikki chiziqli daftar tavsiya etiladi. Bunda daftarning qiya chiziqlari 65 gradusga teng bo'lishi lozim. Ikkinchi sinfda o'quv yilining ikkinchi yarmidan boshlab va III-IV sinflarda parallel chiziqlar orasidagi masofa 8 mm ga teng bir chiziqli daftar tavsiya etiladi va quyidagi talablar qo'yildi: 1. Daftarga toza va aniq yozish; Davtarning muqovasidagi yozuvlar yagona talab asosida yozilishi, unda daftar qaysi fan uchun tutilganligi (ona tili, matematika), nechanchi sinf,
maktabining  nomi  va  nomeri,  o'quvchining  ismi  va  familiyasi  ko'rsatib
o'tilishi kerak;
2. 1 sinfda (1 sinfning birinchi yarim yilligida) o'quvchilarning daftarlari
muqovasiga o'qituvchi tomonidan yoziladi.
3. Har bir daftarda xoshiya qoldirilishi kerak.
1-sinfda yozuv va matematika daftarlariga oy va kun yozilmaydp, ikkinchi,
uchinchi to'rtinchi sinflarda esa arabcha raqamlar bilan ko'rsatilib, oy esa
hraflar bilan to'liq yoziladi. 
4. Ikkinchi sinfning ikkinchi yarmidan boshlab har bir mashqning nomeri,
maqsadi, qayerda bajarilganligi (sinfda yoki uyda) yozib qo'yiladi.
5. Mashqni bajarishda xat boshidan yozish qoidalariga qat'iy rioya qilish talab
etiladi.
6. Sarlavxa bilan kun va oy orasida, mashqning sarlavxasi bilan matn orasida
chiziq  tashlamay  yoziladi,  ammo  ikki  xil  mashq  bajarishda  birinchi
mashqning oxirgi qatori bilan yangi mashqning sarlavxasi o'rtasida ikkita
chiziq tashlab yoziladi.
8.O'quvchi daftardagi yo'l qo'ygan xatosini tuzatish uchim quyidagi talablarni
amalga oshirishi kerak.
Noto'g'ri yozilgan harfning ustidan ingichka qiya chiziq tortib qo'yishi, ayrim
noto'g'ri yozilgan bo'g'in yoki so'zlar ustidan o'chirish, bo'yab qo'yish, qavs
ichiga olib qo'yish mumkin emas.
9. Harf  va  bo'g'inlarning  tagiga  chizishda  chizgichdan  foydalanish
yoki  juda  ehtiyotkorlik  bilan  chizish  lozim.  O'quvchilarning  yozuv
daftarlari  muntazam  ravishda  tekshirilib  borilishi,  xato  yozilgan
harf  va  harf  elementlari  daftaming  hoshiyasida  ko'rsatilishi  kerak.
Birinchi  sinfda  va  ikkinchi  sinfning  birinchi  yarmida  o'quvchilarga
baxo  ball  tariqasida  qo'yilmaydi,  ammo  og'zaki  rag'batlantirib
o'tiladi.
Hozirgi  kunda  maktablarning  talabi  bo'yicha  o'quvchilarga quyidagi yozuv
qurollari tavsiya etiladi:
1.
D a f t a r. Daftar o'quvchilar uchun asosiy yozuv quroli bo'lib, u
sifatli qog'ozdan ishlangan, silliq va chiziqlari aniq ko'rinib turadigan bo'lishi
Logotip
maktabining nomi va nomeri, o'quvchining ismi va familiyasi ko'rsatib o'tilishi kerak; 2. 1 sinfda (1 sinfning birinchi yarim yilligida) o'quvchilarning daftarlari muqovasiga o'qituvchi tomonidan yoziladi. 3. Har bir daftarda xoshiya qoldirilishi kerak. 1-sinfda yozuv va matematika daftarlariga oy va kun yozilmaydp, ikkinchi, uchinchi to'rtinchi sinflarda esa arabcha raqamlar bilan ko'rsatilib, oy esa hraflar bilan to'liq yoziladi. 4. Ikkinchi sinfning ikkinchi yarmidan boshlab har bir mashqning nomeri, maqsadi, qayerda bajarilganligi (sinfda yoki uyda) yozib qo'yiladi. 5. Mashqni bajarishda xat boshidan yozish qoidalariga qat'iy rioya qilish talab etiladi. 6. Sarlavxa bilan kun va oy orasida, mashqning sarlavxasi bilan matn orasida chiziq tashlamay yoziladi, ammo ikki xil mashq bajarishda birinchi mashqning oxirgi qatori bilan yangi mashqning sarlavxasi o'rtasida ikkita chiziq tashlab yoziladi. 8.O'quvchi daftardagi yo'l qo'ygan xatosini tuzatish uchim quyidagi talablarni amalga oshirishi kerak. Noto'g'ri yozilgan harfning ustidan ingichka qiya chiziq tortib qo'yishi, ayrim noto'g'ri yozilgan bo'g'in yoki so'zlar ustidan o'chirish, bo'yab qo'yish, qavs ichiga olib qo'yish mumkin emas. 9. Harf va bo'g'inlarning tagiga chizishda chizgichdan foydalanish yoki juda ehtiyotkorlik bilan chizish lozim. O'quvchilarning yozuv daftarlari muntazam ravishda tekshirilib borilishi, xato yozilgan harf va harf elementlari daftaming hoshiyasida ko'rsatilishi kerak. Birinchi sinfda va ikkinchi sinfning birinchi yarmida o'quvchilarga baxo ball tariqasida qo'yilmaydi, ammo og'zaki rag'batlantirib o'tiladi. Hozirgi kunda maktablarning talabi bo'yicha o'quvchilarga quyidagi yozuv qurollari tavsiya etiladi: 1. D a f t a r. Daftar o'quvchilar uchun asosiy yozuv quroli bo'lib, u sifatli qog'ozdan ishlangan, silliq va chiziqlari aniq ko'rinib turadigan bo'lishi